Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2020/590 Esas
KARAR NO : 2022/423
DAVA : İstirdat (TTK’nın 792. maddesi mucibince)
DAVA TARİHİ : 03/11/2020
KARAR TARİHİ : 01/06/2022

Mahkememizde görülen çek istirdadı davasının yapılan yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ/
İDDİA:
Davacı vekili, müvekkili şirketin iş yerinde 24/08/2017 günü meydana gelen hırsızlık olayında çalınmak suretiyle zayi olan çek nedeniyle … ATM’nin 2017/… Esas sayılı dosyası üzerinden iptali davası açıldığını, bankadan çekin ibraz bilgileri sorulduğunda davalı tarafından ibraz edildiğinin anlaşıldığını, mahkemesince kendilerine verilen süre zarfı içerisinde işbu istirdat davasını ikame ettiklerini beyanla … Şubesinden keşideli, keşidecisi dava dışı … olan 2.900,00 TL bedelli … seri numaralı çekin TTK’nın 792. maddesi gereğince istirdadını talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı tarafa dava dilekçesi ile duruşma davetiyeleri ilk seferde bila döndüğünden TK 21/2 maddesi uyarınca tebliğ edilerek taraf teşkili sağlanmışsa da, davalı davaya yanıt vermediği gibi duruşmalara da katılmamıştır. Dolayısıyla kanunen münkir sayılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava hukuksal niteliği itibariyle, TTK’nın 792. maddesi çekin istirdadı istemine ilişkindir. Davacının senedin rızası hilafına elinden çıktığını ve senedi elinde bulunduran şahsın kötü niyetli veya iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir. Belirtilen kötü niyetten maksat, senedin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıktığını bilmek veya bilebilecek durumda bulunmaktır. Ağır kusur ise, senedin iktisabında olağan özenin gösterilmemesini ifade eder. “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa…” ibaresi, çekin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıkmış olmasını, yani çalınmasını, tehdit ya da hile ile alınmasını, kaybedilmesini veya rıza ile fakat devri sakatlayan hukuki olgularla elden çıkmasını ifade etmektedir. Ancak çeki çalan veya hile ile hamilinden alan ya da bulan kişinin senedi ciro ile devretmesi hâlinde, bunu bilmeyen ve bilebilecek durumda da olmayan, başka bir deyişle kötü niyetli ve ağır kusurlu bulunmayan yeni hamil korunur. Bu tür davalarda, çekin önceki hamilin elinden rızası hilafına çıkarak yeni hamil tarafından kötü niyet veya ağır kusur ile iktisap edildiği iddiasını ispat külfeti davacıya aittir.
Çek istirdatı davalarında davacının; çekin yetkili hamili olduğunu, çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve davalının çeki kötüniyetle iktisap etmiş veya çeki iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Çeki elinde bulunduran davalının çeki edinme nedenini açıklama mecburiyeti bulunmamaktadır. Aksi düşüncenin kabulü çekin “mücerretlik” vasfını bertaraf eder. TTK’nın 792. maddesi içeriği itibariyle önceki hamilin elinden herhangi bir şekilde çıkan çeki iktisap eden yeni hamilin, iyi niyetli olduğu karine olarak kabul edilmektedir. Ancak, ispat yükü üzerinde olan davacının, kötü niyete veya ağır kusura dair iddialarını her türlü delille ispat etmesi mümkündür.
Somut olayda, SMM marifetiyle incelenen davacı ticari defter kayıtlarına göre davaya konu çekin arka yüzündeki muntazam ciro silsilesine göre ciranta … …’dan ciro yoluyla iktisap edildiği anlaşılmaktadır. Yine kayıtlara bakıldığında işbu çekin davacı tarafından başka birisine ciro ya da temlik edildiğine ilişkin herhangi bir defter kaydı bulunmamaktadır. Çekin ibraz anındaki ekran görüntüsü bankadan celp ettirildiğinde ciranta … …’dan sonra … Limited Şirketi’nin ciro yoluyla iktisap ederek sonrasında beyaz ciro ile devrettiği, en son hamil ve cirantanın davalı … olduğu ve davalı tarafından bankaya ibraz edilerek çekin bankaya ödeme için ibraz edildiği, ancak ödeme yasağı nedeniyle davalıya çek bedelinin ödenmediği anlaşılmaktadır.
Kötü niyet ve ağır kusur olgusu itiraz sebeplerinden olup mahkemece yargılamanın her aşamasında re’sen araştırılarak delil toplanabilir. Bu bağlamda davacıya ciro eden … …’dan sonra ciro silsilesinde beyaz cirosu bulunan dava dışı … Limited Şirketi’nin … sicil kaydı web sayfasından temin edildiğinde kurucu ortak ve yöneticinin … isimli bir şahıs olduğu görülmüşse de, taraflarla herhangi bir hukuki bağlantı ya da irtibatı tespit edilememiştir. Ceza hazırlık tahkikatında da bu yönde herhangi bir delil elde edilememiştir. Davacı yan Küçükçekmece CBS 2017/… soruşturma sayılı hazırlık tahkikat dosyasında gerek davalı … gerekse de … Limited Şirketi’nin temsilcisi dava dışı … ‘i şikayet etmişse de, savcılığın 02/06/2020 tarihli takipsizlik kararı ile hırsızlık suçuna iştirak edildiği yönünde yeterli delil elde edilemediğinden kovuşturmaya yer olmadığına ilişkin karar verildiği anlaşılmaktadır. İşbu takipsizlik kararına vaki olmuş itiraz ise … Sulh Ceza Hakimliği’nin 2020/… D. İş sayılı 03/09/2020 tarihli kararı ile reddedilmiştir. Savcılık dosyası kapsamında … isimli şahsın ifadesinden de herhangi bir somut bilgi elde edilememiştir. Hal böyleyken davalı yönünden işbu istirdat davasında bile bile borçlu zararına iktisap bağlamında kötü niyet veyahut ağır kusurunun varlığı ispata muhtaç kalmış olup, davacı tarafı ispat külfetini yerine getiremediğinden, mahkememizce yapılan re’sen araştırmada da herhangi bir bulgu elde edilemediğinden davanın reddi cihetine gidilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM / Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Kafi miktarda harç alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Gider avansından kullanılmayan kısmın kararın kesinleşmesi ile birlikte davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı parasal sınır itibariyle kanun yolları kapalı ve kesin olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 01/06/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır

*5070 Sayılı Kanun Gereğince Elektronik İmza İle İmzalanmıştır.*