Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/252 Esas
KARAR NO : 2020/193
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 11/06/2020
KARAR TARİHİ : 15/06/2020
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının dosya üzerinde yapılan incelemesi sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin … Bankası … Caddesi Şubesinden almış olduğu … Nolu çek defterinin … ve … yaprak numaralı 2 adet çek yaprağının yerinde olmadığını tespit ettiğini, bahse konu çek yapraklarının ya kaybolduğunu yada çalındığını, çek yapraklarının boş olduğunu, yapraklarda müvekkilinin imzasının da yazısının da bulunmadığını, … Cumhuriyet Başsavcılığına çeklerin kayıp olduğuna dair müracaatta bulunduğunu, 2020/71532 Soruşturma dosyasında şikayetlerinin mevcut olduğunu, zayi edilen çeklerin üçüncü şahısların ellerine geçmesi halinde müvekkilinin mağdur olacağını, bu nedenle kötü niyetli üçüncü kişilerin haksız şekilde yararlanarak sebepsiz zenginleşmesine mahal vermemek ve müvekkilinin mağdur olmaması için ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı konulmasına ve çeklerin kayıp nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava; Türk Ticaret Kanununun 757 ve izleyen maddeleri hükümlerine istinaden açılan kıymetli evrakın ziyaı nedeniyle iptali istemine ilişkindir.
6102 sayılı Yasanın 757 ve devam maddeleri gereğince iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir. Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir. Poliçeyi eline geçiren kişi bilindiği takdirde, mahkeme, dilekçe sahibine iade davası açması için uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi verilen süre içinde davayı açmazsa, mahkeme, muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir. İptal isteminde bulunan kişi, poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Mahkeme, dilekçe sahibinin, poliçe elinde iken zıyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulursa, verilecek ilanla, poliçeyi eline geçireni, poliçeyi belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde poliçenin iptaline karar vereceğini ihtar eder. Poliçeyi getirme süresi en az üç ay ve en çok bir yıldır. Elden çıkan poliçe mahkemeye sunulursa, mahkeme, iade davası açması için dilekçe sahibine uygun bir süre verir. Dilekçe sahibi bu süre içinde dava açmazsa, mahkeme, poliçeyi, sunmuş olana geri verir ve muhatap hakkındaki ödeme yasağını kaldırır. Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir.
Poliçeye dair iptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası Yasanın 818/1-s maddesi gereğince çekler hakkında da uygulanır.
Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 23/01/2015 tarih, 2014/19118 esas ve 2015/925 karar sayılı ilamı; 15/04/2015 tarih, 2015/571 esas ve 2015/5258 karar sayılı ilamı; 03/06/2015 tarih, 2015/2751 esas ve 2015/7625 karar sayılı ilamlarında belirtildiği üzere keşidecinin çek iptali davası açma hakkı bulunmamaktadır.
Yargıtay … Hukuk Dairesinin 17/04/2013 tarih, 2012/8365 esas ve 2013/7471 karar sayılı ilamı; 26/06/2012 tarih, 2011/9069 esas ve 2012/10993 karar sayılı ilamı; 17/12/2013 tarih, 2013/9917 esas ve 2013/23042 karar sayılı ilamı; 18/11/2013 tarih, 2013/6068 esas ve 2013/20772 karar sayılı ilamlarında da belirtildiği üzere bu davanın açılabilmesi için davacının keşideci değil, hukuki hamil olması gerekir, keşidecinin doğrudan doğruya çek iptali davası açma hakkı bulunmayıp keşidecinin keşide ettiği çekin bedelini hamile ödeyerek çeki geri alması da kendisine hamil sıfatı kazandırmaz. Kıymetli evrakın iptaline ilişkin davanın, TTK’nun 563/2. (6102 sayılı TTK 651/2) maddesi uyarınca, zayi edildiği anda kıymetli evrak üzerinde hak sahibi olan kişi, bir diğer söyleyişle ancak kıymetli evrakın yetkili hamili tarafından açılabilmesinin olanaklı olması nedeniyle davacının çekle işleyen hesap sahibi sıfatıyla bu nitelikteki davayı açmasına yasal olanak bulunmamaktadır.
Somut olayda davacı vekilinin dava dilekçesinde müvekkilinin … Bankası … Caddesi Şubesinden almış olduğu … Nolu çek defterinin … ve … yaprak numaralı 2 adet çek yaprağının yerinde olmadığını tespit ettiğini, bahse konu çek yapraklarının ya kaybolduğunu yada çalındığını, çek yapraklarının boş olduğunu beyanla çeklerin kayıp nedeniyle iptaline karar verilmesinin talep edildiği anlaşılmakla yukarıda açıklanan yasal düzenleme ile eldeki talebin değerlendirilmesinde her ne kadar istem sahibi keşidecisi olduğu çeklerin kaybolduğunu beyanla iptaline karar verilmesini talep etmiş ise de, yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, keşidecinin kıymetli evrakın iptalini talep etme hakkı bulunmayıp, anılan davayı açmak üzere dava ehliyeti bulunmamaktadır. Dava ehliyeti dava şartlarından olup Mahkememizce resen yapılan incelemede dava şartı noksanlığının tespit edilmesi üzerine 6100 sayılı Yasanın 320/1.maddesinin verdiği yetki ile dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, davanın dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine karar vermek yasal ve yerinde görülmüştür.
Bu itibarla;
HÜKÜM:
1-Davanın dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine,
2-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-Karar kesinleştiğinde davacı gider avansından artan bakiyenin davacıya/vekiline iadesine,
Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda davacı vekilinin yokluğunda; davacı vekiinin gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize vereceği bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize göndereceği dilekçe ile İstinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 15/06/2020
Katip …
(E-imzalı)
Hakim …
(E-imzalı)