Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 15. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/1180 E. 2019/1179 K. 12.12.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2014/1180 Esas
KARAR NO : 2019/1179
DAVA : Tazminat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 02/06/2014
KARŞI DAVA T :02/07/2014
KARAR TARİHİ : 12/12/2019

Mahkememizde görülen Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA / Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili, … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinin tamamının kamuya ait olan bir şirket olduğu, mal ve hizmet alımlarında Kamu İhale Kanununa tabi olduğu, ihtiyacı olan otomatik kolileme ve dikey dolum paketleme sistemlerini alabilmek için iki ayrı ihale açıldığı; her iki ihalenin de davalı şirket üzerinde kaldığı
Bu ihaleler sonrasında 31.08.2012 tarihinde otomatik kolileme sistemi alım sözleşmesinin imzalandığını, sözleşmenin 10.3.1 maddesinde sözleşme konusu malın imzadan itibaren 180 takvim günü içerisinde tesliminin yapılacağının kararlaştırıldığını, sistemin en geç 27.02.2013 tarihinde teslim edilmesi gerektiğini,aynı şekilde 28.09.2012 tarihinde Dikey Dolum paketleme Sistemi alım sözleşmesinin de imzalandığını, sözleşmenin 10.3.1 maddesi uyarınca teslim tarihinin en geç 27.03.2013 olarak belirlendiğini,
Ancak her iki sistemin imalat ve montajlarının başladığı bu süreç içerisinde davacı şirketin montaj alanındaki zemin düzeltme ve epoksi çalışmaları nedeniyle davalı şirketin teslim süresinin 31.05.2013 tarihine kadar uzatıldığını,süre uzatımına rağmen her iki sistemin de çalışır vaziyette belirlenen tarihe kadar yetiştirilemediğini, davacı müvekkili şirketin 03.06.2013 tarihinde 08.8.5.1.2/281 nolu iki ayrı yazı yazdığını, bu yazılı ihtarın aynı gün davalı şirket yetkilisi …’a elden tebliğ edildiğini, davalı şirketin ihtarlara herhangi bir itirazda bulunmadığı gibi sistemleri şartnameye uygun bir şekilde çalışır vaziyette teslim de etmediğini
Yirmi günlük süresinin ardından müvekkili şirket teknik yetkililerinin 23.09.2013 tarihinde sistemin çalışır vaziyette olmadığını tutulan tutanak ile tespit ettiklerini, tutulan tutanak sonucu davalıya …. Noterliğinin 28/11/ 2013 tarihli ihtarnamesinin gönderildiğini, sözleşmenin 34./1 maddesi uyarınca on gün süre verilerek, sözleşmenin 34/4. Maddesi hükümleri gereğince işlem yapılacağının ihtar edildiğini, bu ihtara rağmen işin tamamlanmadığını, 30.12.2013 tarihinde her iki sistemin çalışır vaziyette olmadığına dair iki ayrı tutanak daha tutulduğunu,
… Noterliği nin 10/01/2014 tarih ve … , … yevmiye numaralı ihtarnameleri ile her iki sözleşmenin de feshedildiğini, müvekkili şirketin davalının edimlerini zamanında ve şartnamede belirtilen şekilde yerine getirmemesi sebebiyle zarara uğradığını, ihale masrafları, sistemlerin çalışmaması sebebiyle 12 olacak personelin 27 ye ulaştığını, müvekkil şirketin bu bölümde istihdam ettiği her bir personelin maliyetinin günlük 126,21 TL olup sistemin teslim edilmesi gereken tarihten bu yana davacı müvekkili şirketin 694.786 TL zarara uğradığını
Müvekkili şirketin uğramış olduğu zararların tazmini için şimdilik 50.000 TL tazminatın faiziyle birlikte davalı şirketten tahsiline, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davalı şirkete tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 04/10/2018 tarihli dilekçesi ile dava değerini 6.233.187,71 TL arttırarak 6.283.187,71 TL ye ıslah ettiklerini bildirmiştir.
