Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/412 Esas
KARAR NO : 2023/708
DAVA : Maddi Tazminat
DAVA TARİHİ : 16/06/2022
KARAR TARİHİ : 18/09/2023

Mahkememizde görülmekte olan Maddi Tazminat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin maliki olduğu, dava dışı … San. ve Tic. A.Ş. ile müvekkili arasında akdedilen uzun dönem araç kira sözleşmesi uyarınca işbu sözleşmeye konu … plakalı aracın dava dışı firmaya teslim edilmiş olduğunu, davalı … şirketinin bünyesindeki … isimli oteline 22.09.2021 tarihinde saat 23:30 sıralarında dava dışı … firması çalışanının otele konaklama için geldiğini, otel resepsiyonunda bulunan ve otelde stajyer olarak çalışan … tarafından giriş işlemlerinin tamamlandığını, sonrasında aracın otelin önünde park halinde bulunduğunun bu şahsa söylenmesi üzerine otelde stajyer çalışan … tarafından aracın otelin otoparkına çekilebileceği bilgisinin verildiğini ve aracın anahtarlarının bizatihi … ‘a teslim edildiğini, … ‘un araçla 23.09.2021 tarihinde … plakalı araçla zincirleme kaza yaptığını, aracın hasarı ile ilgili ZMSS sigortası … sigortasına başvuruda bulunulduğunu ancak, sürücünün sürücü belgesinin olmaması sebebiyle reddedildiğini, hasar tutarının dava dışı … firması tarafından karşılandığını, müvekkiline ait araçta alınan ekspertiz raporuna göre değer kaybı ve kazanç kaybının toplam 68.458TL tutarında olduğunu ve değer kaybı ve kazanç kaybı tutarının tahsili için şimdilik 1000TL değer kaybı ve 1000TL kazanç kaybı toplam 2000TL’nin kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılara usulüne uygun dava dilekçesi tebligat yapılmış olup, davalılar davaya yasal süresi içerisinde cevap vermeyerek HMK 128 uyarınca tüm iddiaları inkar etmiş sayılmışlardır.
Mahkememizce araç tescil kayıtları, hasar ve sigorta dosyası, SGBM kayıtları, SGK kayıtları, … kayıtları, savcılık dosyası ve SGK kayıtları celp edilerek dosya kapsamına alınmıştır.
Makina Mühendisi bilirkişinin 02/05/2023 tarihli raporunda özetle; … plaka sayılı araç sürücüsü …, asli ve %100 kusurlu olduğu, … plaka sayılı araç sürücüsü … ‘in kusursuz olduğu, … plaka sayılı araç sürücüsü … , kusursuz olduğu, … plakalı araç sürücüsü … kusursuz olduğu, Davacı adına kayıtlı aracın 35.000 TL toplam değer kaybına uğrayacağı, Davacının aracının onarımı süresince 5.780 TL (KDV hariç) kazanç kaybı olacağı kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
Bedel artırım dilekçesi; Davacı vekili 18/05/2023 tarihli ıslah dilekçesi ile bilirkişi raporu doğrultusunda talebini artırdığı ve talep dilekçesinin usulüne uygun olarak davalı yana tebliğ edildiği görülmüştür.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Uyuşmazlık, davacının malikliğinde olan aracın davalı …’ın sevk ve idaresinde iken kazaya karışması sonucu değer kaybına uğrayıp uğramadığı, davacı nezdinde kazanç kaybı doğup doğmadığı ve miktarı ile davalılardan tahsili koşullarının oluşup oluşmadığından ibarettir.
Araç değer kaybından, zarara sebebiyet veren aracın maliki-işleten sıfatıyla, araç sürücüsü-haksız fiil faili olarak, sigorta şirketi-trafik sigortası poliçesi nedeniyle, müştereken ve müteselsilen sorumlu olup, müteselsil sorumluluk ilkeleri uyarınca davacı tarafça, değer kaybı alacağı sorumluların tamamından talep edebilecektir.
Yargıtay … Hukuk Dairesinin yerleşmiş içtihatlarında değer kaybının belirlenmesinde aracın kaza tarihindeki hasar görmemiş 2. el piyasa değeri ile kazadan sonra onarılmış haldeki 2. el piyasa değeri arasındaki fark dikkate alınmaktadır. Bu durumda mahkemece aracın tramer kayıtları ve varsa önceki hasarlarına ilişkin hasar dosyaları istendikten sonra aracın modeli, markası, özellikleri, hasarı, yapılan onarım işlemleri, kilometresi, olay tarihindeki yaşı, davacı tarafın iddiaları, davalıların savunmaları ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilerek aracın kaza öncesi hasarsız ikinci el piyasa rayiç değeri ile kaza meydana geldikten ve tamir edildikten sonraki ikinci el piyasa rayiç değeri arasındaki farka göre değer kaybı zararının belirlenmesi gerekmektedir.
Sigortalı araçta meydana gelen değer kaybının, poliçenin tanzim tarihine göre, davaya konu poliçe 01/06/2015 tarihinde yürürlüğe giren Genel Şartlardan sonra ise yeni genel şartlara göre; bu tarihten önce ise yerleşik Yargıtay uygulamasında belirtildiği üzere aracın serbest piyasa koşullarına göre kaza tarihi itibariyle hasarsız haldeki ikinci el rayiç değeri ile aracın yaşı, özellikleri, hasar miktarı ve hasarlı kısımların özelliği dikkate alınarak kazadan sonraki hasarlı halinin rayiç değeri tespit edilip bu iki miktar arasındaki azalmaya (farka) göre hesaplanması gerekmektedir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “işletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur”, aynı Yasa’nın 85/1. maddesinde, “bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yararlanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, araç işletenin bu zarardan sorumlu olacağı”, aynı Yasa’nın 85/son maddesinde ise, “işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur” hükümlerine yer verilmiştir.
Zarara sebebiyet veren aracın maliki-işleten sıfatıyla, araç sürücüsü-haksız fiil faili olarak, sigorta şirketi-trafik sigortası poliçesi nedeniyle müştereken ve müteselsilen sorumlu olup, müteselsil sorumluluk ilkeleri uyarınca zarar gören tarafça sorumluların tamamından talep edebilecektir.
Araç mahrumiyet zararı yönünden zarar görenin aracını kullanamadığı süre içerisinde kendi aracını kullanmış olması halinde yapacağı yakıt, amortisman payı vs. gibi zorunlu giderleri mahsup edilerek bu süre için zarar gören yararına araç mahrumiyeti bedelinin tespiti gerekecektir.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu 25/2. maddesi;
“Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur.” şeklindedir.
6098 sayılı TBK 66. maddesi;
“Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür.
Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz.
Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür.” şeklindedir.
Yasal dayanakları ortaya konularak yapılan bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde,
Davalı … davalı şirket otelinde mesleki staj kapsamında çalışmakta iken müşteri aracının kendisine teslimi üzerine otoparka giderken dava konusu trafik kazası gerçekleşmiştir. Bu husus davalının 23/09/2021 tarihli müdafii eşliğinde alınan emniyet ifadesinde de açıkça beyan edilmiştir. Celp edilen mesleki eğitim sözleşmesine göre de davalı … kaza tarihinde bahsi geçen otelde davalı şirket nezdinde 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında staj yapmaktadır. Davacının iddiası ve davalı …’ın kabulü ile dosyaya celp edilen belgeler kapsamında davalı şirketin davalı …’ın çalışma olgusunu inkar etmesine itibar edilmemiştir. 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında yapılan staj doğrudan 4857 sayılı Yasa kapsamında bir akdi ilişki olarak nitelendirilemezse da davalı …’ın fiili olarak çalışmaya katıldığı, otele gelen davacı aracını kullandığı, çalışma saatlerinde gerçekleşen kazanın iş kazası olduğu, 3308 sayılı Yasa’nın 25. maddesi kapsamında iş kazalarından doğan sorumlulukların davalı şirkette olduğu, bunun yanında TBK 66 maddesi kapsamında adam çalıştıranın sorumluluğunun düzenlendiği, otele gelen araçların park edilmesi hususunda ehliyetsiz olan davalı …’a görev verildiği, doğrudan görev verildiğine dair iddia davalı şirket tarafından kabul edilmese de davalı …’ın bunun aksini bildirdiği, bunun yanında davalı şirketin savunmasının kurtuluş kanıtı niteliğinde olmadığı, talimat dışı iş üstlenme iddiası kabul görse dahi davalı işveren şirketçe gerekli organizasyonel çalışma ortamı ile dikkat ve özenin gösterilmediği, çalışanının 3. kişiye verdiği zarardan kusuru oranında sorumlu olacağı anlaşılmıştır.
