Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/278 ESAS
KARAR NO:2021/1009

DAVA:İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Banka Garanti Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:20/05/2019

BİRLEŞEN …. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN… ESAS, … KARAR SAYILI DOSYASI

DAVA:İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Banka Garanti Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:20/05/2019

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile … Yapı San. Ve Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen “… … Tesisinin Reloke Edilmesi Projesi Yapım İşleri Sözleşmesi” kapsamında … Yapı San. Ve Tic. Ltd. Şti. lehine ve müvekkil şirket adına davalı Bankanın …/… … Şubesi tarafından tanzim olunan 4 adet teminat mektubunun müvekkili şirkete verildiğini, … şirketinin sözleşmeye uygun davranmayıp, sözleşme edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle, sözleşme feshedildiğini, bankaya gönderilen ihtarnameden de sonuç alınamaması nedeniyle takip yapıldığını, …. İcra Müdürlüğünün… Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali ile icra takibinin devamına ve haksız itiraz nedeniyle takip miktarının %20’sinde aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesi ve davacı müvekkilinin ”Avukatlık Sözleşmesi” gereği müvekkili şirkete ödeyeceği vekalet ücretinin de kötü niyetle davanın açılmasına sebebiyet veren davalıdan tahsilini, tüm yargılama masrafları ve ücreti vekaletin haksız olan karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili Mahkememizin dosyası ve birleşen dosyalar açısından sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın iş bu itirazın iptali davasını açmadan önce zorunlu arabuluculuk yoluna başvurmadığını, davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesi gerektiğini, HMK 293. maddesi anlamında hukuki delil niteliği taşıyan ve delil listesi ekinde sundukları Prof. Dr. …’ın verdiği bilimsel hukuki mütalaa sunduklarını, mütalaa da müvekkili bankanın davacı tarafa takibe konu teminat mektuplarından dolayı borcu bulunmadığını, davaya konu icra takiplerine dayanak alınan ve Türk Lirası ve EURO cinsinden hazırlanan teminat mektuplarına ilişkin olarak ödeme emrinde yer alan faiz oranı ve işlemiş faiz, usule, yasaya, yargı kararlarına aykırı olduğunu, ödeme emrinde gösterilen faiz başlangıç tarihi dayanaktan yoksun ve keyfi belirlenmiş bir tarih olup, yasaya ve hukuka aykırı olduğunu, icra inkar tazminatı taleplerinin haksız ve yersiz olduğunu, teminat mektuplarına ilişkin takipler birlikte açılması gerekirken davacı taraf, kötü niyetle ayrı ayrı takiplere konu ettiğini, taleplerin kötü niyetli olduğunu, HMK 329. Maddesi uyarınca vekalet ücreti talebi haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı tarafça zorunlu arabuluculuk yoluna başvurulmadan açılan davanın dava şartı yokluğundan reddini, davacının itirazın iptali talebinin ve icra inkar tazminatı talebinin reddini, davacının icra takibi konusu olan meblağın %20’sinden aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına hükmedilmesini, kötü niyetle haksız ve dayanaksız bir şekilde dava açan ve davaya konu taleplerde bulunan davacı taraf aleyhine HMK 329. maddesi uyarınca yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmesini ve ayrıca HMK 329. maddesi uyarınca davacının disiplin para cezası ile cezalandırılmasını, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine
karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen …. ATM’nin … Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile … Yapı San. Ve Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen “… … Tesisinin Reloke Edilmesi Projesi Yapım İşleri Sözleşmesi” kapsamında … Yapı San. Ve Tic. Ltd. Şti. lehine ve müvekkil şirket adına davalı Bankanın …/… … Şubesi tarafından tanzim olunan 4 adet teminat mektubunun müvekkili şirkete verildiğini, … şirketinin sözleşmeye uygun davranmayıp, sözleşme edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle, sözleşme feshedildiğini, bankaya gönderilen ihtarnameden de sonuç alınamaması nedeniyle takip yapıldığını, …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali ile icra takibinin devamına ve haksız itiraz nedeniyle takip miktarının %20’sinde aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesi ve davacı müvekkilinin ”Avukatlık Sözleşmesi” gereği müvekkili şirkete ödeyeceği vekalet ücretinin de kötü niyetle davanın açılmasına sebebiyet veren davalıdan tahsilini, tüm yargılama masrafları ve ücreti vekaletin haksız olan karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen …. ATM’nin … Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile … Yapı San. Ve Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen “… … Tesisinin Reloke Edilmesi Projesi Yapım İşleri Sözleşmesi” kapsamında … Yapı San. Ve Tic.Ltd.Şti. lehine ve müvekkil şirket adına davalı Bankanın …/… … Şubesi tarafından tanzim olunan 4 adet teminat mektubunun müvekkili şirkete verildiğini, … şirketinin sözleşmeye uygun davranmayıp, sözleşme edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle, sözleşme feshedildiğini, bankaya gönderilen ihtarnameden de sonuç alınamaması nedeniyle takip yapıldığını, …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali ile icra takibinin devamına ve haksız itiraz nedeniyle takip miktarının %20’sinde aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesi ve davacı müvekkilinin ”Avukatlık Sözleşmesi” gereği müvekkili şirkete ödeyeceği vekalet ücretinin de kötü niyetle davanın açılmasına sebebiyet veren davalıdan tahsilini, tüm yargılama masrafları ve ücreti vekaletin haksız olan karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen …. ATM’nin … Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket ile … Yapı San. Ve Tic. Ltd. Şti. arasında akdedilen “… … Tesisinin Reloke Edilmesi Projesi Yapım İşleri Sözleşmesi” kapsamında … Yapı San. Ve Tic.Ltd.Şti. lehine ve müvekkil şirket adına davalı Bankanın …/… … Şubesi tarafından tanzim olunan 4 adet teminat mektubunun müvekkili şirkete verildiğini, … şirketinin sözleşmeye uygun davranmayıp, sözleşme edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle, sözleşme feshedildiğini, bankaya gönderilen ihtarnameden de sonuç alınamaması nedeniyle takip yapıldığını, …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali ile icra takibinin devamına ve haksız itiraz nedeniyle takip miktarının %20’sinde aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesi ve davacı müvekkilinin ”Avukatlık Sözleşmesi” gereği müvekkili şirkete ödeyeceği vekalet ücretinin de kötü niyetle davanın açılmasına sebebiyet veren davalıdan tahsilini, tüm yargılama masrafları ve ücreti vekaletin haksız olan karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkememizin 08/110/2020 ve 10/12/2020 tarihli ara kararları gereğince, dosyamızda bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, bilirkişinin 07/04/2021 tarihli raporunda özetle;
”SONUÇ;
Hukuki tavsif ve değerlendirme tamamen Sayın Mahkemeye ait olmak üzere tüm dosya kapsamı üzerinde yapılan incelemeler neticesinde;
i. Somut uyuşmazlığa konu Teminat Mektuplarında … … tarafından üstlenilen riskin belirlenmesi amacıyla atıf yapılan Teminat Mektuplarının muhatabı … ile lehtarı … Yapı arasındaki “… … Tesisi’nin Reloke Edilmesi Projesi Yapım İşleri Sözleşmesi”nin tarihinin yanlış yazılmasının bir maddi hata teşkil etmesinin mümkün olabileceği, zira;
– Davacı … tarafından üstlenilen riskin gerçekleştiğine ilişkin olarak dosyaya sunulan 31.05.2018 tarihli sözleşmenin başlığının da Kesin Teminat Mektuplarında üstlenilen risk kapsamında belirtilen 26.05.2018 tarihli sözleşme ile birebir aynı başlık olan “… … Tesisi’nin Reloke Edilmesi Projesi Yapım İşleri Sözleşmesi” olduğu ve 31.05.2018 tarihli Sözleşme hükümleri incelendiğinde bu sözleşmenin “Teminata İlişkin Hükümler” başlıklı 10. maddesinden somut uyuşmazlıkta olduğu gibi sözleşme kapsamında hem avans hem de kesin teminat mektubu imzalanacağının düzenlendiğinin görüldüğü,
ii. Bununla birlikte … Bankası tarafından yapılan şekli inceleme kapsamında Teminat Mektuplarında üstlenilen riskin talep edilen ve gerçekleştiği öne sürülen riskten farklı olduğunun tespit edildiği, Teminat Mektuplarında atıf yapılan sözleşme tarihinin (26/05/2018) Teminat Mektuplarına ilişkin ödeme talebine konu sözleşmenin tarihinden (31/05/2018) farklı olması nedeniyle ”görünür gerçeklik” bağlamında doğru bir tespit olduğu, bir başka ifadeyle bankanın kendisine yapılan başvuru üzerine teminat mektubunun konusunu teşkil eden risk ile kendisine yapılan başvurunun konusu olan riskin farklı olduğu konusunda tereddüt etmekte haklı olduğu,
iii. Bu nedenle Teminat Mektuplarının paraya çevrilmesine ilişkin talebin kabul edilebilmesi için Teminat Mektuplarında üstlenilen risk kapsamında belirtilen Yapım İşleri Sözleşmesine ilişkin tarih farklılığının yalnızca maddi bir hata teşkil ettiğinin ispatının gerektiği,
iv. Söz konusu tarih farklılığının maddi hata sonucu ortaya çıktığının ispat edilmesi halinde TBK m. 19 uyarınca sözleşmenin kurulmasında tarafların gerçek ortak iradelerinin esas alınması gerektiğinden hareketle somut uyuşmazlıktaki Teminat Mektuplarında üstlenilen riskin … ile … Yapı arasındaki 31/05/2018 tarihli … … Tesisi’nin Reloke Edilmesi Projesi Yapım İşleri Sözleşmesi kapsamında …’nin yükümlülüklerinin yerine getirilmemesi olduğunun anlaşılacağı ve bu kapsamda … Bankası’nın uyuşmazlık konusu Teminat Mektuplarının paraya çevrilmesi yükümlülüğü altında olacağı,
v. Somut olayda …’nun … ile aralarında başka bir sözleşme ilişkisinin bulunmadığını, ortaya koyması halinde, teminat mektubunda tarih edilen riskin davacının talebinin konusunu oluşturan risk ile aynı olduğunun kabulünün zorunlu olduğu, sayın Mahkeme’nin bu durumu gerekirse davacının ticari defterlerini incelemesi, gerekirse dava dışı …’ye durum hakkında bilgi ve belge sorulması suretiyle tespitinin sağlanabileceği,
vi. Teminat mektubunda ifade edilen tarihte bir sözleşmenin bulunmadığının bu şekilde ortaya konulması suretiyle teminat mektubunun konusunun davacının talebi konusu ile aynı olduğunu anlaşılacağı sonucuna varılmıştır. Saygılarımızla arz ederiz. ” denilmiştir.
Mahkememizin 27/05/2021 tarihli celsesi 1 numaralı ara kararı gereğince, dosyamızda bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, bilirkişinin 31.08.2021 tarihli raporunda özetle;
”SONUÇ:
Tüm inceleme, tespit ve değerlendirmeler ile rapor içerisinde açıklanan nedenlerle;
*İncelenen davacı şirkete ait 2018-2019 yılı ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdik/e- beratlarının yasal süresinde yaptırılmış alınmış olduğu, bu anlamda ticari defterlerin usulüne uygun tutulduğu, davacı yanın kendi ticari defterleri ve cari hesap durumuna nazaran, 07.05.2019 takip tarihi itibarıyla dava dışı … Yapı firmasından 5.728.223,12 TL + 1.590.000.00 Euro alacaklı göründüğü,
*Rapor içerisinde açıklanan nedenlerle, dava dışı … Yapı firmasının ticari defterleri üzerinde herhangi bir inceleme yapılmasının mümkün olmadığı,
*Dava dışı şirket kayıtları incelenemediğinden, davacı şirket kayıtları ile sınırlı olarak yapılan incelemeler neticesinde, dava dışı şirketin davacı yana keşide ettiği tek faturanın açıklamasından da anlaşıldığı üzere, davacının iddia ettiği 31/05/2018 tarihli sözleşmeden başka 26/05/2018 veya herhangi bir tarihli başkaca akdi ilişkinin bulunmadığı, söz konusu 31/05/2018 sözleşme ile taraflar arasındaki fatura ve para hareketleri arasındaki bağlantıya göre, aralarında davacının iddia ettiği bu sözleşmeden başkaca bir sözleşmesel ilişki bulunmadığı değerlendirilmiş olup, takdirin mahkemeye ait olduğu,
*Davacı yan iddialarının ve buna dayalı olarak da teminat mektuplarının tazmin talebinin kabulü halinde, takdiri mahkemeye ait olmak üzere davacı talebi gibi, 12.11.2018 tazmin talep yazısı tarihi dikkate alınarak;
TL alacağı için avans faizi, Euro alacağı için ise kamu bankalarınca fiilen uygulanan azami yıllık faiz oranları üzerinden
*5.728.223,12 TL alacak için 12.11.2018 tazmin talep tarihi ile 07.05.2019 takip tarihi arasında geçen sürede, işlemiş faiz tutarının 538.609,91 TL, 1.590.000,00 Euro alacak için ise işlemiş faiz tutarının 22.793,62 Euro olacağı, bu durumda 1.950.000,00 TL bedelli teminat mektubundan 1.533.166,97 TL lik kısım ile 530,000 EURO bedelli teminat mektubundan 507.206,38 Euro luk kısmın aşkın talep olacağı,
TL alacağı için yasal faizi, Euro alacağı için ise kamu bankalarınca fiilen uygulanan azami yıllık faiz oranları üzerinden
*5.728.223,12 TL alacak için 12.11.2018 tazmin talep tarihi ile 07.05.2019 takip tarihi arasında geçen sürede, işlemiş faiz tutarının 248.589,19 TL, 1.590.000,00 Euro alacak için ise işlemiş faiz tutarının 22.793,62 Euro olacağı, bu durumda 1.950.000,00 TL bedelli teminat mektubundan 1.823.187,69 TL lik kısım ile 530,000 EURO bedelli teminat mektubundan 507.206,38 Euro luk kısmın aşkın talep olacağı,
Tüm bu hesaplamalar ışığında da;
TL alacağı için avans faizi, Euro alacağı için ise kamu bankalarınca fiilen uygulanan azami yıllık faiz oranları üzerinden yapılan işlemiş faiz hesaplamasına göre
*…. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasındaki alacak tutarının 1.950.000,00 — 1.533.166,97 TL — 416.833,03 TL, …. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasındaki alacak tutarının ise 22.793,62 Euro ile sınırlı olması gerektiği, takip tarihine kadar işlemiş faiz alacağı toplam alacak üzerinden hesaplanmış olduğundan, bu dosyalarda ayrıca bir işlemiş faizden söz edilemeyeceği,
TL alacağı için yasal faizi, Euro alacağı için ise kamu bankalarınca fiilen uygulanan azami yıllık faiz oranları üzerinden yapılan işlemiş faiz hesaplamasına göre
*…. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasındaki alacak tutarının 1.950.000,00 — 1.823.187,69 TL — 126.812,31 TL, …. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasındaki alacak tutarının ise 22.793,62 Euro ile sınırlı olması gerektiği, takip tarihine kadar işlemiş faiz alacağı toplam alacak üzerinden hesaplanmış olduğundan, bu dosyalarda ayrıca bir işlemiş faizden söz edilemeyeceği,
*Netice itibarıyla yukarıda yapılan tüm hesaplama ve değerlendirmelerin takdiri mahkemeye ait olmak üzere, davacı yanın işlemiş faiz dahil toplam alacağı dikkate alınarak, …. İcra Müdürlüğünün… E. sayılı dosyasında talep edilen 5.850.00,00 TL ile …. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasında talep edilen 1.590.00,00 Euro tutarındaki teminat mektubuna dayalı alacak taleplerinin anapara ile sınırlı tutularak, bu dosyalar yönünden itirazın iptal edilmesi, işlemiş faizlerin tahsili için de yukarıda yer verilen iki seçenek dahilinde … E. sayılı dosyadaki 1.950.000,00 TL bedelli teminat mektubu ile …. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasındaki 530.000,00 Euro bedelli teminat mektubuna dayalı icra dosyalarındaki itirazın kısmen iptalinin gerekeceği yönündeki tespit ve değerlendirmelerimi, Sayın Mahkemenin takdirlerine saygı ile arz ederim.” denilmiştir.
Dava, asıl ve birleşen dosya açısından kesin ve avans teminat mektuplarının davalı bankaca ödenmemesi nedeniyle teminat mektubu bedellerinin tahsili için yapılan takiplere itirazın iptali istemlerine ilişkindir.
Davalı bankaca Genel Kredi Sözleşmesi kapsamında dava dışı üçüncü kişi … Yapı Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinin lehtar olduğu, davacının ise muhatap olduğu, ikisi kesin, ikisi avans olmak üzere 4 teminat mektubu düzenlendiği; kesin teminat mektuplarının talep yazılarına istinaden düzenlenmiş oldukları; söz konusu talep yazılarından sonra davalı bankanın hem davalı şirkete hem de üçüncü kişi … ile elektronik posta yazışmaları yapılarak teminat mektuplarının beyanlara göre oluşturulan son taslak metinlerinin davacı şirket yetkililerine elektronik posta ile gönderildiği ve davacı ve …’nin taslak teminat mektuplarına onayının alınmasından sonrasında davaya konu teminat mektuplarının tanzim edilmiş olduğu;
Davacı tarafça 31/05/2018 tarihinde akdedildiğini beyan ettiği … … Tesisinin Reloke Edilmesi Projesi Yapım İşleri Sözleşmesi ve eklerine üçüncü kişi …’nin aykırı davrandığı gerekçesiyle sözleşmenin feshedildiği, bu nedenle davaya konu teminat mektuplarının paraya çevrilmesi için davalı bankadan 01/10/2018 tarihinde talepte bulunulduğu, davalı bankanında teminat mektupları ile 26/05/2018 tarihli sözleşmeden doğan riskin güvence altına alındığı, 31/05/2018 tarihli sözleşmeden kaynaklanan riskin güvence altına alınmadığı gerekçesiyle tazmin talebini reddetmiş olduğu,
Davacı tarafça teminat mektuplarının tahsili için …. İcra Müdürlüğünün…, … E., E., … E. , … E. sayılı dosyalar ile icra takibi başlattığı,
Davalının süresinde takiplere itiraz ettiği, davacının da hak düşürücü süre içinde itirazın iptali davaları açmış olduğu anlaşılmıştır.
Teminat mektubu ile güvence altına alınan riskin gerçekleştiği iddiası ile ödeme talebinde bulunulması halinde banka mektupta yer alan koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğini inceleyerek söz konusu şartların gerçekleştiğini tespiti halinde üçüncü kişi ile davacı arasındaki temel ilişkide borçlunun sözleşmeye göre ifa edip etmediğinden bağımsız olarak muhatap davacıya ödeme yapması gerekecektir. Avans teminat mektuplarında temel ilişkinin edim alacaklısı olan üçüncü kişi …’nin, temel ilişkinin edim borçlusu olan davacıya karşı üstlenmiş olduğu edimin ifası için üçüncü kişi … tarafından yapılacak harcamaları karşılamak amacıyla davacı tarafından verilen avanslar karşılığında …’nin üretim yapmaması riski güvence altına alınmış olup …’nin edimini ifa etmemesi halinde teminat mektubunun ödenmesi talep edilebilecek, avansın verilmesinden sonra yapılan imalat dikkate alınarak düşüm yapılabilecektir.
Davaya konu teminat mektuplarının hepsi ilk talepte ödeme kaydını içeren teminat mektuplarıdır. İlk talepte ödeme kaydını taşıyan teminat mektuplarında bankanın inceleme yükümü, şekli anlamda olup yalnızca ödeme için öngörülen şartların gerçekleşip gerçekleşmediğini şekli anlamda incelenmesi ile sınırlıdır, riskin gerçekte gerçekleşip gerçekleşmediğini araştırma, yetki ve de hakkına sahip değildir.
Davaya konu teminat mektuplarına ilişkin 06/06/2018 tarihli talep yazılarında güvence altına alınması istenen riskin konusunun (Teminat Mektubunun Konusu kısmının boş bırakılarak) tespit edilmediği,
… yetkilisi tarafından davalı banka yetkilisine gönderilen 01.06.2018 tarih ve 05.23 PM saatli “…” konulu mailde “sözleşme tarihi: 26.05.2018” yazılı olduğu;
Davalı banka yetkilisi tarafından davacı yetkilisine gönderilen 01.06.2018 tarih ve 05.43 PM saatli “… Yapı teminat mektubu hk.” konulu mailde avans teminat mektubunun (taslak ) metninin gönderilmiş olduğu, metinde temel sözleşme tarihinin 26/05/2018 olarak yazılı olduğu;
Davacı yetkilisi tarafından davalı banka yetkilisine gönderilen 01.06.2018 tarih ve 05.48 PM saatli “..: … Yapı teminat mektubu hk.” konulu mailde davacı şirket ünvanının düzeltilerek bildirildiği;
Davalı banka yetkilisi tarafından davacı yetkililerine gönderilen 04.06.2018 tarih ve 10.56 PM saatli “Teminat mektubu hk.” konulu mailde “Teminat mektuplarının son hali Madencilikteki düzeltmeler tamam. Onayınız doğrultusunda işlemler tamamlanacaktır” yazılı olduğu;
Davacı şirket şetkilisi tarafından davalı banka ve davacının diğer yetkililerine gönderilen 06.06.2018 tarih ve 09.27 AM saatli “RE: Teminat mektubu hk.” “konulu mailde “Mektup metinleri uygundur. Hazırlanması için gereğini rica ederiz” talimatının verildiği;
Davacı yetkilisi tarafından 3. Kişi …’ye gönderilen ve davalı banka yetkilisinin CC’de ilişik tutulduğu 06.06.2018 tarih ve 09.37 AM saatli “RE: Teminat mektubu hk.” konulu mailde “Teminat mektupları Finans ekibimiz tarafından onaylan”dığı bilgisinin verildiği;
… tarafından talep edilen teminat mektupları kredisinin onaylanmasından sonra gerek davalı banka gerekse … ve davacı yetkilileri arasında yapılan elektronik posta yazışmaları ile teminat mektubunun içeriğinin ve bu kapsamda talep yazısında yer verilmeyen güvence altına alınacak riski tanımlayan davacı ile … arasındaki temel sözleşmenin belirlendiği bu şekilde temel sözleşmenin tarihinin 26/05/2018 tarihi olduğu bilgisinin verildiği gibi buna göre hazırlanmış teminat mektupları metninin davacı tarafça teyidinin yapıldığı ve sonrasında da teminat mektuplarının bu haliyle teslim alındığı anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın esası, teminat mektubu metninde teminat altına alınan riske ilişkin davacı ile … arasındaki temel sözleşme tarihi ile davacının teminat mektuplarının nakde çevrilmesine ilişkin talebine ekli sözleşmedeki tarihin uyuşmaması bu uyuşmazlığın hata kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceği, bu hatada davalının kusurunun bulunup bulunmadığı, davalının kendi kusurunda dayanıp dayanamayacağı hususlarında toplanmaktadır.
Teminat mektuplarında davalı garantör bankanın sorumluluğunun tespiti için üstlenilen riskin belli olması gerekmektedir, üstlenilen risk teminat mektubunda gösterilmemiş ise garantör banka ödemeden kaçınmak durumundadır, teminat mektubunda yazılı risk teminat mektubu aksine yorumla değiştirilemez ve genişletilemezler.
Dava konusu teminat mektuplarının açık metnine göre güvence altına alınan risk üçüncü kişi lehtar … ile davacı muhatap arasında yapılan 26/05/2018 tarihli sözleşmeden kaynaklanan ihtimal dahilindeki risklerdir.
Teminat mektubunun unsurlarından dava konusu uyuşmazlıklar açısından tartışmalı unsur, teminat mektubunun belirli bir riskin garanti edilmesi unsurudur. Kesin teminat mektuplarının metinleri “… Yapı Sanayi Ticaret Limited Şirketi ve … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi arasında 26/05/2018 tarihinde imzalanan … … Tesisinin Reloke Edilmesi Projesi Yapım İşleri Sözleşmesi..” şeklinde, avans teminat mektuplarının metinlerin ise “…Arasında 26/05/2018 tarihinde imzalanan Yapım İşleri Konulu Sözleşme…” şeklinde garanti edilen riskin somut olarak belirlenmiş olduğu;
kesin teminat mektuplarında garanti alınan riske ilişkin temel sözleşmenin tarih ve ismine yer verilirken avans teminat mektuplarında esas sözleşmenin tarihine yer verilerek sözleşmenin cinsine ilişkin “yapım işleri konusu sözleşme” şeklinde belirleme yapıldığı, her iki cins teminat mektupları açısından da teminat mektuplarının belirli bir riskin garanti edilmesi unsurunu bu şekilde taşıdıkları anlaşılmıştır.
Tüm bunlara göre teminat mektuplarında esas sözleşme tarihinin sehven yanlış yazılmış maddi bir hata teşkil edip edilmeyeceğinin tartışılması gerekmektedir.
Teminat mektuplarının metnine ve tazmin koşullarının oluşup oluşmadığının şeklen denetlenmesi gerektiği kuralına göre görünür gerçeğe uygun olarak üstlenilen riskin 26/05/2018 tarihli sözleşme olduğunda şüphe bulunmamaktadır.
Bu hususun maddi hata teşkil edebileceği şeklindeki bilirkişi görüşünün aksine sadece … ve davacının maddi hataya düşmesinin hata hükümlerinin uygulanması için yeterli değildir çünkü; davacının hata hususunu ileri sürmedeki amaç, hata nedeniyle geçersizlik iddiası değil; düşüldüğü iddia edilen hatanın sözleşmenin yorumunda gerçek iradenin tespitinde dikkate alınmasıdır. Bu iddiaya göre taraflar arasında oluşan gerçek iradenin, … ile davacı arasındaki temel sözleşmenin tarihinin aslında 31.05.2018 olduğunda uyuşma bulunduğu ancak yine tarafların hataya düşerek 26.05.2018 tarihini düzenledikleri/kabul ettikleri hususudur.
Buna göre tarafların hep birlikte 31/05/2018 tarihli esas sözleşmeden kaynaklanan riskin teminat altına alınması taraflar arasında uzlaşmaya varılmasına rağmen tarafların maddi hataya düşerek teminat mektuplarına 26/05/2018 tarihinin yazıldığının ispatının gerektiği ancak davalı tarafın sunmuş olduğu maillere göre davalı tarafın maddi hataya düşmediğinin sabit olduğu, kesin teminat mektupları açısından davacı tarafın tazmin talebindeki sözleşme ismi ile teminat mektuplarındaki sözleşme isme her ne kadar aynı olsa da tarihlerinin farklı olduğu, maddi hatanın var ise sadece davacı taraf ve … tarafından kaynaklanabileceği her ne kadar teminat mektuplarında garanti alınan riske ilişkin tanımlamada temel ilişkiye ilişkin sözleşmenin tarihi belirlilik unsuru açısından zorunlu değil ise de tarafların bu şekilde sözleşmenin tarihini dahi belirlediği teminat mektuplarında garanti alınan riske ilişkin temel sözleşmenin ancak 26/05/2018 tarihli sözleşme olabileceği anlaşılmıştır.
Davacı taraf “banka sözleşmenin içeriğini görmeden sadece sözleşme bedeline göre teminat mektubu düzenlemişse, SÖZLEŞME BEDELİNİ ARTIRMAYAN DEĞİŞİKLİKLERİ İLERİ SÜREREK ödemeden kaçınmasının hakkın kötüye kullanımı olacağını” ileri sürmüş ise de davacı tarafın cevaba cevap dilekçesinde kabul ettiği gibi teminat altına alınan sözleşmenin sonradan yeni bir sözleşme yapılarak hükümsüz bırakılarak değiştirilmesi ve bu şekilde teminat mektubu lehtarının yükümlülüklerinin ve dolayısıyla da teminatın kapsamının dışına çıkılmasının her zaman mümkün olmakla, sözleşme tarihlerinin ayrıca belirtildiği dava konusu teminat mektupları açısından ibraz edilen sözleşmedeki tarihinin değişik olduğunu ileri sürmesinin hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olmadığı, teminat mektuplarının tazmin koşullarının şeklen incelenmesi gerekliliğine uygun olduğu anlaşılmıştır.
Davalı tarafın sadece teminat mektuplarını düzenlerken riskini üstlendiği temel sözleşmenin bir suretini istememiş olup, bu nedenle kusurlu olduğu ve kusuruna dayanamayacağı iddia edilmiş ise de aslında böyle yaparak davacı bankanın -teminat mektubu lehtar ve muhatabına şekli unsurlara uymak -sözleşme tarihleri isim/cinsleri uyarlı olmak …şartıyla- bir sözleşme ibrazı halinde her halükarda garanti vermesi nedeniyle- kendi sorumluluğunu, ispat açısından ağılaştırdığı; davacı ve … ise gerek talep yazısında temel sözleşmenin bilgilerini vermemek gerekse daha sonra temel sözleşmenin bilgilerinin verilmesi sonrasında düzenlenen teminat mektubu taslaklarını inceleyip, temel sözleşmenin tarihine ilişkin bir düzeltme yapmamak ve de bu şekilde düzenlenen teminat mektubunu teslim almak suretiyle iddiası doğru ise kendisinin kusurlu olduğu ve bu kusuru davalı tarafa yüklenemeyeceği anlaşılmıştır.
Davalının taraf olmadığı 26/05/2018 tarihli davacı ile KGS arasında esas sözleşmenin gerçekte hiç olmadığının, -davacı tarafın cevaba cevap dilekçesinde de kabul ettiği gibi “banka sözleşmenin içeriğini görmeden sadece sözleşme bedeline göre teminat mektubu düzenlemişse, SÖZLEŞME ….DEĞİŞİKLİKLERİ” ihtimalin bertaraf edilememesi nedeniyle- mutlak, her türlü şüpheden uzak bir şekilde ispatı dava konusu olayımız açısından mümkün değildir. Bu nedenle davacı ile GKS’nin ticari defter ve belgelerinin incelenmesinin aslında dava konusu uyuşmazlıklara bir etkisi bulunmayacaktır.
Tüm bu nedenlerle asıl ve birleşen davaların reddi ile sonuçta aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda gerekçesi ve ayrıntısı açıklanan nedenlerle;
1-Asıl ve birleşen davaların reddine,
2-Asıl dosya açısından;
-Alınması gereken 59,30-TL maktu harcın 77.296,73-TL peşin harçtan düşümü ile artan 77.237,43-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
-Davalı, kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca hesaplanan 152.625,60-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
-Tarafların zorunlu arabuluculuk sürecinde anlaşmamaları nedeniyle 6325 sayılı Kanunun 18/A-13 maddesi uyarınca zorunlu arabuluculuk gideri olan 1.320,00-TL’nin davacıdan tahsil edilerek hazineye gelir kaydına,
2-Birleşen …. ATM’nin … Esas-… Karar sayılı dosyası açısından;
-Alınması gereken 59,30-TL maktu harcın 25.765,58-TL peşin harçtan düşümü ile artan 25.706,28-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
-Davalı, kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca hesaplanan 102.225,36-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
3-Birleşen …. ATM’nin … Esas-… Karar sayılı dosyası açısından;
-Alınması gereken 59,30-TL maktu harcın 45.398,56-TL peşin harçtan düşümü ile artan 45.339,26-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
-Davalı, kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca hesaplanan 126.152,26-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Birleşen …. ATM’nin … Esas-… Karar sayılı dosyası açısından;
-Alınması gereken 59,30-TL maktu harcın, 136.195,67-TL peşin harçtan düşümü ile artan 136.136,37-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
-Davalı, kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca hesaplanan 201.206,79-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde resen taraflara iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen anlatıldı.18/11/2021

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …