Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/255 E. 2019/1319 K. 24.12.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/255 Esas
KARAR NO : 2019/1319 Karar
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/02/2015
KARAR TARİHİ : 24/12/2019

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkememize verdiği 18.02.2015 harç tarihli dava dilekçesinde özetle; “Davacı … Hastahanesini işleten … İnş. Tur. San. A.Ş.nin, davalılardan … A.Ş. nin … ve … numaralı abonesi olduğunu, davacının bu abone numaraları ile her üç davalıdan işlettiği hastahanenin bulunduğu adreste elektrik satın aldığını, Davalının kendisine gönderdiği faturaları süresi içersinde bir geçikmeye sebebiyet vermeksizin ödediğini, ancak bu faturalarda haksız olarak kayıp kaçak bedeli, Parakende satış hizmet bedeli, PHS Sayaç okuma bedeli, iletim bedeli ve dağıtım bedeli gibi bir kısım kalemlerinde tahsil edildiğini fark edince bu bedellerin geri ödenmesi için iş bu dava açtığını beyan etmiş, bu kalemler altında altında şimdilik 3.000-Tl nin her bir faturanın ödeme tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte tahsiline, yargılama masrafları ile ücreti vekaletin davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … A.Ş. vekilinın 21.04.2015 cevap dilekçesinde özetle, Bu tür davaların belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının hiç bir delile dayanmadığını, davanın hukuki dayanağının bulunmadığını, davanın idari nitelikte bir dava olduğunu, mahkemenin yetkisiz olduğunu, yapılan tahsilatların yasal olduğunu, Müvekkilinin EPDK üyesi olup bu kurumun aldığı kararlar doğrultusunda faturaların düzenlendiğini, kısmi dava açılamayacağını, perakende satış hizmet bedeli, PHS Sayaç okuma bedeli, iletim bedeli ve dağıtım bedeli mevzuata ve Yargıtay içtihatlarına uygun olduğunu, faiz talebinin yerinde olmadığını, beyan etmiş, dilekçesinde vs açıklamalarda bulunarak sonuç olarak davanın reddine karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı …Ş. vekilinın 13.04.2015 tarihli cevap dilekçesinde özetle; Davanın davalılar arasında ihtiyari dava arkadaşlığı bulunmadığından ayrı ayrı açılması gerektiğini, husumet itirazlarının olduğunu, ayrıca müvekkili şirketin …’da olup … mahkeme ve icra dairelerinin yetkili olduğunu, davanın zamanaşımına uğradığını, bu davaların belirsiz alacak olarak açılamayacağını, davacının hiçbir delile dayanmadığını, yapılan tahsilatların yasal olduğunu, Müvekkilinin EPDK üyesi olup bu kurumun aldığı kararlar doğrultusunda faturaların düzenlendiğini, bu nedenle davanın idare mahkemesinde açılması gerektiğini, kısmi dava açılamayacağını, perakende satış hizmet bedeli, PHS Sayaç okuma bedeli, iletim bedeli ve dağıtım bedeli mevzuata ve Yargıtay içtihatlarına uygun olduğunu, bu nedenle davanın reddine yargılama masrafları ile ücreti vekaletin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı … Satış A.Ş vekilinın 30.04.2015 tarihli cevap dilekçesinde özetle, Talebin zaman aşımına uğradığını, bu davaların belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının hiç bir delile dayanmadığını, yapılan tahsilatların yasal olduğunu, Müvekkilinin EPDK üyesi olup bu kurumun aldığı kararlar doğrultusunda faturaların düzenlendiğini, bu nedenle davanın idare mahkemesinde açılması gerektiğini, kısmi dava açılamayacağını, parakende satış hizmet bedeli, PHS Sayaç okuma bedeli, iletim bedeli ve dağıtım bedeli mevzuata ve Yargıtay içtihatlarına uygun olduğunu beyan etmiş, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davanın davacı yanın fatura içinde haksız tahsil edilen bedellerin iadesi iddiası ile açılan alacak davası olduğu anlaşıldı.
Yanların tüm delilleri toplandıktan sonra dosya iddia, savunma ve yanların tüm delilleri ile ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılarak ödeme tarihi itibarıyla davacının davalıdan alacağı varsa saptanması için öncelikle … Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak bilirkişiye verilmiştir.
… 2. ATK tarafından atanan bilirkişinin düzenlediği 02.12.2016 tarihli 6 sayfadan ibaret raporunda özetle; “… nolu abonelik için Kayıp kaçak, parakende satış, sayaç okuma bedeli olan toplam 227.757,85-Tl ile … nolu abonelik için Kapıp kaçak, parakende satış, sayaç okuma bedeli olan toplam 10.058,13 Tl nin iade edilmesi gerektiği” kanaati ile raporunu sunmuştur.
Bu rapora itiraz edilmesi üzerine itirazların değerlendirilmesi için dosya yeniden antalyaya talimat yazılarak bilirkişiden ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
… ATK tarafından atanan bilirkişinin düzenlediği 01.08.2017 tarihli 8 sayfadan ibaret ek raporunda özetle; “… nolu abonelik için Kapıp kaçak, parakende satış, sayaç okuma bedeli olan toplam 227.757,85 Tl olup (bunun 71.170,51 Tl si … A.Ş nin 156.578,85 Tl sinin … A.Ş ye ödenmişti) ile … nolu abonelik için Kapıp kaçak, parakende satış, sayaç okuma bedeli olan toplam 10.058,13 Tl nin (bunun 7.728,3 Tl si … Elektrik A.Ş nin 2.329,83 Tl sinin … … A.Ş ye ödenmişti) iade edilmesi gerektiği” kanaati ile raporunu sunmuştur.
Bu raporlara yapılan itirazlar üzerine dosya yeniden bilirkişiden 2. ek rapor alınmasına karar verilerek …ya talimat yazılmıştır.
… ATK tarafından atanan bilirkişinin düzenlediği 23.01.2018 tarihli 2 sayfadan ibaret 2. ek raporunda özetle; asıl ve ek rapordaki bulğuları değiştirecek bir durumun bulunmadığının belirlendiği görülmüştür.
Dosyaya getirtilen yanlara ait tüm deliller, getirtilen delil dosyası, davacı ve davalı şirketin ticari defter ve belgeleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ve tüm dosya kapsamından anlaşıldığı üzere;
Dava, elektrik abonelerinden tahsil edilen kayıp-kaçak, dağıtım, iletim, perakende satış hizmeti ve sayaç okuma bedellerinin istirdatı istemine ilişkindir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 21.05.2014 günlü ve … Esas … Karar Sayılı ilamıyla; 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 4. maddesi ile Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na tüketicilere yapılacak elektrik satışlarında uygulanacak fiyatlandırmaya esas unsurları tespit etme görevi verildiği, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun bu maddeye dayanarak 11.08.2002 gün ve 24843 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Perakende Satış Hizmet Geliri ile Perakende Enerji Satış Fiyatlarının Düzenlenmesi Hakkında Tebliği” yayımladığı, lisans sahibi şirketlerinde bu tebliğe uygun olarak tüketiciden kayıp-kaçak bedeli adı altında bedel tahsil ettikleri, ancak anılan madde ile Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu’na sınırsız bir fiyat belirleme hak ve yetkisinin verilmediği, özellikle kaçak (elektrik enerjisinin hırsızlanması) bedelinin kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmenin hukuk devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaşmadığı, bu faturalara yansıtılan bedel miktarlarının şeffaflık ilkesi ile denetlenebilmesi ve hangi hizmetin karşılığında ne bedel ödendiğinin bilinmesininde hukuk devletinin vazgeçilmez unsuru olduğu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu kararları ile bu bedelin mevcut mevzuat kapsamında tüketicilerden alınmasının hukuka uygun olmadığı kabul edilmiştir.
Anayasanın Vergi ödevi Başlıklı 73. maddesindeki “… Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır…” şeklindeki düzenleme ve yukarıda açıklanan Hukuk Genel Kurulu kararı doğrultusunda, Dairemizce; kayıp-kaçak bedeli gibi dağıtım şirketleri tarafından faturalara yansıtılan dağıtım bedeli, sayaç okuma bedeli, parekende satış hizmeti bedeli ve iletim bedelinin, tüketicilerden tahsil edilemeyeceği kabul edilmiştir.
Ne var ki, 17.06.2016 tarih ve 29745 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6719 sayılı kanunun 21. maddesi ile 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu Kanunu’nun 17. maddesinin birinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları ile altıncı fıkrasının (a), (ç), (d) ve (f) bentleri değiştirilmiş ve aynı maddeye eklenen 10. bend ile; “Kurum tarafından gelir ve tarife düzenlemeleri kapsamında belirlenen bedellere ilişkin olarak yapılan başvurularda ve açılan davalarda; tüketici hakem heyetleri ile mahkemelerin yetkisi, bu bedellerin, Kurumun düzenleyici işlemlerine uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır.” hükmü getirilerek,Tüketici Hakem Heyetlerinin ve Mahkemelerin bu konularda açılacak davalarda inceleme ve araştırma yetkileri sadece bu dağıtım, sayaç okuma, perakende satış hizmeti, iletim ve kayıp-kaçak bedellerinin Kurumun bu konulardaki düzenleyici işlemlerine uygunluğunun denetimi ile sınırlanmış, bu bedellerin alınmasında esas olan ilgili tarifelerin düzenlenmesinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun Kanundaki yetkileri genişletilerek, yukarıda sözü edilen bedeller maliyet unsuru kapsamına dahil edilmiştir.
Yine, 6719 sayılı kanunun 26. maddesi ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na eklenen; Geçici madde 19; “Bu maddeyi ihdas eden Kanunla öngörülen düzenlemeler yürürlüğe konuluncaya kadar, Kurul tarafından yürürlüğe konulan mevcut yönetmelik, tebliğ ve Kurul kararlarının bu Kanuna aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.” hükmünü,
Geçici madde 20; “Kurul kararlarına uygun şekilde tahakkuk ettirilmiş dağıtım, sayaç okuma, perakende satış hizmeti, iletim ve kayıp-kaçak bedelleri ile ilgili olarak açılmış olan her türlü ilamsız icra takibi, dava ve başvurular hakkında 17 nci madde hükümleri uygulanır.” hükmünü içermektedir.
Yukarıda açıklanan bu yasa değişiklikleri birlikte değerlendirildiğinde; Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu kararlarına dayanılarak alınmış olan ve dava konusu yapılan bedeller ile ilgili olarak açılan ve halen derdest olan davalar, bu yasa değişikliklerinin yürürlüğe girmesiyle birlikte konusuz kalmıştır.
Bu noktada uyuşmazlık; davalının, davanın açılmasına sebebiyet verip vermediği, bu bağlamda davacı yararına vekalet ücretine hükmedilmesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
Yargılama harç ve giderleri, kural olarak davada haksız çıkan tarafa, eş söyleyişle aleyhine hüküm verilen tarafa yükletilir (HMK m. 326/I). Bu cümleden olarak, davayı kazanan taraf, davayı bir vekil aracılığı ile takip etmişse, haksız çıkan taraf, yargılama gideri olarak vekalet ücreti ödemeye de mahkum edilir (HMK m. 323/1-ğ).
Bir tarafın, dava açıldığı andaki mevzuata veya içtihat durumuna göre davasında veya savunmasında haklı olup da, dava açıldıktan sonra yürürlüğe giren yeni bir kanun hükmü veya yeni bir içtihadı birleştirme kararı gereğince davada haksız çıkmış olması halinde, yargılama giderlerine mahkum edilemeyeceği kuşkusuzdur.
Burada önemle vurgulanmalıdır ki, bir kimseye diğer tarafın dava giderlerinin yükletilmesinin nedeni, o kimsenin diğer tarafın gider yapmasına haksız olarak sebebiyet vermiş olmasıdır. İşte bu nedenledir ki, dava açıldığı anda haklı durumda bulunan tarafın, yargılama sırasında meydana gelen mevzuat değişikliği sonucu haksız duruma düşmesi halinde yargılama giderlerinden sorumlu tutulması olanaklı değildir.
Dosyamızda davacı, davanın açıldığı andaki mevzuata ve içtihat durumuna göre dava açmakta haklıdır. Eş söyleyişle, davaya konu bedelleri tahsil eden davalı, davanın açılmasına sebebiyet vermiştir. Davacı tarafından, davalıdan kayıp-kaçak, dağıtım, iletim, perakende satış hizmeti ve sayaç okuma bedellerinin tahsilinin talep edildiği davada, “karar verilmesine yer olmadığına” dair verilen karar, yargılama sırasında yürürlüge giren yasa değişikliğinin bir sonucudur. Bu itibarla, dava açıldığı tarihte, yapılan yasa değişikliği henüz ortada bulunmadığından, dava tarihi itibariyle davacının dava açmakta haklı olduğu her türlü duraksamadan uzaktır.
Bu durumda; Dava 17.06.2016 tarih ve 29745 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6719 sayılı kanunun 21. maddesi ile 6446 Sayılı Elektrik Piyasası Kanunu Kanunu’nun 17. Maddesi bu yasa değişikliklerinin yürürlüğe girmesiyle birlikte konusuz kaldığından bu davada karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir. Yukardaki açıklamalardanda anlaşılacağı üzere dava açıldıktan sonra hasıl olan yasa değişikliği nedeniyle, davacının dava açmasında haksız sayılamayacağı cihetle; davacı yararına maktu vekalet ücreti takdir edilmiş olup ve yapmış olduğu diğer yargılama giderlerinin davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiştir.
Bu nedenle aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1- İş bu dava konusuz kaldığından, davada karar verilmesine yer olmadığına,
2- Davacı yararına maktu vekalet ücreti takdirine,
3- Davacının yapmış olduğu yargılama masraflarının davalılardan tahsiline,
4- 44,40-TL karar harcının peşin alınan 51,24-TL den düşümü ile kalan 6,84-TL nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
5-Davacı tarafından yatırılan 83,04-TL peşin ve başvuru harcının davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 2.140,30-TL yargılama giderinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
7- Davacı taraf kendisini dava ve duruşmalarda vekili ile temsil ettirdiği anlaşılmakla AAÜT gereğince 2.725,00-TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8-Tarafların gider avansından artan bakiyesinin karar kesinleştiğinde ve talep halinde taraflara iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzünde ilamın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize verilecek bir dilekçe ile veya başka bir yer Mahkemesi aracılığı ile gönderilecek bir dilekçe ile İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/12/2019

Katip …

Hakim …