Mahkememizce tüm deliller toplanmış, alanında uzman bilirkişiden rapor alınmış, aldırılan bilirkişi raporu ile, … plaka sayılı araç sürücüsü … , asli ve %100 kusurlu olduğu, … plaka sayılı araç sürücüsü … ‘in kusursuz olduğu, … plaka sayılı araç sürücüsü …, kusursuz olduğu, … plakalı araç sürücüsü … kusursuz olduğu, Davacı adına kayıtlı aracın 35.000 TL toplam değer kaybına uğrayacağı, Davacının aracının onarımı süresince 5.780 TL kazanç kaybı olacağı kanaatine varıldığı, bilirkişi raporunun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olduğu anlaşılmış olup, hükme esas alınmıştır.
Bu kapsamda davacının aracındaki değer kaybının Anayasa Mahkemesi Başkanlığı’nın 09/10/2020 tarihli resmi gazetede yayınlanan 17/07/2020 tarihli 2019/… esas 2020/… karar sayılı iptal kararı doğrultusunda genel şartların ekindeki formüle göre değil Yargıtay … Hukuk Dairesi’nin yerleşik içtihatları doğrultusunda aracın kazadan önceki rayiç değeri ile kaza sonrası rayiç değeri arasındaki farka göre hesaplanan 35.000,00-TL olduğu, davalı …’un kırmızı ışıkta bekleyen araca arkadan çarpması itibariyle %100 oranında kusurlu olduğu, raporun hüküm kurmaya ve denetime elverişli olduğu, davalıların iş bu değer kaybı bedelinden müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu, araç mahrumiyet giderinin objektif onarım süresi ve yapılan araştırmalara uygun olarak belirlendiği, davanın belirsiz alacak olarak ikame edildiği, davacı tarafça bilirkişi raporu doğrultusunda talebin ıslah edildiği, ıslah dilekçesinin davalı vekillerine usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, işbu nedenlerle davacının davasını ispatladığı, haksız fiilde temerrüdün kaza tarihinde doğduğu, ticari iş kapsamında avans faizinin esas olduğu anlaşıldığından, davanın kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda ayrıntılı açıklandığı üzere;
1-Davanın Kabulü ile, 5.780,00 TL araç mahrumiyeti bedeli ile 35.000,00 TL araç değer kaybı bedeli olmak üzere toplam 40.780,00 TL’nin 23/09/2021 kaza tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken 2.785,68-TL karar ve ilam harcından 80,70-TL peşin harç, 662,27-TL ıslah harcı toplamı 742,97-TL harcın düşümü ile eksik kalan 2.042,71-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 80,70-TL başvuru harcı, 80,70-TL peşin harç, 662,27-TL ıslah harcı olmak üzere toplam 823,67-TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan tebligat, müzekkere, bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.355,25-TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,
6-6325 sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca Hazine tarafından karşılanan zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.600,00-TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek hazineye gelir kaydına,
7-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde resen ilgilisine iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde … Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen anlatıldı.18/09/2023

Katip … Hakim …
e-imza e-imza