Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2022/269 Esas
KARAR NO :2023/173
DAVA:Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:20/04/2022
KARAR TARİHİ:24/02/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili Grup … Gıda San. Ve Tic. A.Ş. ile dava dışı … … … Limited ile arasında yapılan anlaşmalara binaen 12 yıl boyunca “…” markasının ve “… franchise sisteminin” Türkiye’deki kullanım haklarının sahibi olarak faaliyet gösterdiğini, bu kapsamda, müvekkili şirket ile davalı arasında alt imtiyaz sağlanmasına ilişkin olaraktaraflarca 18/07/2018 imza tarihli Alt İmtiyaz (franchise) (işletme Lisansı /bayilik)Sözleşmeleri imzalanarak davalı şirkete franchise yetkisinin verilerek …’nda üç farklı lokasyonda … … … markası altında kira sözleşmeleri yapılarak davalı yanca faaliyet gösterildiğini, müvekkilinin, İmtiyaz Hakkı Sahipleri arasında gelişen sürece uygun olarak, 23/11/2021 tarihinde davalı yana gönderilen ihtarname ile, … …’in Türkiye operasyonunda yeni yapılanmalar gerçekleştirilecek olduğundan, 01/12/2021 tarihi itibariyle … … Türkiye franchise haklarının müvekkilinden dava dışı … ve Ticaret A.Ş.’ye geçtiği ve bu kapsamda mevcut alt imtiyaz sözleşmelerinin de söz konusu şirkete devrinin gerektiği, Sözleşme’nin tüm hak ve yükümlülüklerinin, külli ve cüzi halefiyetlerinin tamamının hiçbir eksiklik olmaksızın 01/12/2021 tarihinden itibaren davalı ile … ve Ticaret A.Ş. arasında yürütüleceği bildirildiğini, davalı yanca gönderilen … 28. Noterliği’nin … yevmiye nolu cevabi ihtarnamesi ile, davacı müvekkili şirket ile imtiyaz sahipleri arasındaki sözleşmenin 01/12/2021 tarihi itibariyle sona ermiş olmasına istinaden, müvekkili şirket ile davalı arasındaki Franchise (Alt İmtiyaz) Sözleşmesi’nin de geçerliliğini yitirdiği bildirilmiş olup, henüz davacı tarafın konsinye olarak vermiş olduğu ürünler dahi teslim edilmeden, … … … tabelası indirilerek, aynı yerde başka bir marka altında aynı konseptte faaliyet gösterilmeye başlandığını, müvekkili şirketinde … 48.Noterliği’nin 02306 yevmiye numarası ihtarnamesi ile davalıya rekabet yasağı ve müeyyideleri hatırlatılmış, “..ihtarnamenin tebliğinden itibaren derhal Sözleşme’ye aykırı davranışların ortadan kaldırılmasını, – Sözleşme’ye istinaden böyle bir hakkının mevcut olmadığını bilerek- Sözleşme’nin tarafınızca feshi konusunda ısrarcı olunması durumunda, uğranılan zarar ve ziyanın tazmini ile cezai şartların ödenmesi başta olmak üzere … tüm yasal yollara başvurulacağını ihtar edildiği halde Sözleşme’nin devri kabul edilmediği gibi, Sözleşme’nin sona ermesinden sonraki dönemde uymak zorunda olduğu rekabet yasağına ilişkin hükümler de gösterilen faaliyet ile tartışmaya yer bırakmayacak şekilde ihlal ettiğini, madde 16-rekabet yasağı; 16.1-Franchıse Alan, Garanti Veren Ve Franchıse Alan’ın Hissedarları, Satış Noktasında … Franchıse Sistemi’ni tanıtmak, işletmek ve geliştirmek için elinden gelen her türlü çabayı gösterecek ve bu Anlaşma süresince ve daha sonra, Grup …’nın temin ettiği haklar dışında, … Franchıse Sistemi’ni veya doğrudan iltibas oluşturabilecek veya işbu sözleşme konusu ürünlerle ilgili birebir taklit ve benzeri nitelikte kullanan veya taklit eden yerlerin ve/veya benzeri ticari işletmelerin işletmesine doğrudan veya dolaylı olarak katılmayacak ve Grup … ile doğrudan veya dolaylı olarak rekabet etmeyecektir. Bu yükümlülük, Anlaşmanın sona ermesi veya feshinden sonra da bir (5) yıl süreyle aynen geçerli olacaktır. 16.2-Rekabet yasağı kapsamında Franchıse Alan, Garanti Veren Ve Franchıse Alan’ın Hissedarları, Grup …’nın bizzat faaliyette bulunduğu ya da franchise hakkı verdiği bölgelerde, işbu anlaşma süresince ve anlaşmanın sona ermesinden itibaren bir (1) yıl süre ile, Grup … ürün yelpazesinde bulunan ürünlerin doğrudan muadili ve markaya doğrudan rekabet oluşturan ve/veya oluşturacak aynı konsept ürünleri ihtiva edecek
şekilde faaliyette bulunmayacaklarını kabul ve beyan ederler. 16.3-Franchıse Alan Ve Franchıse Alan’ın yöneticileri (“yönetici” tanımına yönetim
kurulu, şirket ortakları, genel müdür ve müdürleri de dahildir) veya bu Anlaşma süresi içinde, bizzat veya aracı şirketleri veya bağlı kuruluşları yoluyla, Franchıse Alan’ın da bilgisi dahilinde olacak şekilde Grup … ile ve/veya … Franchıse Sistemi’nde faaliyet gösteren herhangi bir satış yeriyle rekabet edecek türden bir işle doğrudan veya dolaylı olarak kötü niyetli olarak iştigal etmeyecek veya böyle bir işe girmeyecektir.16.4- Bu yükümlülüklerine aykırı davranan Franchıse Alan ve Garanti Veren, İmtiyaz Sahiplerinin ve/veya Grup …’nın uğramış olduğu ya da uğrayacağı zararlara ilaveten, Grup …’ya 100.000-€ (yüzellibinEuro) cezai şart ödemeyi kabul ve taahhüt eder. Taraflar arasındaki ticari ilişki çerçevesinde, davacı yanın malvarlığının önemli parçası niteliğindeki teknik know-how başta olmak üzere, iş süreçlerine ilişkin kritik öneme sahipler bilgi ve belgeler, Sözleşme süresi içerisinde davalı taraf ile paylaşıldığı, Davalının … zinciri olarak dünya çapında bilinen … … … markasının franchise’ı olarak, … sektörüne ilişkin tüm avantajlı bilgilere … … markası altında faaliyet göstermeyi vaadederek sahip olduğu ve davalı yan faaliyet gösterdiği havaalanındaki kira sözleşmesini dahi “… … …” markasını kullanarak akdetmiş, marka isminin getirdiği tüm imkanlardan faydalanmış; ancak, Sözleşme’nin kendisine yüklediği yükümlülüklerden imtina etmek ve kar paylaşımı yapmamak adına Sözleşme’nin geçerliliğini yitirdiğini iddia ettiğini, bu doğrultuda, Sözleşme’nin sona ermesinden sonra da, belirlenen 1 yıl boyunca aynı
sektörde faaaliyet göstermesinin tarafların anlaşması ile yasaklanması her iki tarafın da ticari ve hukuki menfaatlerinin korunması için zorunlu bir düzenle olduğu, davalı yan, tamamen kötüniyetli olarak, davacının devre ilişkin bildirimini fırsat bilmiş ve dava dışı … ve Ticaret A.Ş.’ne yapılan devri kabul etmemek gibi bir sözleşmesel hakkı olmamasına rağmen, alt imtiyaz sözleşmesini haksız şekilde feshetmiş ve Hemen akabinde ise, davacının franchise’ı olarak faaliyet gösterdiği alan ile birebir aynı konseptte ve aynı yerde “… …” isimli farklı bir marka altında çalışmaya başladığını, Bu durumun 08.03.2022 tarihinde bahse konu işyerinden alışveriş yapılması sonucunda alınan kasa fişleri ile de sabit olduğu ve … isimli yeni işletmenin, … … … ile neredeyse tamamen aynı içeriklere sahip olarak faaliyet gösterdiğini ifade ederek, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalması kaydıyla şimdilik Sözleşme’nin rekabet yasağı maddesinin ihlali sebebiyle sözleşmeye göre ödenmesi kararlaştırılan cezai şart bedelinin tahsili amacıyla şimdilik 100.000 TL’nin fesih tarihinden itibaren işlemiş ve işleyecek en yüksek ticari avans faiz oranıyla birlikte tahsiline,Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava edilmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde: Davacı Grup …, Davalı …’ne zaten havaalanı içerisinde … unvanı altında başka markaların işletmesini yapılmasına
izin vermiş ve bu durumun da sözleşmenin rekabet yasağını ihlal etmeyeceğine dair yazılı onay vermiştir. 05/08/2019 tarihinde Grup …, …’nın havaalanında kendi unvanı altında faaliyet göstermesine icazet göstermiş, açık olarak bu durumun rekabet yasağına ihlal teşkil etmeyeceğini yazılı olarak onaylamıştır.
Davalı, zaten … … adı altında işletmecilik yaptığı dönemde dahi birebir aynı lokasyon (…) içerisinde aynı sektörde başka isimle faaliyet
göstermiştir ve bu duruma Davacı yazılı onay vermiştir. Davacı tarafından aynı lokasyonda…’nın başka markalar ile faaliyet göstermesinin rekabet yasağını ihlal etmeyeceğine dair verilen onay belli ki işbu davayı açarken unutulmuştur. Dolayısıyla, rekabet yasağını ihlal iddiası ile açılmış olan işbu dava, davalı’nın havaalanı (birebir aynı lokasyon) içerisinde başka marka İle aynı sektörde faaliyet göstermesine verilen icazet belgesinin varlığı ile zaten sayın mahkemenizce davanın reddi gerekmektedir. Rekabet İçin Müvekkil Şirket’e onay verilmiş olmasının yanı sıra, sözleşme’nin, imtiyaz sahibi … … tarafından master franchise Grup …’nin yetkilerinin elinden alınması sebebiyle sona erdiği, bu sebeple Müvekkil ile olan alt imtiyaz sözleşmesinin de önşartlar
1.1 gereği sona erdiği kabul edilmelidir. …, … kökenli … zinciri … … … Internatıonal markasının Türkiye master franchise haklarınasahiptir. Davalı taraf …,18.07.2018 tarihinde Alt İmtiyaz (franchise)(işletme Lisansı/bayilik) Sözleşmesi başlıklı sözleşme ile Grup …’nin alt imtiyaz sahibi olarak … … adıyla İstanbul
Havalimanı gibi özel bir lokasyonda yüklü masraflar yaparak kiralamış olduğu dükkanda ticari faaliyetine başlamıştır. Sözleşmenin imzalanmasına istinaden … … adıyla …’nda ticarete başlayan …, Grup … ile 23 Kasım 2021 tarihinde kendilerine iletilen … yevmiye nolu ihtarnameyi teslim alana dek sağlıklı bir ticari ilişki yürütmeye devam etmiştir. 23 Kasım 2021 tarihinde Müvekkil Şirkete gönderilmiş olan ve Müvekkil ile Muhatap arasında mevcut olan alt İmtiyaz (franchise) (işletme Lisansı/ Bayilik) Sözleşmesi’ne ilişkin ilk ihtarnamede “01.12.2021 tarihi itibariyle İhtar Eden ile İmtiyaz Sahibi arasındaki Master Franchise Sözlesmesi’nin sona erdiği” bildirilmiştir. Bu ihtarname ile Grup …, İmtiyaz Sahibi yani … … ile arasındaki ilişkinin
sonlandığını ikrar etmiş bulunmaktadır. 23 Kasım 2021 tarihli ihtarnamenin devamında şu ifadeler yer almaktadır; “Master Franchise sözleşmesinin sona ermiş olmasına istinaden, imtiyaz sahipleri tarafından yapılan bildirim ile 01.12.2021 tarihi itibariyle … … Türkiye haklarının … ve Ticaret A.Ş.’ye geçtiği ve bu kapsamda mevcut imtiyaz sözleşmelerinin de söz konusu şirkete devri gereği tarafımıza bildirilmiştir. Bu sebeple sözleşmenin tüm hak ve
yükümlülükleri, kültü ve cüzzi halefiyetlehnin tamamı hiçbir eksiklik olmaksızın firmanız ile … … Gıda arasında yürütülecektir.” ihtarnamenin genelinde hakim olan belirsizlik ve muğlaklık karşısında Grup …’nin kararına anlam veremeyen davalı …, ihtarnameden … …’in Türkiye’de Grup …’ye vermiş olduğu master franchise olma yetkisinin sonlandırılmış mı yoksa devir mi edilmiş olduğunu anlayamamıştır ve bu durumu tespit etmek istemiştir. … … master franchise yetkisi … … Gıda’ya devir mi edilmiştir yoksa … ile Avusturalya markası … … arasındaki master franchise sözleşmesi sonlandırılıp, Avusturya şirketi
… …, … ile yeni bir master franchise sözleşmesi mi yapmıştıri. Bir sona erme mi, yoksa devir mi söz konusudur. Bu konuyu netleştirmek adına ihtarnameye cevabında Müvekkil Şirket, ihtarnameye cevap İletebilmek için Grup …’den aşağıda yer alan bilgi ve belgelerin iletilmesini talep etmiştir. Avusturalya şirketi … … … … (“İmtiyaz Sahibi”) ve Muhatap Grup … arasında yapılan sözleşmenin bir nüshası, -… Ve Ticaret A.ş ile Grup … arasında imzalanan devir sözleşmesinin bir nüshası, ve … Ve Ticaret A.ş ile ana marka olan … Jean’s … … Arasında imzalanmış olan sözleşmenin bir nüshası. Eğer mevcut ise, Muhatap Grup … Gıda San. Ve Tic. A.ş. Ve … Jean’s … … (“İmtiyaz Sahibi”) arasında imzalanmış olan fesih sözleşmesinin bir nüshasını talep edilmiştir. Buna istinaden 20.12.2021 tarihli cevaplarında Grup …, … ilE Grup … arasında imzalanan devir sözleşmelerinin gizlilik yükümlülükleri gereği tarafımıza iletilemeyecek olduğu bilgisi verilmiş ve bağımsız bir tüzel kişilik olan …’ın … ile imzaladığı sözleşmenin de kendilerinde olmadığı tarafımıza iletmişlerdir. Oysa ki, Avıısturalya markası … … arasındaki master franchise sözleşmesi sonlandırılıp, Avusturya şirketi … …, … ile yeni bir master franchise sözleşmesi mi yapılmıştır, yani bir sonra erme mi yoksa bir devir mi söz konusudur, bu durum netleşmeden ve tarafımıza bir açıklama yapılmadan Davacı ile aramızdaki durumun ne olduğu da belirsizdir. Bu karışıklığı gidermek adına; 1) eğer (… … ve grup … arasındaki sözleşmede) fesih mevcut ise, yani grup … ile … … arasındaki sözleşme sonlandırıldı ise; bu takdirde tarafımızın alt franchise olarak grup … ile olan alt imtiyaz sözleşmesi de bu sözleşmenin ön şartlarından, madde 1 (ön şartlar 1.1) gereği zaten sonra ermiştir. çünkü alt imtiyaz sözleşmesinin geçerliliği, Grup …’nin master franchise … … ile olan ana imtiyaz sözleşmesinin devamına bağlanmıştır.
Ön Şartlar Madde 1.1.: “Franchise Alan, Grup … İle İmtiyaz Sahipleri arasındaki sözleşmelerin devamının işbu anlaşmanın devamı için bir ön şart olduğunu ve her ne sebeple olursa olsun Grup … iie İmtiyaz Sahipleri arasındaki sözleşmenin sona ermesi halinde işbu anlaşmanın da sona ereceğini karşılıksız, peşinen, kabul ve beyan eder.” şeklinde düzenlenmiştir. 2) Eğer devir yapılmış ise, yine bu sözleşmenin 12. maddesi gereği devir için alt franchise olarak tarafımızın onay vermesi şartı aranmaktadır. tarafımızın devir ile ticari ve hukuki menfaatlerinin ve şartların değişip değişmediğini değerlendirmesi gerekmektedir, ve bu durumda da talep edilen bilgi ve belgelere ihtiyacı vardır. Sözleşmenin 12.3 Maddesinde: “Grup …, bu Arılaşmayı franchise alan’ın hukuki ve ticari menfaatlerinde bir değişiklik yapılmaması kaydıyla üçüncü bir şahıs veya şirkete devredebilir.” yazmaktadır. Franchise Alan olarak … Gıda’nın hukuki ve ticari menfaatlerinde bir değişiklik olup olmayacağını değerlendirebilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme içinde, takdir edersini ki, Grup …’nin en azından …’nın ihtarnamesinde talep ettiği bilgi ve belgeleri paylaşması gerekmektedir. …’ya dayatma şeklinde bir devir süreci yürütülmesi sözleşmeye (12. madddeye) aykırılık teşkil etmektedir. Sözleşmenin devri normal şartlarda devreden, devralan ve sözleşmede kalanın birbirine uygun irade beyanını gerektirmekle beraber, devir için önceden verilen iznin geçerli olması için sözleşmede kalan tarafın hak kayıplarına engel olunabilmesi için kendisine
bilgi verilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla davacı’nın tarafımızdan hangi sıfat ile dava dilekçesinde belirtmiş olduğu taleplerde bulunduğu hakkında bîr açıklama beklemekle beraber, sayın mahkemenizin tacirler arasındaki bu sözleşmeyi inceleyerek, taraflar arasındaki ihlalin gerçekleşip gerçekleşmediği ve Grup …’nin hangi sıfatla İşbu davasını açtığı konusunda bizleri aydınlatmasını ummaktayız. Bu konu, davacı tarafın cevap olarak gönderdiği 20 Aralık 2020 tarihli ve … yevmiye nolu ihtarnamesinde, basiretli bir tacire kesinlikle uymayacak cinsten verdiği cevap ile muğlak bırakılmış ve aramızdaki güven ilişkisini sarsmıştır. Kaldı ki aradaki güven ilişkisi bu durum öncesinde de, Grup …’nin sahibi olan …’in basına son birkaç yılda sıklıkla yansımış olan konkordato ve olası haciz haberleriyle zaten zedelenmiş bir halde olmasına rağmen iki şirket arasındaki ticari ilişki sorunsuzca yürümeye devam etmekteydi. Bu duruma ek olarak belirtmek gerekir ki, hakların yeni sahibi olduğu iddia edilen … ve Ticaret Anonim Şirketi’nden de davalı tarafa herhangi bir bilgi yâda talep gelmemiştir. Gelen ihtarlar ve verilen muğlak cevaplar sonucunda,,ihtarlarda adı geçen hakların yeni sahibi … … Gıda’nın da Davalı tarafa hiçbir şekilde ulaşmayıp, iletişime geçmemesi sonucunda, Davalı …, Grup …’nin ihtarnamelerdeki beyanlarına dayanmış ve ana imtiyaz sahibi … ile Grup … arasındaki sözleşmenin sonlandığı beyanı nedeniyle … ve … arasındaki alt imtiyaz sözleşmesinin de hukuken sona erdiği kanısına varmıştır. Müvekkil …, master franchise Grup …’nin imtiyaz haklarını kaybetmesi nedeniyle, … … tabelasını indirmek durumunda kalarak, işletmesine kendi markası olar … adını kullanarak devam etme karart almıştır. Bu muğlaklığı giderebilmek adına … Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi; Prof. Dr. …’dan bir mütalaa talep etmiş bulunmaktayız. Dolayısıyla, bir an için sözleşmenin sona ermediğini ve devir olduğunu varsaysak dahi, devir için tarafımızın onayı gerekmektedir ve tüm bu muğlaklık ortasında devre onay vermemiz mümkün değildir.
Rekabet yasağı maddesi (16. Madde) “Bu yükümlülük, Anlaşmanın sona ermesi veya feshinden sonra da bir (5) yıl süreyle aynen geçerli olacaktır” şeklinde kaleme alınmıştır. 4 Ocak 2022 tarihinde davacı tarafından tarafımıza iletilen 4 ocak 2022 tarihli ve … yevmiye nolu ihtarnamenin ikinci sayfasında yer alan yedinci paragrafında da rekabet yasağının “Sözleşmenin sona ermesi veya feshinden sonra da 5 yıl süre ile” geçerli olduğu, “aksi takdirde, Sözleşme’de
belirtilen cezai şartların uygulanacağı” yazılmıştır. TBK 25. Maddesi “Genel işlem koşullarına, dürüstlük kuralına aykırı olarak, karşı tarafın aleyhine veya onun durumunu ağırlaştırıcı nitelikte hükümler konulamaz” şeklindedir. Sözleşmenin genel işlem koşulları niteliğinde olan 16. Maddesi franchise alan aleyhine
tek taraflı ve karşılıksız olarak rekabet etmeme yükümlülüğü getirerek dürüstlük kuralına aykırı ve tek taraflı olarak Müvekkil’in durumunu ağırlaştırıcı nitelikte kaleme alınmıştır. Dolayısıyla, TBK 25 Maddesi gereği geçersizdir. Öte yanda, maddenin geçersiz olmadığını varsaysak dahi, Davacı Grup …’nin 16. Madde rekabet yasağının uygulama bulabilmesi için TTK 123/1 hükümleri uyarınca …’ya uygun bir tazminat ödemesi gerekmektedir. Müvekkil şirkete herhangi bir karşılık Ödenmeksizin rekabet özgürlüğünün kısıtlanması temel anayasal haklardan çalışma özgürlüğü ile bağdaşmamaktadır.
Öngörülen rekabet yasağı karşısında Franchise Alan davalı …’ya Grup … herhangi bir tazminat yada ücret ödenmemiştir fakat TTK Madde 123 gereği bu
tazminat bir zorunluluktur, Tazminat ödeme borcu yerine getirilmediğinden ötürü, rekabet yasağının uygulanması Franchise Alan …’nın durumunun dürüstlük
kurallarına aykırı olarak ağırlaşacaktır. Bu durumda TBK Madde 25 uygulanması gerekir ve genel işlem şartları niteliği taşıyan sözleşmenin 16. Maddesinin hükümsüz olduğu sonucu doğacaktır. Davacı Franchise Veren’in ödemek zorunda olduğu tazminat borcunu ödememiştir ve ifa etmeyi de önermemiştir, dolayısıyla Davalı da ödemezlik defii’ni ileri sürme hakkını kullanabilecektir. Davacı tarafından tazminat borcu ifa edilmediğinden, Davalı rekabet yasağı anlaşmasını haklt sebeple sona erdirebilme hakkında sahiptir. Bu konuda detaylı açıklama, yine Sayın Prof. Dr. … tarafından düzenlenen mütalaada bulunabilecektir. Davacı yanın ihtarlara yansıyan İradelerinden de anlaşılacağı üzere Master Franchise Grup … ile imtiyaz Veren … … arasındaki sözleşmenin sona ermesinden ötürü Grup … ile Müvekkil … arasında 18.07.2018 tarihinde akdedilen sözleşmenin de ön şartlar başlıklı 1.1 hükmü uyarınca sona ermiş olduğu, ve böyle bir ön şart hükmü karşısında sözleşmenin devir ve temlikinin gerçekleşme ihtimalinin de olmadığından bahisle; Master Franchise olarak Grup …’nin tüm yetkilerinin sona ermesi sebebiyle rekabet yasağı iddia edebilecek herhangi bir hakkının da artık kalmadığı ve böyle bir hak iddia edememesi nedeniyle, ayrıca rekabet yasağı hususunun, müvekkilimize verilen “rekabet yasağına aykırılık teşkil etmeyeceğine dair imzalı izin” ile birlikte ileri sürülmesinin de yolunun kapanmasından ötürü, tüm bu hususlar dışında ise rekabet yasağının hukuki geçerliliği açısından zaten problemler olduğu: taraflar arasında TTK 123’de öngörülen belge teslimi adıyla ana sözleşme dışında ayrıca yazılı bir sözleşme düzenlenmemesi sebebiyle rekabet yasağı ve cezai şart maddelerinin geçersiz olması nedeniyle, taraflar arasında imzalanmış sözleşmenin rekabet yasağını içeren 16. Maddesinde, rekabet yasağının süresinin açıkça ortaya koyulmamasından kaynaklı olarak TBK Madde 23 uyarınca maddenin geçersiz olduğu, geçerli olduğunu kabul anlamına gelmemekle birlikte, bir an için geçerli olduğunu kabul etsek dahi TTK Madde 123 gereği rekabet yasağı karşılığında yasak getiren tarafın yasak getirilen tarafa tazminat ya da ücret ödemesinin zorunlu olduğu ancak herhangi bir tazminat ya da ücret adı altında ödemenin gerçekleşmemesi sebebiyle bu şart gerçekleşmeksizin böyle bir madde düzenlenmesinin Franchise Alan’ın durumunu dürüstlük kuralına aykırı olacak şekilde ağırlaştırması nedeniyle bu maddenin genel işlem şartı olarak nitelendirilerek kesin hükümsüz olması nedeniyle, sayın mahkemenizce re’sen tespit edilecek sair nedenlerden, davanın reddi’ne, yargılama gideri ve vekâlet ücretinin davacı yana bırakılmasına karar verilmesini…” talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Davanın; taraflar arasında düzenlenen sözleşmeye istinaden rekabet yasağının ihlali iddiasına ilişkin cezai şart bedeli alacağı talebinden ibaret olduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili davada; Arabuluculuk anlaşmama tutanağı, taraflar arasında akdedilmiş olan 18/07/2018 imza tarihli üç adet alt imtiyaz (franchise) (işletme lisansı /bayilik) sözleşmesi, … 33.Noterliği’nin … Yevmiye nolu ihtarnamesi, … 28.Noterliği’nin … yevmiye nolu ihtarnamesi, kiralanan yerin çevresine ilişkin fotoğraflar, davacının yeni marka altında “… Gıda Turizm ve İnşaat San. Ve Tic. Ltd. Şti.” olarak çalıştığına dair kasa fişleri, tarafların ticari defter, kayıt ve belgeleri, keşif, tanık, bilirkişi incelemesi, yemin ve ikamesi mümkün her türlü yasal delile dayanmıştır.
Tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda dosyanın bilirkişi heyetine tevdii edildiği, 06/01/2023 tarihli bilirkişi heyeti raporunda özetle; Mahkemenizin görevlendirme kararında tarafımızdan istendiği gibi; iddia, savunma, toplanan deliller ve tarafların ilişki dönemini kapsayan ticari defter ve belgeleri üzerinde
yapılan inceleme neticesinde; yukarıda detaylı olarak açıkladığımız gerekçelerle, davacının davalıdan iddia ve talep ettiği gibi bir alacağının (cezai şart alacağının) bulunmadığı; yani iddia ettiği gibi bir alacağa (cezai şart alacağına) hak kazanamadığı, kanaatine varıldığı tespit ve rapor edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; Dava konusu uyuşmazlığın, davalı ile davacı arasında akdedilmiş olan Franchise Sözleşmesinin feshedilmiş olması ve davacının aynı işyerinde (aynı kafeteryada), aynı iş kolunda, fakat başka bir Marka altında faaliyet göstermeye başlaması nedeniyle, davacının, sözleşmenin 16 nolu maddesi hükümleri uyarınca davalıdan Cezai Şart talep etmeye hak kazanıp kazanamadığı noktasında toplandığı, davalı ile davacı arasında 18.07.2018 tarihli Franchise Sözleşmesinin bağıtlandığı, Davacı ile Davalı arasındaki Franchise Sözleşmesi henüz devam etmekteyken, 23.11.2021 tarihinde Davacı tarafından Davalıya ihtarname keşide edilmiş olup, bu ihtarnamede Davacının … …’in Türkiye operasyonunda yeni yapılanmalar gerçekleştirilecek olduğundan, 01.12.2021 tarihi itibariyle davacı ile imtiyaz sahipleri arasındaki Master Franchise Sözleşmesinin sona ermiş olduğunun bildirildiği, Davacı ile Davalı arasında akdedilmiş olan Franchise Sözleşmesinin ön şartlar başlıklı kısmında 1-1 nolu maddede yer alan hükme göre; davacı ile imtiyaz sahipleri arasında akdedilmiş olan Sözleşmenin devam etmesi, davalı ile davacı arasında akdedilmiş olan franchise sözleşmenin devam etmesinin ön şartı olduğu, dolayısıyla da, davacı ile imtiyaz sahipleri arasında akdedilmiş olan Sözleşme herhangi bir sebeple sona erdiği takdirde, davalı ile davacı arasında akdedilmiş olan Franchise Sözleşmesi de kendiliğinden herhangi bir fesih beyanına gerek olmaksızın) sona ereceği, Davacı ile Davalı arasındaki Franchise Sözleşmesi henüz devam etmekteyken ve de toplam 10 yıllık süresinin sona ermesine uzunca bir zaman varken, yani süresi 18.07.2028 tarihinde sona erecek iken, 23.11.2021 tarihinde davacı tarafından davalıya ihtarname keşide edilmiş olup, davacı ile imtiyaz sahipleri arasında Sözleşmenin 01.12.2021 tarihi itibariyle sona ermiş olduğu bildirildiği, bu bildirim üzerine, Franchise Sözleşmesinin ön şartlar başlıklı kısmında 1-1 nolu maddede yer alan hüküm uyarınca, davacı ile Davalı arasındaki Franchise Sözleşmesi 01.12.2021 tarihi itibariyle, yani normal süresinin dolmasına, yani 18.07.2028 tarihinin gelmesine henüz uzunca bir zaman varken sona erdiği, Davacının davalıdan iddia ve talep ettiği gibi bir alacağının (cezai şart alacağının) bulunmadığı; yani iddia ettiği gibi bir alacağa (cezai şart alacağına) hak kazanamadığı tespit ve rapor edilmekle, denetlemeye ve hükme dayanak etmeye elverişli bilirkişi raporuna göre davanın reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli 179,90 -TL harcın başlangıçta peşin alınan 1.707,75 -TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.527,85-TL harcın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
-6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-14 maddesi ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği’nin 26.maddesine göre; Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacı yanca yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 16.000,00 -TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Tarafların gider avansından artan bakiyesinin karar kesinleştiğinde re’sen taraflara/vekiline iadesine,
Dair, Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde Mahkememize verilecek bir dilekçe ile veya başka bir yer Mahkemesi aracılığı ile gönderilecek bir dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 24/02/2023
Katip …
E-imzalıdır.
Hakim …
E-imzalıdır.