Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/372 E. 2018/116 K. 30.01.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İSTANBUL 14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2015/372 Esas
KARAR NO : 2018/116
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 06/04/2015
KARAR TARİHİ: 30/01/2018
Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili Mahkememize tevzi edilen dava dilekçesi ile vekil edenin iş yerinde kasası kırılmak suretiyle dava konusu … Mercan Şubesi 28.02.2016 vade tarihli … çek no ve … hesap numaralı 30.000-TL bedelli çeki de dahil olmak üzere bir kısım parası ve çeklerin çalındığını, bununla ilgili İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı … soruşturma numarası dosyası ile soruşturmanın devam ettiğini, söz konusu çekin arka yüzündeki imza ve kaşenin vekil edene ait olmadığını, çekin asıl vade tarihi 29.02.2016 olmasına rağmen takibe konu çek üzerinde tahrifat yapılarak 2015 olarak değiştirildiğini, çekle ilgili İstanbul …. Asliye Ticaret Mahkemesi … esas sayılı dosyası ile ödeme yasağı kararı alındığını beyanla haksız ve kötü niyetli olarak çekleri elinde bulunduran davalı şirketten alınarak müvekkiline iadesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili Mahkememize sunduğu yanıt dilekçesi ile davalının polimer plastik sektöründe hammadde alım satımı yapan bir şirket olduğunu, dava dışı … Bir İnşaat Metal Ltd.Şti’nin davalıdan 17.10.2014’te 20.000 kg; 03.11.2014’te 3.250 kg olmak üzere toplam 23.250 kg hammade (poliproplen) satın aldığını, hammadde alıcısı dava dışı … bir şirketi … plakalı kamyonla, kamyon şoförü …, hammadeyi teslim aldığına dair sevk irsaliyesini imzaladığını, davalı, hammaddeyi alan dava dışı … bir şirkete toplam bedeli 109.970,45-TL olan iki adet fatura düzenlediğini, hammadde alıcısı dava dışı şirket, satışa konu hammadde bedelinin ödenmesi için iki adet çeki ciro ederek davalıya teslim ettiğini, kalan hammadenin teslim alınmaması hammadde alıcısı dava dışı şirkete ulaşılamaması ve çeklerin de ödenmemesi üzerine dolandırıldığını anlayan davalı alacağın tahsil ederek yasal takibe girdiğini,takip ve ciranta borçlusu davacının iadesini talep ettiği takip dayanağı çekin cirosu kabil olduğunu, takip alacaklısı davalı, 6102 sayılı TTK m.790 kapsamında bu çeki elinde bulunduran yetkili hamili olduğunu, 6102 sayılı TTK m. 792 uyarınca iadesini karar verilmesi talep edilen çek hangi suretle davacının elinde çıkmış olursa olsun, somut olayda çeki elinde bulunduran davalı çeki kötü niyetle iktisap etmediğinden ve iktisapta ağır kusursuz bulunmadığından davacının istemi yasal dayanaktan yoksun olduğunu, dava dilekçsinde delil olarak gösterilen hukuk ve ceza dosyalarından davalının taraf sıfatı olmadığını, hukuken davalının hakkını ortadan kaldıracak şekilde karar tesisi mümkün olmadığını ve davanın reddini talep etmiştir.
Dava rıza dışı elden çıktığı belirtilen çeklerin istirdadı istemine dairdir.
Mahkememizce ön inceleme yapılmış, deliller toplanmıştır.
Dava konusu çek suretinin incelenmesinde keşidecisinin …San.Tic.AŞ, lehtarının … Züccaciye San ve Tic AŞ olduğu, keşide tarihinin 29/02/2015 tarihi olduğu, çek miktarının 30.000 TL olup aradaki cirolardan sonra davalıya geçtiği görülmüştür.
Davalının ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış, mali müşavir Hüdai Bal tarafından tanzim edilen raporda dava konusu çekin tediye fişi ile davacıya teslim edildiği, çekin davacı kayıtlarında yer aldığı, çeki davalıya cirolayan … Bir İnşaat şirketine ait faturaların yevmiye defterine kayıtlı olduğu, çekin üçüncü kişi tarafından davalıya ciro edildiği, çeklerin ediniminde mevzuata aykırı ve kusur olarak değerlendirilebilecek bir durum tespit edilmediği belirtilmiştir.
Davacı, dava konusu çekin meşru hamili iken rızası hilafına elden çıktığını beyanla çekin istirdadını talep etmektedir.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı Yasanın 790.maddesine göre; “cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır”.
6102 sayılı Yasanın 792. maddesine göre; “çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddesine göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çek geri vermekle hükümlüdür.”
Bu madde hükmüne göre, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak kötüniyetle iktisap etmiş olması veya iktisapta ağır bir kusurunun bulunması halinde çeki geri vermekle yükümlüdür. Kötü niyetle iktisap veya iktisapta ağır kusurun ispatı ise çek istirdadını talep eden davacıya aittir.
6102 sayılı TTK’nın 792. maddesine göre ”çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükmü doğrultusunda ispat yükü davacı taraftadır. Dava konusu çekin ciro olmadan davalı elinde bulunması çekin rıza dışında elden çıktığını ispat için yeterli değildir. Davacının öncelikle usulüne uygun delillerle çekin rızası dışında elinden çıktığını ispatlaması, bu iddiasını ispatlamasından sonra ise 6102 sayılı TTK’nın 792. maddesi uyarınca davalının bu çeki iktisabında ağır kusurlu veya kötüniyetli olduğunu ispatlaması gerekir.
Bu bilgiler ışığında davacının çek istirdadı istemi yönünden yapılan incelemede dava konusu çekin ciro yolu ile davalıya devredilmiş olduğu, çekin devrinde kusur olarak değerlendirilebilecek bir durum bulunmadığı bilirkişi eli ile yapılan inceleme sonucu tespit edilmiştir. Somut olayda dava konusu çekte lehtardan hamile ciro silsilesinin tam olduğu, herhangi bir kopukluk bulunmadığı anlaşıldığından davalının yetkili hamil olduğunun kabulü gerekir; 6102. sayılı TTK’nın 792. maddesi gereğince davalının dava konusu çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu hususunda davacı tarafça yeterli ve inandırıcı delil sunulamadığından, davalı hakkındaki davanın kabulü olanağı bulunmamaktadır.
Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 19/12/2017 tarih, 2016/6788 esas ve 2017/7374 karar sayılı ilamı; Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 18/12/2017 tarih, 2016/5404 esas ve 2017/7336 karar sayılı ilamı; Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 23/10/2017 tarih, 2016/3241 esas ve 2017/5576 karar sayılı ilamı; Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 12/01/2015 tarih, 2014/14243 esas ve 2015/176 karar sayılı ilamı.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 Sayılı TTK’nın 792 (6762 Sayılı TTK’nın 704.) maddesine göre, çek eline geçmiş bulunan yeni hamilin ancak kötüniyetle iktisap etmiş olması veya iktisapta ağır bir kusurunun bulunması halinde çeki iade ile yükümlü olup çek istirdadına ilişkin işbu davanın reddine karar verilerek aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın reddine,
2-Alınması gerekli 35,90 TL harcın peşin alınan harçtan mahsubu ile bakiye kısmın 492 sayılı Yasanın 31.maddesi gereğince karar kesinleştiğinde ve isteme halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden harçlandırılan dava değeri üzerinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’ye göre hesaplanan 3600,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5- Taraflarca yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının 6100 sayılı Yasanın 333.maddesi ile Yönetmeliğin 207.maddesi gereğince hükmün kesinleşmesinden sonra hesap numarası bildirilmiş ise elektronik ortamda hesaba aktarmak suretiyle; hesap numarası bildirilmemiş ise masrafı kalan paradan karşılanmak suretiyle PTT merkez ve işyerleri vasıtasıyla adreste ödemeli olarak yazı işleri müdürü tarafından iadesine,
Dair, gerekçeli kararın …liğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen anlatıldı.30/01/2018

Katip …

Hakim …