Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2021/786 Esas
KARAR NO : 2023/76 Karar

DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/12/2021
KARAR TARİHİ : 31/01/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin Mahkemeye sunmuş olduğu 10/12/2021 tarihli dava dilekçesini özetle; Davacının dava dışı…Ltd. Şti. firması ile kitap ve eğitim seti bedeli olarak … bankası Çanakkale Kordon Şubesine ait keşidecisi oldukları 5 adet çek verildiğini, ancak 16.11.2020 tarihli ihtarname ile sözleşme fesh edilmiş mallar teslim alınmamış iade faturalar kesilerek Bursa … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası ile menfi tespit davası açılmış olup halen derdest olduğunu, Çanakkale …Ağır Ceza Mahkemesini …esasa sayılı dosyası ile …Ltd. Şti. Firması yetkelisi hakkında nitelikli dolandırıcılıktan dava açılmış olup derdest olduğunu, ancka bu çeklerden birisi davalı…Faktorink tarafından kendilerini ihtar etmelerine rağmen tahsil edildiğini, bu nedenle borçlu olmadıkları çek için müvekkillerin banka hesabından 20.000-TL olarak tahsil edildiğinden bu bedelin en yüksek mevduat faizi ile istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekilinin Mahkemeye sunmuş olduğu 18/01/2022 tarihli cevap dilekçesini özetle; Müvekkilinin yetkili hamil olduğunu, çeki faktoring ilişkisi gereği dava dışı …Kolejleri Bilişim Sistemleri Eğitim Matbaa Basım San. Tic. Ltd. Şti.’den ciro yoluyla temlik aldığını, davacının çekin ödenmemesi için bedelsizlik def’i ileri sürmesi hakkın kötüye kullanılması niteliği taşıdığını, yersiz açılan davanın reddine ve yargılama ile vekalet ücretinin karşı yana tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Dava: dava konusu çekin istirdatı ile davacı tarafından ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketler Kanunu’nun 9/2. maddesine göre; “faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulaca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz ve tahsilini üstlenemez.”
04.02.2015 tarih ve 29257 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “faktoring işlemlerinde uygulanacak usul ve esaslar hakkında yönetmelik” 8/1 madesinde ise; “faturalı alacağa istinaden kambiyo senedi veya diğer senetlerin alınması halinde alınan kambiyo senedi veya diğer senetteki ciro silsilesinde kuruluşa kambiyo senedi ve diğer senedi ciro edip veren kişinin, devralınan faturada alacaklı olarak gözüken kişi ve bu kişiden bir önceki cirantanın veya keşidecinin de faturadaki borçlu ile aynı kişi olması gerekir. Fatura ile kambiyo senedi veya diğer senetteki tutarın uyumlu olmasına dikkat edilir” düzenlemesine yer verilmiştir.
Bu açıklamalar ışığında davacının sunmuş olduğu tüm deliller dosya içerisine alınmış, icra dosyası getirtilerek incelenmiş, tüm deliller toplandıktan sonra alanında uzman mali bilirkişiden rapor alınmıştır.
Bilirkişinin düzenlediği 17/08/2022 tarihli 3 sayfadan ibaret raporunda özetle; Dosyaya getirtilen yanlara ait tüm deliller, getirtilen icra dosyası, davacı şirketin ticari defter ve belgeleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ve tüm dosya kapsamından anlaşıldığı üzere; Dava konusunun, davalı tarafından tahsil edilen 30.11.2020 tarihli 0282211 numaralı, 20.000,00 TL bedelli çekin istirdatına karar verilmesi iddiasından ibaret olduğu, davalı firmanın incelemeye sunulan 2020 ve 2021 yılında E-defter mükellefi olduğu görülmüş olup, defter beratlarının usulüne uygun ve süresinde verildiği, dava konusu edilen 30.11.2020 tarihli … numaralı, 20.000,00 TL bedelli çek faktoring ilişkisi gereği dava dışı …Ltd. Şti.’den ciro yolu ile temlik aldığı görüldüğü, dava konusu edilen çekin davalı … Faktoring A.Ş. ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, alacağı teşvik eden belge olarak dava dosyasına…Ltd. Şti. tarafından davac…Ltd. Şti. adına düzenlenen 01.07.2020 tarihli 20.160,00 TL tutarlı faturayı dosyaya ibraz etmiş olduğu, çek bedeli davalı tarafından dava dışı …Kolejleri Bilişim Sistemleri Eğitim Matbaa Basım San. Tic. Ltd. Şti.’ne 02.07.2020 tarihinde ödenmiş olduğu, dava konusu 30.11.2020 tarihli 0282211 numaralı, 20.000,00 TL bedelli çekin istirdatına karar verilip verilmeyeceği ile ilgili son kararın mahkemeye ait olduğu görüş ve kanaatinde raporunu sunmuştur.
Dosyanın tarafların itirazlarının değerlendirmek üzere ek rapor için bilirkişilere verilmiştir.
Bilirkişinin düzenlediği 13/01/2023 tarihli 3 sayfadan ibaret raporunda özetle;Dava konusunun, davalı tarafından tahsil edilen 30.11.2020 tarihli … numaralı, 20.000,00 TL bedelli çekin istirdatına karar verilmesi iddiasından ibaret olduğu, davalı firmanın incelemeye sunulan 2020 ve 2021 yılında E-defter mükellefi olduğu görülmüş olup, defter beratlarının usulüne uygun ve süresinde verildiği, Dava konusu edilen 30.11.2020 tarihli … numaralı, 20.000,00 TL bedelli çek faktoring ilişkisi gereği dava dışı …Ltd. Şti.’den ciro yolu ile temlik aldığı görüldüğü, Dava konusu edilen çekin davalı …A.Ş. ticari defterlerinde kayıtlı olduğu, alacağı teşvik eden belge olarak dava dosyasına … Ltd. Şti. tarafından davacı…Ltd. Şti. adına düzenlenen 01.07.2020 tarihli 20.160,00 TL tutarlı faturayı dosyaya ibraz etmiş olduğu, çek bedeli davalı tarafından dava dışı … Bilişim Sistemleri Eğitim Matbaa Basım San. Tic. Ltd. Şti.’ne 02.07.2020 tarihinde ödenmiş olduğu, Mali Bilirkişi olarak huzurdaki davada yapabileceklerimizin bunlardan ibaret olduğu kanaatiyle, Dava konusu 30.11.2020 tarihli … numaralı, 20.000,00 TL bedelli çekin istirdatına karar verilip verilmeyeceği ile ilgili son karar ve takdirin Sayın Mahkemenize ait olacağı, görüş ve kanaatinde raporunu sunmuştur.
Yasal dayanakları ortaya konulduktan yapılan bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğe, dava konusu çeki davalı … Faktoring şirketine sunulan faturada alacaklı olarak görülen dava dışı … Sistemleri… (faktoring sözleşmesinin tarafı olan müşteri) olduğu, fatura ile çek bedelinin de uyumlu bulunduğu dosya içeriğinden anlaşılmış ve böylece dava konusu çekin 6361 sayılı Yasanın 9/2 ve yukarıda sözü edilen yönetmeliğin 8. maddesi hükmüne uygun şekilde faktoring şirketine devredilmiş olduğu görülmüştür.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı T.T.K.’nun 790. maddesine göre; “cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır”. Somut olayda dava konusu çekte lehtardan hamile ciro silsilenin tam olduğu, herhangi bir kopukluk bulunmadığı anlaşıldığından davalı … Faktoring A.Ş.’nin yetkili hamil olduğunun kabulü gerekir.
6102 sayılı T.T.K.’nun 792. maddesine göre; “çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddesine göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çek geri vermekle hükümlüdür.” 6361 sayılı Yasa’nın 9/2 maddesi hükmü ve yukarıda sözü edilen yönetmeliğin 8. maddesi, faktoring şirketlerine, kambiyo senetlerine dayalı olsa bile temlike konu alacağın bir mal veya hizmet satışından doğduğunu fatura ile tevsik etme ve kambiyo senedi ile faturanın uyumlu olduğunu araştırma yükümlülüğünü yüklemiş, 6102 sayılı T.T.K.’nun 790. maddesi ise ciro silsilinde dış görünüş itibari ile kopukluk olup olmadığını inceleme yükümlülüğünü yüklemiştir. Faktoring şirketlerine bunların dışında daha fazla yükümlülük yükleyen bir mevzuat hükmü bulunmamaktadır. Davalı faktoring şirketinin temlik aldığı çek ile ilgili banka nezdinde araştırma ve inceleme yükümlülüğünden söz edilemez.(Y.19.H.D. 2016/10538E-2017/4836K)
Somut olay bakımından TTK’nın 792. maddesi gereğince davalı…A.Ş.’nin dava konusu çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu hususunda davacı tarafça yeterli ve inandırıcı delil sunulamadığı, her ne kadar davacı tarafından dava konusu çeke dayanak faturalara konu malların teslim edilip edilmediğini araştırılması gerektiği belirtilmiş ise de yukarıda yasal dayanakları açıkladığı üzere davalının yalnızca fatura ile kambiyo senedindeki tutarın uyumlu olmasına dikkat edeceği, somut olayda fatura ve çekin uyumlu olduğu anlaşıldığından aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1- Davanın reddine,
2-179,90-TL karar harcının peşin alınan 341,00-TL den düşümü ile kalan 161,10-TL nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşmamaları nedeniyle 6325 sayılı Kanunun 18/A-13-14 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00.-TL’nin davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı taraf kendisini dava ve duruşmalarda vekili ile temsil ettirdiği anlaşılmakla AAÜT gereğince 9.200,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Tarafların gider avansından artan bakiyesinin karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı

Katip
e-imzalıdır

Hakim
e-imzalıdır