KARŞI DAVAYA CEVAP / Davacı vekili 31/07/2014 tarihli dilekçesinde özetle; Davalı yanın 02.05.2013, 31.05.2013 ve 29.06.2013 tarihli sevklerde, müvekkili şirketin onayının olduğunu beyan ettiğini, 02.05.2013 tarihli … numaralı sevk irsaliyesinde teslim alan kısmını müvekkili firma yetkililerinin değil karşı tarafın kendi nakliye kamyonu olan … plakalı aracın … isimli şoförün imzaladığını,
Davalı karşı davacının sözleşmesel edimini ifa etmediğini, edimini ifa ettiğine dair ileri sürdüğü tek dayanağın … Sulh Hukuk Mahkemesi nin … d.iş esas-karar sayılı tespit dava dosyasında alınan bilirkişi raporu olduğunu,bilirkişi raporuna itiraz ettiklerini,bu nedenle söz konusu raporun huzurdaki davada dayanak teşkil edemeyeceğini
Otomatik kolileme sisteminde ve dikey dolum sisteminde teknik şartnameye göre eksikliklerin olduğunu, kartal fabrikasında iş görür vaziyette bir sistemin bulunmadığını bu durumun keşif ile tespiti gerektiğini belirterek ;asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine, delil tespiti talebinin kabulü ile deliller yönünden delil tespiti yaptırılmasına, ücreti vekaletin, yargılama giderlerinin ve sair masrafların karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP / Davalı vekili 02.07.2014 tarihli cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle;
Asıl davaya ilişkin olarak; Davacı … AŞ nin açtığı iki ihalenin müvekkili … ve Dış Ticaret Ltd Şti üzerinde kaldığını, müvekkili firmanın makine sistemlerinin imalatını sevk tarihinden önce kendi imalathanesinde tamamladığını,davacı Halkekmeğin 15.02.2013 ve 08.03.2013 tarihli iki adet yazısında açıklanan alt yapı çalışmaları nedeniyle teslimat süresinin 31.05.2013 tarihine kadar uzataldığını, müvekkili firmanın bu talebe uygun olarak sevkiyatı ve teslimatı beklettiğini, Otomatik Kolileme Sistemi’ni 02.05.2013 tarihinde … numaralı sevk irsaliyesi ile Dikey Dolum Paketleme Sistemi ni konveyörleri ile birlikte 31.05.2013 tarihinde … numaralı sevk irsaliyesi ile sevk ederek montaja başladığını, sadece montaj sırasında çok yer kapladığı için Otomatik Kolileme Sisteminin son parçalarının … numaralı sevk irsaliyesi ile sevk edildiğini, tüm teslimatın yapıldığını,
Davacının 03.06.2013 tarihli 2 adet yazı ile yaptığı ihtarın haksız olduğunu, davacının 31.05.2013 tarihine kadar sistemin teslimini talep etmiş olmasına rağmen, montaj tamamlanmadan çalıştırılmasını talep ettiğini,makinelerin kompleks sistemler olduğunu, montajlarının zaman aldığını, müvekkili firmanın montajını tamamladığı sisteme ürün getirecek olan konveyörlerin montajı için kendilerine müsaade edilmesi hususunda davacı … yetkilileri ile görüştüğünü, ancak …in burada işçiler tarafından paketleme yapıldığından bahisle izin vermediğini, sadece geceleri sistemin yerleşimine izin verildiğini, ancak gece üretim olmadığı için de denemelerin gündüz yapılması gerektiğini, müvekkili firmanın bu şekilde sistemin tamamlanamayacağını davacı yana açıkladığını,müvekkili firmanın farklı bir yöntem ve tüm masraflarına kendisi katlanarak doğrudan soğutma kulesinden ürün getirecek farklı bir konveyör sisteminin kurulması çözüm önerisi sunduğunu, ancak davacı şirket yetkililerinin sisteme müdahaleye izin vermediğini,
Ardından Davacının 28.11.2013 tarihinde iki adet ihtarname gönderdiğini, 19.12.2013 tarihli ihtarname ile cevap verildiğini, her iki sistemin de Halkekmeğe teslim edilip … Paketleme sisteminin tamamı ile kurulup test çalışmasının yapıldığını, Otomatik kolileme sisteminin ise montajının tamamlanıp, sadece ürün hattının .. konveyörleri) davacının çalışmaya izin vermemesinden dolayı tamamlanmadığını açıkladıklarını, bu durumun Halkekmeğin yanlış yer seçiminden kaynaklandığını, durumun … Sulh Hukuk Mahkemesi … D.iş dosyası ile tespit edildiğini belirterek; davacının zarar iddiasının farazi ve hesaplanamaz olması nedeniyle davanın reddine yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini istemiştir.
KARŞI DAVA /
Dikey Dolum Paketleme Sisteminin 157.500 Euro, Otomatik Kolileme Sisteminin 250.000 Euro sözleşme bedeli bulunduğunu, müvekkili firmanın … Paketleme Sistemi için 9450 Euro, Otomatik Kolileme Sisteminin 15.000 Euro tutarlı olmak üzere toplam 24.450 Euro miktarlı iki adet teminat mektubu verdiğini, davacı-karşı davalı … in 24.450 Euro toplam teminat miktarını nakte çevirdiğini,sözleşme bedelinin ödenmediğini belirterek;
Karşı davalı … in toplamı 431.950 Euro karşılığı Türk lirasını, temerrüt tarihi olan 19.02.2014 tarihinden itibaren işleyecek Ticari Temerrüt Faizi ile birlikte ödemeye mahkum edilmesini, alacağın tahsiline, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı şirkete tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Asıl dava; Eser sözleşmesi nedeniyle eksik ve kusurlu ifa sonucu sözleşmenin haklı nedenle fesih edildiğinin tespiti ve uğranılan menfi zararın tazmini istemine ilişkindir.
Karşı dava; Eser Sözlemesinin ifasının tespiti ile sözleşme alacağının tahsili istemine ilişkindir.
Tarafların bildirdiği ; 31.08.2012 tarihli Otomatik Kolileme Sistemi alımı sözleşmesi
28.09.2012 tarihli…Paketleme Sistemi alımı sözleşmesi
31.08.2012 tarihli … 15.000 Euro Kesin Teminat Mektubu
Otomatik Kolileme Sistemi tesliminin 31.05.2013 tarihine uzatıldığına dair 15.02.2013 tarihli süre uzatım yazısı
…Paketleme Sistemi tesliminin 31.05.2013 tarihine uzatıldığına dair 08.03.2013 tarihli süre uzatım yazısı
02.05.2013 sevk tarihli, … firması antetli Tam otomatik kolileme ünitesi bir kısmının sevk edildiğine dair sevk irsaliyesi
31.05.2013 sevk tarihli, … firması antetli… paketleme sistemi sevk edildiğine dair sevk irsaliyesi
29.06.2013 sevk tarihli, … firması antetli Tam otomatik paketleme sistemi sevk edildiğine dair sevk irsaliyesi.
03.06.2013 tarihli ihtarnameler: Otomatik Kolileme Sistemi teslimi ve … Paketleme Sistemi çalışır vaziyette teslimi gecikmesi hakkında … A.Ş. tarafından çekilen ihtarnameler.
28.11.2013 tarihli İhtarnameler: Otomatik Kolileme Sistemi ve… Paketleme Sistemi çalışır vaziyette teslimi hakkında … A.Ş. tarafından çekilen ihtarnameler
19.12.2013 tarihli … firması tarafından çekilen montaj yapılmasına izin verilmesine dair ihtarname
10.01.2014 tarihli … A.Ş. sözleşme fesih ihtarnameleri
… Sulh Hukuk Mahkemesi … D.iş. Bilirkişi raporu
… Noterliği … 17.02.2014 tarihli ihtarname
Delilleri toplanmıştır.Mahkememizce dava dosyasında 05/12/2014 tarihinde yapılan keşif sonucu bilirkişiler … ve … in 09/01/2015 tarihli raporu alınmış rapor hüküm vermeye yeterli bulunmadığından, 15/04/2016 tarihinde yapılan ikinci keşif sonucu bilirkişiler Prof Dr … , Prof Dr … ve Prof Dr … nın hazırladığı 27/02/2017 tarihli kök rapor ve 05/072018 tarihli ek rapor alınmıştır. Ancak heyette mali müşavir bilirkişi bulunmadığından teknik yönden alınan bu raporun mali bilirkişi raporu ile tamamlanması gerektiği anlaşılmış bilirkişiler Prof Dr …, SMM …, Endüstri Mühendisi … den 19/12/2018 tarihli rapor alınmıştır.
Alınan 27/02/2017 tarihli kök rapor ve 05/07/2018 tarihli teknik bilirkişi raporları ile 19/12/2018 tarihli mali bilirkişi raporu karara esas alınmıştır.
Tüm dosya kapsamına göre;
Davacı-K.Davalı … A.Ş. ile Davalı-K.Davacı … A.Ş. arasında iki farklı tip paketleme sistemi sözleşmesi bağıtlanmıştır.davalı -karşı davacı … A.Ş. Her iki sistemin temini ve çalışır vaziyette teslimini üstlenmiştir
Birinci sözleşme ;31.08.2012 tarihli Otomatik Kolileme Sisteminin temini ve çalışır vaziyette teslimi sözleşmesidir. Bu sözleşmeye göre otomatik kolileme makinası, karton kutu kalıbı şeklinde kesilmiş kartonları, karton kutu formuna getirecek, ardından ekmek beslemeden iki bant halinde gelecek ekmekleri kolileme makinalarında karton kutulara belirli sayıda dolduracaktır.
İkinci sözleşme; 28.09.2012 tarihli… Paketleme Sisteminin temini ve çalışır vaziyette teslimi sözleşmesidir.Bu sözleşmeye göre otomatik olarak ambalajlı 50 gramlık ekmekleri veya ambalajlanmamış 50 gramlık ekmekleri üç adet dikey dolum makinası her poşete 50 adet olmak üzere otomatik olarak paketleme yapacaktır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık; sözleşmeler kapsamında Davalı-K.Davacı … A.Ş. tarafından üstlenilen işlerin sözleşme süresi içinde, tam ve eksiksiz olarak tamamlanıp tamamlanmadığı konusundadır.
Yapılan keşfen inceleme sonunda 27/02/2017 tarihli kök rapor ve 05/07/2018 tarihli ek bilirkişi raporları ile;
-Birinci 31.08.2012 tarihli sözleşmeye konu Otomatik Kolileme Sistemi makinasının hiçbir montaj çalışmasının yapılmadığı, sistemin kurulmadığı, sistemde olması gereken bir adet koli hazırlama ve 2 adet kolileme makine ve hattının imalatının eksik olduğu, montajının yapılmamış olduğu, dolayısıyla tam ve çalışır vaziyette sistemin teslim edilmediği tespit edilmiştir. Bunun dışında sistemin otomatik çalışması için gerekli olan tüm elektronik cihaz ve ekipmanlarının eksik olduğu belirlenmiştir. Dolayısıyla mevcut haliyle bu sistemin mekanik aksamları tamamlansa dahi eksik otomasyon ekipmanları ve cihazları nedeniyle sistemin çalışmasının mümkün olmadığı anlaşılmıştır. Bu makine(sistem)nin ayıplı olduğu sabit bulunmuştur.
-İkinci 28.09.2012 tarihli sözleşmeye konu … Paketleme Sistemi nin sözleşme hükümleri gereğince tam ve çalışır vaziyette 06.Ocak 2017 tarihi itibariyle teslim edilmediği,sistemde olması gereken 3 dikey dolum makinasından sadece birine bağlı hattın test edilebilir vaziyette olduğu, diğer iki makinanın ise tamamlanmamış olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca test edilebilen makine ve hattın sözleşmede belirtilen kapasitede, düzgün ve sürekli çalışmadığı da görülmüştür.Bu makine(sistem)nin ayıplı olduğu sabit bulunmuştur.
Davacı … Aş nin paketleme bölümünde 01/06/2013 tarihinden 01/06/2014 tarihine kadar geçen 61 aylık dönem içerisindeki vardiya fişleri, işçi bordroları, SGK beyannameleri ile tarafların ticari defter ve kayıtları 19/12/2018 tarihli bilirkişi raporunu düzenleyen heyetçe incelenmiştir.Bu incelemeye göre; 01/06/2013 ( makinaların teslim tarihi) tarihinden 01/06/2014 (dava tarihi) inceleme dönemi içerisinde aylar bazında en az 21 en fazla da 39 işçinin çalıştırıldığı tespit edilmiştir. 61 aylık dönem süresinde, 9 ayda 27 işçiden daha az sayıda, 33 ayda 27 işçiden daha fazla sayıda, geriye kalan 19 ayda ise tam olarak 27 işçilik bir ekiple paketleme işlemleri yürütülmüştür. 61 aylık aritmetik ortalamada paketleme bölümünde çalıştırılan işçi sayısı 29,41 işçidir. Sistemlerin kurulmadığı mevcut durumda,çalışan işçilerden her ay ortalama olarak onbeş(15) işçi tasarrufu yapılabileceği, 01/06/2013-01/06/2014 dönem için 15 işçi maliyeti olan 781.268,80 TL nin davacı zararı olduğu anlaşılmıştır.
Davacı … sözleşme gereği davalı-karşı davacıdan Dikey Dolum Paketleme Sistemi için 9450 Euro, Otomatik Kolileme Sisteminin 15.000 Euro tutarlı olmak üzere toplam 24.450 Euro=73.270,5 TL tutarlı teminat mektubu almıştır.Bu mektuplar davacı tarafından nakde çevirilerek tahsil edilmiştir. 781.268,80 TL davacı zararından 73.270,50 TLnin bu şekilde karşılandığı anlaşılmıştır.Bu nedenle davacının bakiye 707.998,30 TL zararı kaldığı anlaşılmış mahkememizce bu miktar üzerinden dava kabul edilmiştır.
Davacı davasını kısmi dava olarak açmış olup dava dilekçesi ile istenen 50.000 TL nin dava tarihinden itibaren avans faiziyle ıslah ile artırılan 657.998,3 TL nin ıslah tarihi olan 27/09/2018 den itibaren avans faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine fazla istemin reddine karar vermek gerekmiştir.
Karşı davada; Davacı-karşı davalı … in … Noterliği nin 10/01/2014 tarih ve …, … yevmiye numaralı ihtarnameleri ile her iki sözleşmeyi de haklı olarak fesih ettiği, karşı davacının teslim ettiği Dikey Dolum Paketleme Sistemi ve Otomatik Kolileme Sistemi nin ayıplı olduğu, karşı davacının sözleşme edimini tam, eksiksiz ayıpsız yerine getirmediği sabittir. Asıl davada bu nedenle davacı … in meydana gelen zararı sabit bulunup hüküm altına alınmıştır. Bağıtlanan sözleşmeler gereğince davacı-karşı davalının verdiği toplam 24.450 Euro=73.270,5 TL tutarlı teminat mektuplarını isteyemeyeceği anlaşılmış, sabit olmayan karşı davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Asıl davada;50.000 TL nin dava tarihinden itibaren avans faiziyle 657.998,3 TL nin ıslah tarihi olan 27/09/2018 den itibaren avans faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine fazla istemin reddine
2-Karşı davanın sabit olmadığından reddine
ASIL DAVADA ;
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesince hesap olunan 44.947,86 TL karar harcının Davacı karşı davalı tarafından yatırılan 107.301,13 TL peşin harçtan mahsubu ile hazineye irat kaydına bakiye 62.353,27 TL peşin harcın davacı karşı davalı … San. ve Tic.Aş ‘ne iadesine
Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince kabul nispetine göre hesap olunan 40.269,93 TL nispi vekalet ücretinin davalı karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalıya verilmesine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince red nispetine göre hesap olunan 120.951,89 TL nispi vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
Davacı karşı davalı tarafından yapılan toplam 115.395,68 TL (başvurma harcı, peşin harç, vekalet harcı,davetiye ve müzekkere gideri, bilirkişi ücreti) nin kabul oranına göre 108.178,16 TL sinin davalı karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalıya verilmesine
KARŞI DAVADA ;
4-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesince hesap olunan 44,40 TL karar harcının davalı karşı davacı tarafından yatırılan 21.376,75 TL peşin harçtan mahsubu ile hazineye irat kaydına bakiye 21.332,35 TL peşin harcın davalı karşı davacı tarafa iadesine
Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince red nispetine göre hesap olunan 61.502,44 TL nispi vekalet ücretinin davalı karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalıya verilmesine,
Davalı karşı davacı tarafından yapılan yargılama giderlerini kendi üzerinde bırakılmasına
5-HMK nun 333. Maddesi gereğince taraflarca yatırılan gider avansından artan kısımların hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran taraflara iadesine
Davacı vekilin ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstanbul BAM da istinaf yolu açık olmak üzere, verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.12/12/2019

Başkan …
e-imza

Üye …
e-imza

Üye …
e-imza

Katip …
e-imza