Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/267 E. 2021/1105 K. 15.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/267 Esas
KARAR NO:2021/1105

DAVA:Alacak (Ticari Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:15/05/2019
KARAR TARİHİ:15/12/2021

Mahkememizde görülen alacak davasının yapılan yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ/
İDDİA:
Davacı vekili, yanlar arasındaki 28/02/2018 tarihli Taşıt Tanıma Sistemi Sözleşmesi gereğince müvekkilinin sahibi olduğu araçların yakıtlarını davalıdan aldığını, davalının ise alınan akaryakıt bedelinin KDV hariç toplamının %8,25’i tutarında fatura üzerinden iskonto uygulamayı taahhüt ettiğini ancak davalı şirketin sözleşmede tanınan yetkiyi dürüstlük kurallarına aykırı kullanarak 15/05/2018 tarihi itibariyle iskonto oranını %5,5’e düşürdüğünü, hukuka aykırı şekilde düşürülen iskonto bedeli nedeniyle müvekkilinin fazla ödediği şimdilik 500,00 TL’nin olarak fatura tarihinden itibaren avans faizi işletilerek davalıdan tahsilini talep ve dava etmiş olup, bilahare 05/11/2021 günlü dilekçesi ile alacağını 19.062,51 TL olarak ıslah etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı vekili, müvekkili şirketin davacıya fatura edeceği akaryakıt bedelinin %8,25’i oranında olmak üzere KDV hariç fatura tutarı toplamı üzerinden iskonto yapılacağının kararlaştırıldığını ancak maddenin devamında müvekkili şirketin söz konusu iskonto oranlarını iş bu anlaşmanın akdi tarihi esas alınmak üzere güncel tavsiye edilen akaryakıt ortalama pompa satış fiyatlarının %20 artması durumunda veya USD kurunun TL karşısındaki yüzdesel değişimi %25 farkın üzerinde değişmesi ve orandaki değişimin 1 aydan uzun bir süre seyretmesi durumunda tek taraflı olarak değiştirme hakkına sahip olduğunun taraflarca kabul edildiğini yine aynı madde de mücbir sebepler veya sair öngörülmeyen olumsuz ekonomik gelişmeler ya da kamusal uygulamalar nedeniyle şirketin karlılık oranı düşmesi durumunda da tek taraflı revize edilebileceğinin mutabakat altına alındığını ayrıca sözleşme gereğince davacının sözleşmenin devam ettiği süre boyunca yıllık dönem için 200 m3 ve üzerinde yakıt alımı yapmaması halinde de müvekkili şirketin iskonto ve prim oranlarını revize etme hakkı bulunduğunu, dolardaki ani yükseliş ve ilgili dönemde petrol mahsulleri fiyatlarına yapılan müdahale sonucunda petrol dağıtım şirketlerinin kar marjı azaldığından sözleşmeden doğan bu yetkinin usulüne uygun kullanıldığını beyanla davanın reddini dilemiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
Dava hukuksal niteliği itibariyle, Taşıt Tanıma Sistemi Sözleşmesi kapsamında; davalının fatura bedellerinden dürüstlük kuralına aykırı olarak KDV iskonto oranının düşürülmesi sebebiyle fazla ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir.
Yanlar arasında varlığı çekişmesiz Taşıt Tanıma Sistemi Sözleşmesi’nin 2/8. bendinde “Müşteriye fatura edilecek akaryakıt bedelinin KDV hariç toplamının % 8,25 tutarında fatura üzerinden iskonto yapılacağı, iskonto oranlarını işbu anlaşmanın akdi tarihi esas alınmak üzere güncel tavsiye edilen akaryakıt ortalama pompa satış fiyatlarının % 20 artması durumunda veya USD kurunun TL karşısındaki yüzdesel değişimi % 25 farkın üzerinde değişmesi ve orandaki değişimin 1 aydan uzun bir süre seyretmesi durumunda tek taraflı olarak değiştirme hakkına sahip olduğunun taraflarca kabul edildiğini, yine aynı madde de mücbir sebepler veya sair öngörülmeyen olumsuz ekanomik gelişmeler ya da kamusal uygulamalar nedeniyle müvekkili şirketin karlılık oranı düşmesi durumunda da tek taraflı revize edilebileceğinin mutabakat altına alındığını, ayrıca sözleşme gereğince davacının, sözleşmenin devam ettiği süre boyunca beher yıllık dönem için 200 m3 ve üzerinde yakıt alımı yapmaması halinde de şirketin iskonto ve prim oranlarını revize etme hakkı bulunduğu” kararlaştırılmıştır.
Uyuşmazlık sözleşmenin bu maddesi gereğince davalının KDV iskonto oranlarını haklı nedenlerle ve dürüstlük kuralına aykırı düşmeyecek şekilde artırıp artırmadığı, bu bağlamda iadesi istenecek KDV iskonto bedelinin olup olmadığı noktasındadır.
Davalı, akaryakıt dağıtım şirketi olup, EPDK tarafından yapılan tavan fiyat uygulamasının öngörülemez olduğu yönündeki iddiası, basiretli tacir gibi davranma yükümlülüğü çerçevesinde dinlenemeyeceği gibi her uygulama öncesinde EPDK tarafından dağıtıcı lisansı sahiplerine sözlü veya yazılı olarak fiyatların ve kar marjlarının makul seviyeye getirilmesi gerektiği yönünde ikazlarda bulunulduğu da dikkate alındığında bu yöndeki savumması yerinde görülmemiştir. Diğer taraftan, davalının bu savunmasının sözleşmede belirtilen mücbir sebepler kapsamında da değerlendirilemez. Öte yandan dosya kapsamına sunulan sözleşmenin herhangi bir hükmünde, davacının, sözleşmenin revize edilmesine 30 gün içinde itiraz hakkı bulunduğuna ilişkin düzenlenmeye rastlanılmadığı gibi, sözleşmenin 2.1.8 madde hükmünde de bu yönde bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla iskonto oranlarına itiraz edilmemiş olması davacı aleyhine bir durum yaratmaz. Ayrıca, davacı yan 25/05/2018 tarihinde davalıya iadeli taahhütlü mektupla tebliğ edildiği anlaşılan dilekçesi ile değiştirilen iskonto oranlarına itiraz etmiştir.
EPDK’nın 14/02/2020 tarihli yazı cevabı incelendiğinde de iskonto oranı düşürülmüş faturaların düzenlendiği 2018 yılı Mayıs ayı itibariyle petrol fiyatlarına herhangi bir müdahalede bulunulmadığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla davalı petrol firmasının sözleşmenin 2.1.8 maddesi kapsamında iskonto oranını indirmesini gerektirir haklı bir neden bulunmamaktadır. Sözleşmenin anılan maddesindeki şartlar hasıl olmadığından iskonto oranlarının düşürülmesi yerinde görülmemiştir. Bu nedenle dosyaya sunulan ilgili faturalar incelenerek düzenlenen 22/10/2021 havale tarihli ek rapor kapsamında sözleşmeye aykırı olarak fazla ödendiği anlaşılan iskonto bedellerine ıslah dilekçesi doğrultusunda hükmedilmiştir. Davadan evvel temerrüt ihtarı çekildiği anlaşılamadığından asıl alacağa işletilecek avans faizi dava tarihinden itibaren başlatılmıştır.
HÜKÜM / Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
Davanın KABULÜ ile;
1-İskonto iade alacağı 19.062,51-TL’nin dava tarihi 15/05/2018 tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
2-Alınması gereken 1.302,16-TL harçtan peşin ve ıslah ile alınan 361,40-TL harcın mahsubu ile, bakiye 940,76-TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı yan kendisini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereğince 5.100,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
4-Yargılama gideri olarak davacı tarafından sarfedilen; 44,40-TL peşin harç, 317,00-TL ıslah harcı, 44,40 TL başvuru harcı, 2.400,00-TL bilirkişi masrafı, 80,60-TL posta tebligat gideri olmak üzere cem’an 2.886,40-TL’den ibaret tutarın davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davadan önce hazineden sarf edilmiş bulunan 1.320,00-TL’den ibaret arabuluculuk anlaşmazlık giderinin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına, gereği için yazı işleri müdürlüğünce harç tahsil müzekkeresi yazılmasına,
6-HMK’nın 333. maddesi gereğince, mahkeme veznesine depo edilen gider avansından kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesi ile birlikte yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı HMK’nın 345. maddesi gereğince gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 15/12/2021

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır