Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2022/377 Esas
KARAR NO :2023/183
DAVA:İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:03/06/2022
KARAR TARİHİ:01/03/2023
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil Şirket tarafından işletilen köprü ve otoyoldan, davalıya ait, dava dilekçesi ve delil listesi ekinde sunulan listede belirtilen muhtelif plakalı araçlar ile gerçekleştirilen ihlalli
geçişler nedeniyle doğan ve yasal süresi içerisinde ödenmeyen geçiş tutarı ve yasadan kaynaklı para cezasının tahsili amacıyla …. İcra Dairesi … Esas Sayılı
dosyasından başlatılan icra takibinden gönderilen ödeme emri, davalıya tebliğ edildiği, Borçlu, borca ve tüm ferilerine itiraz ettiğini, İtiraz konusu alacak hakkında takibin devamı amacıyla işbu dava ikame edildiği, yapılan itirazın haksız ve yersiz olup itirazın iptali gerektiğini, bu durumu şöyle ki; davalı takipte, müvekkil şirkete herhangi bir borcu bulunmadığı iddiası ile asıl alacağa ve ferileri bakımından takibe itiraz ettiğini beyan etmiş ve takibi durdurmuştur. Bu doğrultuda ihlalli geçiş vakıasına itiraz etmemiş olduğunun açık olduğunu, Müvekkil Şirket, 3996 sayılı “Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli
Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun” ve 2011/1807 (eski 94/5907) sayılı “3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında
Kanunun Uygulama Usul ve Esaslarına İlişkin” Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde özel yetkili bir anonim şirket olarak kurulmuş olup, “… (İzmit Körfez Geçişi ve Bağlantı Yolları Dahil) Otoyolu Projesi” nin yap-işlet-devret modeli ile yapımı ve işletilmesini, Karayolları Genel Müdürlüğü ile imzalamış olduğu 27 Eylül 2010 tarihli Uygulama Sözleşmesi çerçevesinde üstlenmiş bulunduğunu, 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30.maddesinin 5. Fıkrasında (25/05/2018 tarihli ve 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 18. Maddesinde tadil edildiği haliyle) “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından
geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı
tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir” düzenlemesi getirilerek Müvekkil Şirkete işletici şirket sıfatıyla geçiş tutarının 4 katı tutarındaki ceza tutarını genel hükümlere göre tahsil etme hak ve yetkisi verilmiştir. Otoyoldan ihlalli geçiş yapan aracın sahibinden, geçiş ücreti ile bu ücretin dört katı tutarında ceza, müvekkil şirket tarafından genel hükümlere göre yani özel alacak olarak tahsil edilebileceğini,
öncelikle şikayete konu borcun sebebini teşkil eden ihlalli geçiş fiilinin müvekkil şirket tarafından yapımı ve işletmesi üstlenilen otoyolun geçiş ücreti ödenmeksizin kullanılması anlamına geldiğinden, yasa gereği ihlalli geçiş vakıası ödemesiz geçiş anında tamamlanır ve ihlalli geçiş cezası ödemesiz geçiş anında kesinleşir. Ancak yasada öngörülen 15 günlük yasal süresi içinde geçiş ücretinin ödenmesi halinde ihlalli geçiş cezası yine yasa hükmü gereği kendiliğinden terkin olacağını, müvekkil şirket’in, ortakları yine özel hukuk hükümlerine tabi ticaret şirketleri olan, özel hukuk hükümlerine göre kurulmuş bir anonim şirket olması ve ayrıca ilgili mevzuatta böyle bir şartın aranmaması nedeniyle resmi tebligat yapma ve bu tebligat ile karşı tarafı temerrüde düşürme yetkisini haiz olmadığını, müvekkil şirket bir kamu kurumu olmadığı için
6001 sayılı Kanun uyarınca tahakkuk ettirilen geçiş ücretinin 4 (dört) katı tutarındaki ceza 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nda düzenlenen idari yaptırım (idari para cezası) olmayıp
Borçlar Kanunu tahtında özel alacak statüsündedir ve genel hükümlere göre araç sahibinden tahsil edileceği açıkça 6001 sayılı Kanunda düzenlendiğini, bu nedenle, 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nda düzenlenen idari yaptırım (idari para cezası) kararının ilgili kişiye resmi tebligat ile tebliğ edilme zorunluluğunun özel şirketler tarafından işletilen otoyollarda gerçekleştirilen ihlalli geçişlerin tahsili sürecine de uygulanması gerektiğinin iddia edilmesi hukuka aykırı olduğunu, nitekim Müvekkil Şirketin bildirim yükümlülüğünün bulunmadığı hususu Ek-7’de sunulan T.C. İstanbul BAM 17 H.D.’nin 2017/2867 E. 2020/955 K. Sayılı
kararında belirtildiği şekilde “bu durumda davalının ihlali sebebiyle davacının, davalıya ayrıca bir bildirim yapmasına gerek bulunmadığı anlaşılmaktadır.” ifadesi ile de sabitliğini, müvekkil şirket tarafından işletilen otoyolda yer alan gişeler OGS/HGS ve nakit/kredi kartı/banka kartı olarak tahsilat yöntemi bazlı özgülenmiştir. OGS/HGS gişelerinden yapılan geçişlerde ücret toplama sisteminin süresi içerisinde OGS için OGS bankasından/HGS için PTT’den olumlu provizyon alınamaması ve bu nedenle OGS veya HGS’den geçiş ücreti tahsilatı yapılamaması halinde geçiş esnasında gişede yer alan bariyerler açılmadığını, bu
halde araç sürücüsünün ilgili butona basıp oluşan ihlalli geçiş kaydına ilişkin, geçiş ücretinin hangi surette nereye ödeneceğini, yasal ödeme süresinin ne kadar olduğunu, yasal sürenin
bitiminde geçiş ücreti ile birlikte 4 (dört) katı cezanın ödenmek zorunda kalınacağını, ödemenin geciktirilmesi halinde tutara eklenecek diğer masrafların neler olduğunu belirtir
ihlalli geçiş bildirimini (“İGB”) alması akabinde bariyerin kalkarak geçişini sağladığını, …her ne kadar Müvekkil Şirket için yasal bir yükümlülük olmasa da sadece bilgilendirme amaçlı olarak düzenlenerek ihlalli geçiş anında, araç sürücüsüne teslim edildiğini, Müvekkil Şirket kendisi için yasal bir yükümlülük bulunmamasına rağmen, adına kayıtlı telefon numarası bulunan araç sahibi gerçek kişilere SMS; ceza tahakkuk ettikten sonra
ise araç sahibi gerçek ve tüzel kişilerin adreslerine “İhlalli Geçiş İhtarnamesi” göndererek geçiş ücretinin ve tahakkuk etmişse ceza tutarının ödenmesini talep ettiğini, SMS
gönderimine ilişkin olarak belirtmek gerekir ki; Müvekkil Şirket tarafından …Noterler Birliği kanalı ile temin edilen T.C. kimlik numaraları üzerinden GSM operatörleri telefon numarası sorgusu yapmakta ve yine GSM operatörleri tespit edebildiği numaralara SMS gönderimini gerçekleştirdiğini, bu kapsamda GSM operatörleri söz konusu operasyonu telefon bilgisini paylaşmaksızın gerçekleştirdiğinden, müvekkil şirket’in borçluların telefon numarası bilgisine hiçbir zaman erişimi bulunmadığını, Uygulama Sözleşmesi uyarınca müvekkil şirket, kurması gereken ücret toplama
sistemini Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından işletilen otoyollarda kullanılan OGS ve HGS sistemlerine ait etiketlerin etiket değişikliğine ihtiyaç duyulmadan kendi kuracağı ücret
toplama sisteminde de kullanılabilecek şekilde uyumlu tesis etmekle yükümlü olduğunu, müvekkil şirketin bu kapsamdaki sorumluluğu sadece geçiş esnasında, geçiş yapan araçlarda
bulunan geçiş ücretinin tamamını karşılamaya yeterli bakiyeye sahip (zira 6098 Sayılı Türk
Borçlar Kanunu madde 84 uyarınca borcun tamamının belli ve muaccel olduğu hallerde
alacaklı kısmen ifayı kabule zorlanamaz), sağlam ve çalışır durumdaki OGS ve HGS
etiketlerinden etiket değişikliği gerektirmeyecek şekilde geçiş ücretinin tahsil edilmesi ile
sınırlılığını, Zira OGS ödeme sistemi, kullanılan etiketi sağlayan bankaya ve HGS ödeme
sistemi de PTT’ye ait olduğundan Müvekkil Şirketin söz konusu sistemlere müdahalesinin
mümkün olmadığını, geçiş anında, OGS bankasından/HGS için PTT’den provizyon (ön
onay) alma süresinde (3 saniye) olumlu cevap gelmemesi halinde (ki trafiğin sürekli akmak
zorunda olduğu otoyol işletmesinde provizyon süresi sınırı olmaksızın böyle bir ödeme
sisteminin çalışması teknik olarak mümkün değildir), sistem tarafından (talep edilen)
provizyon için iptal talebi OGS bankasına/HGS için PTT’ye gönderilir ve süreç ihlalli geçiş
olarak sonlandırılır. Müvekkil Şirketin geçiş ücretini, geçiş sonrası fakat geçiş tarihinden
itibaren 15 gün içerisinde, etiketlerde geçiş ücretini karşılamaya yeter tutarın olması halinde,
otomatik olarak etiket hesaplarından, ilgili banka sisteminden günlük yapılan elektronik
sorgularla, tahsil etmesine (“Otomatik Tahsilat Yöntemi”) ilişkin kanuni bir yükümlülüğü
bulunmamaktadır. Ancak tüm bunlara rağmen, müşteriden gelen yoğun talep üzerine
müşterilere yardımcı olmak adına müvekkil şirket tarafından otomatik tahsilat yöntemi ile
geçiş ücretinin tahsilatı yapıldığını, öte yandan, OGS bankasından/HGS için PTT’den olumlu
provizyon alınamaması ve bu nedenle Otomatik Tahsilat Yöntemi ile tahsilatın yapılamaması
araç sahibinin ödemeye ilişkin sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı gibi, böyle bir
durumda Müvekkil Şirkete herhangi bir sorumluluk atfedilemeyeceğinin de açık olduğunu,
Gerek geçiş anında gerekse geçiş tarihinden itibaren 15 (onbeş) günlük süre boyunca
OGS veya HGS etiketine bakiye yüklenmesi veya bakiye bulunması müvekkil şirket
tarafından işletilen otoyol’ dan gerçekleştirilen ihlalli geçişlerin bedellerinin ödenmiş olduğu
anlamına gelmediğini, bir geçiş ücretinin tahsil edilebilmesi için, geçiş tarihinden itibaren 15
günlük cezasız dönemde müvekkil şirket tarafından geçiş yapan aracın OGS/HGS etiketine
yapılan sorgu sonucunda OGS bankalarından/PTT’den olumlu provizyon alınması ve geçiş
ücretlerinin Müvekkil Şirket hesaplarına aktarılması gerektiğini, kaldı ki söz konusu sistemler
Müvekkil Şirkete ait olmadığı için müvekkil şirketin hiçbir şekilde araç sahibinin OGS/HGS
hesap bilgilerine erişimi bulunmadığını, müvekkil şirketin geçiş ücretinin tahsiline yönelik
sorumluluğu, OGS bankalarına/PTT’ye geçiş anında geçişi gerçekleştiren araç üzerinde tespit
edebildiği etiket bilgileri vasıtasıyla sorgu göndermekle sınırlı olup söz konusu
yükümlülüğünü yerine getirdiğini, bu kapsamda 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu uyarınca,
ihlalli geçişe ilişkin alacaklar götürülecek borç niteliğini haiz olup geçiş ücretlerinin başka bir
ifade ile müvekkil şirket’ten alınan hizmetin karşılığının süresinde ödenip ödenmediğinin
takibinden tek başına araç sahibi sorumlu olduğunu,
müvekkil şirket geçiş tarihi itibari ile araç sahiplerine geçiş ücretini ödeyebilmeleri
için bir çok ödeme kanalı sunmaktadır. Araç sahipleri geçiş tarihinden itibaren 15 gün
içerisinde araç plakası üzerinden Müvekkile Şirkete ve KGM’ye ait internet sitesi ve gerçek
kişiler açısından e-devlet (Otoyol, Köprü ve Tünel Geçiş, İhlalli Geçiş ve Borç Sorgulama)
üzerinden sorgu yaparak geçiş ücretini ceza tahakkuk etmeden ödeyebilmekte, geçiş ücreti
herhangi bir nedenle tahsil edilemedi ise bunu tespit edebilmektedir. Araç sahipleri, temin
edilen araç sahiplik bilgilerine istinaden plakaya ilave olarak aynı şekilde T.C. Kimlik
numarası ve Vergi numarası üzerinden de sorgulama ve ödeme yapılabilmektedir. Araç
sahiplerinin bu kapsamda geçiş ücretinin Müvekkil Şirketten kaynaklanan nedenlerle
ödenememesi iddiası tamamen haksız ve dayanaktan yoksun olduğunu,
yapılan izahatler çerçevesinde, davalının ihlalli geçişi inkâr etmeksizin, icra
dosyasına yapmış olduğu itirazın hukuki dayanaktan yoksun olduğu açıktır. takip talebi ile
talep edilen geçiş ücreti, ceza tutarı ve süresi içinde ödemesini yapmamış olması nedeniyle
talep edilen faiz yasalara uygun olduğundan, itirazın iptal edilerek takibe devam edilmesine
cevaz verilmesini talep ederiz. İzahatlar çerçevesinde davalı borçlunun itirazlarının hukuki
dayanaktan yoksun, icra takibini sürüncemede bırakmaya yönelik itirazlar olduğu açık olarak
görüldüğünden itirazlarının tümden iptali gerektiğini,
yukarıda belirtilen sebepler ve mahkemece resen dikkate alınacak nedenlerle;
yapılacak yargılama neticesinde davalının …. İcra Müd. … sayılı
dosyasına yaptığı itirazının iptali ile alacağın yasal faizi ve diğer tüm ferileri ile birlikte tahsili
için takibin devamına ve emsal kararlarda da hükmedildiği şekilde borçlu aleyhine yüzde
yirmiden az olmamak üzere icra inkâr tazminatına hükmedilmesine ve yargılama giderlerinin
davalı üzerinde bırakılmasına ve lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmesine karar verilmesini
talep ve dava edilmiştir.
Davalı tarafa usulüne uygun tebligat yapıldığı ancak dosyaya herhangi bir cevap dilekçesi sunulmadığı anlaşılmıştır.
Davanın; ihlalli geçişten kaynaklanan alacağa ilişkin …. İcra Dairesinin … esas sayılı dosyasında başlatılan takibe yapılan itirazın iptali ve icra inkar tazminatı talebine ilişkin olduğu görüldü.
…. İcra Dairesinin … esas sayılı dosyası sureti celp edilerek dosyamız arasına alınmış olup, takip dosyası incelendiğinde; alacaklının … Anonim Şirketi, borçlunun …Anonim Şirketi olduğu, takibin 7.810,00-TL asıl alacağa ilişkin ilamsız takip olduğu, takip dayanağının ihlalli geçişten kaynaklanan geçiş ücreti para cezasına ilişkin olduğu, 15/11/2021 tarihli ödeme emrinin 20/11/2021 tarihinde borçluya tebliğ edildiği, borçlunun 29/11/2021 tarihinde, süresi içerisinde borca, ferilerine ve faize itiraz ettiği görülmüştür.
Adli Trafik Uzmanı bilirkişi … 03/01/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle; ana para kaçak geçiş bedelinin 1.562,00-TL, 4 katı ceza tutarının 6.248,00-TL, avans faizi tutarının 362,96-TL, %18 KDV’nin 65,33-TL olmak üzere davalıdan takiple istenebilir toplam alacağın 8.238,29 TL olduğu, 7.810,00-TL’ye takip ye takip tarihi itibariyle TC Merkez Bankası yıllık %16,75 olmak üzere ihlalli tarih aralıklarına göre değişen oranlarda İşlemiş faiz yürütüleceği, Davacının İcra İnkar Tazminatı talebinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu tespit ve rapor edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı birlikte incelendiğinde ve değerlendirildiğinde;
2004 sayılı İİK madde 67 uyarınca; “takip talebine itiraz edilen alacaklı, itirazın tebliği tarihinden itibaren bir sene içinde Mahkemeye başvurarak, genel hükümler dairesinde alacağın varlığını ispat suretiyle itirazın iptalini dava edebilir”.
…. İcra Dairesinin … esas sayılı dosyası sureti celp edilerek dosyamız arasına alınmış olup, takip dosyası incelendiğinde; alacaklının … Anonim Şirketi, borçlunun …Anonim Şirketi olduğu, takibin 7.810,00-TL asıl alacağa ilişkin ilamsız takip olduğu, takip dayanağının ihlalli geçişten kaynaklanan geçiş ücreti para cezasına ilişkin olduğu, 15/11/2021 tarihli ödeme emrinin 20/11/2021 tarihinde borçluya tebliğ edildiği, borçlunun 29/11/2021 tarihinde, süresi içerisinde borca, ferilerine ve faize itiraz ettiği, itiraz üzerine takibin durdurulmasına dair bir kararın alacaklı/vekiline tebliğine dair takip dosyası kapsamında mazbataya ve sair bilgi belgeye rastlanmamakla birlikte, eldeki itirazın iptali davasının 03/06/2022 tarihinde açıldığı, alacaklı/vekiline itiraz üzerine takibin durdurulması kararının tebliğine dair mazbata, sair bilgi belge de bulunmadığından İİK madde 67’de öngörülen bir yıllık sürenin işlemeye başlamadığı gibi takip tarihi ile dava tarihi arasında da 1 yıldan az süre bulunduğu görülmekle eldeki itirazın iptali davasının süresi içerisinde açıldığının kabulü gerektiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporunda da belirlendiği üzere davalıya ait … plakalı aracın toplam 6 ihlalli geçiş yaptığı ve bu ihlalli geçişler nedeniyle geçiş ücretleri toplamı 1.013,50-TL, gecikme cezası toplamı 4.054,00-TL olmak üzere toplam 5.067,50-TL olduğu, … plakalı aracın ise toplam 2 ihlalli geçiş yaptığı ve bu ihlalli geçişler nedeniyle geçiş ücretleri toplamı 548,50-TL, gecikme cezası toplamı 2.194,00-TL olmak üzere toplam 2.742,50-TL olduğu belirlenmiş, bilirkişi raporu ile davacının davalıdan talep edebileceği işlemiş faiz ve KDV alacağı da hesaplanmışsa da takip talebi incelendiğinde davacı alacaklının yalnızca asıl alacak talebinde bulunduğu, işlemiş faiz ve KDV alacağı talep edilmediği belirlendiğinden taleple bağlılık ilkesi gereği yalnızca asıl alacak yönünden değerlendirme yapılarak davalıya ait aracın ihlalli geçiş ücretlerinin ödendiğine dair dosya içerisinde herhangi bir bilgi belgenin bulunmadığı dikkate alındığında davacının davalıdan talep edebileceği tutarın 5.067,50-TL ve 2.742,50-TL olmak üzere toplam 7.810,00-TL ihlalli geçiş ücreti olduğu anlaşılmakla, davanın kabulü ile toplam 7.810,00-TL üzerinden itirazın iptali ile takibin devamına karar vermek gerekmiştir.
2004 sayılı İİK madde 67/2.maddesi uyarınca; “Bu davada borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir.” neticeten işbu davada davalı borçlunun itirazının haksızlığına karar verildiğinden hükmolunan meblağın %20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davanın Kabulüne,
…. İcra Dairesinin … esas sayılı takip dosyasında davalının itirazının 7.810,00-TL asıl alacak üzerinden iptaline, takip tarihinden itibaren asıl alacağa yıllık %16,75 ve değişen oranlarda reeskont faizi işletilmek suretiyle takibin devamına,
2-Alacağın %20’si oranında 1562,00-TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Karar tarihi itibariyle alınması gereken 533,50-TL harçtan peşin alınan 94,33-TL harcın mahsubu ile bakiye 439,17-TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-14 maddesi ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği’nin 26.maddesine göre; Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.560,00-TL arabuluculuk ücretinin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan 80,70-TL başvurma harcı, 94,33-TL peşin harç, 11,50-TL vekalet harcı, 37,50-TL tebligat/ posta gideri, 1.250,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.474,03-TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Kendini vekille temsil ettiren davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 7.810,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Yatırılan avanstan artan kısmın yatırana/ vekiline iadesine,
Dair, tarafların/vekillerinin yokluğunda, miktar itibariyle KESİN olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 01/03/2023
Katip …
e-imzalıdır
Hakim …
e-imzalıdır