Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2014/300 ESAS
KARAR NO:2022/38

DAVA:ALACAK
DAVA TARİHİ:12/12/2002

BİRLEŞEN …. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN 2014/521 ESAS, 2020/335 KARAR SAYILI DOSYASI (İSTANBUL …. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNİN… E. DOSYASI)

DAVA:ALACAK
DAVA TARİHİ:18/5/2004
KARAR TARİHİ :03/02/2022

Mahkememizde görülmekte olan Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ile müvekkili arasında başlangıçta ismi “… … Tuz Yıkama Tesisi Yapımı İşi” iken, daha sonra davalının 20.3.1998 gün ve 2902 sayılı yazısı ile ” … Yatırımı” olarak değiştirilen işin, sözleşmesi … 9. Noterliğinin 9.6.997 gün ve 28020 yevmiye nosu ile düzenlenerek imzalandığını, müvekkili tarafından mukavele ve ekleri ile şartnamelere uygun olarak imalat ve işlere devam edilirken, ilk keşif bedeline ilaveten, davalının 6.5.1998 gün ve 6430 syılı yazısı ile, 24.4.2000 gün ve 5497 sayılı yazısı ile de elektrik imalatlarının ağırlıklı olduğu iki kez keşif artışı verilmiş ve bu doğrultuda söz konusu iş keşif artışları ile birlikte müvekkili tarafından yapılmış ve bitirilmiş olduğunu, işin detayları gerek ihale öncesi ve sonrası yapılan yazışmalar ve gerekse mukavele ve ekleri şartnamelerde belirtilmiş olduğundan, dilekçemizde bu detaya yer verilmediğini, ancak bu detaylar ….Asl.H.H.nin … D.İş ve … … 3.Asliye Hukuk Mahkemesinin … D. İş Tal. sayılı dosyalarında yaptıkları tespitler sonucu oluşan 17 sayfalık bilirkişi kurulu raporunda saptandığını, bu raporda da görüleceği üzere müvekkili, söz konusu işin % 100 ‘ünü yapmış ve edimlerini yerine getirmiş ve ayrıca keşif artışları nedeni ile % 3 oranında da keşif artışı nedeni ile iş yaparak sonuç olarak % 103 oranında işi tamamlayıp idareye fiilen teslim ettiğini, söz konusu imalat için bugüne kadar 27 adet hak ediş yapılmış ve davalı idare tarafından bu hak edişler onaylanarak bedelleri de müvekkiline ödendiğini, ancak oluşacak geçici kabule izafeten keşif artışları da dahil bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere 557.264.517.311.-TL bakiye alacaklarının kaldığını, davalı, müvekkili tarafından yapılan tüm imalatları, yapıldıkları günden itibaren kullanmış ve halen de kullanmaya devam ettiğini, işin başlangıcından bitimine kadar davalıya ekli listede belirtildiği üzere 57 adet ve toplam 2.397.350.331.900.-TL’lik muhtelif bankalardan alınan teminat mektupları verildiğini, keşif artışları ile birlikte işin % 103’nün yapılmış olmasına karşın, müteaddit yazılı taleplerine rağmen, davalı tarafça işin geçici kabulüne yanaşılmayarak bu işlemin bugüne kadar sürümcemede bırakıldığını, bu nedenledir ki, öncelikle geçici kabul statüsünde edimlerini yerine getirip getirmediklerinin yargı yolu ile tespit ettirilmiş ve bunun sonucunda da bu davayı açmak zaruretinin doğduğunu belirterek, müvekkilinin yükleminde bulunan tüm inşai mekanik ve elektrik işlerinin keşif artışları ile birlikte yapıldığının ve keza makine ve ekipmanlar da dahil olmak üzere davalıya teslim edildiğinin tespiti ile fazlaya dair dava hakları saklı kalmak üzere 557.264.517.311.Tl bakiye alacaklarının dava tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsilini, teminat mektuplarının kendilerine iadesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın haksız, yersiz ve hukuki mesnetten yoksun olduğunu, yatırım programında 94…. proje numarası ile yer alan … Tuz Yıkama Tesisi İşinin 1997 yılında ihale edilerek en uygun teklifi veren davacı firma ile 9.6.1997 tarihinde sözleşme imzalandığını, projenin Bayındırlık birim fiyatlarına göre hazırlanan keşif bedeli üzerinden tenzili yapılmak suretiyle Proses işleri ile Proses Garantili Anahtar Teslimi ve teklif bedelinden ihale edildiğini, daha sonra yönetim kurulunun aldığı kararlar doğrultusunda ilave işlerin eklendiğini, bilahare söz konusu projenin … Tuz Yıkama Tesisi Ve İyileştirme yatırımı olarak revize edildiğini, söz konusu işin ana başlıklar altında ; a-Tuz Yıkama Tesisi, b-Tuz Üretimi Ve Modernizasyonu c-Diğer imalatlar olduğunu, 14.4.2001 tarihinde işletme deneme ve deneme üretiminin sona ermesinden sonra 17.4.2001 tarihinden itibaren, sözleşme ve şartnamede belirtilen hususlar çerçevesinde geçici kabul çalışmalarına başlanıldığını ve 7.6.2001 tarihine kadar devam edildiğini, tuz yıkama tesisinin tam kapasiteye ulaşmasına rağmen, sözleşmede belirtilen kapasitede çalışmadığını, tuz toplama makînasının mevcut tava zemininde verimli olmadığını, konveyelerin hareket mekanizmalarının yapısı nedeni ile havuz içi ve havuzlar arası hareket kabiliyetlerinin mevcut tava zemini şartlarında mümkün olmadığını, özetle; tuz yıkama tesisinde üniteler itibariyle geçici kabul heyetince eksik ve kusurlu işlerin belirtilerek tutanak altına alındığını, … Üniversitesi Öğretim Üyelerine bilirkişi incelemesi yaptırıldığını, eksiklik ve kusurlu işlerin belirlendiğini, dolayısıyla dava dilekçesinde belirtilen ….Asl.Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı dosyasında yapılan bilirkişi İncelemesi ile saptanan hususların hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, dava dilekçesinde yapılan tüm imalatların yapıldıkları günden itibaren kullanıldığı ve halen kullanılmaya devam edildiği iddiasının da gerçeği yansıtmadığını, idarenin geçici kabule yanaşmadığı, işlemleri sürümcemede bıraktığı iddiasının da gerçek dışı olduğunu, açıklamalar doğrultusunda teminat mektupları için verilmiş olan ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını ve haksız, yersiz, hukuksal dayanaktan yoksun açılan davanın reddine karar verilmesini, masraf ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen İstanbul …. Asliye Hukuk Mahkemesinin… E. sayılı dosyada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 06/02/2001 gün ve 24310 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 05.02.2001 gün ve 2001/06 sayılı kararı ile özelleştirme kapsam ve programına alındığını, işbu dava yüklenici firmaya usulsüz ve fazla ödenen meblağın, kontrol ve kabul heyetinde yer alan personelden tahsiline ilişkin rücu davası olduğunu, dava konusu işin 1997 yılında ihale edilerek sözleşmeye bağlandığını, yüklenici firma tarafından …. ATMnin … esasına kayden eser sözleşmesinin ifa edildiğinin tespiti, işe ait 57 adet teminat mektubunun iadesi edilmesi ve 557.264.517.311-TL’nin tahsili talebi ile müvekkili şirket aleyhine dava açıldığını, taraflarınca da yüklenici firma aleyhine İstanbul 10. ATM’nin … Esas sayılı dosyası üzerinden dava açıldığını, birleştirilen davada yargılamanın …. ATM’nin … esas sayılı dosyasından devam ettiğini, huzurdaki davanın davalıları hakkında … 1. Ağır Ceza Mahkemesinin … Esasına açılan kamu davasında mahkumiyet kararı verildiğini, davalıların suç oluşturan fiilleri nedeniyle idare zararına sebebiyet verdikleri mahkeme kararı ile de hüküm altına alındığından işbu davanın açılmasının gerektiğini, fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla, öncelikle davalıların taşınır malları ile 3. kişilerde bulunan hak ve alacakları üzerine ihtiyati tedbir konulmasını, 16.231.154,27-TL’nin 24/06/2000 tarihinden itibaren temerrüt faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen 10. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil kuruluş bünyesinde bulunan Tuz Sanayi Müessesesi Müdürlüğüne bağlı … Tuz Yıkama Tesisi ve İyileştirme Yatırım İşi, 1997 yılında ihale edilerek sözleşmeye bağlanmış olup, davalı … Ltd. Şti. tarafından yüklenildiğini, ancak, tuz toplama havuzlarında 1999 yılı itibariyle yeterli verim alınamaması nedeni ile, konu Teftiş Kurulu Başkanlığına intikal ettirilmiş, diğer yandan 2000 yılından bu yana işin geçici kabulünün yapılmasına ilişkin çalışmalar sonuç vermemiş olup, işin halen geçici kabulünün yapılmadığını, yapılabilmesi, sözleşme konusu imalatın kullanılarak tam kapasite ile üretimin sağlanmasına bağlı olduğunu, olayımızda ise davacı firma tarafından imalatın kullanılması suretiyle, tam kapasite ile üretimin söz konusu olmadığını, bu arada, davalı firma, ….Asl.Tic.Mah.nin … Esasına kayıtlı eser sözleşmesinin ifa edildiğinin tesbiti, işe ait 57 adet teminat mektubunun iade edilmesi ve 557.264.5177.311-TL’nin tahsili talebi ile müvekkili aleyhine dava açmış olup, derdest olduğunu, gerek yapılan bir bölüm imalatın sözleşmesine uygun olmaması, gerek bîr bölüm imalatın hiç yapılmaması gibi “hususların tespiti üzerine, yukarıda belirtildiği gibi, konunun Teftiş Kurulu Başkanlığına intikal ettirildiğini, müvekkili Teftiş Kurulu Başkanlığı Müfettişlerinden Baş Müfettiş Mehmet Postacı tarafından 25.12.2003 tarih ve 12-27 sayılı inceleme raporu düzenlendiğini, ayrıca anılan raporun hazırlanması sırasında … Üni. Müh. Fak. İnşaat Müh. bölümü ile yapılan Protokol çerçevesinde rapor alındığını ve 2003 yılı birim fiyatları esas alınmak suretiyle kuruluş zararının 16.126.134.266.826.-TI. olarak belirlendiğini, iş bu dava müsdenidatı Baş Müfettiş Mehmet Postacı tarafından düzenlenen inceleme raporunda, anılan Üniversite raporu ile belirlenen idare zararının davalıdan tahsili talebi ile gerekli yasal yollara başvurulmasının önerildiğini, bunun üzerine Genel Müdür makamının onayı alınmak suretiyle Üniversite elemanlarınca düzenlenen raporda tesbit edilen ödemelere ilişkin toplam 16.126.134.266.826 Tl kuruluş zararı hesap edilirken, müteahhit firma ile kuruluşları arasında akdedilen sözleşme hükümleri ve Bakanlar Kurulunun 20.8.1988 tarihli ve 88/13181 sayılı Kararnamenin 8.maddesinde düzenlenen İmalat Tesbiti Ve Hesap Esasları başlıklı (… artan veya eksilen miktar” imalat hangi yılda yapılmış olursa olsun “Geçici Kabul itibar tarihini geçmemek üzere, artış veya eksilişin kesinleştiği yılın fiyatları ile değerlendirilir) hükmünün dikkate alınmadığı, geçici kabul itibar tarihinin 24.6.2000 olması nedeni ile 2003 yılı birim karne katsayısı olan 40.98 yerine 2000 yılı birim karne katsayısı olan 15.52 oranının uygulanması gerektiği, dolayısıyla rapordaki kuruluş zararları aynen kabul edilmesi halinde bile 6.107.310.976.650,-TI olarak tahakkuk yapılabileceği belirtildiğinden, idare zararı olarak 6.107.310.976.650TL üzerinden fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak üzere iş bu davanın açılmasının gerektiğini,bu meblağın dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ite davalıdan tahsili ile yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen dosya davalı … Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle, …Tic.Mah.nin … E. sayısına kayıtlı tarafları ve sebebi aynı benzer dava bulunduğunu, bu nedenle davaların birleştirilmesi gerektiğini, dava dilekçesinde ileri sürülen hususların gerçekleri yansıtmadığını, yetkililerce tutulan tutanaklarla çelişkili olduğunu, tespitlerine göre, … … yıllık ham tuz üretiminin 559.000 Ton seviyelerine çıktığını, … Genel Müdürlüğü’nün yayınladığı dergi ve faaliyet raporlarında da görüldüğü üzere, tesisin çalışın vaziyette ve kullanılır olduğunu, söz konusu işlerin tamamı ile sözleşmesine uygun olarak … Genel Müdürlüğü İnşaat Ve Tesisleri Daire Başkanlığı Elemanlarının kontrolü altında yapıldığını, bu hususların ….Asl.Hukuk Mahkemesinin atamış olduğu bilirkişi heyetince de tüm inşai, mekanik ve elektrik işlerinin makine ve ekipmanlarının temin ve teslim edildiğinin tesbit edildiğini, … Büyükşehir Belediyesince kapatılan Bornova Taşocağının gündeme getirilmesinin de yersiz olduğunu, … Üni. raporu tanzim edilirken, zeminin balçık olduğunu, yapılan imalatın zeminden dolayı batma ve çökme geçirip geçirmediğini, rüzgar, dalga, yağmur ve yıllara varan zaman diliminin gözardı edildiğini, bu nedenle yanlı ve eksik gözlemlere dayalı rapor hazırlandığını, diğer hususların da yanlı olarak dikkate alındığını, bu nedenlerle delillerin değerlendirilmesi aşamasında ortaya çıkacak sebeplerden dolayı haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizin … Esas, 2005/… Karar sayılı 19/12/2005 tarihli ilamıyla, ”Davalı idarenin, davasına dayanak yaptığı kendisinin istemi ile … Üniversitesince düzenlenen rapordur. Bu rapordaki tespitlerin, idarenin yazışmaları ile de bağdaşmadığı ve keza ….Asl.Tic.Mah.nin talimatı ile … … Asl.H.H.Mahkemesince yaptırılan delil tesbiti raporu bilirkişilerce mahallinde yapılan gözlemlerle de uyuşmadığı açık ve seçiktir. Bu itibarla keşif neticesi bilirkişi kurulunca 25.10.2005 de düzenlenen rapor Mahkememizce de benimsenmiş, davalı idarenin yaptığı itirazlar, raporda ayrıntıları ile açıklanmış olduğundan, itibar edilmemiş ve asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen dava sübut bulmadığından reddine karar verilmesi gerekmiştir.” denildiği, Mahkememizin kararının temyiz edildiği, Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 2008/3530 Esas, 2008/5414 Karar sayılı ilamı ile, ”Mahkemece hükme dayanarak bilirkişi raporuntdı davalı vekilince müfettişlikçe yaptırılan … Üniversitesi öğretim elemanlarının raporuyla çeliştiği, kabul edilemeyecek nitelikte olduğu belirtilerek itiraz edilmiştir. Mahkemece itirazları cevaplandırır ek rapor alınmadan hüküm kurulmuştur. Öte yandan mahallinde inceleme yapmak suretiyle rapor düzenlemekle görevli ve yükümlü olan bilirkişilerin bizzat bu işi yapmak yerine, taşeron firmaya ücret ödemek suretiyle ölçüm yaptırdıkları dosyada mevcut 25.10.2002 tarihli fatura içeriğinden anlaşılmaktadır. Bu haliyle raporun hükme dayanak alınamayacağı açıktır. O halde mahkemece yapılması gereken iş; konusunda uzman üniversite öğretim üyelerinden oluşturulacak bilirkişi heyeti ile ipin geçici kabule hazır hale getirilip getirilmediği teftiş raporuna dayanak rapordaki bulgularda gözetilmek suretiyle Yargıtay denetimine elverişli ve taraf itirazlarını cevaplandırır biçimde rapor almak sonucuna göre hüküm kurmaktan ibarettir. Yetersiz raporla bağlı kalınarak hükme varılması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir. Kabule göre de infazda tereddüt yaratacak şekilde banka adları,tarih ve numaraları belirtilmeden muhtelif bankalardan alınan teminat mektuplarının iadesine karar verilmiş olması da HUMK.’nun 388-389. maddelerine aykırı olmuştur.” denilerek kararın bozulduğu, aynı dairenin 2009/… Esas, 2009/… Karar sayılı 15.07.2009 tarihli ilamı ile de, kararın tashihi talebinin reddine karar verilerek dosyanın Mahkememize edilmiş olduğu ve Mahkememizin 2009/569 Esasına kaydedildiği anlaşılmıştır.
MAHKEMEMİZ DOSYASINDA ÖNCEDEN ALDIRILAN BİLİRKİŞİ RAPORLARI
1…. 3. AHM’nin 2002/… D.İş Talimat dosyasında görevlendirilen bilirkişiler … tarafından hazırlanan 25.11.2002 tarihli bilirkişi raporunun sonuç kısmında;
-Sözleşme ve Sözleşme sonrası yapılan yazışmalar çerçevesinde tespit isteyen tarafın yükümlülüğünde olan tüm inşai, mekanik ve elektrik işlerinin, makine ve ekipmanın, karşı tarafa temin ve teslim edildiği ve bunun davacı tarafın sözleşme ve sözleşme sonrası yazışmalardan kaynaklanan sorumluluklarının yerine getirildiği anlamını taşıdığı ve her hangi bir eksiğinin bulunmadığı tespit edilmiştir.
-Tuz toplama makinası ile tuz toplamak üzere, tuzun üretiminden sorumlu olan karşı tarafın 1A ve 1B kristalizasyon havuzlarında üretilen tuzun kalınlığı 6-9 cm aralığında olup, Sözleşmede öngörülen “minimum 15cm” den daha azdır. İnceleme sırasında Karşı taraf tavalardan zemin karot numunesi alıp inceleme yaptırdıklarını beyan etmeleri üzerine karotla zemin analizinin yapılmasına gerek duyulmadı.
-Kristalize havuzunun zemini, bu işi yapmakla sorumlu olan karşı tarafça makinalı tuz hasadına uygun halde hazır bulundurulmamıştır. Tuz üretiminden sorumlu olan karşı taraf, Sözleşmede belirtilen minimum 15 cm kalınlığında makinalı tuz hasadına uygun kalitede tuz üretimini gerçekleştirmemiştir.
-30.11.2002 tarihine kadar, kristalize havuzlarının zeminlerinin makinayla tuz hasadına uygun hale getirilmesi ve 15cm kalınlığında makinayla tuz hasadına uygun kalitede tuz üretilmesi mümkün değildir.
-Sözleşme gereği Tuz Yıkama Tesisinde sağlanması gereken performansın, tespiti isteyen tarafça sağlanmış olduğunu gösteren ve davalı tarafça müştereken bu doğrultuda düzenlenmiş, düzenlenip kabul görmüş bir raporun varlığı tespit edilmiştir.
-Tespit isteyen firmanın ticari defter ve kayıtlarında yapılan incelemeler sonucunda, sözleşme gereği davacı tarafından temin edilen tuz toplama makinası, mobil konveyörler, yığın konveyörü ve diğer ekipmanların bedellerinin tespit isteyen tarafından ödendiği tespit edilmiştir.
-Sözleşmeye konu işin tamamlandığı, son keşif bedelinin 3 fazlası ile gerçekleştirildiği ve işin geçici kabule hazır olduğu tespit edilmiştir.
-Geçici Kabul yerine rapor düzenlenmesi söz konusu olduğunda, tespit isteyen tarafın toplam 557.264.517.311 TL bakiye alacağının bulunduğu tespit edilmiştir.
-Söz konusu işle ilgili olarak davalıya toplam 2.397.350.331.900 TL tutarında muhtelif bankalardan 57 adet kesin teminat mektubu verildiği tespit edilmiştir.” denilmiştir.
2….. Asliye Ticaret Mahkemesinin … dosyasına görevlendirilen bilirkişile…, … ve … tarafından hazırlanan 25.10.2005 tarihli bilirkişi raporunun raporun sonuç kısmında;
Yukarıdaki incelemelerimiz ve değerlendirmelerimiz neticesinde birleştirilen davanın takdiri Yüksek Mahkemenizin olmak üzere davacı … Dekorasyon Tesisat San.Ltd.Şti.’nin 336.889.768.939.-TL (Davacı alacağı 517.264.517.311-Fazla Ödenen İstifli Taş 180.374.748.372) alacaklı olabileceğine dair bilirkişi kurulu kanaatimiz takdirlerinize saygılarımızla arz olunur.” denilmiştir.
