Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2009/1035 Esas
KARAR NO : 2018/246

DAVA : Tazminat
DAVA TARİHİ : 16/12/2009
KARAR TARİHİ : 20/03/2018

Mahkememizde görülen Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA /Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle;
Müvekkili şirketin …başta olmak üzere petrol ürünlerinin ithalatı ve bazı bayiler ve satış noktaları vasıtasıyla bu ürünlerin toptan ve perakende olarak pazarlaması işi ile iştigal etmekte olduğunu,07.06.2004 tarihinde davalı şirket ile Akaryakıt Sözleşmesi, 26.05.2004 tarihinde Akaryakıt istasyonları için Ariyet ve Emanet Sözleşmesi ve 07.06.2004 tarihinde Protokol imzalanmış olduğunu, Müvekkili şirket ve davalı şirket arasında 10.12.2004 tarihinde 07.06.2004 tarihinde Akaryakıt İstasyonu İşletme Sözleşmesine Zeyilname imzalanmış olduğunu, Sözleşmenin süresinin 10.12.2004 tarihinden itibaren 5 yıl süre ile uzatılmış olduğunu, 10.12.2009 tarihinde sona erecek sözleşme süresinden önce haklı bir neden olmaksızın 07.09.2009 tarihi itibari ile davalı şirket tarafından feshedilmiş olduğunu,
Davalı bayinin 06.07.2004 tarihli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi gereğince her yıl 1000 m3 akaryakıtı ve 1 ton madeni yağı müvekkili şirketten satın alarak İstasyonda satmayı taahhüt etmiş olduğunu,Davalı bayinin müvekkili şirkete taahhüt edilen miktarın altında bir alım söz konusu olduğunda her yıl için satın almadığı her bir ton akaryakıt için $20,her 1 ton madeni yağ için $200 cezai şart ödemeyi taahhüt etmiş olduğunu,Davalı tarafın sözleşmenin yürürlük süresince taahhüt ettiği miktarda akaryakıt ve madeni yağ almadığını ;
Davalı taraftan Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi kapsamında miktar taahhüdü nedeni ile toplam 22.377 USD cezai şart alacaklarının bulunduğunu, 06.07.2004 tarihli Akaryakıt Sözleşmesinin ihlali nedeni ile davalı şirketten 10.000 USD ve 22.377 USD cezai şart alacaklarının olduğunu toplam 32.377 USD cezai şart alacaklarının tazminini talep ettiklerini,
Müvekkili şirketin 10.12.2009 tarihine kadar sözleşmenin devam edeceğine olan inancı ile bölgede başka bir istasyonuna yatırım yapma gereği duymadığını, davalı şirketin 2004-2009 döneminde 3124 ton akaryakıt satışı yapmış olduğunu,Toplam 63 aylık dönemde davalı şirketin aylık ortalama akaryakıt satış miktarının 49,587 Ton olduğunu,aynı dönem davalı şirketin 9 ton madeni yağ satışı yapmış olduğunu,aylık ortalama madeni yağ satışının 142,85 kg olduğunu,
Davalı tarafın bayilik sözleşmesini haksız ve mesnetsiz feshi sonucu, 10.12.2009 fesih tarihinden itibaren, sözleşmenin normal sona erme tarihine kadar müvekkilinin 148,761 ton akaryakıt satışından, 428,57 kg madeni yağ satışından, elde edilecek kardan mahrum kaldığını,
Fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere; Cezai şart borcundan dolayı şimdilik 32.377 USD alacaklarının ödeme günündeki Merkez Bankası efektif (döviz) satış kuru üzerinden Türk Lirası karşılığının, davalının haklı fesih tarihi olan 07.09.2009 tarihinden itibaren işleyecek dövize uygulanan en yüksek faiz ile birlikte tahsilini,
Kar kaybı borcundan dolayı şimdilik 5.000 TL alacaklarının davalının akdi fesih tarihi olan 07.09.2009 tarihinden itibaren işleyecek Ticari Reeskont Faizi ile birlikte tahsilini,Yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalılara tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 03/03/2014 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini ; 24.803,12 TL, Cezai şart alacağını 32.377 USD olarak açıklamıştır.
CEVAP /Davalı … Tic.Ltd. Şti. vekili 08.02.2010 tarihli davaya cevap dilekçesinde özetle ;
Davacının yetkisiz mahkemede dava açtığını, daha sağlıklı bir yargılama için taraf ve konusu aynı olan Aydın Mahkemesinde görülen dava ile birleşmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava bayilik sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle cezai şart istemine ilişkindir.
Tarafların bildirdiği deliller toplanmıştır.
Taraflar arasında bağıtlanan 26.05.2004 tarihli Akaryakıt İstasyonları İçin Ariyet ve Emanet Sözleşmesi, 07.06.2004 tarihli Akaryakıt İstasyonu İşletme Sözleşmesi, 07.06.2004 tarihli Protokol,10.12.2004 tarihli Zeyilname, sözleşmenin feshine ilişkin davalı nın gönderdiği ihtarname, davacının davalıya gönderdiği … 41. Noterliğinin … tarihli cevap ihtarnamesi alınmıştır.
Tarafların bildirdiği … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası incelenmiş, dava dosyasında verilen 22/04/2015 tarihli kararda taraflar arasındaki aynı sözleşmeler nedeniyle davacı … Aş nin, Davalı … Tic.Ltd. Şti. Den menkul malların ve yetirimlerin istirdadı ile ecri misil yönünden yargılama yapıldığı anlaşılmıştır.
İstanbul (Kapatılan) 50. Asliye Ticaret Mahkemesi 05/06/2014 tarih ve 2012/190-2014/206 esas sayılı dosyası getirtilip incelenmiş; Taraflar arasında görülen itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda verilen kararın davalı … yönünden Yargıtay 19 Hukuk dairesinin 19.02.2016 tarihli kararı ile “Taraflar arasında düzenlenen ve davalı …’in kefalet imzasını taşıyan sözleşme 07.06.2004 tarihlidir. Daha sonra düzenlenen ve süre uzatımını içeren zeyilnamede ise davalı …’in imzası bulunmamaktadır.Bu durumda asıl sözleşmenin süresinin sona ermesi ile kefilin sorumluluğu biter. Takip/ konusu edilen borcun davalının kefalet verdiği sürenin sona ermesinden sonra doğduğu/ anlaşıldığından kefil … hakkındaki davanın reddi gerekirken yazılı şekilde hüküm verilmesi doğru görülmemiştir,” gerekçesiyle bozulduğu anlaşılmıştır.
Mahkememizce davalı tarafça sözleşmenin feshinin haklı olup olmadığı, davacının sözleşmenin erken feshi nedeniyle cezai şart alacağının belirlenmesi yönünden bilirkişi Prof Dr … , SMM … , sektör bilirkişisi … in 25/11/2013 tarihli raporu alınmıştır.Raporda özetle;
“Davanın, süresinden önce haksız fesih iddiasına dayalı olarak talep edilen alacak kalemlerinin tahsiline ilişkin olduğu, davacı tarafından dava dilekçesine konu edilen taleplerin, “sözleşme ihlalinden kaynaklanan cezai şart, tonaj ihlalinden kaynaklanan cezai şart ve erken fesihten dolayı kar mahrumiyeti”şeklinde üç ayrı alacak kaleminden oluştuğu, Davalı yanın 03.07.2009 tarihli fesih beyanı kapsamında, bir sözleşme düzenlemesi olmadığı gibi, taraflar arasındaki sözleşmenin belirli süreli olduğu nazara alındığında, davalı yanın belirttiği şekilde bir sebebin haklı neden teşkil etmesinin kabul edilemeyeceği,dolayısıyla dosya kapsamındaki bilgi ve belgeler çerçevesinde, somut olayda haksız bir feshin varlığının kabulü gerektiği,Raporun ilgili bölümünde yer verilen açıklamalar çerçevesinde, davacının tonaj ihlaline ilişkin 22.261,76-USD cezai şart, sözleşmenin süresinden önce feshedilmesi şeklindeki sözleşmeye aykırılık hali kapsamında sözleşmenin 27.1/b maddesi gereği 10.000 USD cezai şart ve sözleşmenin süresinden önce feshi nedeniyle uğranılan 24.803,12-TL kar kaybı talep edebileceği” bildirilmiştir.
Tüm dosya kapsamına göre;
Davacı … A.Ş ile davalı … Tic Ltd Şti arasında
-26.05.2004 tarihli Akaryakıt İstasyonları İçin Ariyet ve Emanet Sözleşmesi,
-07.06.2004 tarihli Akaryakıt İstasyonu İşletme Sözleşmesi,
-07.06.2004 tarihli Protokol,
-10.12.2004 tarihli Zeyilname akdedildiği
Davalı … in 10/12/2004 tarihli zeyilname dışındaki sözleşmelerde kefil olarak imza koyduğu,davalının ve kefilin sözleşmeler kapsamında hukuki sonuçlar ile bağlı oldukları,
Davacının taleplerinin;
-sözleşme ihlalinden kaynaklanan cezai şart
– tonaj ihlalinden kaynaklanan cezai şart
-erken fesihten dolayı kar mahrumiyeti, şeklindeki üç ayrı alacak kaleminden oluştuğu,
Taraflar arasındaki 07/06/2004 tarihli sözleşmenin 31.maddesi gereğence sözleşmenin süresinin 1 yıl olduğu, ancak daha sonra bağıtlanan 10.12.2004 tarihli Zeyilname de sözleşme süresinin zeyilname tarihinden itibaren 5 yıl olarak uzatıldığı, zeyilname ile gereğince 07/06/2004 tarihli sözleşmenin tüm maddelerinin aynen kalarak kabul edildiği
Zeyilname gereğince taraflar arasındaki sözleşmenin 10.12.2009 tarihinde sona ereceği kararlaştırılmıştır.
Ancak davalı … Tic Ltd Şti sözleşmeyi süresinden önce vekili aracılığıyla haklı bir neden bildirmeksizin 03/07/2009 tarihli ihtarname ile fesih ettiğini bildirmiştir.Davalı şirketin bu şekilde sözleşmeyi fesih etmesi haksızdır.
Taraflar arasındaki sözleşme belirli süreli yani 5 yıllık süreli dir.Taraflar edimlerini 10.12.2009 tarihine kadar devam ettirecektir.
Sözleşme davalı tarafça haksız olarak fesih edildiğinden; davacının istediği
Sözleşme ihlalinden kaynaklanan cezai şart
07.06.2004 tarihli Akaryakıt İstasyonu İşletme Sözleşmesinin 27.1/b .maddesinde açıklanan “İşleticinin bu sözleşmede yer alan hususlardan herhangi birisine uymaması halinde Şirket; İşleticiden uyulmayan her husus için 10.000 USD cezai şart talep etmeye yetkilidir. ” hükmü gereğince davacının süresinden önce haksız olarak feshi sözleşmeye aykırılık olarak kabul edilmiş ve cezai şart istemi yerinde bulunmuştur
Erken fesihten dolayı kar mahrumiyeti,
Davacı dava dosyasında 07/09/2009-10/12/2009 tarihleri arasındaki mahrum kaldığı karı da istemiştir.
07.06.2004 tarihli Akaryakıt İstasyonu İşletme Sözleşmesinin 27.1/c maddesinde “İşleticinin bu sözleşmede yer alan hususlardan herhangi birisine uymaması halinde Şirket;zarar ziyan satış kaybından dolayı maruz kaldığı kar kaybını talep etmeye yetkilidir. ” hükmü mevcuttur. Davacı taraf cezai şart alacağı yanında mahrum kaldığı karıda isteyebilecektir. Prof Dr … , SMM … , sektör bilirkişisi … in 25/11/2013 tarihli raporunda davacının 3 aylık kar kaybı 24.803,12-TLlarak hesaplanmıştır.Davacının talebi yerinde bulunmuştur.
Tonaj ihlalinden kaynaklanan cezai şart
07.06.2004 tarihli Protokol’ün 2. Maddesinde “Bayi, Total’den işbu protokol tarihinden itibaren her yıl 1.000 (bin) m3/yıl akaryak ıt, … 1 (bir) ton/yıl madeni yağ almayı kabul ve taahhüt etmiştir. Bayi, Total’e her eksik ton başına akaryakıtta 20 Dolar/ton, madeni yağda ise 200 Dolar/ton cezai şart ödemeyi kabul ve taahhüt etmiştir.”hükmü mevcuttur. Bu hüküm ile davacının tonaj ihlali nedeniyle ödeyeceği cezai şart hüküm altına alınmıştır.Mahkememizce davacının tonaj ihlali nedeniyle istediği cezai şart talebi yerinde bulunmuş 22.377 USD üzerinden talep kabul edilmiştir.
Davalı kefil … yönünden; davacı alacağının dayanağı 10.12.2004 tarihli zeyilname olup Yargıtay 19 Hukuk dairesinin 19.02.2016 tarihli kararı ile “Taraflar arasında düzenlenen ve davalı …’in kefalet imzasını taşıyan sözleşme 07.06.2004 tarihlidir. Daha sonra düzenlenen ve süre uzatımını içeren zeyilnamede ise davalı …’in imzası bulunmamaktadır.” şeklindeki maddi vakıa tespiti mahkememizi de bağlayacaktır.Bu nedenle kefil … yönünden davanın reddi gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
H Ü K Ü M /
1-Davanın davalı … yönünden reddine
Diğer davalı … Tic. Ltd Şti yönünden 24.803,12 TL kar kaybı alacağının 07/09/2009 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine
32.377 USD cezai şart alacağının 07/09/2009 tarihinden itibaren USD ye uygulanan en yüksek faiz ile birlikte ödeme günündeki TC. Merkez Bankası efektif satış kuru üzerinde TL ‘ye çevrilerek davalıdan alınıp davacıya verilmesine
2-Davacı tarafından yatırılan 1.062,30 TL (peşin harç:724,10 + ıslah harcı:338,20) peşin harcın mahsubuna eksik 3.953,93 TL karar harcının davalı … Tic.Ltd. Şti. tahsili ile hazineye gelir kaydına
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap olunan 8.427,67 TL maktu vekalet ücretinin Davalı … Tic.Ltd. Şti. alınarak davacıya verilmesine,.
Davalı … kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince hesap olunan 8.427,67 TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 2.556,4 TL yargılama giderinden( başvurma harcı, peşin harç, müzekkere gideri, talimat gideri, tebligat gideri, bilirkişi ücreti) davalı … Tic.Ltd. Şti. den alınıp davacıya verilmesine, davalılar tarafça yargılama gideri yapılmadığından karar verilmesine yer olmadığına
5-Artan gider avansının HMK’nın 333.maddesi uyarınca, kararın kesinleşmesinden sonra yatıran davacı tarafa iadesine,
Dair Davacı vekili Av. … Davalı … vekili Av…. yüzlerine karşı diğer davalı tarafın yokluğunda kararın tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri’nde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 20/03/2018

Katip …

Hakim …