Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/823 Esas
KARAR NO:2022/692

DAVA:Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ:22/12/2021
KARAR TARİHİ:13/10/2022

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkil şirketin yevmiye defteri ve şirkete ait evrakların saklandığı arşiv deposunun bulunduğu bölgede 30/11/2021 tarihinde LODOS kaynaklı kuvvetli fırtına ve sağanak yağış meydana geldiği, bunun sonucunda deponun bulunduğu tek katlı binanın çatısının yaklaşık 60 m2’lik kısmının ve duvarları da çökme ve hasar meydana geldiğini, şirkete ait ticari defter ve evrakların ıslanarak kullanılamaz hale geldiğini ve zayii olduğunu, olay tarihinde işi şehir dışında olan müvekkil şirket yetkililerinin olaydan 13/12/2021 tarihinde depoya geldiklerinde haberdar olduklarını, durumun öğrenilmesi ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı / … İtfaiye Grup Amirliği’ne müracaat edildiğini, depoyu su basmasının 30/11/2021 gecesinde gerçekleştiğini ve itfaiyenin ertesi günün hasar tespiti için depoya intikal ettiğini, müvekkil şirketin de deposunun bulunduğu bölgede 160’dan fazla benzer olay meydana geldiğini, … İtfaiye Grup Amirliğince düzenlenen 13/12/2021 tarihli itfaiye olay raporu verildiğini, bu doğrultuda müvekkil şirketçe 18/12/2021 tarihinde posta gazetesine şirket evraklarının zayi olduğuna dair ilan verildiğini, itfaiye raporundan da anlaşılacağı üzere fırtına nedeniyle arşiv bölümünün çatısı açılmış, uçmuş ve sonrasında sağanak yağış sonucu arşivde bulunan müvekkil şirketin 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016 ve 2017 yıllarına ait onaylı yevmiye defterleri, defter-i kebir, envanter defterleri, 01/01/2010 / 28/11/2021 tarihleri arasındaki gider faturaları, ürün emtia alım faturaları, gider belgeleri, önceki dönemlere ait personel, SGK işe giriş ve işten çıkış bildirgeleri, ücret bordoları, özlük dosyaları, 01/01/2010 / 31/10/2021 tarihleri arasındaki mali bütün belgelerin zayi olduğunu, TTK 82/7 maddesi uyarınca ilgili bütün belgelerin zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep ve dava ettikleri anlaşıldı.
DELİLLER
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmiş, davada; 13/12/2021 tarihli itfaiye olay raporu, olay yeri fotoğrafları, gazete ilanı, keşif, bilirkişi incelemesi ve tanık deliline dayanmışlardır.
Getirtilip incelenen ticaret sicil kaydına göre; … SANYAİ VE TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ’nin istanbul Ticaret Sicil Memurluğunun …-0 sicil numarasında kayıtlı “… Mah. … Sok. No:6 A …/…” adresinde faaliyet gösterdiği, 21/09/2021 tarihinde şirketin son tescilini yaptırdığı anlaşılmıştır.
Zayii belgesi talep eden dava şirketin ticari defterleri hakkında bir soruşturma bulunup bulunmadığı hususunda İstanbul … Vergi Dairesine yazılan teskereye cevap verildiği, verilen cevabi yazıda ilgili şirketin ticari defterleri hakkında dava kaydı / soruşturma bulunmadığı ancak ilgili mükellefin 19/04/2018 tarihinden itibaren … Vergi Dairesi Müdürlüğüne tabii mükellef olduğunu, ilgili teskerenin gereği için … Vergi Dairesi Müdürlüğüne gönderildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
… Vergi Dairesi Müdürlüğünden gelen cevabi yazıda zayii belgesi talep eden davacı şirketin ticari defterleri hakkında dairelerince intikal eden herhangi bir inceleme bulunmadığı ve şirkete ait vergi borcunun bulunmadığının bildirildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce oluşturulan 07/01/2022 tarihli tensip zaptının 3 nolu ara kararı ile tasdike tabi defterlerin hangi Noterlikte tasdik edildiğinin bildirilmesinin istenildiği, davacı yanca 17/01/2022 tarihli dilekçe ile 2011, 2012, 2013 ve 2014 yıllarına ait ticari defterlerin … 6. Noterliğinde tasdik edildiğini, şirkete ait 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 ve 2021 yıllarına ait ticari defterlerin ise E-defter olduğu ve bunların …. Noterliğinde tasdik edildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
… 6. Noterliğine yazılan teskereye 24/03/2022 tarihinde cevap verildiği, ilgili cevabi yazıda zayii belgesi talep eden davacı … MADDELERl TOPTAN
PAZARLAMA SANAYİ VE TlCARET LIMITED ŞİRKETİ’nin 2011 yılına ait 30/12/2010 tasdik tarihli … yevmiye numaralı yevmiye defteri, … yevmiye numaralı kebir defteri , … yevmiye numaralı envanter defteri, 2012 yılına ait 29/12/2011 tasdik tarihli … yevmiye numaralı yevmiye defteri, … yevmiye numaralı kebir defteri, … yevmiye numaralı envanter defteri, 2013 yılına ait 31/12/2012 tasdik tarihli, … yevmiye numaralı yevmiye defteri, … yevmiye numaralı kebir defteri, … yevmiye numaralı envanter defteri ve 2014 yılına ait 31/12/2013 tarih ve … yevmiye numaralı yevmiye defteri, 46901 yevmiye numaralı kebir defteri ve … yevmiye numaralı envanter defterinin Noterliklerinde belirtilen tarih ve yevmiye numaraları ile tasdik edildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
…. Noterliğine yazılan teskereye 24/03/2022 tarihinde cevap verildiği, ilgili cevabi yazıda 2015 yılına ait, … envanter tasdik no, 30/12/2014 tasdik tarihli, 2016 yılına ait, … envanter tasdik no, 23/12/2015 tasdik tarihli, 2017 yılına ait, … envanter tasdik no, 19/12/2016 tasdik tarihli, 2018 yılına ait, … envanter tasdik no, 23/12/2017 tasdik tarihli, 2019 yılına ait, … envanter tasdik no, 27/12/2018 tasdik tarihli, 2020 yılına ait, … envanter tasdik no, 19/12/2019 tasdik tarihli, 2021 yılına ait, … envanter tasdik no, 18/12/2020 tasdik tarihli envanter defterlerinin Noterliklerince tasdik edildiğinin ancak söz konusu defterlerin e-defter olmayıp fiziki ve kağıt ortamda tasdik edildiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizin 21/04/2022 tarihli duruşmasının 1 nolu ara kararı ile davacı yanan dava dilekçesi kapsamında zayii olduğun belirttiği ticari defter ve belgeler ile SGK bildirgeleri ücret bordroları, özlük dosyalarından hangilerinin saklanması gereken defter ve belgeler kapsamında olduğu hususunda bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş olup, bilirkişi … tarafından 06/07/2022 tarihinde sunulan raporda “…. Davacı şirketin, Ticari İkametgahı olan “… Mah. … Sk. No. 6/A …/… “ adresinde 30.11.2021 tarihinde meydana gelen Lodos fırtınası nedeniyle 1.kat çatının yaklaşık 60 m2 ‘lık kısmının ve işbu kata ilişkin duvarların fırtına nedeniyle hasarlandığı, Davacı, dava dilekçesi 2.madde de aynen : “Olay tarihinde işi için şehir dışında olan müvekkil şirket yetkilileri, olaydan 13.12.2021 tarihinde depoya geldiklerinde haberdar olmuştur. Durumun öğrenilmesi üzerine aynı gün İstanbul Büyükşehir Belediye İtfaiye Daire Başkanlığı … Grup Amirliğine müracaat edilmiş, olayın 30.11.2021 gecesi gerçekleştiği ve itfaiyenin de ertesi gün hasar tespiti için depoya intikal ettiği anlaşılmıştır…..” şeklindeki beyanı ile … İtfaiye Grup Amirliği tarafından düzenlenen 13.12.2021 tarihli “İtfaiye Olay Raporu” daki tarihlerin çelişkili olduğu, İhbarın 01.12.2021 tarihinde yapıldığı, aynı gün içinde olay yerine 3 personel ve 1 araçla intikal edildiği rapor edildiği,
Davacı Fırtına sonrasında yağan Yağmur nedeniyle de dava dilekçesinde belirtilen ilgili yıllara ilişkin ticari defterlerin (Yevmiye, kebir, envanter) belgelerin ıslanmak suretiyle hasarlandığı ve zayi olduğu yönünde iddia edilerek ZAYİ BELGESİ verilmesi talepli işbu davayı ikame ettiği, Davacının Zayi Belge Talebine dayanak olarak dosyaya sunulan İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Müdürlüğün / … İtfaiye Grup Amirliği tarafından düzenlenen 13.12.2021 tarihli İTFAİYE OLAY RAPORUNDA, Fırtınanın 29/30.11.2021 tarihinde olduğu ve fırtına nedeniyle Çatının 60 m2 lık kısmının ve çatı duvarlarının hasar gördüğü, bir kısım evraklarında hasarlandığı yönünde rapor edildiği, İlgili raporda hasarlanan ve zayi olan evrakların Fırtına sonrası yağan yağmur ile ISLANMA SURETİYLE hasarlandığına dair de her hangi bir tespite yer verilmediği, Davacı tarafından, Zayi Talebinde bulunduğu Ticari defter, kayıt ve belgelerine ilişkin olarak her hangi bir delil tespitinin yapıldığına ilişkin somut bir başka belgede (Mahkeme kararı ile bilirkişi marifesiyle tespit yapılmadığı..) dosyaya sunulu olmadığı,
Dosyaya sunulan ilgili depoda olduğu belirtilen evrakların görüntülerinden, dava dilekçesindeki beyanlar ile rapordaki tarihlerin uyumsuzluğu, Söz konusu evrakların ISLANMA suretiyle zayi olduğuna ilişkin İtfaiye raporunda da her hangi bir tespite yer verilememiş olmasıda birlikte değerlendirildiğinde bu hususta kanaat oluşmadığı,
Tamamen Mahkemeniz takdirlerinde olmak üzere:Davacının, Zayi Belge talebinin yukarıda yapılan tespit, değerlendirme ve sunulan deliller çerçevesinde benimsenmesi halinde :
-2011,2012, 2013, 2014 yıllarına ilişkin Yevmiye, Defteri Kebir, Envanter
-2015, 2016,, 2017 yıllarına ilişkin Envanter Defter-01.01.2010 – 28.11.2021 arası yıllara ilişkin gider faturaları, ürün emtia alım faturaları, gider belgeleri, önceki dönemlere ait personel SGK işe giriş ve işten çıkış bidirgeleri, ücret bordroları, özlük dosyaları, – 01.01.2010/28.11.2021 arası mali bütün belgeler İÇİN ZAYİ BELGESİ VERİLMESİ HUSUSU MAHKEMENİZ TAKİDRLERİNDE OLDUĞU…” tespit ve rapor edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, zayi belgesi verilmesi talebine ilişkindir. Davacı yan; 30/11/2021 tarihinde meydana gelen lodos kaynaklı kuvvetli yağış sonrası davacı şirketin ticari defter ve belgelerinin zayii olduğunun tespiti ile zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
TTK’nun 82. maddesine göre, her tacir; ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarını ve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini, alınan ticari mektupları, gönderilen ticari mektupların suretlerini, 64. maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri, sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.

TTK’nun 82/7 maddesine göre de; bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.
TTK’nın 82. maddesinde neler için zayi belgesi verilmesi istenebileceği tahdidi olarak gösterilmemiş, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerden söz edilmiştir (Y11HD., 08.12.2014 tarih, 2014/12543-19170 E. K.).
Zayi belgesi verilmesi davaları sonuçları itibariyle sadece davacı taraf yönünden değil, davada taraf olmayan kimseler bakımından da sonuç doğuran dava türlerindendir. Mahkemece bu tür davalarda yapılacak incelemeler, sadece davacı tarafın iddia ve delilleri ile sınırlandırılmamalı, zayi belgesi verilmesi istenilen belgelerin, bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu belgelerden olup olmadığı, TTK’nın 68. maddesinde yazılı afet kavramına davacıya kusur izafe edilemeyecek olan ve irade dışında meydana gelen olayların girebileceği gözetilerek tacirin belgelerini muhafazada gerekli dikkat ve özeni gösterip göstermediği, tasdike tabi defterlerin tasdik edilip edilmediği, davacıya ait defterler hakkında soruşturma bulunup bulunmadığı ve iddia edilen olayın meydana geldiği yerin tacirin faaliyette bulunduğu yerlerden olup olmadığı hususlarının araştırılarak, ticaret sicil kayıtları getirtilmek suretiyle olayın şüpheden uzak bir şekilde meydana gelip gelmediğinin tespiti gerekir (YHGK. 16.03.2016 tarih, 2014/827 Esas, 2016/311 Karar).
Mahkememizce görevlendirilen bilirkişi … tarafından tanzim edilen 06/07/2022 tarihli bilirkişi raporunda; davacı şirketin, ticari ikametgahında 30.11.2021 tarihinde meydana gelen lodos fırtınası nedeniyle 1.kat çatının yaklaşık 60 m2‘lık kısmının ve işbu kata ilişkin duvarların fırtına nedeniyle hasarlandığı, davacı yana göre şehir dışında olan şirket Yetkililerinin 13.12.2021 tarihinde depoya geldiklerinde durumdan haberdar olduklarını ileri sürdükleri, durumun öğrenilmesi üzerine aynı gün …Belediye İtfaiye Daire Başkanlığı … Grup Amirliğine müracaat edildiği, olayın 30.11.2021 gecesi gerçekleştiği ve itfaiyenin de ertesi gün hasar tespiti için depoya intikal ettiğinin ileri sürüldüğü ancak … İtfaiye Grup Amirliği tarafından düzenlenen 13.12.2021 tarihli “İtfaiye Olay Raporu” daki tarihlerin çelişkili olduğu, ihbarın 01.12.2021 tarihinde yapıldığı, aynı gün içinde olay yerine 3 personel ve 1 araçla intikal edildiğinin rapor edildiği, yine davacı yan tarafından zayi belgesi verilmesi talebine dayanak olarak dosyaya sunulan … İtfaiye Grup Amirliği tarafından düzenlenen 13.12.2021 tarihli itfaiye olay raporunda, fırtınanın 29/30.11.2021 tarihinde olduğu ve fırtına nedeniyle çatının 60 m2’lık kısmının ve çatı duvarlarının hasar gördüğü, bir kısım evraklarında hasarlandığı yönünde rapor edildiği, ilgili raporda hasarlanan ve zayi olan evrakların fırtına sonrası yağan yağmur ile ıslanma suretiyle hasarlandığına dair de her hangi bir tespite yer verilmediği, davacı tarafından, zayi talebinde bulunduğu Ticari defter, kayıt ve belgelerine ilişkin olarak her hangi bir delil tespitinin yapıldığına ilişkin somut bir başka belgede (Mahkeme kararı ile bilirkişi marifesiyle tespit yapılmadığı..) dosyaya sunulu olmadığı, dosyaya sunulan ilgili depoda olduğu belirtilen evrakların görüntülerinden, dava dilekçesindeki
beyanlar ile rapordaki tarihlerin uyumsuzluğu, söz konusu evrakların ıslanma suretiyle zayi olduğuna ilişkin İtfaiye raporunda da her hangi bir tespite yer verilememiş olmasıda birlikte değerlendirildiğinde, talebe konu defter ve belgelerin TTK’nun 82/7 maddesi kapsamında, bir doğal afet sonucu zayi olduklarına dair kanaat elde edilememesi nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmakla;
HÜKÜM: Gerekçei Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-)Davanın REDDİNE,
2-)Harçlar Yasası uyarınca alınması alınması gerekli 80,70- TL harçtan peşin alınan 59,30-TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40-TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
3-)Davacı yanca yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına,
4-)Karar kesinleştiğinde davacının gider avansından artan bakiyesinin talep halinde iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK 341. madde uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yoluna başvurma hakları hatırlatılmak suretiyle oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/10/2022

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır