Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/592 E. 2022/696 K. 01.12.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2020/592 Esas
KARAR NO : 2022/696

DAVA : Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/11/2020
KARAR TARİHİ : 01/12/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının Hollanda’da mukim bordrolama, vergi, denetim ve hukuk konularında gerçek ve tüzel kişilere hizmet veren bir şirket olduğu, davacı ile Hollanda’da mukim … şirketi arasında “Bordrolama Hizmet Sözleşmesi” imzalandığı, işbu sözleşmeye istinaden müvekkili şirketin alacaklarının garanti altına alınması amacıyla teminat mektubu verilmesi hususunda anlaşma sağlandığı, bu çerçevede …hissedarlarından ihbar olunan…A.Ş. vasıtasıyla davalı banka tarafından düzenlenen…ref. Nolu teminat mektubu düzenlendiği ve müvekkili şirketin alacaklarına davalı bankanın garantör olduğu, davacı alacaklarını… şirketinden tahsil edemeyince teminat mektubunun tazmini için davalı bankaya başvurulduğu, davalı banka verdiği garantinin yükümlülerini yerine getirmediğini, garanti edilen 36.418,76 Euro’nun fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 Euro’nun fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden 3095 sayılı K’nun 4/a maddesi uyarınca faizi ile birlikte talep etme gereği doğduğu, müvekkili şirkete… hissedarlarından ihbar olunan…A.Ş. vasıtasıyla davalı bankadan gelen 18.02.2019 tarih ve…ref. no.lu … mesajının iletildiği, … mesajı içeriğine göre davalı bankaca 36.418,76 EUR garantinin 31.12.2019 tarihine kadar verildiğinin açıkça görülebildiğini, müvekkil verdiği hizmet karşılığında 4 adet faturayı …şirketine kestiği ve bu fatura bedellerini tahsil edemediğini, müvekkili 13.06.2019 tarihinde yazıyla … mesajı yoluyla davalı bankadan talep ettiği, ancak davalı banka teminat mektubunun onaylanmadığını iddia ederek tazmin talebini reddettiğini, Kartal …Noterliğinin 12.06.2020 tarih ve …yevmiye no.lu ihtarnamesinin keşide edildiği, ancak davalı bankanın cevap bile vermediğini, davaya konu mektupla garanti edilen 36.418,76 Euro’nun fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla şimdilik 1.000,00 Euro’nun fiili ödeme tarihindeki kur üzerinden 3095 sayılı K’nun 4/a m. uyarınca faizi ile birliktte müvekkile ödenmesine karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı taraf, lehtarı ihbar olunan…A.Ş. muhatabının ise kendilerinin olduğu …ref. no.lu 36.418,76-Euro tutarlı teminat mektubunun müvekkili banka tarafından tanzim edildiğini iddia ettiği, müvekkili tarafından düzenlenen geçerli bir teminat mektubunun mevcut olmadığını, mektup lehtarı firmaya ait hesaplarına ilişkin ekran görüntüleri tetkik edildiğinde açık bir hesabının bulunmadığı, öncelikle müvekkili banka ile genel kredi sözleşmesi imzalanması gerekeceğini, böyle bir sözleşmenin bulunmaması bile tek başına böyle bir harici garanti mektubunun düzenlenmediğini gösterdiğini, davalı banka kayıtlarında iddia edilen harici garanti mektubunun kayıtlı olmadığını, davacının dava dilekçesi ekinde sunduğu e-posta müvekkil banka tarafından ihbar olunan … firmasına gönderildiği, … gıda firmasının talebine istinaden taslak bir metin hazırlanarak…Gıda firmasına gönderildiğini, … gıdanın talimatına atfen …i garanti mektubu düzenlenip … ile… isimli yurt dışı bankasına gönderilip davacıya ihbarı talep edildiğini, bunun üzerine muhabir … iletildiği, verilen cevapta davacının müşterileri olmadığı belirtildiğinden, bu nedenle ihbar işleminin yapılamadığının bildirildiğini,… gıda ile irtibata geçilip yeni bir bir ihbar bankası bildirilmesinin talep edildiğini, … gida 06.03.2019 tarihli yazıyla borç/alacak ilişkisi sona erdiğini belirterek harici garantinin iptal edilmesini istediğini, görülebileceği üzere harici garanti mektubu muhatap davacıya hiçbir zaman ihbar edilemediğini, mevcut olmayan bir harici garanti mektubuna istinaden haliyle davacının tazmin talebinin reddedildiği belirtilerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İhtarnamenin incelenmesinde; Kartal … Noterliği’nin 12.06.2020 tarih… yevmiye numaralı keşideci …muhatap Türkiye … A.Ş.olduğu, keşidecinin lehdar olduğu …referans no.lu teminat mektubu kapsamında 36.418,76-Euro alacağın 3 iş günü içinde ödenmesinin ihtar edildiği, ihtarnamenin 17.06.2020 tarihinde tebliğ edildiği (e-tebliğ 12.06.2020 olup 5 gün sonrası baz alındı) görülmüştür.
Bankacı bilirkişinin 24/11/2021 tarihli 5 sayfadan ibaret raporunda özetle; Dava konusu harici garanti mektubu metnini içeren … mesajı muhabir bankaca resmi kanaldan davacıya ihbar ve teslim edildiği açıkça kanıtlanamadığı, davalı bankaya bir kusur yüklenemediği için, haliyle mevcut delil durumuna göre tazmin/tazminat koşullarının da doğmamış olduğu belirtilmiştir.
Mahkememizin 07/04/2022 tarihli duruşması 2 no.lu ara kararı uyarınca bilirkişi heyetine konu uzmanı hukukçu bilirkişi dahil edilmek suretiyle ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
Bankacı ve akademisyen konu uzmanı bilirkişi heyetinin 31.10.2022 tarihli 8 sayfadan ibaret raporunda özetle; taraflar arasındaki uyuşmazlıkta kök raporda bankacılık tekniği açısından irdelenip varılan kanaate ilişkin bir görüş bildirilmiş olup, teminat mektuplarından doğan hukuki ilişkiler ve sonuçları itibariyle bir değerlendirme yapılamadığı, heyete hukukçu bir bilirkişinin dahil edilmesi sonucunda görüş değişikliğine gidilmesi gerekiliği hasıl olduğunu, dava konusu banka teminat mektubunun taraflar arasında zımnen kabul suretiyle geçerli olarak kurulduğu belirtilmiştir.
Islah; davacı vekili 20/12/2021 tarihli dilekçesi ile talep sonucunu 36.418,76-Euro olarak artırdığını bildirmiş, dilekçesi davalı vekiline usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Dava, davacı ile dava dışı şirket arasındaki sözleşme uyarınca verilen teminat mektubundan davalı bankanın sorumlu olduğu, ödeme yapmadığı iddiasına dayalı kısmi alacak istemine ilişkindir.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın 18. Maddesi uyarınca Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışından gayri nakdi kredi, garanti ve kefalet sağlamaları ile Türkiye’de ve dışarıda yerleşik kişiler lehine dışarıda yerleşik kişilere muhatap teminat mektubu düzenlemeleri, garanti ve kefalet vermeleri serbesttir.
TBK Madde 1: Sözleşme, tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak açıklamalarıyla kurulur. İrade açıklaması, açık veya örtülü olabilir.
TBK Madde 6: Öneren, kanun veya işin özelliği ya da durumun gereği açık bir kabulü beklemek zorunda değilse, öneri uygun bir sürede reddedilmediği takdirde, sözleşme kurulmuş sayılır.
TBK Madde 11: Hazır olmayanlar arasında kurulan sözleşmeler, kabulün gönderildiği andan başlayarak hüküm doğurur. Açık bir kabulün gerekli olmadığı durumlarda, sözleşme önerinin ulaşma anından başlayarak hüküm doğurur.
Yasal dayanakları ortaya konularak yapılan bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde;
banka teminat mektuplarının geçerli olarak kurulabilmesi için taraf iradelerinin bu yönde uyuşması gerekmektedir. Banka teminat mektupları, tek tarafa borç yükleyen bir sözleşme olup, muhatapça icap kabul edildiği ana kadar, banka icabından dönebilecekken, icabın kabulü sonrası bankanın icabından dönebilmesi mümkün değildir. Bu durum elbetteki icabın zımnen kabul edildiği hal için de geçerli olup, uluslararası ticari örf ve adet gereğince de icabın kabulü beyanının bankaya ulaşmasına gerek olmamakta, muhataba teminat mektubunun ulaştığı zaman muhatabın açıkça itiraz etmemesi de zımni kabulün var olduğu kabulüne gerektirmektedir.
Dosyaya sunulan delillerde hem taraflar arasında yapılan e-posta yazışmalarına hem de şifreli …mesajlarına yer verildiği görülmüştür. Davalı Banka tarafından sunulan 31.12.2020 tarihli dilekçenin ekinde yer alan şifreli… mesajının içeriğinde taslak ifadesi altında …A.Ş.’ye bir teminat mektubu gönderilmiş olmasına karşın, 03.11.2020 tarihli dilekçede Davacı … tarafından sunulan 18 Şubat 2019 tarihli e-postada ve ona ek olarak sunulan şifreli … mesajında açıkça “Saadet Hanım merhaba, Açılan harici garanti mektubunun … aşağıda bilginize sunarım. …’a da bilgi verdik, oradan teslim alabilirler…Aşağıdaki teminat mektubumuzu, doğrulama amaçları dışında bankanız adına herhangi bir sorumluluk üstlenmeksizin lehtar ..’ye iletmenizi rica ederiz…” yazıldığı görülmektedir.
Bu mesaj içeriklerinden yola çıkarak teminat mektubunun kesin olarak düzenlendiği sonucuna varılmıştır…..’ye mektubun iletilmesi yönündeki talimat ise bilirkişi raporunda belirtildiği üzere sıklıkla görülen bir uygulama olup garanti veren bankanın, garanti alana teslim edilmek üzere mektubu lehtara iletmesini ifade etmektedir. Lehtarın, …’ye söz konusu teminat mektubunu iletmesi ve Davacı …’nin mektuba açıkça itiraz etmemiş olması, sözleşmenin geçerli olarak kurulduğunu göstermektedir. Kaldı ki şifreli … mesajlarının varlığı ve Davacı…’nin alacaklarını tahsil edememesi üzerine Davalı Türkiye … A.Ş.’ye başvurması, banka teminat mektubunun Davacı’ya Lehtar tarafından iletildiğine, itiraz etmediğine zımni kabulün olup sözleşmenin geçerli olarak kurulduğunu göstermektedir.
Garanti sözleşmesinde 3. Kişi sıfatına haiz lehtarın, sözleşmeyi sona erdirme yetkisi bulunmamaktadır. Zira, sözleşmenin taraflarını muhatap ile garanti veren banka oluşturmaktadır. Banka teminat mektubunun geçersiz sayılarak risk çıkışının yapılması için muhatabın mektubu garanti verene iade etmesi ya da zamanaşımın uğramış olması yahut vadesinin dolması veya riskin gerçekleşmemiş olması aranmaktadır. …’ın söz konusu ilişkideki sıfatı Muhabir Banka’dır. …, yalnızca iletişimden sorumlu ve Davalı sıfatını haiz Türkiye … A.Ş.’nin talimatlarını ifa yardımcısı sıfatıyla yerine getirmekle yükümlüdür.
Davalı Türkiye … A.Ş., …A,Ş.’ye mektubu Muhatap Şirkete teslim etmek üzere göndermek suretiyle asıl sözleşmenin ifa edilmemesi riskini üstlenmiş ve herhangi bir teyit şerhi almamıştır. Böylelikle davacı şirket, …A.Ş tarafından iletilen ilgili teminat mektubunun zımnen kabul yoluyla geçerli surette kurulduğu sonucuna varılmış ve aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda gerekçesi ve ayrıntısı açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kabulüne, 36.418,76 Euro’nun 13.06.2019 tarihinden itibaren 3095 S.K.nun 4/a maddesi gereğince Devlet Bankalarının Euro ile açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranında temerrüt faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 24.639,08 TL karar ve ilam harcından 166,52 TL peşin harç, 11.195,00 TL ıslah harcı toplamı 11.361,52 TL harcın düşümü ile eksik kalan 13.277,56-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 166,52-TL peşin harç, 11.195,00-TL ıslah harcı, 54,40-TL başvuru harcı olmak üzere toplam 11.415,92‬-TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 3.044,70-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 53.497,31-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşmamaları nedeniyle 6325 sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydına,
7-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde resen taraflara iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen anlatıldı.01/12/2022

Başkan
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Üye
¸e-imzalıdır
Katip
¸e-imzalıdır

Bu belge elektronik imza ile imzalanmış olup ayrıca ıslak imza uygulanmayacaktır.“5070 sayılı Yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.”