3…. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2010/… talimat dosyasına …/… Üniversitesinde görevli bilirkişi …, … ve … tarafından hazırlanan 06.06.2011 tarihli bilirkişi kök raporunun sonuç kısmında;
-İhale konusu iş yeterince incelenmeden ihaleye çıkılmıştır. Bu durum gerekli rekabetin oluşmasına olanak sağlamamıştır.
-Keşif artışı kabul edilebilir sınırların çok üzerinde olmuştur, idare açısından bu sorun yapılmamış, yüklenici de bu durumu kabul etmiştir.
-Yüklenici yaptığı imalât kalemlerinde; yeterince bilgili davranmamış, araştırma yapmamış, idareyi uyarmamıştır.
-Yüklenici fiziksel ortama uymak yerine kendi çözümüne uygun fiziksel ortamın oluşmasını istemiş, bunun da idarenin görevi olduğunu ileri sürmüştür.
-Sözleşme konusu iş yerine getirilememiş olup kabul edilmesi beklenilmemelidir.
-Yüklenici ihalenin başından sonuna kadar yapım borcunu yerine getirirken deneyimli ve uzman bir kimse olarak teknik ve sanat kurallarına uygun hareket etmediği, özetle özen borcunu yerine getirmediği sonucuna varılmıştır.
-Başmüfettiş Mehmet Postacı’nın tesbitleri yerinde bulunmuştur.
-… Üniversitesi’nce yapılan çalışmada elde edilen sonuçların doğru olduğu kanaatine varılmıştır.
-Mahkemeye esas olan dosyanın incelenmesinden, şantiyenin gezilmesinden sonra, yapının jeoloji, inşaat(hidrolik, geoteknik, yapı), makine ve elektrik-elektronik mühendislikleri açılarından fonksiyonlarını yerine getirecek durumda olmadıkları, yüklenicinin, Borçlar Kanunu’nu kendisine yüklediği yapım borcunu müdebbir bir tacir olarak yerine getirmediği, gerekli özeni göstermediği, yapı sahibinin eseri bu haliyle kabule zorlanamayacağı, … Üniversitesi Çalışma Grubunun yaptığı çalışmaların esas alınarak, idare zararının, iyileştirme projelerinden sonra belirlenebilecek zararların dışında (hidrolik, geoteknik, yapı grubu çalışmalarında vurgulanan), 2003 yılı fiyatıyla 16.126.134.266.826 TL olduğu anlaşılmaktadır.” denilmiştir.
4…. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/… talimat dosyasına görevlendirilen bilirkişiler …, … ve …tarafından hazırlanan 15.03.2012 tarihli bilirkişi ek raporunun sonuç kısmında;
-İhale, sözleşme dosyasının hazırlanması, ihale yapılması, yapılanların izlenmesi, kabul adı altında yapılanlar, keşif artışı,… tamamen mevzuata aykırıdır.
-Yüklenicinin yaptığı imalatta, satın aldığı makinelerde, yaptığı yazışmalarda, basiretli bir tacir gibi davranmadığı görülmektedir.
-Sözleşme ile taahhüt edilen, edim sonucudur ve dosya kapsamından, alacaklıya bu sonucun sağlanamadığı, iş sahibinden işin kabul edilmesinin beklenemeyeceği kanaatine ulaşılmıştır.
-… Üniversitesi’nce yapılan çalışmaların doğru olduğu kanaatimiz değişmemiştir.
-Aradan geçen bunca zaman ve …’in devrinden sonra yapılanlara ilişkin yeni bir ölçümlemenin yapılması mümkün değildir.
-İlk raporumuzda görüşlerimizde bir değişiklik bulunmamaktadır. Yüklenicinin, sözleşme ile üstlendiği yapım işini sözleşme ve eklerine, yasaya uygun olarak basiretli bir tacir gibi yerine getirmediği, gerekli özeni göstermediği, yapı sahibinin eseri bu haliyle kabule zorlanamayacağı, … Üniversitesi Çalışma Grubunun yaptığı çalışmaların esas alınarak, idare zararının, iyileştirme projelerinden sonra belirlenebilecek zararların dışında (hidrolik, geoteknik, yapı grubu çalışmalarında vurgulanan), 2003 yılı fiyatıyla 16.126.134.266.826TL olduğu görüşümüz değişmemiştir.” denilmiştir.
5…. 1. Asliye Ticaret Mahkemesi 2012/… talimat dosyasında görevlendirilen … Üniversitesinde görevli bilirkişi …, … ve … tarafından hazırlanan 25.10.2013 tarihli bilirkişi raporunun sonuç kısmında;
-İhale konusu iş, tam inceleme yapılmadan ihale edilmiş bir izlenim oluşturmaktadır. Bu nedenle meydana gelen keşif artışları da beklenenin çok üzerinde olmuştur. İdare ve yüklenici karşılıklı olarak bu durumu çözümleyebilmiştir. Yüklenici yaptığı imalat ile ilgili detaylı bir araştırma öne sürememiştir.
-Fiziki şartların sabit olduğu ve arazinin koşullarının öncesinden de aynı olması nedeniyle, sonradan çıkan problemlerde sorumluluk yükleniciye aittir. Yüklenici fiziki şartlara uyum göstermek yerine, kendi koşulları için gerekli fiziki şartların sağlanmasını iş sahibinden talep etmiştir. Sözleşme konusu işlerin yerine getirilmediği ortadadır.
-Sonuç olarak, yapılan incelemeler neticesinde, … tarafından hazırlanmış olan raporun uygun olduğu kanaati haiz olmuştur.
-Sözleşme konusu işlerin yerine getirilmemiş olmasından dolayı hakedişlere ilişkin bir hesaplama yapılmamıştır.” denilmiştir.
6….. Asliye Ticaret Mahkemesinin … dosyasında görevlendirilen bilirkişi …, …ve … tarafından hazırlanan 15.11.2016 tarihli bilirkişi kök raporunun sonuç kısmında;
-Mahkemenizce, davacı müteahhit … şirketinin ihale kapsamında yüklenmiş olduğu edimlerini tam olarak yerine getirmiş olduğu kabul edilmesi halinde; rapor ekindeki hesap esaslarında açıklanmış olduğu üzere; 27 numaralı hakediş sonrası davacının alacak hesabı ihale tenzilatı dahil edilerek; ¸
-Mahkemenizce aksi düşünülerek, müteahhit tarafından idareye verilen ve çalışamaz olan tuz toplama makinesinin davacı müteahhit alacağından tenzil edilmesinin kabulü halinde; söz konusu tuz toplama makinesi 24.06.2000 tanzim tarihli 27 numaralı hakediş grup 37 numarası başlığındaki Yeşil Defter sayfası 17 sırasında UNIT 910 pozunda yer alıp sözleşme fiyatıyla tutarı (12.800.000.000.-ETL) 12.800,00TL’dir.
-Heyetimiz söz konusu tuz toplama makinesinin dosyaya ibraz edilen fotoğraf ve CD içindeki çekim çalışmalarından *460 oranında hurda bedeli karşılığı olarak davalı … idaresince kabul edilebileceği takdir ve kanaatine varmış olup, buna göre davacı alacağı; 264.157,06TL – 12.800,00TL x %(100-60) = 259.037,66 TL olacak ve bu tutar üzerinden talepte bulunabileceği, sonuç ve kanaatine varmıştır.” denilmiştir.
7….. Asliye Ticaret Mahkemesinin … dosyasına görevlendirilen bilirkişi …, …ve … tarafından hazırlanan 16.01.2018 tarihli bilirkişi ek raporunun sonuç kısmında;
-Asıl davada, davacı yüklenici tarafından alacağının tahsili için hesap edilen bedelin tahsili mahkemeden talep edilmiştir. Yukarıda ve kök rapordaki tespitler doğrultusunda davacı alacak bedelinin gerekip gerekmediği konusundaki nihai takdir mahkemeye ait olmak üzere; mahkemece heyetimize verilen görev doğrultusunda, aşağıdaki değerlendirme yapılmıştır.
-Yukarıdan beri gerek Geçici Kabul işlemleri gerekse davacı yüklenici ile davalı idare arasında tanzim edilerek yükleniciye ödemesi yapılmış bulunan 27 numaralı hakedişteki yapılan iş miktarları rapor ekindeki ek tablolarda ayrı ayrı açıklaması yapılmıştır.
-Dosya içeriğine göre halen davacı yüklenici tarafça yapılan imalatlar, dosyaya verilen bilirkişi kurulu raporları, dosyaya davalı idareden sonradan celbi yapılan Geçici Kabul işlem bilgi ve belgeleri ayrı ayrı incelenmesi sonucu önceden mahkemeye sunulan 15.11.2016 tanzim tarihli kök raporumuz aşağıdaki şekilde revize edilerek, Mahkemece, heyetimize verilen 26.03.2015 tarihli rapor alınmasına ilişkin ara karardaki göreve ilişkin gerekli hesaplama yapılarak; İhale tutarı ve alınan ilave iş kararları ile revize edilen işler kapsamında davacı müteahhit … şirketi tarafından yapılan imalatlar, rapor ekindeki tablolarda da gösterilmiş olunduğu üzere aşağıdaki şekilde hesaplama yapılmıştır.
-Yukarıda hesap edilen ayrı ayrı imalat tutarlarına rapor eki tablo:2, tablo:5 numaralı tablolarda da gösterilmiş olduğu üzere sözleşme uyarınca her türlü yasal fiyat farkları nakliyeler ilave edilmiş bulunan bu miktardan yine yasal olarak kesilmesi gerekli KDV tutarın tenzil edilerek davacı alacağı toplamı (304.211.700.965 -ETL) 304.211,70.-TL olarak hesaplanmıştır.
-Yapılan iş kapsamında iş sahibi tarafından kullanılıp değerlendirilebilecek bir imalat yada tahrifat mevcut olup olmadığı hususu;
-Heyetimizce tanzim edilen 15.11.2016 tarihli kök raporda belirtilmiş olduğu üzere, dosya içindeki bilgi ve belgeler ile ihaleye konu edilen tüm işler yüklenici tarafından davalı işveren idarenin denetimi, gözetimi ve hakimiyeti altında yapıldığından, imalatlar da işverene fiilen teslim edilmiş olduğu.
-Ayrıca ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … sayılı dosyasına verilmiş bulunan 25.10.2005 tarihli bilirkişi kurulu raporunda “Müteahhit firmanın hakedişe konu tüm imalatları yaptığı, tuz yıkama ve taşıma ünitesindeki çökme ile tuz toplama makinesinin çalışamamasından müteahhit firmaya atfedilebilecek bir kusur olmadığı, tuz toplamada randıman alınamamasının havuz tabanlarındaki bozukluk, kil birikimi, gerekli ve gereğince iyileştirme ve bakımının yapılmaması ile keşif anından gözlemlediğimiz tuzdan ve bakımsızlıktan kaynaklanan korozyonlar, oksidasyonlar, şedde bozuklukları, çökmeler ve doğal tahribatların etkisi büyük olmakla birlikte müteahhit firmadan kaynaklanan bazılarından nefaset farkı gerekmekle birlikte” şeklindeki açıklamaları dikkate alınarak rapor eki tablo:4’de geniş açıklaması yapıldığı üzere davalı idarenin hurda olarak değerlendirebileceği sözleşme kapsamındaki Proses işler de yapılan imalatlardan da davacıya yapılacak ödemelerde tenzil edilmesi gereken miktarında (37.008.464.093.-ETL) 37.000,47.-TL olduğu.
-Yukarıda açıklaması yapılan ve rapor eki tablo:4 de gösterilmiş olduğu üzere idare tarafından Nefaset kesintisi olarak yapılan (110.850.000.000.-ETL) (10.850,00TL tutarının da toplam yüklenici alacağından düşülmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
-Bu duruma göre rapor eki tablo:5 de hesap şekli kapsamlı olarak gösterilmiş olduğu üzere, sözleşme kapsamına göre davacı alacağı miktarı da: 156.361,24TL olarak hesaplanmıştır.” denilmiştir.
8….. Asliye Ticaret Mahkemesi … dosyasına görevlendirilen bilirkişi …, …ve … tarafından hazırlanan bilirkişi 2. Ek raporunun sonuç kısmında;
-Mahkemenizin 26.03.2015 tarihli celsesinde heyetimize verilen görev doğrultusunda rapor tanzimi için, heyetimizce mahkemenize verilen dilekçe ile bir kısım belgelerin davacı firma ve davalı idareden celbi talep edilmiştir. Söz konusu talep edilen evrakların bir kısmı dosyaya taraflarca ibraz edilmiş, davalı … idaresinin özelleştirme kapsamında devri ile talep edilen geçici kabul tutanağı ve ekleri dosyaya ibraz edilememiştir.
-Heyetimiz, dosyaya daha önceden verilmiş tespit ve esas bilirkişi raporları ile dosya içindeki belgeleri dikkate alarak 05.11.2016 tanzim tarihli kök rapor tanzim etmiştir.
-Mahkemenizin 22.12.2016 tarihli ara kararı ile heyetimize verilen görev doğrultusunda rapor tanzim edilebilmesi için, heyetimizce mahkemenizden davalı idareden Geçici Kabul Tutanağı ve ek tutanaklarının celbi talep edilmiştir. Bu defa davalı/karşı davacı idare tarafından ibraz edilen Geçici Kabul Tutanağı ve ek tutanakların incelenmesi sonucu tespit edilen hususlar 16.01.2018 tanzim tarihli birinci ek raporda kapsamlı olarak açıklanarak, mahkemece verilen görev doğrultusunda, davalı/karşı davacının oluşan zararının hakedişlerle karşılaştırması sonucu; davacı/karşı davalı tarafça yapıldığı beyan edilen imalat değerleri taraflar arasında kabul edilmiş hakedişlerle karşılaştırmak suretiyle belirlenmiş, iş sahibi tarafından kullanılıp değerlendirilecek bir imalat mevcut olup olmadığı hususun da ise sabit ve mobil işlere ilişkin olarak da taraflar arasında akdedilen sözleşmeye göre tek başına kullanılıp kullanılamayacağı, işin bütünlüğü göz önüne alınarak sabit ve mobil olarak yapılan işler ayrı ayrı incelenerek, 16.01.2018 tanzim tarihli birinci rapor eki tabloda oran olarak hurda değerleri takdir edilerek davacı alacak bedeli hesap edilmiştir.
-Açıklaması yapılan bu hususlara ilişkin olarak 16.01.2018 tanzim tarihli birinci ek raporumuzda açıklanan görüşümüzü değiştirecek yeni bir hususa rastlanmadığını belirtir kurulumuz ikinci ek raporu mahkemenizin takdirlerine saygı ile sunulur.” denilmiştir.
Mahkememizin 19/09/2019 tarihli celsesi 2 numaralı ara kararı gereğince, dosyamızda yeni heyetten bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, bilirkişilerin 16/02/2021 tarihli raporunda özetle;
”SONUÇ:
1.Tuz hasat makinasının tam performans ile çalışmaması konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunduğu fakat iş sahibi … tarafından havuz zemini iyileştirmesinin yapılmadığından tuz hasat makinesinin performanslı çalışamadığı anlaşılmaktadır. Bu konuda yapılan değerlendirmede yüklenicinin kusuru olmadığı kanaatine varılmıştır.
2…. elektrik proje eksikliklerine ilişkin olarak İdarenin sorumluluğunda yer alan sözleşme dışı kusur/eksiklikler nedeniyle işin tamamlanamadığı ve bu hususun işin kabulüne engel olmadığı değerlendirilmiştir.
3.Dava konusu imalat kapsamında 27 adet hakediş düzenlenmiş ve İdare tarafından bu hakedişler onaylanarak KDV dahil 8.771.464 TL yükleniciye ödenmiştir. İdare tarafından karşılıklı anlaşılarak gerekli işlerin tamamlanabilmesi için 43 iş artışı yaptırılmış, fakat işin bedelinin yükleniciye ödenmediği evraklar üzerinden tespit edilmiştir. Bu kapsamda 557.264,52-TL yükleniciye ödenmesi gerekmektedir.
4.Seddelerin yapımında kullanılan taş miktarı kapsamında yükleniciye fazladan ödenen 308.185,5 TL’nin minha edilmesi gerekmektedir.
5.Geçici kabul heyeti çalışmaları farklı dönemlerde devam etmiş ve en son 12.12.2002 tarihli kısmi geçici kabul tutanağı düzenlenmiş olup, bu tutanakla nefaset olarak kesilecek miktar 110.850 TL olarak belirlenmiştir. Makinalara ilişkin eksik ve kusurlu iş bedeli ise 40.901,83 TL olarak hesaplanmıştır. 110.8504 40.901,83—151.751,83 TL’nin minha edilmesi gerekmektedir.
6.5 yıldan uzun süre idarenin kontrolü altında gerçekleştirilen iş ilerlemesine bağlı olarak hakedişler düzenlendiği ve işin sonuna gelindiğinde ise uzun bir geçici kabul sürecinde iş sahasında geçici kabul heyetince yapılan kontroller neticesinde eksik ve ayıplı işlerin belirlendiği ve ayrıntılı bir liste halinde nefaset kesintisi adı altında bedellendirildiği görülmüştür. Yerinde ve zamanında … heyetlerince tespit edilen ve … bünyesinde değerlendirilerek onaylanan eksik ve ayıplı işlerin dışında başkaca eksik ve kusurlu iş olmadığı kanaatine varılmıştır.
7.Yüklenici basiretli bir işadamı ve ehli fendir. Buna rağmen her zaman idareye karşı kendi inisiyatifleri ile hareket edemez. İdarenin talepleri teknik şartları zorlamadığı sürece, yüklenici sözleşme, şartname ve idarenin talebine göre hareket eder. Bir işin istenildiği şekilde sorunsuz bitmesi için hem idarenin hem de yüklenicinin üzerine düşen vazifeleri layıkıyla yerine getirmesi gerekmektedir. Bilirkişi olarak görev yaptığımız bu dosyada her iki tarafında kusurları bulunmaktadır. Bu bağlamda;
-Yüklenici şirketin KDV dâhil toplam alacağının 557.264,52 TL olduğu,
-Eksik iş ve imalatlar ve sedde yapımında kullanılan taşlar için fazla yapılan ödeme bedelleri düşülmesi gerektiği (557.264,52-151.751,83-308.185,5 TL)
-Netice olarak; yapılan hesaplamalarla yüklenicinin 2000 yılı itibariyle 97.327,19 TL bakiye alacağının olduğu değerlendirilmiştir.
8.Yukarıda belirtilen hesaplamanın özeti aşağıdaki tabloda sunulmuştur.¸

Değerlendirme, delillerin takdiri ve nihai karar Sayın Mahkemenize ait olmak üzere, görüş ve kanaatimizi içeren 46 sayfa 3 nüshadan ibaret iş bu bilirkişi heyet raporumuzu; Sayın Mahkemenizin takdirlerine saygılarımızla arz ederiz.” denilmiştir.
Mahkememizin 29/04/2021 tarihli celsesi 1 numaralı ara kararı gereğince, dosyamızda ek bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, bilirkişilerin 11/10/2021 tarihli ek raporunda özetle;
EK RAPOR KAPSAMINDA İTİRAZLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ;
Tarafların heyetimizce hazırlanan rapora karşı göndermiş oldukları itirazlar yukarıda belirtilmiştir.
Heyetimiz 20 yıl sonra ele alınan ve bu güne kadar daha Kesin hesapları ve kesir hakkedişi tamamlanmamış, hakkediş raporlarında eksiklikler olan ve halihazır durumda kullanılmasında dosyada ki broşürlerden öğrendiğimiz kadarıyla başarılı bir üretim sergileyen tesis için geçmiş yıllarda ki yüklenici veya idareden kaynaklanmış sorunları ortaya koymak için gerek yüklenicilerden gerekse idareden bazı belgeler talep etmiş ve ne yazık ki her iki taraftan da temin edilmesi mümkün olmamıştır. Bu nedenle eldeki dosyalar kapsamında değerlendirme dışında bir seçeneğimiz olmamıştır.
