Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2016/1187
KARAR NO : 2020/611
DAVA : Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti
DAVA TARİHİ : 15/12/2016
KARAR TARİHİ : 15/10/2020

Mahkememizde görülmekte olan Banka Teminat Mektubunun Hükümsüzlüğünün Tespiti davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili Şirketin … A.Ş., gerek yerel gerek uluslararası sektörde tanınmış ve itibarı yüksek bir şirket olarak Türkiye’nin ve dünyanın muhtelif bölgelerinde büyük müteahhit firmalar ve çok uluslu organizasyonlarla girdiği işbirliği içinde inşaat tesis etmekte olduğunu, müvekkili şirketin, … Genel Müdürlüğü’nün Irak’ta inşaat projelerine ilişkin açtığı ihalelere katılmak amacıyla … İnşaat ile girdiği işbirliği ilişkisi içinde … … A.Ş. (“… … İnşaat”) ortak girişimi kurduğunu, Irak’taki mevcut sistem uyarınca … Bakanlığı, ihale verdiği yabancı menşeli inşaat şirketlerine Bakanlığın sahip olduğu yaklaşık 12 adet şirketiyle %5 ile %25 arasında değişen oranlarda iş ortaklığı kurmayı teklif ettiğini, … İnşaat ve Müteahhitlik Şirketinin de (“… İnşaat”) … Bakanlığı’nın sahip olduğu 12 adet şirketten bir tanesi olduğunu, bu minvalde … … İnşaat, … bölgesinde kurulacak konut kompleksine ilişkin ihaleyi kazanmasını takiben … Genel Müdürlüğü nezdinde … İnşaat ile bu proje için %20’ye %80 olmak üzere proje ortaklığı kurduklarını, … Genel Müdürlüğü ile … … ve … İnşaat arasında 09.07.2014 tarihinde (…) Tekniği kullanılarak (…) İlinde Konut Kompleksi Uygulama ve Yapım Sözleşmesi imzalandığını, sözleşme uyarınca … … ve … Sözleşme’ye konu proje kapsamında, ihale belgelerine göre … Tekniği kullanarak (kompozit sistemleri tekniği) … ilinde 264 adet konut kompleksi inşa etmeyi üstlendiklerini, Sözleşme ilişkisi uyarınca işveren İmar ve İskan Genel Müdürlüğü ise, sözleşme m.2’de düzenlendiği üzere konut kompleksini uygulama ve yapım projesinin toplam sözleşme bedelini sözleşmede belirtilen şartlara göre … Şirketi’ne ödeyecek olup … Şirketi de Müvekkil Şirket ile arasındaki sözleşme uyarınca sözleşme bedelinin %80’ini müvekkil şirkete ödeyececeğini, Sözleşme m.7 uyarınca sözleşmeyi kesin uygulama garantisi için … İnşaat, Müvekkil … A.Ş.’nin 1.516.687.652,55 Irak Dinarı tutarında teminat mektubu vereceğini, Bu suretle Müvekkil Şirket, Sözleşme uyarınca ilgili teminat mektubu davalı … Bankası A.Ş. kontrgarantisinde muhatabı … bankası tarafından düzenlenen 13.05.2014 tarihli 1.516.687.652,55 Irak Dinarıdır (IQD) tutarında teminat mektubunu davalılardan … Genel Müdürlüğüne sunduğunu, teminat mektubunun süreli düzenlendiğini, sürenin sona ereceği tarih olarak 13.11.2016 belirtildiğini, teminat mektubu Sözleşme’nin kesin uygulama garantisi için diğer deyişle icrasının temini için verilmiş olup kati ve süreli teminat mektubu niteliğinde olduğunu, Gerçekleştirilen işler kapsamında 1. ve 2. hakedişler yapılmış, ancak hakediş bedelleri işveren İmar ve İskan Genel Müdürlüğü tarafından ödenmediğini, ödemenin gerçekleştirilmemesi üzerine … İnşaat işi 6 ay süre ile durduğunu, nitekim basından da takip edildiği üzere bu dönemde IŞİD (bölgede bilinen adıyla DAIS terör örgütü) ilgili bölgede terör faaliyetine başladığını, Terör faaliyetleri sebebiyle Irak hükümeti ve kurumlarının ifa güçlüğüne düştüğü, … İnşaat tarafından işin durdurulmasını takiben dolaylı olarak … … İnşaat da işlerinin de durduğunu, Irak’ta 2014 senesi itibariyle başlayan ve halihazırda halen devam eden IŞİD terör örgütünün faaliyetleri nedeniyle Irak Bakanlar Kurulunun 2015 senesinde karar alarak Irak’ta süregelen tüm inşaat projelerinin durdurulması yönünde karar aldığını, bu minvalde Irak Cumhuriyeti Konut Müdürlüğü 24.08.2016 tarihinde Sözleşmenin tarafı … İnşaat’a … Sayılı yazıyı göndererek 347 sayılı Bakanlar Kurulu uyarınca Sözleşme’nin durdurulması yönünde karar alındığını belirttiğini, davaya konu Konut Kompleksi Uygulama ve Yapım Sözleşmesinin mücbir sebeple ortadan kalktığını, Anlaşma’nın teminatı olarak verilen teminat mektubunun da konusuz ve hükümsüz kaldığını, müvekkili şirketin davaya konu teminat mektubunun iadesi hususunda Ticaret Müşaviri ile iletişime geçtiğini, ilgili konu hakkında … Müdürlüğü ile iletişime geçen Ticaret Müşavirinden 347 sayılı Bakanlar Kurulu kararı kapsamında teminat mektubunun iade edileceğini, ancak teminatın iadesi hususunda hazırlanacak başvuru dilekçesinde … İnşaat yetkililerinin imzasının da bulunması gerektiğini öğrendiğini, müvekkili Şirketin 2016 senesi Ocak ayından itibaren … İnşaat’ı teminatın iadesi hususunda ortak hareket etmek ve ilgili başvuru dilekçesini imzalamak adına ikna etmeye çalıştığını, tüm çabalara rağmen Irak devletinin %100 sahibi olduğu … İnşaatın, her seferinde farklı gerekçeler ileri sürerek, müvekkili şirketin tek bir kuruş dahi ödeme almamış olduğu bu projede ilgili dilekçeyi imzalamamakta direnmekte olduğunu, davaya konu teminat mektubunu geri dönüşü olmayacak şekilde nakde çevirme çabası içine girdiklerini, bu minvalde Sayın Mahkeme huzurunda davaya konu edilen 13.05.2014 tarihli teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti ve iptali ile teminat mektubu devre komisyonlarının davalılara yüklenmesi talepli davayı açma zarureti doğduğunu, işbu davanın neticelenmesine kadar geçecek süre boyunca teminat mektubunun paraya çevrilmesinin engellenmesi ve davanın açıldığı tarihten dava sonuçlanıncaya kadar geçecek süre içinde devre komisyonunun işletilmemesi ve talep edilmemesi, teminat mektubunun kontrgaranti süresinin uzatılmaması hususlarında teminatsız olarak ihtiyati tedbir kararı verilmesini,yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı … firması lehine, davalılardan … Bank tarafından … Müdürlüğüne hitaben düzenlenen teminat mektubu ile, müvekkili banka tarafından 3. şahsın fiili taahhüt edildiğini, kontrgaran banka olarak müstakil bir borç üstlenilmiş olup, bu nedenle müvekkili bankaya husumet yöneltilmesinin mümkün olmadığını, Borçlar Kanunu’nun 128. maddesi kapsamında garanti mukavelesi niteliğinde olan kontrgarantiden doğan yükümlülük kapsamında kontrgaranti uyarınca müvekkili bankanın sorumluluğu muhatap … ‘ye karşı olduğunu, bu nedenlerle, … tarafından düzenlenen teminat mektubunun hükümsüzlüğünün müvekkili bankaya karşı ileri sürülemeyeceğini, davanın husumet ve esas yönünden reddi gerektiğini,öte yandan, dava dilekçesinde her ne kadar teminat mektubunun taraflar (… Müdürlüğü ile …) arasındaki sözleşme gereğince kesin uygulama garantisi için (icranın temini için) verilmiş olduğunu iddia edilmekte ise de, davacı vekilinin bu beyanları müvekkili banka ile davalılardan … Bank arasındaki kontrgaranti ilişkisi ile örtüşmediğini, zira davacı … firmasının başvurusu üzerine müvekkili banka tarafından … Banka iletilen ve teminat mektubu hukuki ilişkisinden bağımsız bir risk üstlenilen kontrgarantide, buna ilişkin bir düzenleme yer almadığını, dolayısıyla müvekkili bankanın taraf olduğu hukuki ilişki çerçevesinde davacı vekilinin iddialarının kabulü mümkün olmadığını, doğacak komisyon ücretlerinin müvekkili bankaya yükletilebilmesi mümkün olmadığını, sonuç olarak, davacının dilekçesinde yer verdiği hukuki dayanaktan yoksun tüm talepleri ile davanın reddini, haklı itirazlarının kabulünü, yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davacıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu ihtilafa konu teminat mektubu, davacı ile diğer davalı … Genel Müdürlüğü arasında akdedilen sözleşmeye dayanmakta olup, sözleşmenin 12.maddesine göre Irak Mahkemeleri yetkili kılındığını, nitekim sözleşmenin ifa edildiği yer de Irak olup teminat konusu riskin gerçekleşmesi muhtemel mahal de Irak’ta olduğunu, teminat lehtarı kurum da Irak İdaresi olduğundan Sayın Mahkemenizin işbu davaya bakmak yetkisi bulunmadığı gibi hükmolunacak kararın tarafları için icrası imkanı da bulunmadığını, bu nedenle Sayın Mahkemenizin yetkisizliğine karar verilmesi ile uyuşmazlığın hallinin Irak Mahkemelerine bırakılması gerektiğini, taraflar arasındaki sözleşme hukuka aykırı olduğu müddetçe müvekkilinin garantör sıfatı devam edeceğinden esas ilişkinin tarafı olmayan müvekkiline husumet yöneltilmesi imkanı bulunmayacağını, teminat mektubunun iptali talepli işbu davada yapılacak yargılamanın çerçevesi, teminat mektubuna dayanak hukuki ilişkinin ayakta olup olmadığından ibaret olup, şayet dayanak hukuki ilişki ayakta ise rizikonun gerçekleşmesi ihtimali de mevcut olduğunu, rizikonun gerçekleşmesinin mümkün olduğu bir halde muhatabın ödeme talebinde bulunmak hakkı ihtilafsız, garantör müvekkil ile kontrgarantörün ödeme yükümlülüğü kati olduğunu, bu halde, temel hukuki ilişki/sözleşmenin davacı tarafça feshedilmediğini, hukuken ayakta ve geçerli olduğu davacının kabul ve ikrarı ile sabit iken sair tüm talep ve iddialar yersiz, mesnetsiz olduğunu, halihazırda muhatabının ödeme talebi müvekkile ulaşmış olup müvekkil ödeme yükümlülüğü altında olduğunu, aksi, ancak muhatabın ödeme talebi hakkının ortadan kaldırılması halinde mümkün olacağını, ödeme talebi hakkının ortadan kaldırılması da ancak temel hukuki ilişkinin halli ile gerçekleşeceğini, bu nedenle davacının tedbir talebi haksız ve hukuka aykırı olduğunu, tüm bu nedenlerle, davanın reddini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı yana yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Dava, banka teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti istemine ilişkindir.
Yargılama devam ederken davacı vekili, teminat mektuplarının serbest bırakıldığı, davanın konusuz kaldığı beyan edilmiş ve dilekçe ekinde I… Bakanlığının 17.06.2020 tarih ve 8/3638 sayılı teminat mektuplarının iadesine ilişkin yazısı ve tercümesi ibraz edilmiştir. Dosyaya ibraz edilmiş olar Irak Cumhuriyeti Konut Müdürlüğünün 10633 sayılı 347 sayılı Bakanlar Kurulu kararı uyarınca durdurulduğu hususu ile Irak Cumhuriyeti İmar ve İskan Genel Belediyeler Bakanlığının 17.06.2020 tarih ve … sayılı teminat mektuplarının iadesine ilişkin yazısı içeriği dikkate alındığında davanın esası hakkında davacı tarafın haklı olduğu anlaşılmış, davacı taraf vekalet ücreti ve yargılama gideri istemediğini beyan etmekle lehine bu konularda hüküm kurulmamıştır.
HÜKÜM:Yukarıda gerekçesi ve ayrıntısı açıklanan nedenlerle;
1-Davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına,
2-Yargılama giderinin beyanı doğrultusunda davacı üzerinde bırakılmasına, yine talebi doğrultusunda lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
3-Tedbir kararının kaldırılarak teminat mektubunun iadesine,
4-Alınması gereken maktu 54,40-TL harcın, peşin alınan 76.408,64-TL harçtan mahsubu ile bakiye ‬76.354,24-TL harcın, karar kesinleştiğinde ve istem halinde davacıya iadesine,
5-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen anlatıldı.15/10/2020

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …

Bu belge elektronik imza ile imzalanmış olup ayrıca ıslak imza uygulanmayacaktır.“5070 sayılı Yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.”