Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2020/583 E. 2021/827 K. 04.10.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/583 Esas
KARAR NO:2021/827

DAVA:Alacak (Cari Hesap Veya Ticari Kredi Sözleşmesi Kaynaklı)
DAVA TARİHİ:30/10/2020
KARAR TARİHİ:04/10/2021

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Cari Hesap Veya Ticari Kredi Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA
Davacı vekilinin Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirkete 29.07.2019 tarihinde davalı banka nezdinde 372.000,00 TL’lik ticari kredi açıldığını, açılan bu kredi kullanıldıktan 12 gün sonra davaya konu olan ticari kredinin ilk vadesi gelmeden 09.08.2019 tarihinde müvekkil tarafından erken kapatıldığını, hesabın kapatılmasından sonra davalı banka tarafından erken kapama komisyonu masrafı olarak 19.530,00 TL ve taraflarınca hangi kalemleri içerdiği anlaşılmayan ve bildirilmeyen 314.003,45 TL ve 68.977.33 TL olmak üzere 382.980,78 TL’lık ücret kesintisi yapıldığını, açılmış olan ticari kredi ana parası 372.000,00 TL olmasına rağmen, yapılan kesintinin 10.980,78 TL fazla olmasının sebebi ve hangi kalemleri içerdiğinin anlaşılamadığını, fahiş kesintiler sonrasında davalı bankaya sözlü olarak başvurularak kesintilerin içeriğinin açıklanmasının talep edildiğini, ancak başvurunun sonuçsuz kalması üzerine 16.10.2019 tarihinde noter ihtarnamesi ile başvurulduğunu fakat cevapsız kaldığını. kanuni yollara başvurulmadan önce BDDK’ya yazılı başvuru yapıldığını ve anılan kurum tarafından, konuyla ilgili olarak T.C. Merkez Bankası nın yetkili olduğunun bildirildiğini, Davalı bankanın internet sitesinde yayımlanan Ticari Kredi Ücretleri başlığı allında Erken Kapama Komisyonu Ücretinin, Türk Lirası ile açılan ticari kredi mevduat hesaplarında vadeye bağlı olarak 24 aya kadar %1, 24 ay ve üzeri %2 olarak belirlendiği, davalı banka tarafından kesilen erken kapama komisyonunun %5,25’e tekabül ettiğini belirterek sonuç olarak; talebi değiştirme hakkı saklı kalınmak üzere, yapılan fahiş ve hukuka aykırı kesintiler sebebiyle şimdilik 1.000,00 TL bedelin, yapılan kesintilerin kesinti tarihinden işleyecek yasal faizi ile müvekkile iadesine ve yargılama giderleri ile ücreti vekaletin davalı firma üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA
Davalı vekilinin Mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; Davacının dava konusuna ilişkin talepleri yönünden zamanaşımına uğradığını, bu nedenle müvekkili banka yönünden reddi gerektiğini, davalı banka ile ….Tic.Ltd.Şti. arasında 06.12.2017 tarihli Genel Kredi Sözleşmesinin imzalandığını ve söz konusu sözleşmeye istinaden davacıya krediler kullandırıldığını, 29.07.2019 tarihinde kullandırılan 372.000,00 TL tutarlı kredinin Erken Kapama Opsiyonunun bulunmadığını, davacının kullanmış olduğu kredi nedeniyle tahsil edilen erken ödeme komisyon tutarının gerek Genel Kredi Sözleşmesine gerek Türk Ticaret Kanunu hükümleri ve sair yasal düzenlemeler çerçevesinde yasal olduğunu, ödeme planlarından da anlaşılacağı üzere kredinin erken kapatılması sebebiyle davalı bankanın kar mahrumiyetinin bulunduğunu, oysa davacı tarafından çok daha düşük tutarda erken kapama komisyonu tahsil edildiğini, taraflar arasında imzalanan ve hiçbir ihtirazi kayıt ve şart içermeyen kredi sözleşmesi gereğince, müvekkili bankanın erken kapama talebini kabul edip etmemek ve kabul ettiğinde şartlarını karşıt tarafa bildirmek hakkına sahip olduğunu, davacı tarafın erken kapama talebinin müvekkili bankaya ulaşması akabinde, kapama şartlarının davacı tarafa bildirildiğini ve bu şartlar dahilinde davacı tarafın kredi borcunu kendi menfaatleri doğrultusunda ve kendi iradesi ile ödediğini, 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ve ilgili Merkez Bankası tebliğ hükümler gereğince, müvekkili bankanın ücret isteme hakkının bulunduğunu belirterek, davalı banka yönünden davanın öncelikle usul, ardından esastan reddine, yargılama giderleri ıle vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER
1-Genel kredi sözleşmesi örneği,
2-Davalı banka kayıtları
3-… Bankası yazı cevabı
4-… Bankası yazı cevabı,
5-… yazı cevabı
6-… Bankası yazı cevabı
7-… yazı cevabı
8-… … yazı cevabı
9-… yazı cevabı
10-… Bankası yazı cevabı
11-İhtarname, ihtarname tebliğ mazbatası
12-Bilirkişi raporu
13-Taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ GEREKÇE
Dava, taraflar arasında akdedilen kredi sözleşmesi uyarınca davacıya kullandırılan krediler kapsamında davacıdan yapılan erken kapama komisyonuna ilişkin kesintilerin iadesi istemine ilişkindir.
Genel işlem koşulları TBK’nın 20 vd. maddelerinde düzenlenmiştir. TBK yürürlüğe girdikten sonraki dönemde imzalanan sözleşmeler yönünden; yasal düzenlemeye göre, genel işlem koşulu içeren sözleşmeler yapılması hukuken mümkündür. Bir hükmün salt genel işlem koşulu niteliğinde olması, onun geçersiz olması sonucunu doğurmaz.
TBK’nın 221/2. maddesi uyarınca, sözleşmenin niteliğine ve işin özelliğine yabancı olan genel işlem koşulları da yazılmamış sayılır. Somut olayda, bankanın erken kapama ücreti alacağına dair sözleşme hükmünün sözleşmenin niteliğine aykırı olduğundan söz edilemez. Tüm bankalar tarafından benzer kesintiler yapılmakta olup, davacı bu hususu bilmediğini ileri süremez.
TBK’nın 25. maddesi uyarınca, “Genel işlem koşullarına, dürüstlük kurallarına aykırı olarak, karşı tarafın aleyhine veya onun durumunu ağırlaştırıcı nitelikte hükümler konulamaz”. Yani, genel işlem koşulu niteliğindeki sözleşme maddesinin geçersiz sayılması için, hükmün dürüstlük kuralına aykırı olması gerekir.
Türk Borçlar Kanunu erken ifayı düzenleyen 96. maddesi; “ Sözleşmenin hükümlerinden veya özelliğinden ya da durumun gereğinden tarafların aksini kasdettikleri anlaşılmadıkça borçlu, edimini sürenin sona ermesinden önce ifa edebilir. Ancak, kanun veya sözleşme ya da adet gereği olmadıkça borçlu, erken ifada bulunması sebebiyle indirim yapamaz” hükmünü havidir.
09.12.2006 tarihli Resmi Gazete’de Merkez Bankası tarafından yayınlanan ve 2014/6 sayılı Tebliğ ile güncellenen 2006/1 sayılı Tebliğin 3. maddesinde, bankalarca mevduata uygulanacak sabit veya değişken faiz oranlarının serbestçe belirleneceği, 4. maddesinde ise reeskont kaynaklı krediler dışındaki kredilere uygulanacak faiz oranları ile faiz dışında sağlanacak diğer menfaatlerin ve tahsil olunacak masrafların nitelikleri ve sınırlarının, serbestçe belirleneceği kabul edilmiştir. Yine aynı Tebliğin 6/2. maddesine göre; bankalar, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirdikleri azami oranları aşmamak kaydıyla, mevduat ve kredi işlemlerinde uygulayacakları faiz oranlarını ve katılma hesaplarında uygulayacakları kâr ve zarara katılma oranlarını vadelerine göre tüm şubelerinde halkın görebileceği şekilde ilan eder ve bu oranları internet sitelerinde yayımlar. Bu durumda, ticari kredilerde bankalar tarafından alınacak olan masrafların hukukilik denetimi yapılırken öncelikle, kredi sözleşmesiyle belirlenen bir oran olup olmadığı araştırılmalı, olması halinde bu oran üzerinden masraf tahsil edilebileceği kabul edilmeli, sözleşmeyle bir oran belirlenmediğinin tespiti halinde ise, bankanın masraflara ilişkin olarak belirlediği ve ilan ettiği oranlar bulunup bulunmadığı tespit edilmeli, varsa yine bu oran üzerinden masraf tahsil edilebileceği kabul edilmeli, ilan edilen bir tutar bulunmaması halinde ise tahsil edilen masrafların emsal banka uygulamalarına göre orantılı olup olmadığı değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Dairemizin yerleşik uygulaması da bu yöndedir
(Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 10.12.2019 Tarih 2019/1170 Esas 2019/8034 Karar sayılı emsal ilamı; 30.09.2019 Tarih 2018/5750 Esas 2019/5991 Karar sayılı ilamı; 26.09.2019 Tarih, 2018/4650 Esas 2019/5901 Karar sayılı ilamı; 15.04.2019 Tarih, 2019/1303 Esas 2019/2961 Karar sayılı ilamı; 26.06.2018 tarih, 2016/11653 Esas 2018/4811 Karar sayılı ilamı; 2017/276 Esas 2018/5662 Karar sayılı ilamı)
Faiz talebi yönünden; Dava sebepsiz zenginleşme temeline dayalı istirdat davası niteliğinde olup TBK’nın 77 vd. maddeleri ile uyarınca hükmedilen tutara iade borcunun doğduğu, bir başka deyişle haksız veya fazla alınan masraf ve ücretlerin tahsil edildiği tarihten itibaren temerrüt faizi uygulanması gerekir. Ayrıca davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasına göre davacının alacağının tamamına kesinti tarihinden itibaren faiz yürütülmesi gerekmekte olup bu tarihinden itibaren temerrüt faizi isteme hakkına sahiptir.
(Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 04.03.2019 Tarih 2019/421 Esas 2019/1794 Karar sayılı emsal ilamı)
Bu açıklamalar ışığında tarafların sunmuş olduğu tüm deliller dosya içerisine alınmış, emsal kesintilere ilişkin emsal uygulamalar celp edilmiş, davacı banka kayıtları incelenmiş, tüm deliller toplandıktan sonra alanında uzman bankacı bilirkişiden rapor alınmıştır.
Genel Kredi Sözleşmesinin incelenmesinde; Davacı …. Tic.Ltd.Şti. ile davalı …A.Ş. arasında 08.12.2017 tarihinde 1.100.000,00 TL tutarında Genel Kredi Sözleşmesi imzalandığı, söz konusu sözleşmeye istinaden davalı banka tarafından, davacı şirkete ticari krediler kullandırıldığı, dava konusu kredinin … kredi numarası ile 24 ay taksitli yıllık %26,40 faiz oranlı, aylık taksit tutarı 20.365,48-TL olan 372.000,00-TL tutarında kredinin 29.07.2019 tarihinde kullandırıldığı görülmüştür.
İhtarnamenin incelenmesinde; davacı tarafından davalı bankaya … 4. Noterliği’nin 16.10.2019 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile 09.08.2019 tarihide kapatılan krediye ilişkin 29.07.2019 tarihinde yapılan 68.977,73-TL tutarındaki kesintinin neden yapıldığının bildirilmesi ve 15 gün içerisinde kesinti bedelinin iade edilmesinin ihtar edildiği, ihtarnamenin 16.10.2019 tarihinde tebliğ edildiği görülmüştür.
Banka yazı cevaplarının incelenmesinde; … Bank’ın %6, …’ın %2, … … Bankası’nın %4, … Bankası’nın %1, … … %5,… Bankası’nın %2 oranında erken kapama komisyonu tahsil ettiğinin bildirildiği, … ve … Bank’ın belirli bir oran olmadığı, erken kapama dönemine ve müşteri risklerine göre değişen oranlarda tahsilat yapıldığının bildirildiği görülmüştür.
Bankacı bilirkişinin 17/05/2021 tarihli ve 7 sayfadan ibaret raporunda özetle; Davacı …. Tic.Ltd.Şti. ile davalı …A.Ş. arasında 08.12.2017 tarihinde 1.100.000,00 TL tutarında Genel Kredi Sözleşmesi imzalandığı, söz konusu sözleşmeye istinaden davalı banka tarafından, davacı şirkete ticari krediler kullandırıldığı ve en son davaya konu Taksitli Ticari Kredinin kullandırıldığı, kullandırılan 372.000,00 TL’lık kredi tutarının, davacıya ait 253009 no.lu Kredili Mevduat Hesabına 29.07.2019 tarihinde alacak kaydedildiği, 09.08.2018 tarihinde ise davacı tarafın talebi ile dava konusu 372.000,00 TL’lık kredinin erken kapatıldığı ve erken kapama işleminde; 372.000,00 TL Anapara tahsilatı, 4.869,48 TL Faiz ve BSMV tahsilatı, 18.600,00 TL Erken Kapama Komisyon tahsilatı 930,00 TL BSMV tahsilatı olmak üzere, toplam 396.399,48 TL tahsilat yapıldığı, davalı banka kayıtları ile davacıya ait 253009 nolu Kredili Mevduat hesap ekstresi incelendiğinde, bahse konu işlemlerin dava konusu kredinin kapatılma tarihinde değil, söz konusu kredinin kullandırıldığı 29.07.2019 tarihinde yapıldığı tespit edildiğini, yapılan işlemlerin mahiyeti incelendiğinde ise; 29.07.2019 tarihinde, davacıya 372.000,00 TL tutarında dava konusu kredi kullandırılarak, davacının … nolu Kredili Mevduat hesabına alacak kaydedildiği ve hesap bakiyesinin 373.592,78 TL’ye ulaştığı, aynı gün Kredili Mevduat Hesabından da 9.388,40 TL kredi kullandırılarak, davacı şirkete 12.10.2018 tarihinde açılmış olan …-5-2 no.lu kredinin 67.000,00 TL anapara tutarı ile 1.977,73 TL işlemiş faiz ve BSMV toplamı olan 568.977,73 TL’nin ve 20.07.2018 tarihinde açılmış olan …-5-1 no.lu kredinin 305.000,00 TL anapara tutarı ile 9.003,45 TL işlemiş faiz ve BSMV’nin toplamı olan 314.003,45 TL’nin ödendiği, bahse konu kredilere yapılan ödemelerin toplam tutarı 382.981,18 TL olup söz konusu işlem tutarlarının 29.07.2019 tarihinden önce davacıya kullandırılmış olan kredi borçlarına ait olduğu ve 29.07.2019 tarihinde kullandırılan dava konusu kredi ile belirtilen kredi borçlarının ödendiği, yapılan işlemlerin, 09.08.2017 tarihindeki erken kapama işlemleri ile bir ilgisinin bulunmadığı, mahkemece celbedilen bankaların ortalama komisyon oranı %3.33 ve ortalama komisyon tutarı ise 12.400,00 TL olarak hesaplanmakla davalı bankaca 2019 yılında uygulanan erken kapama komisyon oranı sunulamadığı ancak, davalı bankanın Ürün ve Hizmet Ücretleri … internet adresinde yayınlanan ve 01.04.2020 tarihinden itibaren yürürlükte olan Ticari ve Taksitli Ticari Kredi Eken Kapama komisyon oranının %2,00 olduğu tespit edildiği, bu durumda, erken kapanan 372.000,00 TL’lık kredi için 7.440,00 TL erken kapama komisyonu talep edilebileceği, Davalı banka kayıtları incelendiğinde ise dava konusu erken kapanan kredi için tahsil edilen Erken Kapama Komisyon tutarının 18.600,00-TL olduğu, davalı bankaca; gerek kendi resmi internet sayfasında yayımlanan %2,00 erken kapama komisyon oranının üzerinde, gerekse diğer bankaların emsal uygulamalarının ortalaması olan %3,33 komisyon oranın üzerinde, Erken Kapama Komisyonu tahsil edildiği, bu oran üzerinden dava konusu 372.000,00 TL’lık erken kapatılan krediye komisyon hesaplandığında, diğer bankalarca ortalama 12.400,00 TL Erken Kapama Komisyon tutarı %5 BSMV talep edilebileceğinin anlaşıldığı, davalı bankanın Ürün ve Hizmet Ücretleri | … internet adresinde yayınlanan ve 01.04.2020 tarihinden itibaren yürürlükte olan Ticari ve Taksitli Ticari Kredi Eken Kapama komisyon oranının ise %2,00 olduğu, bu durumda davalı bankaca 7.440,00 TL komisyon+BSMV talep edilebileceği, dava konusu erken kapanan kredi için davalı banka tarafından %5,00 oran üzerinden 18.600,00 TL Erken Kapama Komisyonu+%5 BSMV tutarı tahsil edildiği, bu durumda; davalı bankanın kendi resmi internet sayfasındaki %2,00 erken kapama komisyon oranı esas alındığında, 11.160,00 TL+%5 BSMV tutarında, diğer bankaların emsal uygulamalarının ortalaması olan %3,33 erken komisyon oranı esas alındığında ise 6.200,00 TL+%5 BSMV tutarında, fazla tahsilat yapıldığı kanaatine varıldığını beyan etmiştir.
Talep arttırım; davacı vekilinin 01/07/2021 tarihli dilekçesi ile 1.000,00-TL olarak açılan belirsiz alacak davasında talep sonucu artırarak 11.160,00-TL’ye yükselttiği ve harcının yatırıldığı, talep artırım dilekçesinin davalı tarafa 09/07/2021 tarihli 3. celsede elden tebliğ edildiği görülmüştür.
Yasal dayanakları ortaya konularak yapılan bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde, taraflar arasında akdedilmiş bulunan genel kredi sözleşmesinde erken ödeme komisyonunun hangi orana kadar olabileceğine yönelik düzenleme bulunmadığı, davacının sözleşme hükümleri hakkında bilgilendirildiği görülmektedir. Mahkememizce, diğer bankalarca yapılan emsal komisyon oranları celbedilmiştir. Davalı bankaya göre daha yüksek oranda komisyon alan bankaların da, daha düşük oranda komisyon alan bankaların da bulunduğu anlaşılmaktadır. Her iki tarafın da tacir olduğu dikkate alındığında; tarafların serbest iradeleri sözleşme akdetmiş oldukları, davacıdan erken kapama komisyonu tahsil edilmesinin sözleşmede kararlaştırılan hususlara uygun olduğu, ayrıca davalı bankanın davacıya verdiği krediyi temin ederken belli bir maliyete katlandığı dikkate alındığında, bankanın erken kapama komisyonu almasının dürüstlük kuralına aykırı olduğu söylenemeyecek ise de tahsil edilen komisyon oranı fahiş olduğundan, sözleşmenin bu kısmı davacıyı tacir olsa da bağlamayacaktır. Bu durumda, kredilerde bankalar tarafından alınacak olan masrafların hukukilik denetimi yapılırken anılan düzenleme gereğince davalı bankanın belirlediği ve ilan ettiği komisyon oranları bulunduğu takdirde bankaların bu oranlar üzerinden masraf vb. alabileceğinin kabulü gerekir. Mahkememizce tüm deliller toplandıktan sonra dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, bilirkişi raporu hüküm kurmaya ve denetime elverişli olup, dosya kapsamı itibari ile davalı bankanın internet sitesinde ilan ettiği erken kapama komisyon oranı %2 olup, davalı bankaca bu oranın üstünde olan 11.6000,00-TL fazla tahsilat yapılmıştır. Bu halde fazladan tahsil edilen bedel davacı tarafından erken kesinti tarihinden itibaren, tarafların tacir olması nedeniyle avans faizi olarak talep edilebilecek ise de davacı tarafından talep artırım dilekçesi ile faiz talebini dava tarihinden talep ettiğinden davanın kabulüne karar verilerek dava tarihinden işleyecek avans faizine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda ayrıntılı açıklandığı üzere;
1-Davanın Kabulü ile; 11.600,00-TL erken kapama komisyon alacağının dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine
2-Alınması gereken 792,39-TL harcın, peşin alınan 227,91-TL harçtan (54,40-TL peşin harç, 173,51-TL ıslah harcı) mahsubu ile bakiye 564,48-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yatırılan 54,40-TL başvurma harcı, 54,40-TL peşin harç, 173,51-TL ıslah harcı olmak üzere toplam 282,31-TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 709,00-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince 4.080,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
7-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşmamaları nedeniyle 6325 sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davalıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydına,
8-Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333.maddesi ile Yönetmeliğin 207.maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süresi içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.04/10/2021

Katip … Hakim …
e-imzalıdır e-imzalıdır