Varsayımlar üzerinde değerlendirme yapılmayarak mahkemenin üzerinde durduğu ve gözümüzden sehven kaçtığını sonradan fark ettiğimiz ve muhasebe sisteminde önemli bir yeri olan kesintilerin yılı içerisinde değerlendirilmesi konusu üzerinde yapılmış hata konusu yeniden hesaplanarak daha önceki fazla ödenmiş olduğu farz edilerek yüklenicinin hakkediş alacağından düşülen 308.155,50.TL yerine yüklenicinin yapmış olduğu hesap yöntemi doğru kabul edilerek 118.396,008505.TL nin diğer kesintilerle tablodaki yerine konulmuştur.
NOT: Birim fiyatlar (1998-2000) ana dosyasında onaylı olarak mevcut olup oradan alınmıştır.
BİLİRKİŞİ HEYETİNCE YAPILAN HESAPLAMALAR;
a.Dosya muhteviyatı değerlendirildiğinde tereddüt edilen yukarıdaki hesaplamalar konusunda idare, kontrol teşkilatı ve yüklenici tarafından kabul gören miktar ve Fiyatlar aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
¸

b.Mahkemenin istemiş olduğu 19998 yılına ait birim fiyatlardan idarece onaylanarak kabul edilen ve dosyalarda muhafaza edilen birim fiyatlar şunlardır;¸
6.Yukarıda yapılan hesaplamanın özeti aşağıdaki tabloda sunulmuştur.
¸
¸
Değerlendirme, delillerin takdiri ve nihai karar Sayın Mahkemenize ait olmak üzere, görüş ve kanaatimizi içeren 10 sayfa 3 nüshadan ibaret iş bu bilirkişi ek heyet raporumuzu; Sayın Mahkemenizin takdirlerine saygılarımızla arz ederiz.” denilmiştir.
Asıl davada dava, … Yatırımı sözleşmesinden kaynaklanan tüm inşai mekanik ve elektrik işlerinin keşif artışları ile birlikte yapıldığı ve makine ve ekipmanlar da dahil olmak üzere davalıya teslim edildiği iddiasına dayalı eser sözleşmesinden kaynaklanan, fazlaya dair dava haklar saklı kalmak üzere 557.264.517.311.TL (557.264,51 YTL) bakiye imalat alacağın tahsili ve teminat mektuplarının verilmesine ilişkin olup;
Birleşen davada dava, Tuz Sanayi Müessesesi Müdürlüğüne bağlı … Tuz Yıkama Tesisi ve İyileştirme Yatırım İşi kapsamında yapılan işte, tuz toplama havuzlarında 1999 yılı itibariyle davacı firma tarafından imalatın kullanılması suretiyle, tam kapasite ile üretimin söz konusu olmadığını. yeterli verim alınamadığı, geçici kabulünün yapılmadığı. gerek yapılan bir bölüm imalatın sözleşmesine uygun olmaması, gerek bîr bölüm imalatın hiç yapılmaması gibi hususlar idare zararı olarak 6.107.310.976.650 TL (6.107.310,97 YTL) üzerinden fazlaya ilişkin talep ve dava hakları saklı kalmak üzere tazmin talebine ilişkin olup bu dava ıslahla 16.231.154,27 YTL değere çıkartılmıştır.
Uyuşmazlığa konu sözleşme … Tuz Yıkama Tesisi Yapımı İşine ilişkin 09/06/1997 tarihli sözleşme olup, daha sonra taraflarca sözleşme kapsamındaki keşif miktarının değiştirildiği, duyulan ihtiyaç nedeniyle yönetim kurulunun 29/03/2000 tarih ve 283 sayılı kararı ile elektrik temini için ilave işin sözleşme kapsamına dahil edildiği, taraflar arasındaki sözleşme ve eklerine göre yüklenici firmanın taahhüt kapsamında yapacağı işlerin; inşaat ve inşaat tesisat işleri, imal veya temin edilecek makine ve teçhizat işleri ile proje ve proje kontrollülüğü işleri olduğu; ihale konusu işin idarece yeterince incelenmeden ihaleye çıkıldığı, keşif harçlarının ihale mevzuatına göre kabul edilebilir sınırları üzerinde olduğu, idarenin bunun sorun yapmadığı, yüklenicinin de bu durumu kabullendiği anlaşılmıştır.
İdarenin 12/07/2002 tarihli geçici kabul heyeti tarafından düzenlenen tutanakta ”yüklenicinin bu projeyi gerçekleştirmek için mutlak surette zemin iyileştirmesi yönündeki karşı şartına ilerleyen 1999 yılında ortaya koymasının, işin yüksek maliyeti nedeniyle idaremiz tarafından kabul edilmediği bilinmektedir…. ” ifadesinden de anlaşılacağı üzere, zeminin iyileştirilmesi gerekliliğinin idare tarafından da bilindiği, ancak yüksek maliyeti nedeniyle bu hususun düzeltilmesi için idarece işlem yapılmadığı, … Yönetim Kurulunun 17/09/2001 tarih ve 772 sayılı ”… taahhüt kapsamında bulunmayan bu imalatın (zemin iyileştirme) gerçekleştirilmesi çok yüksek maliyetler getireceği anlaşıldığından, yaptırılması cihetine gidilmediği… ” kararından anlaşılacağı üzere zeminin iyileştirilmesi hususunun yüklenicinin sorumluluğunda olmadığının, idarenin de kabulünde olduğu anlaşılmıştır.
İhale konusu yazışmalardan anlaşıldığı kadarıyla, tuz toplama makinesinin seçimi için … heyetiyle birlikte İtalya ve Fransa’ya yüklenici firma yetkilileri ile gidildiği, IDE 250 Tipi Tuz Hasat Makinesinin yapılan kapasite testi başarılı olamayınca bu makinenin kabul görmediği, Fransız Salins Du Midi firmasında RP 140 Tipi Tuz Hasat Makinesinin teknik bilgilere uygun olarak … tarafından havuz hazırlanması ve tuz üretimi yapılması şartıyla satın alındığı, ancak 2000 yılında bu makine ile 1A havuzunda üretilen hasat denemesinin başarısız olduğu, bu başarısızlığında yukarıda idarenin de kabulünde olan havuz sisteminin iyileştirilmemesi, teknik bilgilere uygun olarak havuzun hazırlanmamasından kaynaklandığı anlaşılmıştır.
