Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/545 E. 2023/101 K. 07.02.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/545 Esas
KARAR NO : 2023/101 Karar
DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/08/2022
KARAR TARİHİ : 07/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı şirket vekili tarafından, 16.08.2022 tarihinde sunulan dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin … un işletme hakkı sahibi olduğunu, davalının ise işletme hakkı müvekkili şirkette bulunan otoyollarını ticari amaçla kullandığını, davalının 20/09/2021 ile 19/11/2021 tarihleri arasında 25 kez geçiş ücreti ödemeksizin müvekkili şirketin işletmiş olduğu otoyollardan ihlalli geçişler yaptığını, bedeli ödenmeden yapılan geçiş ücretlerinin 15 gün içinde ödenmemesi üzerine davalı aleyhine …. İcra Müdürlüğünün 2022/… Esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığnı, davalının takibe yaptığı itiraz üzerine takibin durduğunu, takibe yapılan
itirazın kabul edilebilir olmadığını, sırf takibi durdurmak için yapıldığını iddia ederek; İtirazın iptali ile takibin devamına, davalının itirazının kötü niyetli olması ve alacağın likit olması sebebiyle borçlu aleyhine asgari %20 oranında icra inkar tazmintına hükmedilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı şirket vekili tarafından, 01.09.2022 tarihinde sunulan cevap dilekçesinde özetle;
huzurda ki davada müvekkili şirketin işleten sıfatı bulunmadığını, davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerektiğini, takibe konu ihlalli geçişleri yapan … plakalı araçların ihlalli geçiş tarihinde … A.Ş. zilyetliğinde kullanımında ve fiili tasarrufunda olduğunu, takibe konu ihlalli geçişleri yapan … plakalı aracın ihlalli geçiş tarihinde … Adi Ortaklığı ticari işletmesi şirketi zilyetliğinde kullanımında ve fiili
tasarrufunda olduğunu, takibe konu ihlalli geçişleri yapan … plakalı aracın ihlalli geçiş tarihinde … Havalimanları işaatı Adi Ortaklığı Ticari İşletmesi Şirketinin zilyetliğinde kullanımında ve fiili tasarrufunda olduğunu öne sürerek; Davanın müvekkili banka açısından tüm talepler yönünden reddine karar verilmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
…. İcra Müdürlüğünün 2022/… Esaslı dosyası dosyamız içersine getirtilmiştir. Dosyanın incelenmesinde 315,50-Tl asıl alacağa 1.252,00-TL ceza tutarı ile birlikte 1.577,50-TL için takip yapıldığı, ödeme emrinin tebliğ edildiği, borçlunun da süresi içerisinde borca itiraz ettiği anlaşılmıştır.
Yanların tüm delilleri toplandıktan sonra dosya iddia, savunma ve yanların tüm delilleri ve belgeleri üzerinde inceleme yapılarak icra takip tarihi itibarıyla davacının davalıdan alacağı varsa saptanması için bilirkişiye verilmiştir.
Bilirkişinin düzenlediği 11/01/2023 tarihli 5 sayfadan ibaret raporunda özetle; Davacı vekilinin, davalı şirkete ait … plakalı araçların 20.09.2021 -19.11.2021 tarihleri arasında
ücret ödemeksizin, işletme hakkı davacı şirkette ait … kez ihlalli
geçiş gerçekleştirdiğini iddia ederek, ödenmeyen geçiş ücreti ve gecikme cezasını takip ve dava konusu yaptığı, davacı vekili tarafından dava dosyasına ibraz edilen CD içerisinde ihlalli geçiş listesi ve görüntü kayıtlarının olduğunun görüldüğü, yapılan incelemede davalı şirket adına kayıtlı … plakalı araçların 20.09.2021 -19.11.2021 tarihleri arasında toplam 25 kez geçiş ücreti ödemeden ihlalli geçiş
yaptığının tespit edildiği, 25 Kez ihlalli geçiş ücretinin 315,50 TL, 6001 Sayılı Kanun M.30-1 gereğince 4 katı ceza tutarının 1.262,00 TL olmak üzere toplam davacı alacağının 1.577,50 TL olarak hesaplandığı,
davalı şirket tarafından otoyol geçiş ücretinin ödendiniğine ilişkin dosyaya herhangi bir belge sunulmadığı, sonuç ve kanaatinde raporunu sunmuştur.
Dava, otoyol illali geçiş ücretinden ve para cezasından kaynaklanan alacağın tahsiline yönelik icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun’un “Geçiş ücretini ödememe ve güvenliğin ihlali” başlıklı 30. maddesinin konuya ilişkin ilgili bentleri;
“(5) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. (Mülga ikinci ve üçüncü cümle: 16/5/2018-7144/18 md.)
(6) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından ücretsiz geçiş yapan araçlar, işletici şirket tarafından bu maddenin yedinci fıkrasında öngörülen sürenin bitimini takip eden ilk iş gününde en yakın trafik kuruluşuna bildirilir.
(7) Geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapanlardan, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde yükümlü olduğu geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere, bu maddenin birinci fıkrası ile beşinci fıkrasında belirtilen cezalar uygulanmaz. (Ek cümle: 16/5/2018-7144/18 md.) Otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen yabancı plakalı araçlara uygulanan idari para cezaları için bu fıkrada belirlenen on beş günlük süre beklenmez. (Ek cümle:23/7/2020-7252/9 md.) Ancak, ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde geçiş ücretinin ödenmesi halinde idari para cezası tahsil edilmez” düzenlemelerini içermektedir.
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’nun 23. maddesi uyarınca, finansal kiralama konusu malın mülkiyeti kiralayana aittir. Ancak taraflar sözleşmede, sözleşme süresi sonunda kiracının, malın mülkiyetini satın alma hakkını haiz olacağını kararlaştırabilir. 6361 sayılı Kanun’un 24. maddesi uyarınca, kiracı, sözleşme süresince finansal kiralama konusu malın zilyedi olup, sözleşmenin amacına uygun olarak her türlü faydayı elde etme hakkına sahiptir. 6361 sayılı Kanun’da, sigorta hariç, vergi ve diğer benzeri kamusal borçlarla ilgili bir düzenleme bulunmamaktadır. Sigorta prim borçlarıyla ilgili olarak 6361 sayılı Kanun’un 24. maddesinin 5. fıkrasında özel bir düzenleme mevcut olup, işin doğası gereği malın sigorta ettirilmesi zorunlu tutulmuş, sigorta ettirme sorumluluğunun kimde olacağı tarafların kararına bırakılmış, ancak sigorta priminin ödenmesi sorumluluğu her durumda kiracıya bırakılmıştır.
6098 sayılı TBK’nın “Vergi ve benzeri yükümlülüklere katlanma borcu” başlığı altındaki 302. maddesi uyarınca, kiralananla ilgili zorunlu sigorta, vergi ve benzeri yükümlülüklere, aksi kararlaştırılmamış veya kanunda öngörülmemiş ise, kiraya veren katlanır. Maddede öngörülen yükümlülükler, kiralananın malik olmasının bir sonucudur. TBK’nın 302. maddesi emredici bir hüküm olmadığından, kiralayanın vergi yükümlüsü sıfatına etki etmemek üzere, sözleşmede vergi ve benzeri yükümlülüklerden kiracının sorumlu olacağı kararlaştırılabilir. Böylece kiralayan vergi yükümlüsü olarak, gerekli ödemeleri yaptıktan sonra sözleşme hükmüne dayanarak kiracıya başvurabilecektir. Bu cümleden olarak, davalı kiralayan ile ihbar olunan kiracı arasında akdedilen 12/03/2018 tarihli finansal kiralama sözleşmesinin 6.1 maddesinde de, her türlü giderler ile yasal olarak gerek kiracı ve gerekse kiralayan tarafından, hangi sebep suret ve gerekçe ile olursa olsun ödenmesi gereken her tür ve kategorideki mevcut veya sonradan çıkarılan her türlü vergi, harç, fon, masraf ve ücretlerin kiracıya ait olacağı, kiralayanın bunları talep ve tahsile, rücuen tahsile yetkili olduğu düzenlenmiştir. Böylece kiralayan/araç maliki söz konusu ödemeleri yaparak sözleşme hükümleri uyarınca kiracıya rücu etme imkanına sahip olabilmektedir.
“Trafik sicilinde araç maliki olarak görünen kişi, bu aracını finansal kiralama sözleşmesi uyarınca kiracıya teslim ettikten sonra trafik kazası meydana gelmesi halinde, malın zilyedi olan kiracı, 2918 sayılı KTK’nın 3. maddesi uyarınca işleten sıfatıyla zarar gören üçüncü kişilere verilecek zararlardan sorumlu olacaktır. Ancak somut olaya konu alacak, 2918 sayılı Kanun hükümlerine göre aracın trafik kazası sonucu üçüncü kişilere verdiği zararlardan işletenin sorumlu tutulduğu bir eylemden kaynaklı olmayıp, davacı şirket tarafından işletilen otoyoldan davalı adına kayıtlı ve ihbar olunan şirketin finansal kiralama sözleşmesi uyarınca kiracısı olduğu aracın ihlalli geçiş eyleminden kaynaklı bir alacaktır. Yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren eylem, ücret ödenmeden geçiş yapılması anında tamamlanmış olmakta, ödemesiz geçiş tarihinden itibaren on beş gün içinde geçiş ücretinin ödenmesi halinde cezanın uygulanmayacağına ilişkin düzenleme, oluşan neticeyi ortadan kaldırmaktadır. O halde, davaya konu ihlalli geçişten kaynaklı alacak yönünden husumetin araç sahibi/kiralayan davalıya yöneltilebileceği gözetilerek mahkemece, taraf delilleri toplanıp işin esasına girilerek sonucuna göre bir hüküm kurulması gerekirken, ihbar olunan/kiracı şirketin 2918 sayılı KTK hükümleri uyarınca işleten sıfatıyla sorumlu olduğu ve davalı/malike husumet yöneltilemeyeceği şeklindeki hatalı hukuki değerlendirme ile husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediği” (YARGITAY 4. Hukuk Dairesi, 2021/24754 Esas, 2022/39 Karar, Kanun yararına bozma ilamı)
Yasal dayanakları ortaya konularak yapılan bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde; davacının işletmecisi olduğu otoyoldan davalı adına kayıtlı araçların ücret ödemeksizin geçiş ihlali yapması sebebiyle alacağının tahsili amacıyla icra takibi başlattığı, davalının yasal süresi içerisinde icra takibine itirazı üzerine takibin durmasına karar verildiği, icra takibine itiraz üzerine davacı tarafından iş bu itirazın iptali davası açtığı görülmüştür. Mahkememizce alınan hüküm kurmaya ve denetime elverişli bilirkişi raporunda davacı tarafından dosyaya sunulu ihlalli geçiş kayıtlarının incelendiği, davalıya ait araçların 20/09/2021 ile 19/11/2021 tarihleri arasında 25 kez geçiş ihlali gerçekleştirdiği, bu geçişlerin bedelinin ödenmediği tespit edilmiştir. 6001 sayılı kanunun 30/5 maddesi gereği ihlalli geçiş olduğu durumlarda ise cezasız geçiş ücretinin 15 gün içerisinde ödenmesi gerektiği aksi takdirde 15. günün sonunda geçiş ücreti ve 4 katı ihlalli geçiş cezasının ödenmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. Her ne kadar davalı tarafından ihlalli geçişe konu araçların kiralandığı, işletin sıfatının bulunmadığını bu nedenle davanın pasif husumet nedeniyle reddine karar verilmesini talep etmiş ise de 6001 sayılı kanunun 30. Maddesinde ihlalli geçiş sebebiyle araç sahiplerinin sorumlu olduğunun belirtildiği, yukarıda alıntılanan yargıtay kararının da aynı yönde olduğu anlaşılmakla davaya konu ihlalli geçiş ücretlerinden davalı araç sahibinin sorumlu tutulmasına karar vermek gerekmiştir.
İcra İnkar Tazminatı yönünden; dava konusu alacağın niteliği itibari ile likit ve belirlenebilir olduğundan bu haliyle İİK’nın 67. maddesindeki koşullar gerçekleştiği görülmekle, davacının icra inkar tazminatı kabulü ile, asıl alacağın % 20 si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tahsis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile davacı tarafından davalı aleyhine başlatılan … İcra Müdürlüğünün 2022/… Esas sayılı takip dosyasına davalı tarafından yöneltilen itirazın iptaline, takibin takip talebindeki kayıt ve şartlarla aynen devamına,
2-Alacak niteliği itibari ile likit ve belirlenebilir olduğundan 315,50 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Karar ve ilam harcı 179,90-TL nin peşin alınan 80,70-TL den düşümü ile kalan 99,20-TL bakiye ilam harcının davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşmamaları nedeniyle 6325 sayılı Kanunun 18/A-10 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.560,00-TL’nin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafından yatırılan 161,40-TL peşin ve başvuru harcının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 888,00-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davacı taraf kendisini dava ve duruşmalarda vekili ile temsil ettirdiği anlaşılmakla AAÜT gereğince 1.577,50-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Davacının gider avansından artan bakiyesinin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, parasal miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip … Hakim …
e-imzalıdır e-imzalıdır