Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/178 E. 2023/140 K. 15.02.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/178 Esas
KARAR NO : 2023/140
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/09/2015
KARAR TARİHİ : 15/02/2023

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ/
İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin 2013 yılından beri bayisi olan davalının sözleşme ile kararlaştırılan 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin LPG alım taahhütünde %20’nin üzerinde düşüş olduğunu, davalının yine kendilerine cari hesap uyarınca borçlu bulunduğunu, öte yandan protestoya uğramış 20.000 TL bedelli senet de söz konusu olduğunun, davalının bu sözleşmeye aykırı fiilleri nedeniyle müvekkili tarafından noter ihtarnamesiyle sözleşmenin fesh edildiğinin, buna göre davalının sözleşme sonuna dek tahakkuk edecek kâr mahrumiyeti ile 28. maddesi uyarınca akdin haklı nedenle feshi uyarınca 50.000 Euro cezai şart ödemekle yükümlü olduğunu belirterek şimdilik 5.000 TL kâr mahrumiyeti ile 50.000 TL cezai şartın davalılardan müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle ; müvekkilinin taraflar arasındaki süre gelen ticari ilişki uyarınca iyi niyetli olarak davacı adına hareket ettiğinin, Trabzon ilinde artık doğalgaz kullanılmaya başlanılması nedeniyle davacının da rızası ile protokol kapsamında sözleşmenin dava dışı … ‘e iyi niyetli olarak devredildiğinin, bundan sonra davacı taraf kötü niyetli olarak tek taraflı fesih yaptığının, ayrıca sözleşmenin bir nüshasının kendilerine verilmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
DELİLLER
1-Tüplü LPG Bayilik sözleşmesi
2-….Notermiğinin Fesih İhtarnamesi
3-İşletme Devir Sözleşmesi
4-Vergi beyannameleri
5-İstinaf kaldırma kararı
5-Bilirkişi Raporu
Bilirkişi … , … ve … tarafından düzenlenen 21/07/2017 tarihli Nihai raporda özetle; … A.Ş. ile davalı … Ltd. Şti arasında 27/01/2015 tarihihnde akdedilmiş olan bir Tüplü LPG Bayilik Sözleşmesi’nin mevcut olduğunu, bu sözleşmenin altında ise davacı tarafın kaşe ve imzası ile bayi yazısının altında davalının kaşe ve bir imzanın mevcut olduğunu, 50.000 Euro’ya kadar da müteselsil borçlu ve kefil olarak da diğer davalı …’nin imzasının bulunduğunu, taraflar arasındaki sözleşmenin 16/f maddesinin davacı defterlerinin münhasıran delil olarak kabul edileceğinin düzenlendiğini, rapor içinde yapılan tespitlere nazaran mahkemece davacı talebinin uygun görülmesi halinde hesaplanan cezai şart tutarının 167.705,00 TL kar mahrumiyeti talebinin ise 121.288,38 TL olarak hesaplandığı tespit ve rapor edilmiştir.
Bilirkişi … ve … tarafından düzenlenen 28/08/2018 tarihli Ek raporda özetle; Davalının davacıdan fesih tarihine kadar 9 ayda toplam 17.822- KG LPG almış olduğunu, bu tutarın aylık ortalamasının ise 17.822-KG / 9 = 1.980.- KG olduğunu yani davalının davacıdan aylık ortalama 1.980.- KG LPG aldığının tespit edildiğini, davacının ticari defterlerine göre düzenlemiş olduğu en son faturadan anlaşılacağı üzere 1 TON LPG’nin davalıya satış fiyatının KDV hariç 3.677,61 TL olduğunu, davacının aynı tarihlerde Tüpraş’tan 1 TON LPG’yi KDV hariç 2.142,09 TL’ye almakta olduğunu, buna göre davacı davalının en son alım yaptığı tarihte 1 TON LPG’den 3.286,32 TL – 2.142,09 TL = 1.144,23 TL kar elde ettiğini, sözleşmenin fesih tarihine kadar aylık ortalama 1.980.-TON X 1.144,23 TL = 2.265,57 TL kar elde ettiğini, davacının davalıdan makul süre için talep edebileceği mahrum kalınan kar tutarının 2.265,57 TL olarak hesaplandığı tespit ve rapor edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Mahkememize açılan iş bu dava alacak davasıdır.
Uyuşmazlık ; LPG bayilik sözleşmesinin ihlaline dayalı haklı fesih nedeniyle uğranılan kâr mahrumiyeti ile cezai şart bedelinin tahsiline ilişkindir.
Mahkememizin 27/03/2019 tarih 2015/… Esas 2019/… Kararı ile “Davanın kabulü ile, cezai şart bedeli 50.000,00 TL, kar kaybı talebi 5.000,00 TL olmak üzere toplam 55.000,00 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine” karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