Hakediş içerisinde yer almayan idari işlerin bedelleri ödenmemiş olup, bu işlerin yıkama tesisi zemin vibrex kazıklarının yapılması, yıkama tesisi inşaat işleri (ağır çelik konstrüksiyon), laboratuvar binası inşaat işleri, su deposu inşaat işleri, transformatör binası inşaat işleri olduğu, söz konusu işlere ilişkin ödenecek hakediş tutarının 557.264,52-TL (YTL) olduğu, 25/10/2005 tarihli bilirkişi raporunda yer alan ve yerinde yapılan ölçümler neticesinde belirlenen toplam istifli taş dolgu miktarının 155.776,208 metre küp olduğu ancak ödemelerde dikkate alınmış istifli taş dolgu miktarının 178.447,745 metre küp olup, buna göre fazla yapılan ödeme miktarının 22.671,573 metre küp olduğu, bu nedenle 308.185,50-TL’lik fazla ödeme gerçekleştirildiği, 12/12/2002 tarihli kısmi geçici kabul tutanağındaki nefaset tutarlarının en son bilirkişi kurulunca da geçerli kabul edildiği ve buna göre nefaset kesinti tutarının 110.850-TL olduğu, kullanılmayan makinelere ilişkin kusurlu iş bedelinin yükleniciye ödenen makinelerin toplam bedelinden hurda bedeli mahsup edilmek üzere hesaplanması gerektiği, buna göre bu değerin 40.901,83-TL olduğu, … Elektrik Projesine ilişkin eksiklik iddiasında … tarafından … tesisatındaki eksikliklerin …’ın teknik şartnamesine uygun hale getirilmesinin … tarafından istenmesine rağmen elektrik işlerinin … tarafından giderilmemesi üzerine …’ın proje onayını askıya aldığı, idarenin sorumluluğunda yer alan sözleşme dışı kusur/eksiklikler nedeniyle bu hususa ilişkin işin tamamlanamadığı ve bu hususun işin kabulüne engel teşkil etmediği, tüm bu hususlara göre sonuç olarak, tüm proje detaylar ve röleveler, yapılan proje protokolünün etap etap onaylanarak, proje hazırlama ön şartnamesi gereğince …’in onayına sunulduğu, tuz hasat makinesinin tam performans ile çalışmaması nedeniyle yüklenicinin kusurunun bulunmadığı, havuz zemininin makinenin teknik şartnamesinin uygun olarak idare tarafından hazırlanmadığından bu hususa ilişkin kusurun idarede olduğu; … Elektrik Proje eksikliklerinin idarenin sorumluluğunda kalmakla işin kabulüne engel teşkil etmediği, %3 inşaat işi yapıldığı fakat iş bedelinin yükleniciye ödenmediği, yükleniciye 557.264,52 TL daha ödenmesi gerektiği, seddelerin yapımında kullanılan taş miktarı kapsamında fazladan ödenen (kesintilerin yıl içerisinde değerlendirilmesi muhasebe ilkesi gereğince en son heyet ek raporu doğrultusunda) 118.396-TL ile 12/12/2002 tarihli kısmi geçici kabul tutanağında belirtilip bilirkişice de kabul edilen nefaset kesintisi ile makinelere ilişkin eksik ve kusurlu iş bedeline ilişkin miktarın toplamı olan 151.751,87 TL’nin de minha edilmesi gerektiği, yükleniciden kaynaklanmış sorunların ortaya konulması için bunların dışında belge olmadığı, buna göre başkaca eksik ve ayıplı işlerin tespit edilemediği sonucuna varılmıştır.
Her ne kadar yüklenicinin alacağı daha fazla ise de, kazanılmış hak nedeniyle 336.889,77-TL’den daha fazlasına karar verilmesinin mümkün olmadığı, idarenin alacağının ise 270.147,87-TL olduğu, Birleşen İstanbul …. Asliye Hukuk Mahkemesinin… E. sayılı dosyasındaki davalılar açısından ise, seddelerin yapımında kullanılan taş miktarı kapsamında fazladan ödenen 118.396-TL ile 12/12/2002 tarihli kısmi geçici kabul tutanağında belirtilip bilirkişice de kabul edilen nefaset kesintisi ile makinelere ilişkin eksik ve kusurlu iş bedeline ilişkin miktarın toplamı olan 151.751,87 TL açısından bu davalıların sorumluluğunu gerektirecek ispat şartının yerine getirilemediği, bu kişiler hakkındaki … 1. Ağır Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyada … sayılı karar ile zamanaşımı nedeniyle düşme kararı verildiği ve düşme kararının kesinleştiği anlaşılmıştır.
HÜKÜM:Yukarıda gerekçesi ve ayrıntısı açıklanan nedenlerle;
1-ASIL DAVADA;
336.889,77 TL’nin dava tarihinden itibaren avans oranını aşmamak üzere değişen oranlarda reeskont faiziyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Fazlaya ilişkin istemin reddine,
…. Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.iş sayılı ihtiyati tedbir kararına konu edilen ve Mahkememiz kasasına bulunan 57 Adet 2.397.350,33 YTL (TL) tutarındaki muhtelif bankalardan alınan teminat mektuplarının -270.147,87 TL’lik KISMI HARİÇ- davacıya iadesine,
2-Birleşen 10. Asliye Ticaret Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası açısından;
270.147,87 TL’nin dava tarihinden itibaren avans oranını aşmamak üzere değişen oranlarda reeskont faiziyle karşı davalı …’ten alınarak karşı-davacıya verilmesine,
3-Birleşen İstanbul …. Asliye Hukuk Mahkemesinin… E. sayılı dosyasında diğer davalar açısından davanın REDDİNE,
4-Fazlaya ilişkin istemlerin reddine,
5-Asıl dava yönünden;
-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 23.012,94-TL karar ve ilam harcından 7.546,25-TL peşin harcın düşümü ile eksik kalan 15.466,69-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
-Davacı tarafından yatırılan 7.546,25-TL peşin harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 32.032,28-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
-Davalı, kendisini vekille temsil ettirmiş olmakla, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 23.876,23-TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
-Davacı tarafından yapılan 19.723,45-TL yargılama giderinin red ve kabul durumuna göre takdiren oranlayarak 11.923,65-TL’nin davalı ….’den tahsili ile davacıya verilmesine; arda kalan bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
-Davalı …. tarafından yapılan 19.550,69-TL yargılama giderinin red ve kabul durumuna göre takdiren oranlayarak 7.731,48-TL’nin davacıdan tahsili ile davalı …’ye verilmesine; arda kalan bakiye kısmın davalı …. üzerinde bırakılmasına,
6-Birleşen dava yönünden;
-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 18.453,80-TL karar ve ilam harcının 255.338,65-TL peşin harçtan düşümü ile artan 236.884,85-TL harcın karar kesinleştiğinde ve istek halinde yatırana geri verilmesine,
-Davacı tarafından yatırılan 18.453,80-TL harcın davalı …’ten alınarak davacıya verilmesine,
-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 27.360,35-TL vekalet ücretinin davalı …’ten tahsili ile davacıya verilmesine,
-Davalı …, kendisini vekille temsil ettirmiş olmakla, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. 13/3. Maddesine göre hesaplanan 27.360,35-TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalı …’e verilmesine,
-Davalılar …, … ve …, kendilerini vekille temsil ettirmiş olmakla, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. 13/4. Maddesine göre hesaplanan 5.1000-TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalılar …, … ve …’e verilmesine,
7-Taraflarca yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde resen taraflara iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 günlük yasal süresi içerisinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen anlatıldı.03/02/2022

BAŞKAN …

ÜYE …

ÜYE …

KATİP …

Bu belge elektronik imza ile imzalanmış olup ayrıca ıslak imza uygulanmayacaktır.“5070 sayılı Yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.”