Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/553 Esas
KARAR NO :2022/198

DAVA:İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ:18/06/2018
KARAR TARİHİ:21/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA
Davacı vekilinin Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin maliki olduğu … plaka araç ile dava dışı borçlulardan … Oto. İnş. San, Ve Tic. Ltd. Şti.’nin maliki olduğu, diğer davalılardan …’ın sevk ve idaresindeki ve diğer davalı … … Sigorta A.Ş. nezdinde ZMMS poliçesi bulunan … plakalı aracın karıştığı maddi hasarlı trafik kazası sonucunda, davacı müvekkiline ait araçta değer kaybı meydana geldiğini, davacı müvekkili şirketin maliki olduğu aracın, … plakalı aracın sürücüsünün %100 kusuru sebebiyle gerçekleşen kaza sonucunda hasarlandığını, onarım gördükten sonra tamiratı tamamlandığını, meydana gelen maddi hasarlı trafik kazası sonrasında davacı müvekkilinin maliki olduğu araçta değer kaybı meydana geldiği gibi, hasara uğrayan aracın tamir onarım sürecinde de iş durması kaybı yaşandığını, araçtaki değer kaybının 900,00 TL ve iş durma kaybının ise 252,00 TL olduğunu, 2 numaralı davalı …’ın araç sürücüsü sıfatıyla sorumlu olduğunu, 900,00-TL değer kaybı bedelinden ise davalı sigorta şirketi kusurlu aracın kaza tarihinde Zorunlu Sorumluluk Trafik Sigortacısı sıfatına haiz olması nedeniyle ve Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası Genel Şartları, Kara Yolları Trafik Kanunu’ nu (88 vd) kapsamında değer kaybı zararından müteselsil ve müştereken birlikte sorumlu olacaklarını, davacı müvekkiline ait … plakalı araç hiçbir kusuru olmadan kazaya karışmış olduğundan aracın artık “kazalı araç” durumunda olduğunu, kaza nedeniyle müvekkilinin maliki olduğu aracın değerinin azaldığını, … plakalı aracın davalılardan …’ın %100 kusuru sebebiyle gerçekleşen kaza sonucunda müvekkili şirketin anılan aracı 2.el araç olarak satım aşamasında büyük zarara uğradığını” belirterek; fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına borçluların yapmış olduğu itirazların iptaline, icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama ve vekalet giderlerinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA
Davalılardan …’ın mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; dava konusu … plakalı aracın dava dışı … tarafından … ve … İkt işletmesine kiralandığını, … İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde bir kez kullanması talimatı verilmesi üzerine kullandığı sırada resmi … kodlu araç ile kaza olayının gerçekleştiğini, bu kazanın adliyeye yansımayan basit kaza olup emniyet amir tarafından çağrıldığından olay yerinden ayrıldığını, kendi kullandığı araçta hasar olmadığını, ön kaputta ufak çatlak olduğundan yaptırma gereği duymadıklarını, karşı araç çarptıktan sonra park halindeki kamyonete de çarparak kazayı gerçekleştirdiğini, aracın emniyet tarafından kiralanmış kamu yararına kullanılan kiralık araç odluğunu, görevli memur ve resmi hizmete sunulan araç olması nedeniyle sorumluluğu bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Davalılardan … … A.Ş.’nin mahkememize sunmuş olduğu cevap dilekçesinde özetle; … plakalı aracın davalı şirket tarafından … nolu kasko poliçesi ile 31.07.2015-14.07.2016 vadeleri arası sigortalı olduğunu, dava konusunun 05/03/2016 tarihli kaza nedeni ile … plakalı araç için değer kaybı ve iş durması kaybı zararının tazmini için açılan icra takibine itirazın iptaline ilişkin olduğunu, başlatılan takibin tüm borçlular yönünden herhangi bir açıklama yapılmadan yapıldığını, 2016 tarihli teminat limitinin 31.000,00-TL ‘yi aşan kısmın olması durumun da ihtiyari mali mesuliyet poliçesinin devreye gireceğini, müteselsil değil zincirleme sorumluluk söz konusu olduğunu, zincirleme sorumluluk nedeni ile de davanın trafik poliçesi sigortacısına açılması, yargılama sonucunda aşan kısmın olması durumunda kasko sigortacısına ayrı bir dava ile açılması gerektiğini, meydana gelen kazada … plakalı aracın trafik sigortacısının … Sigorta A.Ş.olup davacı tarafa ait olan … plakalı araç nedeni ile açılan …-1 nolu hasar dosyası ile 14.04.2016 tarihinde 2.176,00-TL ödeme yapılmış olup kalan teminat limitinin 28.824,00-TL olmakla limiti aşmadığını, bu nedenle müvekkili şirkete açılan davanın husumet yokluğu nedeni ile reddini, haksız ve mesnetsiz davanın reddini talep etmiştir.
İhbar Olunan … Sigorta (yeni unvan … Sigorta) A.Ş.’nin cevap dilekçesinde özetle; başvuru konusu kaza 05.03.2016 tarihinde meydana gelmiş olup,ihbar tarihinde 2 yıllık zamanaşımı süresi dolduktan sonra yapıldığını, başvuranın talebinin zamanaşımı sebebiyle reddine karar verilmesini, davayı kabul anlamına gelmemek kaydı ile müvekkil sigorta şirketinin sorumluluğu poliçe limiti ve sigortalısının kusur oranı ile sınırlı olduğunu, müvekkili şirketin sorumluluğu sigortalısının kusuru ve poliçe limiti ile sınırlı olduğundan kazanın oluşumunda kusur oranları atk trafik ihtisas dairesince belirlenmesini, sorumluluğunun sigortalısının kusur oranı ve poliçe limiti ile sınırlı olduğunu, mini onarım ile giderilebilen basit kaporta, plastik tampon/parça onarımları, cam, radyo/teyp, lastik, hava yastığı, jant, mekanik,elektrik,elektronik ve döşeme aksamı hasarları, ana iskelet ve şaside hasar olmaksızın, vidalı parçalarda yapılan onarım/değişim ile giderilebilen hasarlar, aracın kaza anındaki rayiç değerinin %25’ini aşan değer kaybı talepleri düzenlenen sınır bir araç için talep edilecek toplam değer kaybı limiti olup daha önceden ödenen değer kaybı tazminatları limitten mahsup edileceğini, davacı tarafça tek taraflı olarak yaptırılan tespitleri kabul etmediklerini, aracın uğradığı maddi zararların tespiti de trafik sigorta poliçesinde yeralan özel ve genel şartlar çerçevesinde belirlenmesi gerektiğini, dava ihbar edilmiş olduğundan ve de davada taraf sıfatı bulunmadığından müvekkili şirket aleyhine hüküm kurulmamasını talep etmiştir.
DELİLLER
1-…. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası
2-Poliçe, hasar dosyaları
3-Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezin Tramer Kayıtları
4-Araç kiralama kontratı
5-Bilirkişi raporu
6-Taraf vekillerinin beyan ve dilekçeleri
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ GEREKÇE
Dava; meydana gelen trafik kazasında hasara uğrayan aracın değer kaybı bedeli ve iş durdurma kaybı bedelinin tahsili için açılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 91/1. maddesinde, “İşletenlerin, bu kanunun 85/1. maddesine göre olan sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmaları zorunludur.”; 85/1 maddesinde, “Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olursa, motorlu aracın bir teşebbüsün ünvanı veya işletme adı altında veya bu teşebbüs tarafından kesilen biletle işletilmesi halinde, motorlu aracın işleteni ve bağlı olduğu teşebbüsün sahibi, doğan zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.”; 85/son maddesinde ise, “İşleten ve araç işleticisi teşebbüsün sahibi, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumludur.” hükümlerine yer verilmiş, Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının A-1. maddesinde de, “Sigortacı bu poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermesinden dolayı 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder.” şeklinde ifade edilmiştir.
Motorlu Kara Taşıt Araçları İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1. maddesine göre ise, sigortacı, zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçe limitinin dışında (üstünde) kalan miktardan başlayıp, ihtiyari mali sorumluluk sigortası teminat limitine kadar sorumludur.
Bahse konu düzenlemelerden de anlaşılacağı üzere, yasa koyucu trafik sigortacısı ve ihtiyari mali sorumluluk sigortacısı bakımından müştereken ve müteselsilen bir sorumluluk öngörmemiş, sıralı bir sorumluluk düzenlemiştir.
Davalı …’ın husumet itirazı yönünden; Uyuşmazlığın çözümü için öncelikle, kamu görevlilerinin eylemleri nedeniyle oluşan zararlardan devletin sorumluluğuna ilişkin yasal düzenleme, kavram ve kurumlar irdelenmelidir. Anayasa’nın 40/3, 125/son, 129/5.maddeleri ile uygulamanın çerçevesi net olarak çizilmiş; “memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davalarının, ancak rücu edilmek şartı ile idare aleyhine açılabileceği” açıkça ifade edilmiştir. Şu halde “görevin ifası” “yetkinin kullanılması” ile gerçekleşen zarar arasında işlevsel (görevsel) bir bağ bulunmalı; zarar, kamu görevi (kamu yetkisi) yerine getirilirken, bu görev ve yetki nedeni ile doğmuş olmalıdır.
Memur ve diğer resmi görevlilerinin kamu görevlisi sıfat ve kapasiteleri dışında özel bir kişi olarak, özel hukuk hükümlerine göre, özel işlerini yaparken üçüncü kişilere verdikleri zarardan doğrudan doğruya kendileri sorumludur (Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 12. Bası, İstanbul 2010, s. 590 vd.). Diğer bir deyişle, bir kamu hizmetinin görülmesi sırasında, Devlet memurunun veya ajanının hizmet kusuru sayılabilecek bir tasarruf veya eylemi nedeniyle üçüncü kişiler zarar görürlerse, olay adli kazanın görev alanı dışında kalır; idare aleyhine idari yargı merciinde tam yargı davası açılmalıdır (Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, 7. Bası, İstanbul 1993, s. 504- 505).
Tüm bu açıklamalar göstermektedir ki, kişilerin uğradığı zararla, zarara sebebiyet veren kamu personelinin yürüttüğü görev arasında herhangi bir ilişki kurulabiliyorsa, ortada görevle ilgili bir durum var demektir ve bu tür davranışlar kasten veya ihmalen işlenmesine bakılmaksızın, kamu personelinin hizmetten ayrılamayan kişisel kusurları olarak ortaya çıkmakta ve bu husus, 657 sayılı Kanunun 13.maddesindeki “kişilerin kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak uğradıkları zararlar” ibaresinde ifadesini bulmaktadır.
Diğer taraftan, Anayasa’nın 129/5.maddesinde “kusur” şartından bahsedildiğine göre yetkisini kullanan memurun veya kamu görevlisinin işlediği eylemin kasten mi yoksa ihmalen mi gerçekleştirildiğine bakılmaksızın bu eylemlerinden doğan davaların ancak idare aleyhine açılması gerektiğinin kabulü zorunludur.
Bu açıklamalar ışığında tarafların sunmuş olduğu tüm deliller dosya içerisine alınmış, hasar dosyası getirtilerek incelenmiş, tüm deliller toplandıktan sonra alanında uzman makine mühendisi bilirkişiden rapor alınmıştır.

İcra takip dosyasının incelenmesinde, davacının …. İcra Dairesinin … esas sayılı takip dosyasında değer ve iş durması kaybından kaynaklanan, 900,00-TL değer kaybı alacağı, 252,00-TL iş durması kaybı alacağı, 161,91-TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 1.313,91-TL takip yapıldığı görülmüştür.
Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi kayıtlarının incelenmesinde; … plakalı aracın 05/03/2016 tarihli kaza kaydı bulunduğu, … Sigorta A.Ş.’de … numaralı hasar dosyası açıldığının bildirildiği görülmüştür.
Hasar dosyası ve poliçenin incelenmesinde; … … Şirketi tarafından sigortalı … İnş San ve Tic Ltd Şti’nin … plakalı aracına 14/07/2015-14/07/2016 tarihleri arası kasko sigorta poliçesi düzenlendiği, trafik kazası tespit tutanağına göre, 05/03/2016 günü saal 09:30 sıralarında, İstanbul ili, … İlçesi, … Caddesi ile … Sokak kesişim kavşağında, sürücü …sevk ve idaresindeki … plakalı araç ile … Sokak istikametinden gelerek kavşağa Biriş yapmakta iken aracının sol arka kısmına, … caddesi istikametinden gelerek kavşağa giriş yapan sürücü … sevk ve idaresindeki … plakalı aracın ön kısmı ile çarpması sonucu maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğinin bildirildiği görülmüştür.
Araç kiralama kontratının incelenmesinde; kiraya veren … İnş San ve Tic Ltd Şti, kiracı …Der İkt İşt’ne 02/06/2016 tarihinde … plakalı aracın 12 aylığına kiralandığı, hasar dosyasında alınan ekspertiz raporunda kaza oluşum şeklinin zabıt anlatısına uyduğu, 3.424,06-TL toplam hasar miktarı belirlendiği görülmüştür.
İstanbul Emniyet Müdürlüğü yazısının incelenmesinde; Dava konusu … plakalı aracın teşkilat hizmetlerinde kullanılacağının Valilik Makamı’na bildirildiği görülmüştür.
Makine Yüksek Mühendisi bilirkişinin 16/12/2020 tarihli 7 sayfadan ibaret raporunda özetle; araç geçişlerinin trafik ışıkları ile düzenlediği kavşaklarda ışıklı uyarılara uygun şekilde hareket edilmeli ve geçiş önceliği kurallarına uyulması gerektiğini, trafik işıkları ile geçiş düzenlemesi yapılmamış ise hu durumda Eşit dereceli kavşaklarda geçiş hakkı sağdaki araçta olup tali yoldan ana yola çıkış yapacak olan araç sürücüleri, yolun trafiğini kontrol ederek ilk geçiş hakkını ana yolda seyir halinde olan araçlara vermesi gerektiğini, kazanın meydan geldiği kavşağın eşit dereceli kavşak olduğu göz önüne alındığında, geçiş hakkının sağdaki araçta, yani … plakalı araçta olduğunu, karayollarında seyir halinde iken, kavşaklara yaklaşırken, trafik akışı kontrol edilmeli, aracın hızı azaltılması gerektiğini, trafik kazasında hasar gören … plakalı aracın hasar durumunu gösteren fotoğraflar incelendiğini, aracın arka tampon kısmından hasar aldığını, arka tamponda ve sola arka çamurlukta boya uygulaması yapıldığını, sol arka çamurluk kaporta düzeltme işlemi yapıldığını, stop lambası amblem, reflektör, tampon destekleri, sol arka davlumbaz, arka yazı değişimleri yapıldığı, kaporta, elektrik, trim boya işçiliği söz konusu olduğunu, … Sigortalar Birliği verilerine göre aracın kaza tarihindeki sigorta bedeli: 134.309,00 TL olarak yer aldığını, … plakalı araç sürücüsü davalı …’ın %75 oranında kusurlu olduğunu, davalı … … A.Ş.’nin … plakalı sigorta edeni olduğunu, …plakalı araç sürücüsü dava dışı …’nın %25 oranında kusuru olduğunu, davaya konu poliçe 01/06/2015 tarihinde yürürlüğe giren Genel Şartlardan sonra ise yeni genel şartlara göre, trafik kazası sebebiyle … plakalı araçta kaza nedeniyle 1.819,88 TL değer kaybı oluşacağını, hasar gören 34 JS 1316 plakalı aracın hasarinın giderileceği 2 günlük sürede oluşacak kazanç kaybının 300,00 TL olacağını belirtmiştir.
Makine Yüksek Mühendisi bilirkişinin 10/12/2021 tarihli 3 sayfadan ibaret ek raporunda özetle; tarafların kök rapora olan itirazları değerlendirildiğini, kusur oranı ve araç mahrumiyeti ile ilgili kanaatte bir değişiklik olmadığını, değer kaybı hesabı Anayasa Mahkemesi kararı ile ortaya çıkan yeni duruma uygun şeklinde tekrar değerlendirildiğini, trafik kazasına karışan … plakalı araç sürücüsü davalı …’ın %75 oranında kusuru olduğunu, davalı … … A.Ş.’nin … plakalı sigorta edeni olduğunu, trafik kazasına karışan … plakalı araç sürücüsü dava dışı …’nın %25 oranında kusuru olduğunu, aracın kaza öncesi değeri ile kaza sonrası piyasa değeri arasındaki farkın belirlenmesi yöntemi ile kaza sonucu … plakalı araçta oluşan hasar nedeniyle, kaza öncesi araç değeri(134.309,00) ile kaza sonrası satılabilir araç değeri (132.500,00) farkından hareketle yapılan hesaplama sonucu toplam 1.809,00 TL değer kaybı oluşacağını, hasar gören … plakalı aracın hasarının giderileceği 2 günlük sürede oluşacak araç mahrumiyeti/kazanç kaybının 300,00 TL olacağını belirtmiştir.
Yasal dayanakları ortaya konularak yapılan bu açıklamalardan sonra somut olaya gelindiğinde; davalı … Sigorta A.Ş, kazaya neden olan aracın ihtiyari mali mesuliyet (İMSS) sigortacısı olup, olay tarihi itibariyle davalının, ZMMS sigortacısı … Sigorta olup poliçe limitine kadar Zorunlu Mali Mesuliyet sigortası kapsamında; ZMSS limitini aşan kısımdan dolayı da (ve temin ettiği İMSS poliçe limiti dahilinde sınırlı olarak) İhtiyari Mali Mesuliyet Sigortası kapsamında sorumlu olacağı açıktır.
Yukarıda izah edilen sıralı sorumluluk esasına göre, hüküm kurmaya ve denetime elverişli rapor uyarınca davacının alacağının 1.809,00-TL değer kaybı, 300,00-TL araç mahrumiyet bedeline ilişkin olduğu, davalı aracının ZMMS sigortacısının … Sigorta olduğu, poliçe limitinin araç başı maddi hasarın 29.000,00-TL olduğu, davacının talebinin bu halde davacının talebinin Zorunlu Mali Mesuliyet Sigorta Poliçesi teminat limitini aşmadığından, davalı sigorta şirketinin, ihtiyari mali mesuliyet sigortası kapsamında sorumluluğunun doğmayacağı gözetilerek, işbu davalı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
(Yargıtay 17. Hukuk Dairesi’nin 2018/3812 Esas 2020/2995 Karar; 2018/1439 Esas 2020/1112 Karar sayılı emsal ilamları, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi’nin 11. Hukuk Dairesi’nin 2018/2040 Esas 2019/570 Karar sayılı emsal ilamı)
Davalı … yönünden ise; somut olay değerlendirildiğinde olay günü davalı …’ın görevinden dolayı sevk ve idaresindeki araç ile seyir halindeyken davacı aracının hasar görmesine sebebiyet verdiği, davalının İçişleri Bakanlığında polis memuru olarak çalışan, görevi sırasında ve görevini ifa ederken işlediği bir kusura ve bu kusurun niteliği itibariyle de kamu görevlisinin ihmaline dayanmaktadır. Hal böyle olunca, davalının görevi dışında kalan kişisel kusuruna dayanılmamasına, dikkatsizlik ve tedbirsizliğe dayalı da olsa eylemin görev sırasında ve görevle ilgili olmasına ve hizmet kusuru niteliğinde bulunmasına göre, eldeki davada husumet, kamu görevlisine değil, idareye düşmektedir. Bu nedenle işbu davalı yönünden de davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
(Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 13.05.2015 tarih 2013/4-1939 Esas 2015/1325 Karar ve 25.02.2015 tarih 2013/4-1235 Esas 2015/849 Karar sayılı emsal ilamları)
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda ayrıntılı açıklandığı üzere;
1- Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70-TL harcın, peşin alınan 35,90-TL harçtan mahsubu ile eksik 44,80-TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalılardan … Sigorta A.Ş. kendisini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13/2 maddesi gereğince 1.313,91-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak iş bu davalıya ödenmesine,
5-Davacı tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333.maddesi ile Yönetmeliğin 207.maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
Dair, davacı vekilinin ve davalı asilin yüzüne karşı parasal miktar itibariyle kesin karar açıkca okunup usulen anlatıldı. 21/03/2022

Katip … Hakim …
e-imzalıdır e-imzalıdır