… Mahkemesi 43. Hukuk Dairesinin 2020/… Esas ve 2022/… karar sayılı dosyasından “6102 sayılı TTK’nın 22 maddesi uyarınca; “Tacir sıfatını haiz bir borçlu Borçlar Kanunu’nun 161. maddesinin 3. fıkrasında yazılı hallerde, fahiş olduğu iddiasıyla cezai şarttan indirim yapılmasını mahkemeden isteyemez.” Ancak kararlaştırılan cezai şart miktarının ekonomik yönden borçlunun mahvına sebebiyet verecek ölçüde yüksek olduğunun saptanması durumunda cezai şarttan makul oranda indirim yapılabileceği kabul edilmektedir. Bu şekilde bir indirime gidilebilmesi için borçlunun ekonomik durumu yönünden inceleme yapılması ve kararlaştırılan cezai şartı ödemesinin ekonomik yönden mahvına sebep olup olmayacağı hususunun belirlenmesi gerekmekte olup, taraflar arasındaki sözleşmede cezai şartın 50. 000 Euro alarak kararlaştırılmasına, davanın da kısmi dava olarak açılmasına göre, mahkemece bu hususta araştırma yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken bu hususta hiç bir araştırma yapılmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden” ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve yeniden yargılama yapılmak üzere dosya yeniden esasa kaydedilmiştir.
Tüm dosya kapsamı ve yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda somut olay incelendiğinde; Dosyada … Hukuk Dairesinin 2020/… Esas ve 2022/… karar sayılı kaldırma kararı gözetilerek yenden bilirkişi raporu alınmış, davacı LPG şirketi yönünden sözleşme hükümleri itibari ile haklı fesih hakkının bulunduğu ve sözleşmeyi haklı olarak fes ettiği görülmüş, dosyaya sunulan bilirkişi raporundan tarafların sözleşme ile belirlediği cezai şartın davalının mahvına neden olacağını anlaşılmış, bu nedenle tarafların ekonomik durumu, sözleşme koşulları ve gerçekleşen ciro miktarları gözetilerek 10.000,00 TL cezai şartın uygun olacağına karar verilmiş, yine sektör bilirkişisinin dosyaya sunduğu 28/08/2018 tarihli raporda da belirtildiği üzere, taraflar arasındaki sözleşmenin tüplü LPG bayiliğini düzenlediği, davacının başka bir bayi ile yeni bir bayilik ihdasının iki ay süreceği yönündeki tespiti birlikte değerlendirilerek mahrum kalınan karın 2.265,57 TL olduğu anlaşıldığından 2.265,57 TL Mahrum kalınan karın ve 10.000,00 TL cezai şart bedeli olamak üzere toplam12.265,57-TL ‘nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda gerekçesinde ayrıntılı olarak açıklandığı üzere ;
1-Davanın Kısmen KABULÜ İLE,
-2.265,57 TL Mahrum kalınan kar ve 10.000,00 TL cezai şart bedeli olamak üzere toplam 12.265,57-TL ‘nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine
2-Karar ve ilam harcı 837,86-TL nin peşin alınan 939,27-TL den düşümü ile kalan 101,41-TL bakiye ilam harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yatırılan 966,97-TL peşin ve başvuru harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 2.477,00-TL yargılama giderinin kabul edilen miktar oranlanarak takdiren 552,40-TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı taraf kendisini dava ve duruşmalarda vekili ile temsil ettirdiği anlaşılmakla AAÜT gereğince, kabul edilen miktar üzerinden hesap ve takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalı kendisini dava ve duruşmalarda vekili ile temsil ettirdiği anlaşılmakla AAÜT gereğince, red edilen miktar üzerinden hesap ve takdir olunan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davalı tarafından yapılan 869,65-TL yargılama giderinin red edilen miktar oranlanarak takdiren 675,70-TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Davacının gider avansından artan bakiyesinin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı HMK’nın 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde … Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.15/02/2023

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

*5070 Sayılı Kanun Gereğince Elektronik İmza İle İmzalanmıştır.*