Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/36 E. 2023/330 K. 27.04.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/36 Esas
KARAR NO : 2023/330
DAVA : Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali)
DAVA TARİHİ : 13/01/2023
KARAR TARİHİ : 27/04/2023

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Belçika’da mukim müvekkil … …, 31/03/2021 tarihinden bu yana davalı şirket Yönetim Kurulu üyesi olduğunu, davalı şirket iki tüzel kişi ortaktan oluşmakta olup uzmanlık konuları değerli taşların sertifikalanması olduğunu, bu nedenle, işin yapısı gereği, ortakların alelade pay sahibi olmaktan ziyade bu konuyla ilgili uzman kişilerden oluşması gerekmekte olduğunu, bu ortaklardan birisi Belçika merkezli … … diğeri ise … A.Ş olduğunu, davalı şirketin bahsedilen ortakları arasındaki Ortak Girişim sözleşmesi (… ) 08.10.2021 tarihinde feshedildiğini, ayrıca, şirketin yaptığı sertifikasyon hizmetinin dünya genelindeki işareti olan “…” markasının sahibi … ) tarafından, davalı şirketle arasındaki marka lisans sözleşmesi 08.10.2021 tarihinde sonlandırıldığını, dolayısıyla davalı şirketin uluslararası geçerliliği olan pırlanta sertifikasyonu yapması imkânsız hale geldiğini, bu nedenle davalı şirket, temel iştigal konusu olan sertifikasyon hizmeti bakımından artık fiilen önemli bir iş-işlem yapamadığını, tüm bunların yanında dava dışı ve davalı şirketin Yönetim Kurulu Başkanı olan …, Yönetim Kurulu üyeliğinden ve başkanlığından istifa ettiğini bildiren noter onaylı ihtarname 07.10.2022 tarihinde Yönetim Kurulu’na ulaştığı halde Yönetim Kurulu toplantıya çağrılmadığını ve bu durum …’ne bildirilmediğini, bu istifaya rağmen davalı şirket, irade serbestisi ile yapılmış olan bu istifa kararını 3. kişilerden saklamakta ve halen … ismi üzerinden sanki ortaklar arasında bir sorun yokmuş, faaliyete devam ediliyormuş gibi göstererek ortaklığın bozulduğunu piyasadan sakladığını, üstelik bu bildirim, Ticaret Sicil Yönetmeliği m.22 ve m.29 uyarınca bir yükümlülükken ve TTK m.30/1 uyarınca bu bildirim için öngörülen on beş (15) günlük süre şartı söz konusuyken bunun yapılmaması şirketteki şaibeli durumu gözler önüne sermekte olduğunu, mersis ve ticaret sicil kayıtlarına göre … halen şirketin yönetim kurulu üyesi ve başkanı gibi görünmekte olduğunu, davalı şirkette meydana gelen iştigal konusunun fiili kilitlenmesinin; şirketi, pay sahiplerini ve alacaklıları zarara uğratma ihtimali bulunmakta olduğunu, bu zarar Yönetim Kurulu üyelerine TTK m.553 uyarınca sorumluluk davası açılmasına sebep olabileceğini, bilindiği üzere Yönetim Kurulu üyeleri Yönetim Kurulu toplantılarında sınırsız olarak bilgi alma ve inceleme hakkına sahip olduğunu, üyelerin toplantı esnasındaki hiçbir bilgi alma ve inceleme talebi reddedilemeyeceğini, ancak yönetim kurulu toplantısı dışında bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması yönetim kurulu başkanından izin alarak gerçekleştirilebileceğini, Yönetim Kurulu başkanının istemi reddetmesi durumunda durumun iki gün içerisinde Yönetim Kurulu’na getirilmesi gerektiğini, müvekkil tarafından, yukarıda anılan sözleşmelerin feshedilmiş olması sebebiyle müvekkilin herhangi bir sorumluluğunun TTK m.553 uyarınca dava konusu edilmemesi için TTK m.392’de düzenlenen “Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı” kapsamında yönetim kurulu başkanından/başkan vekilinden incelenmek üzere şirketin son bir (1) yılda tarafı olduğu tüm sözleşmelerin ve borçlandırıcı işlemlere ilişkin tüm materyallerin bir nüshasının kendisine gönderilmesine ve bunların incelenmesine izin verilmesi, izin verilmemesi halinde Yönetim Kurulu başkan/başkanvekilinin iki (2) gün içerisinde Yönetim Kurulu’nu toplantıya çağırması talepli ihtarname gönderilmiş ancak Yönetim Kurulu başkan/başkan vekili tarafından yanıtsız bırakıldığını, dolayısıyla TTK m.392/4 hükmü gereğince, Yönetim Kurulu üyesinin mahkemeye başvuru hakkı doğduğunu, müvekkil tarafından düzenlenen ikinci ihtarnamede ise davalı şirket aleyhine daha önce açılan bilgi alma ve inceleme talepli dava dosyasında vergi dairesi tarafından sunulan raporlarda önceki yıllarda davalı şirkette altmış (60) kişi dolaylarında çalışan olduğu, ortaklar arasındaki sözleşmelerin feshinden sonra bile kırk (40) dolaylarında işçi çalıştırıldığı tespit edildiğini, müvekkil, söz konusu raporun tahkiki amacıyla davalı şirketin anonim şirkete dönüştüğünden bu yana kendisinin bilgisi dışında birilerinin çalışıp çalışmadığını öğrenmek amacıyla anonim şirkete dönüştüğünden beri şirkette kimlerin çalıştığına dair bilgilere erişmek için TTK m.392’de düzenlenen “Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı” kapsamında yönetim kurulu başkanından/başkan vekilinden incelenmek üzere SGK bünyesinde kaydedilmiş tüm materyallerin gönderilmesine ve incelenmesine izin verilmesini, izin verilmemesi halinde Yönetim Kurulu başkan/başkanvekilinin iki (2) gün içerisinde Yönetim Kurulu’nu toplantıya çağırmasını talep edildiğini, ancak davalı şirket, müvekkilin 31.03.2021 tarihinde Yönetim Kurulu üyesi olduğunu ve öncesi için sorumluluğu olmadığını belirtip bu tarihten önceki kayıtları paylaşmadığını, üyelik tarihinden sonraki kayıtları ise Yönetim Kurulu üyesi müvekkilin imza yetkisinin iş akitleri kurmak veya sonlandırmak yetkilerini içermediği için herhangi bir sorumluluğunun olmadığını ve bu bilgilerin ticari sır olduğu gerekçeleriyle reddedildiğini, yönetim kurulu üyesi olan müvekkil, yukarıda anılan sözleşmelerin feshedilmiş olması sebebiyle düzenlenen ilk ihtarnamede davalı şirketin son bir (1) yılda tarafı olduğu tüm sözleşmelerin ve borçlandırıcı işlemlere ilişkin tüm materyallerin incelenmesine izin verilmesini, ikinci ihtarnamede ise davalı şirket hakkında müvekkilin vergi dairesi tarafından önceki dava dosyasına sunulan raporların tahkiki ve bu hususta hakkında yine herhangi bir sorumluluğun dava konusu edilmemesi ve şirketin mali fotoğrafının TTK m.515’te yer alan “Dürüst Resim İlkesi” kuralına aykırı olmaması gerektiği sebepleriyle, Türk Ticaret Kanunu’nun “Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı” başlıklı 392nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca Yönetim Kurulu Başkanı/başkan vekilinden izin talep etmiş ancak bu taleplerinden ilki yanıtsız kalmış, ikincisi ise reddedildiğini, açıklanan işbu sebeplerle davanın … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/… Esas sayılı dava dosyası ile bileştirilmesine, haklı davanın kabulü ile yönetim kurulu üyesi müvekkile şirketin son bir yılda tarafı olduğu tüm sözleşmelerin ve borçlandırıcı işlemlere ilişkin tüm materyallerin bir nüshasının verilmesi ve bunların incelenmesine izin verilmesini, şirketin ortaklar arasındaki Joint Venture sözleşmesinin fesih tarihi olan 08/10/2021 ‘den itibaren günümüze kadar SGK bünyesinde kaydedilmiş tüm materyallerin bir nüshasınnı müvekkile verilmesi ve incelenmesi için izin verilmesini talep ve dava ettikleri anlaşıldı.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı taraf, işbu dava ile … Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde 2022/… Esas sayılı dosya üzerinden açılmış bulunan davanın birleştirilmesini talep etmekte ise de, … Asliye Ticaret Mahkemesi nezdindeki dava 26/01/2023 tarihinde yapılan duruşmada KESİN olarak davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilerek sonuçlandırıldığını, bu nedenle, davaların birleşme talebi ile ilgili bir karar verilmesine gerek kalmadığını, ayrıca anılan mahkemece, davacının müvekkil şirketin kuruluşundan bu yana bilgi ve belge inceleme talebi reddedilmiş, yalnızca 2020-2021 ve davanın açılış tarihi olan 07/11/2022 tarihine kadar olan finansal tablolar ile yıllık faaliyet raporlarının, ticari defter ve kayıtlar ile şirket banka hesap ve kayıtlarının, vergi beyanları ile varsa vergi borçlarının davacının belirleyeceği bir SMM ile incelenmesine kesin olarak karar verildiğini, işbu davanın konusu, … Asliye Ticaret Mahkemesi nezdinde açılmış bulunan davanın konusundan tamamen farklı olup, davacı bu kez şirketin son bir yıl içinde imzaladığı sözleşmeler ile şirketin anonim şirkete dönüşmesinden bu yana şirkette kimlerin çalıştığına ilişkin SGK kayıtlarını inceleme izni talep etmekte olduğunu, davacının, müvekkil şirketin yabancı paydaşı … … ’nin aşağıda açıklanan şekilde üst düzey yetkilisi olması ve daha önce sır saklama yükümlülüğüne uymaması nedeniyle şirketin ticari sır niteliğindeki bu belgelerini inceleme talebinin TTK madde 392 de düzenlenen bilgi alma hakkının kapsamı dışında kaldığı hususlarının değerlendirilmesini talep ettiklerini, davacı … …’in dava dilekçesindeki beyanları gerçekle bağdaşmadığını, davacının bilgi edinme talebi Türk Ticaret Kanunu kapsamında yönetim kurulu üyelerine tanınan bilgi edinme hakkının kötüye kullanılması mahiyetinde olduğunu,öncelikle davacı tarafın dilekçesinde delil olarak celbini istediği belgelerden 2019 yılından öncesine ait olanların celp edilmesi yönündeki talebinin, … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/… E. sayılı dosyası üzerinden açtığı dava neticesinde verilen davanın kısmen kabul kısmen reddine ilişkin kesin karar uyarınca reddini, davacı tarafın TTK madde 392 ye aykırı olarak açmış olduğu iş bu davanın tümden reddine karar verilmesini beyan ettikleri anlaşıldı.
DELİLLER
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmiş, davada; davalı şirket esas sözleşmesi ile Temsil İç Yönergesine, davalı şirket ticaret sicil ve Mersis kayıtlarına, davalı şirket genel kurul tutanaklarına, davalı şirket yönetim kurulu karar defterine, davalı şirket yönetim kurulu faaliyet raporlarına, davalı şirket finansal ve konsolide finansal tablolarına, davalı şirket denetleme raporlarına, davalı şirkete ait her türlü defter kayıtlarına, davalı şirket banka hesap kayıtlarına, davalı şirkete ait tüm vergi beyanları ile varsa vergi borçlarını gösterir ayrıntılı kayıtlarına, … Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/… Esas sayılı dosyasına, ortaklar arasındaki Ortak Girişim sözleşmesine, Marka Lisans sözleşmesinin feshine, … Noterliği 01.11.2022 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname ve tebliğ şerhine, … . Noterliği 16.12.2022 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarname ve tebliğ şerhine, … Noterliği 04.01.2023 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesine, … Noterliği 05.10.2022 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnamesine, Yargı kararlarına, tanık, yemin, bilirkişi incelemesi ve her türlü yasal delillere dayanmışlardır.
Getirtilip incelenen ticaret sicil kaydına göre; … … ANONİM ŞİRKETİnin istanbul Ticaret Sicil Memurluğunun …-0 sicil numarasında kayıtlı “… Mahallesi … Caddesi No:… Fatih” adresinde faaliyet gösterdiği, 05/04/2021 tarihinde şirketin son tescilini yaptırdığı anlaşılmıştır.
UYAP sistemi üzerinden getirtilip incelenen … Asliye Ticaret Mahkemesinin 2022/… Esas sayılı dava dosyasında davacı … tarafından davalı … … ANONİM ŞİRKETİ aleyhine bilgi alma ve inceleme hakkı ihlali konulu 07/11/2022 tarihli davayı ikame ettiği anlaşılmıştır.
Davacı vekili dava dilekçesinde huzurdaki davanın … Asliye Ticaret Mahkemesi ile birleştirilmesini talep etmiş ise de ilgili Mahkeme dosyasının 26/01/2023 tarihinde karara çıktığı anlaşılmıştır.
Mahkememizin 23/03/2023 tarihli duruşmasının 1 nolu ara kararı ile bilirkişi incelemesine yönelik ara karar kurulmuş ise de, davacı vekili 24/03/2023 tarihli dilekçesi ile işbu ara karardan rücu talep ettiği ve 31/03/2023 tarihli Mahkememiz ara kararı ile davacı vekilinin talebinin kabulü ile bilirkişi incelemesine yönelik ara karardan dönüldüğü ve ayrıca Mahkememiz dosyasının duruşma gününün davanın mahiyeti gereği öne çekildiği anlaşılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; TTK.m.92 gereğince şirket yöneticisinin bilgi almasına izin verilmesi talebine ilişkindir.
Davacı yan, davalı şirketin Yönetim Kurulu üyesi olan davacının, şirketin son bir (1) yılda tarafı olduğu tüm sözleşmelerin ve borçlandırıcı işlemlere ilişkin tüm materyallerin bir nüshasının verilmesi ve bunların incelenmesine izin verilmesini ve şirketin ortaklar arasındaki Joint Venture sözleşmesinin fesih tarihi olan 08.10.2021’den itibaren günümüze kadar SGK bünyesinde kaydedilmiş tüm materyallerin bir nüshasının verilmesi ve incelenmesi için izin verilmesini talep ve dava etmiştir.
TTK 392.maddesi;
” (1) Her yönetim kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyebilir, soru sorabilir, inceleme yapabilir. Bir üyenin istediği, herhangi bir defter, defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin yönetim kuruluna getirtilmesi, kurulca veya üyeler tarafından incelenmesi ve tartışılması ya da herhangi bir konu ile ilgili yöneticiden veya çalışandan bilgi alınması reddedilemez. Reddedilmişse dördüncü fıkra hükmü uygulanır.
(2) Yönetim kurulu toplantılarında, yönetim kurulunun bütün üyeleri gibi, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişiler ve komiteler de bilgi vermekle yükümlüdür. Bir üyenin bu konudaki istemi de reddedilemez; soruları cevapsız bırakılamaz.
(3) Her yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu toplantıları dışında, yönetim kurulu başkanının izniyle, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişilerden, işlerin gidişi ve belirli münferit işler hakkında bilgi alabilir ve görevinin yerine getirilebilmesi için gerekliyse, yönetim kurulu başkanından, şirket defterlerinin ve dosyalarının incelemesine sunulmasını isteyebilir.
(4) Başkan bir üyenin, üçüncü fıkrada öngörülen bilgi alma, soru sorma ve inceleme yapma istemini reddederse, konu iki gün içinde yönetim kuruluna getirilir. Kurulun toplanmaması veya bu istemi reddetmesi hâlinde üye, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Mahkeme istemi dosya üzerinden inceleyip karara bağlayabilir, mahkemenin kararı kesindir.
(5) Yönetim kurulu başkanı, kurulun izni olmaksızın, yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alamaz, şirket defter ve dosyalarını inceleyemez. Yönetim kurulu başkanının bu isteminin reddedilmesi hâlinde başkan, dördüncü fıkraya göre mahkemeye başvurabilir.
(6) Yönetim kurulu üyesinin bu maddeden doğan hakları kısıtlanamaz, kaldırılamaz. Esas sözleşme ve yönetim kurulu, üyelerin bilgi alma ve inceleme haklarını genişletebilir.
(7) Her yönetim kurulu üyesi başkandan, yönetim kurulunu toplantıya çağırmasını yazılı olarak isteyebilir. ”
Hükümlerini içermektedir.
Yukarıda değinilen hukuksal durum ve somut olayın birlikte değerlendirilmesi soncunda; davacının davalı şirketin yönetim kurulu üyesi olduğu, bilgi talep ettiği hususların TTK.m.392 kapsamında olup, yönetim kurulu başkanınca yerine getirilmesi gerektiği, davacının keşide ettiği ihtarname ile bilgi alma talebini ilettiği, ancak bu talebinin TTK.m.392/f.1’in emredici hükmüne rağmen cevapsız bırakıldığı, anlaşılmakla; davanın kabulüne, davalı … … AŞ.nin son bir (1) yılda tarafı olduğu tüm sözleşmelerin ve borçlandırıcı işlemlere ilişkin tüm materyallerin ve şirketin ortaklar arasındaki … sözleşmesinin fesih tarihi olan 08.10.2021’den dava tarihine kadar SGK bünyesinde kaydedilmiş tüm materyallerin davacının tayin edeceği bir uzman ile birlikte incelenmesine ve örnek almasına TTK.m.392 uyarınca izin verilmesine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-)Davanın KABULÜNE,
a)Davalı … … AŞ.nin son bir (1) yılda tarafı olduğu tüm sözleşmelerin ve borçlandırıcı işlemlere ilişkin tüm materyallerin ve şirketin ortaklar arasındaki Joint Venture sözleşmesinin fesih tarihi olan 08.10.2021’den dava tarihine kadar SGK bünyesinde kaydedilmiş tüm materyallerin davacının tayin edeceği bir uzman ile birlikte İNCELENMESİNE VE ÖRNEK ALMASINA TTK.m.392 uyarınca İZİN VERİLMESİNE,
2-)Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-)Davacı tarafından yapılan 179,90-TL başvurma harcı, 25,60-TL vekalet harcı, 179,90-TL peşin harç ve 106-TL davetiye / teskere gideri olmak üzere toplam 491,40 -TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
4-)Davacı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-)Karar kesinleştiğinde davacının gider avansından artan bakiyesinin talep halinde iadesine,
Davacı ve davalı vekillerinin yüzüne karşı kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.27/04/2023

Başkan …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Üye …
¸e-imzalıdır
Katip …
¸e-imzalıdır