Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/205 Esas
KARAR NO:2023/485 Karar

DAVA:İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ:28/03/2022
KARAR TARİHİ:13/06/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin Mahkemeye sunmuş olduğu 28/03/2022 tarihli dava dilekçesi özetle;“07/05/2020 tarihinde15:00 sıralarında sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı aracıyla seyir halindeyken, kırmızı ışıkta beklemekte olan sürücü … idaresindeki … plakalı araca arkadan çarpması sonucu maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğini, 07.07.2020 tarihinde ödenen 6.279,60 TL tutarında tazminatı kaza tarihinden itibaren başlayacak ticari faizi ile rücuen tazminini talep ettiklerini” belirterek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, davalı tarafın itirazının iptali ile 6.279,60 TL asıl alacağın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin Mahkemeye sunmuş olduğu 11/04/2022 tarihli cevap dilekçesini özetle; “Müvekkili firmanın uzun süreli
operasyonel araç kiralama faaliyeti yürütmekte olduğunu, kazaya karışan aracın “işleten”
sıfatı, akdedilen Uzun Dönem Oto Kira Sözleşmesi uyarınca 14.02.2020 tarihi itibarıyla 24
aylık kira süresi müddetince kiracı … İnşaat İletişim Oto. San. Ve
Tic. Ltd. Şti. adlı firmaya geçtiğini, söz konusu kira sözleşmesi ile birlikte aracın fiili olarak
teslimi sağlandığını, işleten sıfatı devredildiğini, Müvekkili şirket adına kayıtlı …
plakalı aracın, 07/05/2020 tarihinde saat 15:00 sıralarında sürücü …’nin
yönetimindeyken davacı araç sürücüsüyle çarpışması sonucu maddi hasarlı trafik kazası
meydana geldiğini, müvekkili şirkete ait aracın sürücüsü …’ye atfedilecek
herhangi bir kusur bulunmadığını, davanın kazaya karışan … plakalı aracın
zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigortasını düzenleyen … Sigorta
Şirketi firmasına ihbarı gerektiğini” belirterek; fazlaya ilişkin talep ve haklarımız saklı
kalmak kaydıyla; davanın pasif husumet yokluğu sebebiyle reddine, davanın esastan
reddine, davanın … plakalı aracı uzun dönem araç kiralama sözleşmesi ile
kiralayan ve kaza tarihi itibarıyla “işleten” sıfatındaki kiracı …
İnşaat İletişim Oto. San. Ve Tic. Ltd. Şti. adlı şirkete ihbarına, davanın kazaya karışan … plakalı aracın Genişletilmiş Kasko ile İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasını
düzenleyen … Sigorta Şirketi firmasına İhbarına karar verilmesini talep
etmiştir.
Dava, 6102 sayılı TTK.’nun 1472. Maddesinden kaynaklanan kasko sigortacısının ödediği hasar bedelinin rücuen tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK’nın 1472 maddesine göre, sigortacı, sigorta tazminatını ödediğinde, hukuken sigortalının yerine geçer. Sigortalının, zarardan ötürü sorumlulara karşı dava hakkı varsa bu hak, tazmin ettiği bedel kadar sigortacıya intikal eder. Böyle bir davada sigortacı, gerçek zarar miktarını zarar sorumlusundan isteyebilir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “işletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur”, aynı Yasa’nın 85/1. maddesinde, “bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yararlanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, araç işletenin bu zarardan sorumlu olacağı”, aynı Yasa’nın 85/son maddesinde ise, “işleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları’nın A-1. maddesinde de, “sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder” şeklinde ifade edilmiştir.
Anılan yasal hükümlerden, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasının; motorlu bir aracın karayolunda işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden olması halinde, o aracı işletenin zarara uğrayan 3. kişilere karşı olan sorumluluğunu belli limitler dahilinde karşılamayı amaçlayan ve yasaca yapılması zorunlu kılınan bir zarar sigortası türü olduğu anlaşılmaktadır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesinde “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” denilmek suretiyle işletenin tanımı yapılmıştır. 2918 sayılı Kanunun 3. maddesinde işleten sıfatını belirlenmesinde şekli ve maddi ölçüt olmak üzere iki ayrı ölçütten yararlanılmıştır. Şekli ölçüte göre trafik sicilinde malik görülen kişi işletendir. Yargıtayın ve doktrinin kabul ettiği maddi ölçüte göre ise; trafik sicilinde adı geçen kişinin önemi bulunmamakta olup, önemli olan araç üzerindeki fiili hakimiyet, araçtan ekonomik yarar sağlama, masraf ve rizikolara katlanma gibi ölçütlerdir.
Yine aynı Kanunun 85. maddesi ise “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün unvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar” hükmünü içermektedir.
Açıklanan düzenlemeler karşısında, kazaya karışn araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla), artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir.
Bilirkişi …’nun düzenlediği 25/04/2023 tarihli 7 sayfadan ibaret raporunda özetle; Meydana gelen trafik kazasında; … plakalı araç sürücüsü …’nin
% 100 (yüzde yüz) oranında kusuru olduğu,
meydana gelen trafik kazasında; … plakalı araç sürücüsü …’ın
kusurunun olmadığı,
dava konusu … plakalı araç ile ilgili tespit edilen hasar miktarının (parça-
malzeme+işçilik) KDV dahil onarım bedelinin 6.675,71 TL olacağı, davacı sigorta şirketi
tarafından trafik kazası nedeniyle … plakalı araç sürücüsü ve onarımı
gerçekleştiren … şirketine toplam 6.279,70 TL ödeme yapıldığı,
davacıya sigortalı … plakalı otomobilde meydana gelen hasarların kasko sigorta
poliçesi kapsamında meydana geldiği ve zararı sigortalısına ödeyerek T.T.K. 1472. Maddesi
kapsamında davalı işletenden dava ve talep hakkı bulunduğu,
davalı … Turizm. Şirketinin aracını uzun süreli kiralama sözleşmesi ile kiraya vermesi
sebebiyle işleten sıfatına sahip olmadığı ve dava konusu zarardan sorumlu olmayacağı, dava dışı … Yemek şirketinin işleten sıfatına sahip olması sebebiyle araç sürücüsünün kusuru oranında zarardan sorumlu olacağı,
davacının 226,46.- TL. işlemiş faiz talep hakkı bulunacağı,
görüş ve kanaatinde rapor sunmuşlardır.
Tüm dosya kapsamının incelenmesi neticesinde; davacı sigorta şirketi nezdinde kasko poliçesi ile sigortalı olan … plakalı araç ile … plakalı aracın 07/07/2020 tarihinde çarpması sonucu maddi hasarlı trafik kazasının meydana geldiği, davacının kasko poliçesi kapsamında ödediği hasar bedelinin TTK 1481 maddesi gereği rücuen tazminini talep ettiği, davalı tarafından … plakalı aracın 24 aylığına dava dışı … İnşaat İletişim Oto. San. Ve Tic. Ltd. Şirketine kiraya verildiğinin beyan edildiği, kiralama işlemine ilişkin kira sözleşmesinin, araç teslim tutanağının, kira bedeline ilişkin faturaların dosyaya ibraz edildiği, davalı tarafın … plakalı aracı uzun dönemli olarak kiraya verdiği, yukarıda kanuni dayanakları ile açıklandığı üzere her ne kadar kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla), artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerektiğinden davanın, davalı şirketin pasif husumet ehliyeti bulunmadığından reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın, davalı şirketin pasif husumet ehliyeti bulunmadığından reddine,
2-179,90-TL karar harcının peşin alınan 80,70-TL den düşümü ile kalan 99,20-TL nin bakiye ve ilam harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına
3-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşmamaları nedeniyle 6325 sayılı Kanunun 18/A-13-14 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydına,
4-Davalı taraf kendisini dava ve duruşmalarda vekili ile temsil ettirdiği anlaşılmakla AAÜT gereğince 6.279,60-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacının gider avansından artan bakiyesinin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, parasal miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır