Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/829 Esas
KARAR NO : 2022/521

DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 15/08/2016
KARAR TARİHİ : 22/09/2022

————————————————————————————————————————
BİRLEŞEN … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ …ESAS… KARAR

————————————————————————————————————————
BİRLEŞEN … ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ… ESAS …KARAR

————————————————————————————————————————
BİRLEŞEN …ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ … ESAS … KARAR
————————————————————————————————————————

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili asıl dava dilekçesinde özetle; 1962 yılında kurulan müvekkili şirketin, kuruluş yılından itibaren, mülkiyetinde bulunan tüm akaryakıt istasyonlarında ürünleri satılacak ve istasyonlarda alametifarikası, reklam materyalleri bulunacak akaryakıt dağıtım firmasının tespitini/belirlenmesini kendisinin yaptığını, buna ilişkin bedel olan “…Hakkı Bedeli” nin de müvekkili şirket tarafından alındığını, bu hususun da davalı şirket tarafından bilindiğini, mülkiyeti davacıya ait olan akaryakıt istasyonunun işletilmesi amacıyla, taraflar arasında 19.01.1983 tarihinde “İşletme Sözleşmesi” akdedildiği ve bu sözleşme kapsamında, Davacı tarafından belirlenen akaryakıt dağıtım şirketinin bayisi olarak Davalı …Ltd. Şti’nin dava konusu akaryakıt istasyonunda işleticisi olduğunu, bu doğrultuda, müvekkili şirketin 25.10.1995 tarihinde … A.Ş ile 10 yıl süreli …Hakkı Sözleşmesi imzaladığını ve Davalının da 25.10.2005 tarihine kadar …bayii olarak bu süreçte dava konusu akaryakıt istasyonunu işlettiğini, 25.10.2005 tarihine gelindiğinde, müvekkili şirketin kendi mülkiyetinde olan dava konusu akaryakıt istasyonunda ve markası altında faaliyet gösterecek akaryakıt dağıtım şirketinin belirlenmesi amacıyla ihaleye çıkma sürecinde, davalı şirketin almış olduğu Küçükçekmece … AHM…D.İş sayılı ihtiyati tedbir kararı ile müvekkili şirketin dava konusu akaryakıt istasyonunda yeni akaryakıt dağıtım şirketinin belirlenmesini engellediğini, bundan sonra ise Beyoğlu … ATM’nin …Esas sayılı dosyası ile muarazanın men’i davası açıldığını ve davalı aleyhine kesinleştiğini, bu süreçte müvekkili şirketin tüm uyarı, ihtar, taraflar arasında imzalanmış sözleşmelere, protokollere bu tarihe kadar tüm süregelen mutat uygulamalara ve ticari teamüllere aykırı olarak dava dışı …A.Ş ile bayilik sözleşmesi imzalayarak bu akaryakıt dağıtım firmasının bayisi olarak, dava konusu akaryakıt istasyonunda ticari faaliyetine başladığını, müvekkili şirketin uğramış olduğu zararın tazmini için açılan İstanbul … ATM …Esas (beyoğlu …ATM… E.) sayılı dosyası ile tazminat davası açıldığını, talebin kısmen kabul edildiğini ancak Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 2014/14574 E. – 2015/8024 K. Sayılı dosyası üzerinden temyiz incelemesi sonrası bozulduğunu, bu doğrultuda, müvekkili şirketin dava konusu akaryakıt istasyonda satışa sunulacak akaryakıt, …, ve madeni yağların ikmal hakkı için akaryakıt dağıtım şirketinin belirlenmesi amacıyla 06.04.2016 tarihinde “…Servis İstasyonu İkmal Hakkı İhalesi” yapılacağı hususunu davalı şirkete tebliğ ettiğini, ihale sonucu, … A.Ş’nin en yüksek teklif sahibi olarak 2.200.000.-EURO vererek ihaleyi kazandığını, akabinde Müvekkili şirket ile… arasında İkmal Hakkı Sözleşmesi imzaladıklarını, özetle müvekkili şirkete, iş bu sözleşme uyarınca …tarafından 5 yıllık süre için ödenecek toplam bayrak hakkı bedeli olarak 2.200.000.- Euro+KDV olduğunu, Davalıyı, yapılacaklar konusunda 27.05.2016 tarihli ihtarname ile ihtar ettiklerini, fakat davalının, müvekkili şirkete 30.05.2016 tarihli cevabi ihtarname düzenleyerek; … ile olan sözleşmeyi fesih etmeyeceğini ve … ile de Bayilik Sözleşmesi yapmayacaklarının bildirildiğini, bu gelişmeler doğrultusunda ve çıkılan ihale kapsamında müvekkili şirketin elde etmeyi beklediği 2.200.000-Euro + KDV bayrak hakkı intifa bedelinden mahrum kaldıklarını, sonuç olarak; Davalı şirket tarafından ihaleyi kazanan dağıtıcı firma olan …A.Ş ile bayilik sözleşmesi yapılamayacağının kesin ve açık olarak davacı müvekkili şirkete bildirildiği 01.06.2016 tarihinden itibaren 01.08.2016 tarihine kadar olan 2 aylık dönem için, davacı müvekkilinin uğramış olduğu zarar/ mahrum kalınan toplam 286.107,36-TL bayrak hakkı bedeli ve 9.875,64-TL işlemiş faiz alacağı olmak üzere toplam 295.983,00-TL dava tarihinden itibaren işletilecek ticari faizle birlikte davalıdan alınarak davacı müvekkiline verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretini karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili asıl davaya cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki sözleşmenin işletme sözleşmesi değil kira sözleşmesi olduğunu, bu hususun Beyoğlu … Sulh Hukuk Mahkemesi’nin… Esas ve … Karar sayılı ilamı ile kesinleştiğini, davacı tarafından ihaleyi kazanan firma ile sözleşme yapılması hususunda ihtaratta bulunulduğunu, davalı şirketçe, kira sözleşmesi şartları içinde hangi akaryakıt firmasının bayii olunacağının tespiti hususunda davacı olan mal sahibine herhangi bir yetki verilmediğinin ihtar edildiğini ve bu hususta ihtiyati tedbir kararı alındığını, akabinde açılan muarazanın meni davasının reddedildiğini ve bununla birlikte ihtiyati tedbirin ortadan kalktığını, davacının bunun sonucunda ihale yapamadım diyerek tazminat davası açtığını, davacının kira akdi devam ederken akaryakıt firmasını tayin etmek için 06.04.2016 tarihinde ihale yaptığını ve 5 yıllık süre için 2.200.000-Euro+KDV bedelle …Petrol’ün mecurda akaryakıt ikmali yapması ihalesini tamamladığını, davacının yaptığı ihaleye ihtarname gönderilerek kanunsuz ihale yapıldığının ihtar edildiğini, davacının ticari teamül diyerek sözleşmeye aykırı şekilde dağıtım şirketini bayrak hakkı adı altında belirleme hak ve yetkisi olmadığını, davalı kiracıdan dağıtıcı firmayı belirleyip onunla bayilik sözleşmesi yapmasını isteyemeyeceğini, keza zaman aşımına uğramış olan davanın esasa girilmeden zamanaşımı yönünden reddini, esas yönünden de haksız, yersiz ve kötü niyetli olarak açılmış davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…Esas sayılı dosyasına sunulan dava dilekçesinde özetle; Müvekkil şirketin %50’si doğrudan %50’si dolaylı olarak…Belediyesine ait olan, Türk Ticaret Kanununa tabi bir şirket olduğunu, Müvekkil şirketin Petrol ve petrol ürünleri ticareti yapmak üzere Petrol Ofisi ve …Belediyesi adi ortaklığı ile 16.08.1962 tarihinde …adıyla kurulduğunu, …09.01.2003 tarihinde … Tedarik San. Ve Tic. A.Ş. ismini aldığını, Müvekkil şirketin mülkiyeti kendisine ait tapunun “…pafta, … ada, … parselinde” kayıtlı olan “…Cad. No:.. Tophane Beyoğlu İstanbul” adresindeki akaryakıt istasyonunu 19.01.1983 tarihli işletme sözleşmesi ile davalı …Koll. Şti. – …’ye verdiğini, 25.10.1995 tarihinde müvekkil şirketin davalının kullanımında olan akaryakıt istasyonu için … A.Ş. ile 10 sene müddetli … Hakkı Sözleşmesi imzaladığını bu sözleşmenin 25.10.2005 tarihine kadar devam ettiğini, davalı taraf da gerek işletmeyi devraldığı 19.01.1983 tarihinde mevcut olan benzer sözleşme uyarınca gerekse 25.10.1995 yılında …Petrol A.Ş. ile imzalanan sözleşme uyarınca 25.10.2005 tarihine kadar müvekkili şirketin belirlemiş olduğu dağıtım firmalarının ürünlerini sattığını, Davacı müvekkili şirketin yeni dağıtım firmasının belirlenmesi amacıyla ihale hazırlığı sürecindeyken, davalı şirketin Küçükçekmece … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …D. İş sayılı dosyasından almış olduğu Haksız İhtiyati Tedbir Kararı ile müvekkil şirketin yeni dağıtıcı firmayı belirlemesine ve sözleşme yapılmasına engel olduğunu, daha sonra davalı şirket tarafından dağıtıcı firmanın belirlenmesi yetkisine hangi şirketin sahip olduğu konusunda Beyoğlu … Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. sayılı dosyası ile “muarazanın men’i” davası açıldığını davanın 05.05.2006 tarihinde davalı şirketin aleyhine sonuçlandığını ve kesinleştiğini, Bu dönemde davalı … Ltd. Şti. ile organik bağı olan dava dışı …Petrol ve Ticaret A.Ş. arasında bayilik sözleşmesi imzalanarak dava dış… Ticaret A.Ş.’nin alametifarikaları ile reklam materyalleri ve ürünlerini akaryakıt istasyonuna yerleştirilerek ürünlerini satmaya başladıklarını, kesinleşmiş Beyoğlu … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …E. ve … karar sayılı ilamı ile … hakkı davacı müvekkil şirkette olmasına rağmen davalı şirket, davacı müvekkili şirketin ihale ile belirlediği dağıtıcı firma ile bayilik sözleşmesi yapmayacağını ve kendileri tarafından belirlenmiş olan dava dışı …firması ile olan bayilik sözleşmesini feshetmeyeceğini açıkça beyan etmesi nedeniyle; davacı müvekkil şirket, dağıtım şirketi tarafından 09.05.2016 tarihli sözleşme uyarınca 5 yıl için kendisine ödenecek olan 2.200.000,00.-Euro+KDV bayrak hakkı intifa bedelinden mahrum kaldığını, mahrum kalınan 2.200.000,00.-Euro’nun, 01.06.2016 tarihinden itibaren 01.08.2016 tarihine kadar olan 2 aylık dönem için uğranılan zarar / mahrum kalınan bedelin (fazlaya ilişkin haklarımızı saklı tutmak kaydıyla) tahsili için İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …E. sayılı dosyası ile dava ikame edilmiş olduğunu belirterek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik; davalı şirketin, davacı müvekkili şirket tarafından belirlenen dağıtıcı firma ile bayilik sözleşmesini 01.08.2016 tarihi ve 01.01.2017 tarihleri arasında da yapmaması/imzalamaması nedeniyle davacı müvekkil şirketin 01.01.2017 tarihine kadar olan 5 aylık dönem için uğradığı zarar / mahrum kalınan toplam 604.140,00TL… hakkı bedeli ve 140.000,00TL işlemiş faiz alacağı olmak üzere toplam 744.140,00TL’nin dava tarihinden itibaren işletilecek ticari/avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasına sunulan dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin mülkiyeti kendisine ait tapunun “… pafta, … ada, …parselinde” kayıtlı olan “…Cad. No:.. Tophane Beyoğlu İstanbul” adresindeki akarkayıt istasyonunu 19/01/1983 tarihli “işletme Sözleşmesi” ile davalı “…Koll. Şti-…’ye verdiğini, işletme sözleşmesine konu olan yeri de Akaryakıt Servis İstasyonu olarak işlettiğini, 1962 yılında kurulan müvekkili şirket, kuruluş yılından itibaren mülkiyetinde bulunan tüm akaryakıt istasyonlarında ürünleri satılacak ve istasyonlarda alametifarikası, reklam materyalleri bulunacak akaryakıt dağıtım firmasının tespitini kendisinin yaptığını, 25/10/1995 tarihinde müvekkili şirketin davalının kullanımında olan akaryakıt istasyonu için … A.Ş ile 10 sene müddetli ” …Hakkı Sözleşmesi” imzalandığını ve bu sözleşmenin 25/10/2005 tarihinde kadar devam ettiğini, davalı tarafın işletmeyi devraldığı 19/01/1983 tarihinde mevcut olan benzer sözleşme uyarınca 25/10/1995 yılında …A.Ş ile imzalanan sözleşme uyarınca; 25/10/2005 tarihine kadar müvekkili şirketin belirlenmiş olduğu dağıtım firmalarının ürünlerini sattığını, müvekkili şirket dava konusu istasyonda satışa sunulacak Akaryakıt LPG ve Madeni Yağların İkmali Hakkı için akaryakıt dağıtım firmasının belirlenmesi amacıyla 06/06/2016 tarihinde “Tophane Akaryakıt ve LPG Servis İstasynu İkmal Hakkı İhalesi” yapılacağı hususunda 11/03/2016 tarih ve 32.00/139 sayılı yazının davalı şirkete tebliğ edildiğini, imzalanan sözleşme uyarınca müvekkili şirkete, dağıtıcı firma tarafından 5 yıllık süre içinde ödenecek olan toplam bayrak hakkı bedelinin 2.200.000,00 EURO+KDV olduğunu belirterek, davanın İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesinin …Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine, davacı müvekkili şirketçe belirlenen dağıtıcı firma ile bayilik sözleşmesinin 01/01/2017 tarihi ve 01/07/2017 tarihleri arasında da yapılmaması nedeniyle müvekkili şirketin 01/01/2017 tarihinden 01/07/2017 tarihine kadar 6 aylık dönem için uğramış olduğu mahrum kalınan toplam 724.966,00 TL bayrak hakkı ve 210.000,00 TL işleniş faiz alacağı olmak üzere toplam 934.966,00 TL nin dava tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dosyasına sunulan dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirkete ait akaryakıt istasyonunda hangi ürünün tedarik edileceğinin belirlenmesinde ve satışının yapılmasına karar verme yetkisi ve buna bağlı olarak bayrak hakkı bedelini alma hakkının müvekkili şirkette olduğunu ancak taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinden dolayı haksız ve hukuka aykırı bir şekilde müvekkili şirketin bayrak hakkının bedeli almasına engel olunduğunu bildirmekle 05/05/2006 tarihinden 01/06/2016 tarihine kadar geçen süre için tespit edilecek sebepsiz zenginleşme alacaklarının değeri tam olarak tespil edilememekle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 10.000,00 TL’nin 05/05/2016 tarihinden itibaren işletilecek ticari faiziyle birlikte davalılardan alınarak müvekkili şirkete verilmesine, yargılama gider ve vekalet ücretinin davalılar üzerine bırakılmasını talep ve dava etmiştir.
Birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasına sunulan davalılardan …Ltd Şti’nin cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin kuruluş yılından itibaren mülkiyetinde bulunan tüm akaryakıt istasyonlarındaki ürünleri satılacak olan akaryakıt dağıtım firmalarının belirlenmesini kendilerinin yaptıklarını, 25/10/1995 tarihinde …A.Ş. İle 10 yıllık bayrak hakkı sözleşmesi imzalandığını ve davalı kiracı şirketin de buna uymak suretiyle… A.ş. İle 10 yıllık sözleşme imzaladığını, 25/10/2005 tarihinde sözleşmenin bittiğini davacının almış olduğu ihtiyati tedbir kararı ile bayrak hakkının engellendiğini ilgili kararın Yargıtay’ın kararı ile bozulduğunu bildirerek davanın zamanaşımı yönünden reddine, esastan reddine, yargılama gider ve vekalet ücretinin davacı yan üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
Birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dosyasına sunulan davalılardan …A.Ş. vekilinin cevap dilekçesinde özetle; davacı ile müvekkili şirketin bayilik sözleşmesi yaptığını, imzalanan sözleşmenin kanuni ve geçerli bir sözleşme olduğunu, davacının davalı müvekkili şirkete karşı irtibat bulunmadığından davayı açmasının usulen husumet yönünden yanlış olduğunu ve bu nedenle davanın reddi gerektiğini bildirmekle mahkeme giderleri ve vekalet ücretinin davacı yan üzerine bırakılmasını talep etmiştir.
Mali, akaryakıt sektör uzmanı ve sözleşme hukuku uzmanı bilirkişi heyetinin 13/07/2018 tarihli 10 sayfadan ibaret raporunda özetle; Dava konusu uyuşmazlığın temelini oluşturan hukuki sorun bakımından taraflar arasındaki akdi ilişkide Dağıtıcı Şirketi seçme yetkilisinin davacıya ait olduğunu, bu nedenle davacının bu davadaki talebinin yerinde olduğunu, dolayısıyla da davacının davalıdan, dava tarihi itibari ile 241.222,67-TL tazminat alacağı ve 5.204,46-TL işlemiş faiz alacağı bulunduğunu, asıl alacağın dava tarihinden itibaren işletilecek, talep gibi ticari faizi (bilirkişi heyetine göre avans faizi) ile birlikte tahsili gerektiği yönünde olduğunu, davacının KDV talebine ilişkin bu aşamada düzenlenmiş bir fatura ibraz etmediğinden ve dolayısı ile devlete herhangi bir KDV intikal ettirilmediğinden KDV’Siz asıl alacak üzerinden işlem yapılabileceği, bilirkişi kurulunun düşüncesinin taraflar arasındaki akdi ilişkide Dağıtıcı Şirketi seçme yetkisinin davacı/malike ait olduğu yönünde olmakla birlikte Yargıtay Genel Kurulu’nun 18.02.2015 tarihli kararında söz konusu yetkinin davalı/işleticiye at olduğu yönünde sonuca varıldığını, eğer mahkemece Yargıtay’ın bu kararında varılan sonuca katılınacak olursa davalı taraflar arasındaki akdi ilişkiden kaynaklanan herhangi bir borcunu ihlal etmemiş alacağı için, davacının bu davadaki tazminat talebinin yerinde olmadığı yönünde sonuca varılabileceği hususu belirtilmiştir.
Mali, akaryakıt sektör uzmanı ve sözleşme hukuku uzmanı bilirkişi heyetinin 04/04/2022 tarihli 18 sayfadan ibaret ek raporunda özetle;
Asıl dava bakımından: davacının davalıdan, asıl dava tarihi itibariyle, 241.222,67 TL asıl alacağı ve 5.204,46 TL işlemiş temerrüt faizi alacağı bulunduğu; asıl alacağın, talep gibi, dava tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte tahsili gerektiği,
Birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. sayılı davacı bakımından: davacının davalıdan, asıl dava tarihi itibariyle, 1.035.815 TL asıl alacağı ve 213.243,09 TL işlemiş temerrüt faizi alacağı bulunduğu: asıl alacağın, talep gibi, dava tarihinden itibaren işletilecek ticari faizi avans faizi ile birlikte tahsili gerektiği;
Birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi…E. sayılı dava bakımından; davacının davalıdan, asıl dava tarihi itibariyle, 1.326.160 TL asıl alacağı ve 323.782,87 TL işlemiş temerrüt faizi alacağı bulunduğu ile birlikte asıl alacağın, talep gibi, dava tarihinden itibaren işletilecek ticari avans faizinin tahsili gerektiği;
Birleşen … Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dava bakımından; davacının davalıdan, asıl dava tarihi itibariyle, 14.799.931,60 TL asıl alacağı bulunduğu; Asıl alacağın, talep gibi, dava tarihinden itibaren işletilecek 27.275.868,46TL ticari faizi avans faizi ile birlikte tahsili gerektiği belirtilmiştir.
Islah; davacı vekilinin 02/06/2022 tarihli dilekçesi ile talep sonucunu artırdığını bildirmiş,
Belirsiz alacak olarak 10.000-TL üzerinden ikame edilen birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Dosyası bakımından talebi 1.000 TL artırarak 11.000 TL olarak,
Kısmi alacak olarak 744.140,00-TL üzerinden ikame edilen birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Dosyası bakımından 1.000 TL ıslah ederek 745.140,00-TL olarak,
Kısmi alacak olarak 934.966,00-TL üzerinden ikame edilen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Dosyası bakımından 1.000 TL ıslah ederek 935.966,00-TL olarak arttırıldığı ve ıslah edildiği görülmekle ıslah dilekçesi davalı vekiline usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.

Dava, davacıya ait akaryakıt istasyonunda tedarik edilecek ürünlerin tespiti ve satışına ilişkin, davacı tarafından belirlenen dağıtım firmasının bayiliğini kabul etmeyen davalıdan davacının uğradığını iddia ettiği maddi zararların tazmini istemine ilişkindir.
İhtarnameler; Davacı tarafından 11.03.2016 tarih ve 32.00/139 sayılı yazısı ile davalı şirketim akaryakıt dağıtım firmasının belirlenmesi için 06/04/2016 tarihinde ikmal hakkı ihalesi yapılacağı hususunu tebliğ ettiği, davalı şirketin Kadıköy … Noterliği’nin …yevmiye sayılı 21.03.2016 tarihli ihtarnamesi ile davacının söz konusu ihaleyi yapma hakkının bulunmadığının ihtar edildiği, davacının İstanbul … Noterliği’nin 05.04.2016 tarih … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile Beyoğlu … ATM ilamı uyarınca bayrak hakkı kullanılmak suretiyle ihaleyi yapma yetkisinin kendisinde olduğunun ihtar edildiği, yine davacının Beyoğlu … Noterliği’nin 27.05.201 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile 19.01.2017 tarihine kadar geçerli olacak şekilde … ile bayilik sözleşmesi imzalanması ve 3 gün içinde mevcut sözleşmelerin feshedilmesi aksi halde mahrum kalınan ikmal hak bedelinin ve maddi-manevi tazminatlar için hukuki yola başvurulacağının ihtar edildiği, davalı şirketin Kadıköy… Noterliği’nin 30.05.2016 tarih … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile de …Petrol ile yapılan sözleşmenin feshi mümkün olmadığından …ile sözleşme yapılamayacağı ve aksi zorlamalarda hukuki ve cezai yaptırımların talep edileceğinin ihtar edildiği görülmüştür.
Somut olayda; taraflar arasında 19/01/1983 tarihli davalı tarafça davacıya ait akaryakıt istasyonunun işletilmesine ilişkin “İşletme Sözleşmesi” akdedildiği, 25.10.1995 tarihinde davacı tarafça…A.Ş.ile 10 senelik … Hakkı Sözleşmesi imzalandığı ve 25.10.2005’e kadar bu sözleşmenin devam ettiği, davalının da bu tarihe kadar davacı şirketin belirlediği dağıtım firmalarının ürünlerini sattığı, davacı yeni dağıtıcı firma seçimi için ihale sürecindeyken davalı tarafça alınan Küçükçekmece … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin …D.İş sayılı dosyası ile alınan ihtiyati tedbir kararı nedeni ile ihalenin gerçekleştirilemediği, akabinde Beyoğlu… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Esas sayılı dosyası ile açılan dağıtıcı firmayı belirleme yetkisine ilişkin muvazaanın men’i yargılamasında dağıtıcı firmayı belirleme yetkisinin (eski unvan İgataş)…San. şirketine ait olduğu hususunun kesinleştiği, davalı şirketin ise bu süreçte…A.Ş. ile davacı şirketin içeriğinden bihaber olduğu bayilik sözleşmesi imzalamak suretiyle çalışmaya devam ettiği, İstanbul … Sulh hukuk Mahkemesi’nin… Esas …Karar sayılı ilamı ile mecurun tahliyesine karar verildiği, davacı şirketçe İstanbul … ATM…Esas sayılı dosyası ile maddi zararın tazmini için açılan tazminat davasında kısmen kabule karar verilmiş ise de Yargıtay Bozma ilamı ile faizin dava tarihinden itibaren işletilmesi ve işlemiş faiz yönünden kararın bozulduğu ve bozmaya uyularak verilen kararın onandığı görülmüştür.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde;
Derdestlik itirazında bulunulmuş ise de; … esas sayılı dosyada 01.06.2016 tarihinden itibaren 01.08.2016 tarihine kadar 2 aylık; Birleşen İstanbul … ATM …esas sayılı dosyada 01.08.2016 tarihinden itibaren 01.01.2017 tarihine kadar 5 aylık; Birleşen İstanbul … ATM …esas sayılı dosyada 05.05.2006 – 01.06.2016 tarihleri arası; Birleşen İstanbul … ATM … esas sayılı dosyada01.01.2017 – 01.07.2017 tarihleri arasındaki bayrak hakkı intifa bedelinden mahrum kalınması nedeniyle bayrak hakkı talep edilmiş olup, mükerrer olan bir talep bulunmayıp, bilirkişi tarafından hesaplamalarda mükerrer olmayacak şekilde yapılmıştır.
Davalı taraf zamanaşımı itirazında bulunmuş ise de; ihtilaf haksız fiilden değil, hasılat kirası benzeri atipik sözleşmeden kaynaklanmakta olup zamanaşımı süreleri dolmamıştır.
Davacı malik ile davalı işletici arasında akdedilen sözleşmede taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümüne yönelik bayrak hakkı açısından açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle sözleşmede bu hususta boşluk bulunmaktadır. Sözleşmede bayrak hakkına ilişkin boşluk bulunmakla yedek hukuk kurallarından olan ticari teamüle başvurulması gerekmektedir.
Akaryakıt v… sektör bilirkişisi …’ın 04.04.2022 tarihli kurul ek raporunda ticari teamüller doğrultusunda mahkememizce de kabul gören görüşünde aynen belirttiği gibi “Akaryakıt dağıtım sektöründe uzun yıllar boyunca yerleşik uygulama, 5-10-15-20 yıl şeklinde süreli bayilik sözleşmeleri imzalanması ve bu sözleşmelerin yürürlükte kalacağı sürede akaryakıt istasyonunda satışı gerçekleştirilecek olan akaryakıt, … ve Madeni yağ ürünlerine yönelik tahmini satış rakamına dayalı olarak hazırlanan fizibilite ile belirlenen toplam satıştan elde edilecek karın bir kısmının, sözleşmenin başlangıcında dağıtım şirketi tarafından malik’e/bayisine peşin olarak ödenir. İstasyon sahibi veya işleticilerine yapılan bu tür ödemeler; İntifa Bedeli, Kira Bedeli, Bayrak bedeli, Hibe, Transfer bedeli, İnkişaf Bedeli, Bayilik Hizmet Bedeli, Peşin Satış teşvik primi, , … vs. olarak adlandırılmaktadır. Fakat, bu tanımlar uygulamada sektörel, hukuki ve mali işlevleri ve tarafların hukuki statüleri (malik/kiracı/işletici) açısından ve ayrıca taraflara sözleşme ve protokollerle verilen özel haklar ölçüsünde, birbirlerinden tamamen farklıdır. Bu farklılık, ilgili akaryakıt istasyon gayrimenkulünün malikine yapılan ödemeler ve istasyonu işletene yapılan ödemeler olmak üzere, temel olarak ikiye ayırabiliriz. Örneğin; Kira Sözleşmesinden kaynaklanan Kira Bedeli, İntifa Sözleşmesinden kaynaklanan İntifa Bedeli ve benzer sözleşmelerden kaynaklı Bayrak Bedeli adı altında yapılan ödemeler, ilgili akaryakıt istasyonunun malikine yapılır…Özellikle dava konusu olan istasyonun bulunduğu konum itibariyle tüm dağıtım şirketlerinin bayilik vermek ve markalarını teşhir etmek istediği bir nokta olması sebebiyle “ÇOK ÖZEL” bir konumda olduğunu, ifade edebilirim….Sektörel açıdan da uygulamada yeri olan ve maliki olduğu akaryakıt istasyonunda ürününün satılacağı akaryakıt dağıtım şirketini belirlemek amaçlı ihaleye çıkılması, genel kabul gören ve normal bir süreçtir. Taraflar arasında akdedilen “İŞLETİCİLİK SÖZLEŞMESİ” sektörel açıdan incelendiğinde, işletici olarak tayin edilen davalının, ilgili sözleşmede akaryakıt bayisi olmak istediği akaryakıt firmasını belirleme hususunda kendisine özel bir hak verilmediği müddetçe, bayisi olmak istediği akaryakıt firmasını tek taraflı olarak kendinin belirlemesi ve kendi belirlediği akaryakıt dağıtım şirketi ile bayilik sözleşmesi yapması, akaryakıt dağıtım sektörü genelinde karşılaşılan ve/veya uygulamada yeri olan bir durum değildir…Dava konusu akaryakıt istasyonu letici (davalı) ile malik (davacı) arasındaki akdedilmiş olan İŞLETİCİLİK SÖZLEŞMESİ sektörel açıdan incelendiğinde, böyle bir yetki verilmesi ve akaryakıt dağıtım şirketini işl n belirleyebileceğine yönelik bir hüküm bulunmadığı ve/veya yazılı olmadığı, görülmektedir. Dava konusu akaryakıt istasyonunda, ürünü satılacak dağıtım şirketinin daha önce de Malik tarafından belirlendiği ve … olarak tüm … istasyonlarında dağıtım şirketi olarak uygulandığı, sektörel olarak da bilinmektedir.”
Çok özel konumda olan davaya konu sözleşmeyi ilgilendiren taşınmazın çok özel konumu, ticari teamüller gereği dağıtım şirketi tarafından malike ve bayisine peşin olarak yapılan ödemelerde; ilgili akaryakıt istasyon gayrimenkulünün malikine yapılan ödemeler ve istasyonu işletene yapılan ödemeler olmak üzere, temel olarak ikiye ayırması, bayrak bedeli adı altında yapılan ödemelerin akaryakıt istasyonunun malikine ait olmasının ticari teamül olması, bunun aksinin taraflar arasındaki sözleşmede kararlaştırılmamış olması veya aksinin amaçlandığının teamüle aykırı olarak bayrak bedelinin davalıya bırakılması nedeniyle davalının davacıya ödeyeceği bedelin daha yüksek tutulduğunun iddia ve de ispatlanamaması nedeniyle sonuçta bayrak hakkının bayrak hakkının niteliğinden ortaya çıkan ticari teamül gereği taşınmaz sahibi davacıda olduğunun tartışmasız olduğu sonucuna varılmış, varılan bu sonuç taraflar arasında zaten başlangıçta bu şekilde davranılmış olması ile ve de sözleşmenin 26. Maddesinin bunu teyit eder şekilde düzenlemiş olması ve de Beyoğlu … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…Esas sayılı dosyasındaki ilam ile uyumludur.
Kesinleşen Beyoğlu … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas – 143 Karar sayılı, davalı kiracı tarafından davacı kiralayan aleyhine açılan ve red kararı ile neticelenen muarazanın men’i davasının da, bu dava için delil niteliğini taşıdığı da kabul edilemez olduğu, İstanbul …Sulh Hukuk Mahkemesi’nce davanın kabulüne dair verilen 06.02.2012 gün ve…Esas-… Karar sayılı kararın temyiz incelenmesine ilişkin Yargıtay 6.Hukuk Dairesi’nin 10.07.2012 gün ve 2012/4312 Esas-2012/10441 Karar sayılı ilamı ile hükme bağlanmış ise de; öncelikli olarak kesin delil niteliğinde olan Beyoğlu … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin… Esas – …Karar sayılı ilamı sonrası Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Esas No:2013/1236 Karar No:.. sayılı ilamına konu İstanbul …Sulh Hukuk Mahkemesi’nin kararı kesinleşmiş olup, birbiri ile çelişen 2 ayrı kesin delil bulunmakta olup, buna göre mahkememizce uyuşmazlık kapsamına uygun tespit edilen sözleşmenin niteliği ve sektör bilirkişisi tarafından tespit edilen ticari teamül gereği, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Esas No:2013/1236 Karar No:2015/1042. Sayılı ilamının iş bu davada kesin delil niteliğinde olmadığı anlaşılmıştır.
Beyoğlu … ATM…E. : İstanbul Enerji’nin dağıtım firması belirleme hakkı bulunmadığı yönünde yaratmış olduğu muarazanın men’i davası “…dağıtım firmasını davacı kiraya verenin belirleyeceği yönünde bir hüküm yoksa da bu tarihe kadar dağıtım firmasını davacı belirlemiş olduğundan bu hususta teamül oluşmuş olduğundan demek suretiyle 2016/143 sayılı karar ile reddetmesinde; ret kararı yüze karşı verildiğinden HUMK 112. madde gereğince verilen tedbir kararı mürtefi olduğu ve buna rağmen 06.04.2016 tarihine kadar İstanbul Enerji akaryakıt dağıtım şirketini belirlemek için ihale yapmadığı karşı savunmasında bulunulmuş olsa da; bu hususun bayrak hakkının yitirilmesine neden olamayacağı gibi, karar kesin karar niteliğinde olmayıp muarazanın men’i davası o tarihte henüz kesinleşmediğinden zarar miktarına da etkisi bulunmamaktır.
Davacı şirket tarafından 06/04/2016’da yapılan ikmal hakkı ihalesi ile 2.200.000,00-Euro … hakkı bedeli karşılığı … A.Ş. ile 09.05.2016 tarihli 5 yıl süreli ikmal hakkı sözleşmesi akdedildiği, bayrak hakkı davacının olmasına rağmen davalının dağıtım şirketi tarafından akaryakıt istasyon malikine ödenen kullanma yararlanma hakkı bedelinin davacı tarafa ödenmesinin engellendiği ve davacının bayrak hakkı intifa bedelinden mahrum kaldığı, davalının dava konusu akaryakıt istasyonunda davacının anlaşmadığı başka bir şirketin ürünlerini sattığı ve davacıya herhangi bir bedel ödemediği, davalının taraflar arasındaki sözleşmelere, ihtar, süregelen mutat uygulamalar ve ticari teamüllere aykırı olarak dava dışı …Petrol ile bayilik sözleşmesi imzalayarak dava konusu akaryakıt istasyonunda ticari faaliyetine devam etmesi de nazara alınarak davacının (TBK 112 md.) bundan doğan zararını davalının gidermekle yükümlü olduğu, asıl ve birleşen davalarda 04.04.2022 tarihli bilirkii ek raporunda bilirkişice belirlenen miktarların ve hesaplama gerekçelerin mahkememizce yerinde görüldüğü, hesaplama ve gerekçesine ilişkin teknik ayrıntılının bu bilirkişi raporunda bulunduğu, davacı taraf asıl dava ve birleşen 2 dava da temerrüt tarihi ile dava tarihleri arasındaki temerrüt faizi miktar olarak belirtip istemesinde işlemiş faiz miktarında ihtilaf çıkmaması için hukuki yaranın bulunduğu kanaatiyle sonuçta tüm bu nedenlerle aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda gerekçesi ve ayrıntısı açıklanan nedenlerle;
1-a- ASIL DAVADA: 241.222,67 TL asıl alacağı ve 5.204,46 TL işlemiş temerrüt faizinin ve asıl alacak miktarı üzerinden hesaplanacak dava tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile
b- BİRLEŞEN İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Sayılı davada 605.140 TL asıl alacağı ve 140.000 TL işlemiş temerrüt faizinin asıl alacak miktarı üzerinden hesaplanacak dava tarihinden itibaren işletilecek ticari faizi avans faizi ile,
c- BİRLEŞEN İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi … E. Sayılı davada 725.966 TL asıl alacağı ve 210.000 TL işlemiş temerrüt faizinin asıl alacak miktarı üzerinden hesaplanacak dava tarihinden itibaren işletilecek ticari avans faizi ile,
d- BİRLEŞEN … Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. Sayılı davada 11.000 TL ‘nin 05.05.2006 tarihinden itibaren işlemiş temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine
2-Asıl dava yönünden;
a-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 16.833,44-TL ilam harcından peşin alınan 5.054,65-TL’nin mahsubu ile bakiye 11.778,79-TL ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
b-Davacı tarafından yatırılan 5.054,65-TL peşin harç ve 29,20-TL başvuru harcı olmak üzere toplam 5.083,85-TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
c-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 37.499,80-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
d-Davalı, kendisini vekille temsil ettirmiş olmakla, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 9.200,00-TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
e-Davacı tarafından yapılan 10.245,00-TL yargılama giderinin red ve kabul durumuna göre takdiren oranlayarak 8.529,70-TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine; arda kalan bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
f-Davalı tarafından yapılan 69,35-TL yargılama giderinin red ve kabul durumuna göre takdiren oranlayarak 11,61-TL’nin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine; arda kalan bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
3-Birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dava yönünden;
a-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 50.900,51-TL ilam harcından peşin alınan 12.708,06-TL’nin mahsubu ile bakiye 38.192,45-TL ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
b-Davacı tarafından yatırılan 12.708,06-TL peşin harç ve 35,90-TL başvurma harcı olmak üzere toplam 12.743,96-TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
c-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 99.965,40-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
d-Davacı tarafından yatırılan 525,00-TL yargılama giderinin birleşen dosyada kullanılmadığı görülmekle karar kesinleştiğinde resen iadesine,
4-Birleşen İstanbul… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı dava yönünden;
a-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 63.935,84-TL ilam harcından peşin alınan 15.966,89-TL’nin mahsubu ile bakiye 47.968,95-TL ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
b-Davacı tarafından yatırılan 15.966,89-TL peşin harç ve 35,90-TL başvurma harcı olmak üzere toplam 16.002,79 -TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
c-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 120.956,26-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
d-Davacı tarafından yatırılan 200,00-TL yargılama giderinin birleşen dosyada kullanılmadığı görülmekle karar kesinleştiğinde resen iadesine,
4-Birleşen İstanbul … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …Esas sayılı dava yönünden;
a-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 751,41-TL ilam harcından peşin alınan 170,78-TL’nin mahsubu ile bakiye 580,63-TL ilam harcının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile hazineye irat kaydına,
b-Davacı tarafından yatırılan 170,78-TL peşin harç ve 29,20-TL başvurma harcı olmak üzere toplam 199,98-TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
c-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 9.200,00-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
d-Davacı tarafından birleşen dosyada yapılan 2.254,980-TL yargılama giderinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından her üç birleşen dosyanın ıslahı için tek seferde bir kez yatırılan 55,00-TL ıslah harcının birleşen dosyalar davalılarından müştereken ve müteselsilen tahsili ile birleşen dosyalar davacısına verilmesine,
6-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde resen taraflara iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen anlatıldı.22/09/2022

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır

Bu belge elektronik imza ile imzalanmış olup ayrıca ıslak imza uygulanmayacaktır.“5070 sayılı Yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.”