Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2022/211 Esas
KARAR NO : 2023/204
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali)
DAVA TARİHİ : 29/03/2022
KARAR TARİHİ : 13/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesinde özetle; …, 30.12.2008 keşide tarihli, 1.500,00TL meblağlı, … Bankası (…) … … Şb.’nin, 18173 numaralı hesabından keşide edilen 6950258 Numaralı çek, …, 31.12.2008 Keşide Tarihli, 8.000,00TL meblağlı, … Bankası (…) … … Şb.’nin, … Numaralı hesabından keşide edilen … numaralı çek, …, 30.06.2009 keşide tarihli, 2.500,00TL meblağlı, … Bankası (…) … … Şb.’nin, … numaralı hesabından keşide edilen … numaralı çek, …, 31.05.2009 keşide tarihli, 2.500,00TL meblağlı, … Bankası (…) … … Şb.’nin, 18173 numaralı hesabından keşide edilen … numaralı çek, …, 30.04.2009 keşide tarihli,2.500,00TL meblağlı, … Bankası (…) … … Şb.’nin, … numaralı hesabından keşide edilen … numaralı çek, …, 31.03.2009 keşide tarihli, 2.500,00TL meblağlı, … Bankası (…) … … Şb.’nin, … numaralı hesabından keşide edilen … numaralı toplam 6 adet çekin yanlışlıkla çöpe atıldığını, kaybolduğunu ve tüm aramalara rağmen bulunamadığını, işbu nedenlerle çekler üzerine ödeme yasağı konulmasını ile çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, çek iptali istemine ilişkindir.
Mahkememizce çeke ilişkin bankalara yazılan müzekkereye cevap verildiği, Ticaret Sicil Gazetesine ilan müzekkeresinin yazıldığı görülmüştür.
6102 sayılı Yasanın 757 ve devam maddeleri gereğince iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir. Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.
İptal isteminde bulunan kişi, poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Mahkeme, dilekçe sahibinin, poliçe elinde iken zıyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulursa, verilecek ilanla, poliçeyi eline geçireni, poliçeyi belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde poliçenin iptaline karar vereceğini ihtar eder. Poliçeyi getirme süresi en az üç ay ve en çok bir yıldır. Elden çıkan poliçe mahkemeye sunulursa, mahkeme, iade davası açması için dilekçe sahibine uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi bu süre içinde dava açmazsa, mahkeme, poliçeyi, sunmuş olana geri verir ve muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir.
6102 sayılı Yasanın 818/1-s maddesi uyarınca poliçeye ilişkin, iptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası çekler hakkında da uygulanır. Hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu tür davalarda, davacının yetkili hamil olduğu konusunda mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunmasını yeterli saymak gerekir. Kaldı ki, dava sırasında yapılan ilanlar neticesinde ve hak sahiplerinin daha sonradan ortaya çıkması halinde hasımlı olarak açılacak bir dava ile çek iptali kararının iptali de talep edilebilecektir. Davacı, iptalini talep ettiği senedin keşidecisinin kim olduğunu, çek bilgilerini mahkemeye bildirmiş olup, davacının daha fazlasını ispata zorlanması, zayi nedeniyle çek iptali hükümlerini uygulanmaz hale getirecektir. (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 14/05/2018 tarih ve 2016/11761 Esas 2018/ 3544 Karar sayılı emsal Kararı)
Talep konusu çeklerin talep tarihi itibariyle zamanaşımına uğraması çek iptali davası açılmasına engel olmayıp davacının iddiasına göre hukuki yararı bulunma ihtimaline binaen yargılamaya devam olunmştur.
Yasal dayanakları ortaya konularak yapılan bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde, talep dilekçesi ekine, çeklerin zayi olduğuna dair Mahkememizce kanaat oluşturacak belgelerin eklenmediği, davacının çeklerde lehtar veya ciranta kaydının bulunmadığı, davacının çeklere hamil olduğuna dair delil veya emare sunmadığı, bu yönde davacı elinde belge ve sair delil bulunmadığının vekil beyanıyla açıkça ifade edildiği anlaşılmıştır.
Talep konusu çekler için …’e yazılan müzekkereye verilen 29/04/2022 tarihli cevabi yazı ve ekinden tüm çeklerin ibraz edilerek karşılıksız işlemi gördüğü anlaşılmıştır. İbraz edilen 3 çek ile ilgili ibraz eden bilgileri davacıya bildirilmiş, ancak davacı bu aşamadan sonra çeklerin tümünün ibraz işleminden sonra bankadan geri alındığı, o aşamada zayi olduğu, ibraz edenlere karşı istirdat davası açılmayacağı, dava dışı çek hesabı sahibinin banka nezdinde cezalı duruma düşmemesi için huzurdaki davanın açıldığı iddiası ileri sürülmüştür. Davacının talep dilekçesine konu olmayan bu iddialarına dair delilinin de bulunmadığı açıkça davacı vekilince belirtilmiştir.
Bankaya ibraz edilen ve tamamı karşılıksız işlemi gören çeklerin, tedavül kabiliyeti nedeniyle bankaya ibrazından sonra dahi lehtar veya cirantaya geri dönmesi mümkün ise de davacının, talep konusu çeklerle olan ilgisine, ibraz eden taraf olmamasına, hukuki ilişki bildirmemesine, talep dilekçesinde bu özel duruma değinmemesine veya ciro silsilesinde yer almamasına rağmen hangi gerekçeyle bankadan kendisine iade olduğuna dair herhangi bir delil, vakıa, hukuki ilişki veya emare bulunmamaktadır. İlgili bankalardan da bu yönde bilgi ve belge bulunmadığından soyut nitelikli davacı iddialarının yaklaşık ispat şartını dahi sağlamadığı, tanık dinlenmesinin ileri sürülen vakıanın niteliği yönünden sonuca etki etmeyeceği anlaşılmakla davanın reddine karar verilerek aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda ayrıntılı açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90-TL harcın, peşin alınan 80,70-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan bakiye 99,20-TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde resen iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde … Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen anlatıldı.13/03/2023
Katip … Hakim …
e-imza e-imza