Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2019/379 Esas
KARAR NO:2023/549

DAVA:Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:17/06/2019
KARŞI DAVA:Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARŞI DAVA TARİHİ:02/09/2019
KARAR TARİHİ:13/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Taraflar arasında 03/10/2017 tarihinde … Yüklenici Sözleşmesi akdedildiğini, sözleşme gereğince vekiledeni şirket tarafından davalı şirkete ait taşınmazda derin kazı … işleri yapıldığını, sözleşme bedelinin KDV hariç 2.425.584-TL olduğunu, vekiledenim şirketin yer teslim tarihinin 09/10/2017 olduğunu, sözleşme gereğince davalı tarafa 05/10/2018 vadeli 480.000-TL bedelli avans teminat mektubu ve 05/10/2018 vadeli 242.558-TL bedelli kesin teminat mektubu verildiğini, davalı tarafın hatalı işlem ve uygulamaları, … işlerini hem süre hemde maliyet yönlerinden doğrudan etkilediğini, yapılan işin maliyetinin sözleşme bedelinin çok üzerine çıktığını ve vekiledeni şirketin büyük zarara uğradığını, tüm bunlara rağmen vekiledeni şirket tarafından gerekli personel, makine, techizat ve ekipman sahada bulundurularak çalışıldığını, iş sağlığı ve güvenliği, teknik ve sanat kurallarına uygun olarak işin bitirilerek ve teslim edildiğini, davalı taraftan kaynaklanan nedenlerle iş süresinin uzadığı, maliyetlerin arttığı, davalı tarafa birçok kez yazılı ve sözlü olarak bildirildiğini, son olarak işin bitmesinden sonra artık bakiye alacağın ödenmesi için son hak ediş raporu davalı tarafa teslim edildiğini, buna karşılık davalı taraf ise hernesebep olursa olsun iş süresinin uzamasının kendisini ilgilendirmediğini iddia ederek 22/03/2019 tarihli ihtarnameyi keşide ettiğini ve 882.298-TL cezai şartın ihtarnamenin tebliğinden itibaren 5 gün içinde ödemesini, aksi takdirde teminatlardan ve henüz ödenmemiş hak edişlerden tahsili yoluna gidileceği bildirilmiş ise de, bu ihtarnamede davalı tarafın kendi verdiği süre 29/03/2019 tarihinde sona ermesine rağmen 27/03/2019 tarihinde avans teminat mektubunu nakde döndürdüğünü ve tamamını tahsil ettiğini, tamamen hukuka aykırı olarak nakde dönülmesi nedeniyle teminat mektubu bedeli ödemesi yanında ayrıca vekiledenim şirketin ödemek zorunda kaldığı tüm kredi faizi ve giderlerinde davalı tarafça ödenmesinin zorunlu olduğunu, haksız olarak nakde dönülen bu tutara krediyi veren garantör banka tarafından yıllık %54 faiz ve faiz üzerinden %5 BSMV hesaplandığını ve tahsil edildiğini, davalı taraf, avans teminat mektubunun haksız paraya çevrilmesinden kaynaklanan tüm zararları karşılamak zorunda olduğunu beyanla, davanın kabulü ile fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 480.000-TL teminat mektubu bedeli ile, bankaya ödenen kredi faizi, ipotek masraflarının, teminat mektubu komisyonlarının toplam 509.927,04-TL maddi tazminat ile 100.000-TL manevi tazminatın belirtilen tarih ve oranlarda işleyecek faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; … yüklenici sözleşmesinde işin bitim tarihi 02/07/2018 olarak belirlenmiş, iş fiilen 28/02/2019 ‘da teslim edilmiştir. 241 günlük gecikme olduğunu, davacının iddiaları mesnetsiz gerçeğe ve hukuka aykırı olduğunu, zemin etüdünün müvekkili tarafından değil dava dışı şirket tarafından yapıldığını, davacının taahhüt ettiği işi sözleşmeye uygun, süresinde tam ve eksiksiz olarak teslim edemediğini, müvekkilinin hukuka aykırı iş ve işlemi bulunmadığından ve yine manevi teminat talep etme koşullarında bulunmadığından davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
KARŞI DAVA:
Davalı vekili karşı dava dilekçesinde; Davalı/karşı davacı tarafça sözleşme konusu iş 28.02.2019 tarihinde müvekkile gönderilen son hakkediş raporu ile teslim edildiğini, böylece, tarafların iş teslimi için mutabık kaldığı 02.07.2018 tarihinden işin fiilen teslim edildiği 28.02.2019 tarihine kadar davalı/karşı davacının toplam 241 günlük gecikmesi ortaya çıktığını, ortaya çıkan 241 günlük gecikme neticesinde müvekkilinin günlük 5.000,00 TLden hesaplanmak kaydıyla 1.205.000,00 TL gecikme cezası talep hakkı doğduğu ancak, taraflar arasında münakit sözleşmenin 12.2. maddesindeki sınırlama gereğince; (toplam iş bedelinin %30u) 882.958,00 TL gecikme cezasının davacı/karşı davalı tarafça müvekkiline ödenmesi gerektiğini, davacı/karşı davalının doğmuş gecikme cezası borcunun tahsiline yönelik olarak; davacı/karşı davalı şirketin müvekkili davalı/karşı davacı nezdinde doğmuş 115.000,00 TLlık (Yüz on beş bin Türk Lirası) Şubat 2019 hakkedişi ile Türk Borçlar Kanununa uygun şekilde takas edilmek suretiyle, ve yine müvekkilimiz elinde bulunan … A.Ş. tarafından tanzim edilmiş 9250 TM 581 numaralı 480.000,00 TL bedelli ve … … A.Ş. tarafından tanzim edilmiş … numaralı 242.558,00 TL bedelli teminat mektupları nakde tahvil edilerek, takas edilmek suretiyle tahsili cihetine gidildiğini, yapılan takas işlemi neticesinde davacı/karşı davalının doğmuş gecikme cezalarından henüz tahsil edilememiş 45.958,00 TL borcu bulunmadığını, Türk Borçlar Kanununun 179. maddesinin 2. fıkrası “Ceza, borcun belirlenen zaman veya yerde ifa edilmemesi durumu için kararlaştırılmışsa alacaklı, hakkından açıkça feragat etmiş veya ifayı çekincesiz olarak kabul etmiş olmadıkça, asıl borçla birlikte cezanın ifasını da isteyebilir.” şeklinde olup, bu kanuni düzenleme tahtında; davalının sözleşmeyi ifaya ek olarak sözleşme ile kararlaştırılan gecikme cezasını ödeme zorunluluğu doğduğunu, davacı/karşı davalının temerrüdü nedeniyle … imalat işlerinin 241 gün gecikmesi müvekkil şirketin 02.07.2018 (işin asıl teslim edilmesi gereken gün) ile 28.02.2019 (işin fiilen teslim edildiği gün) tarihleri arasında şantiye giderlerinde yüklü artışlara sebep olduğunu, bunlar arasında … süresince müvekkil şirket tarafından davacı/karşı davalının imalatına ilişkin olarak temin edilen demir ve beton fiyatlarındaki artış nedeniyle oluşan giderler, … (su) giderleri, yemek giderleri, elektrik giderleri, … adlı firma yetkililerine tahsis edilen araca ilişkin giderler, işçilik giderleri, iş güvenliği giderleri yer aldığını, bütün bunlara ilaveten; davacı/karşı davalının temerrüdü nedeniyle … imalat işlerinin 241 gün gecikmesi nedeniyle müvekkil söz konusu arsa üzerindeki kaba yapı inşaat işlerine daha geç başlamak zorunda kaldığını bu nedenle, kaba yapının esasını oluşturan beton m3 ve demir ton fiyatlarındaki fiyat artışlarından etkilendiğini, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davacı/karşı davalının işin teslimindeki gecikmesi nedeniyle (02.07.2018-28.02.2019 tarihleri arasındaki) şantiye giderlerine ilişkin; … süresince demir farkı toplamı için şimdilik 5.000,00 TL, … süresince beton farkı toplamı için şimdilik 5.000,00 TL, … (su) giderleri için şimdilik 1.000,00 TL, Elektrik giderleri için şimdilik 5.000,00 TL, Yemek giderleri için şimdilik 500,00 TL, … plakalı … adlı firma yetkililerine tahsis edilen araca ilişkin giderler için şimdilik 1.000,00 TL, Brüt işçilik giderleri için şimdilik 1.500,00 TL, İş güvenliği giderleri için şimdilik 1.000,00 TL olmak üzere (şimdilik) 20.000,00 TL; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, davacı/karşı davalının işin teslimindeki gecikmesi nedeniyle (02.07.2018-28.02.2019 tarihleri arasındaki) kaba yapı maliyet artışları nedeniyle Beton fiyat farkı (zararı) için şimdilik 50.000,00 TL, Demir fiyat farkı (zararı) için şimdilik 50.000,00 TL olmak üzere (şimdilik) 100.000,00 TL maddi zararın davalı/ karşı davacıdan tahsilini talep etmişlerdir.
DELİLLER
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmiş, davada; 2019/… numaralı 15.04.2019 tarihli dava şartı arabuluculuk son tutanağı, 2019/… numaralı 10.06.2019 tarihli dava şartı arabuluculuk son tutanağı, 03.10.2017 tarihli … Yüklenici Sözleşmesi ve ekleri , 05.10.2018 vadeli 480.000 TL bedelli avans teminat mektubu, 05.10.2018 vadeli 242.558 TL bedelli kesin teminat mektubu ve 11.09.2019 tarihine kadar vade uzatımı, 03.10.2018 tarihli 11 numaralı hak ediş , 21.09.2019 düzenleme tarihli, 20.09.2019 vadeli 105.000 TL bedelli avans teminat mektubu , 480.000 TL bedelli avans teminat mektubunun 27.03.2019 tarihine kadar vade uzatımı, 22.03.2019 tarihli … yevmiyeli ihtarname , Avans teminat mektubunu nakde döndüğünü dair 27.03.2019 tarihli banka dekontu, 29.03.2019 tarihli 5238 yevmiyeli ihtarname, Hak ediş raporları, İpotek ipotek belgesi ve ipotek masraf dekontu , Kredi geri ödeme tablosu , 28.09.2018 tarihli 5.450 TL bedelli ve 20.05.2019 tarihli 5.094,54 TL bedelli banka dekontları, 21.09.2018 tarihli banka dekontu, davalıya elektronik posta yoluyla gönderilen yazılar ve ekleri, taraflar arasında karşılıklı olarak gönderilen ihtarnameler ve ekleri, tarafların ticari defter ve kayıtları, faturalar, … A.Ş.’nin Davacı Şirketile ilgili kredi hesabı kayıtları, keşif, bilirkişi incelemesi, tanık beyanlarına, yemin deliline dayanmışlardır.
Davalı vekili delil ve belgelerini ibraz etmiş, karşı davada; taraflar arasında münakit 03.10.2017 tarihli … Yüklenici Sözleşmesi , taraflar arasında münakit 30.01.2018 tarihli protokol ve eki İş Programı, Sözleşme Keşfi, Yer Teslim Tutanağı, sözleşme konusu yere ait zemin etüdü raporları, … Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği tarafından tanzim edilen rapor, davalı firma tarafından müvekkilimiz şirket yetkilisi … hitaben gönderilen 02.06.2018 tarihli elektronik posta, … 30. Noterliğinden 20.06.2018 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname, davalı tarafça … 52. Noterliğinden 25.06.2018 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname, … 30. Noterliğinden 17.07.2018 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname, … 52. Noterliğinden 26.07.2018 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname, … 30. Noterliğinden 10.09.2018 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname, … 30. Noterliğinden 22.03.2019 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname, … 52. Noterliğinden 29.03.2019 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname , … 30. Noterliğinden 03.04.2019 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname , … 52. Noterliğinden 08.04.2019 tarih ve … yevmiye numarası ile keşide edilen ihtarname, davalı tarafça müvekkilimize gönderilen (işin teslim tarihini gösterir mahiyette) 28.02.2019 tarihli son hakkediş raporu, şirkete ait defter ve kayıtlar, bilirkişi incelemesi ve keşif, yemin delili ve İstanbul Arabuluculuk Bürosunun 2019/… dosya numaralı anlaşamama son tutanağına dayanmışlardır.
Mahkememizce öncelikle tarafların iddia ve savunmaları, dosya kapsamında toplanan tüm deliller ile tarafların ilişki dönemini kapsayan ticari defter ve dayanağı belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak davacı ve karşı davalı yanın dava tarihi itibariyle davalıdan alacağı varsa miktarı ile taraf defterlerinin usulüne uygun düzenlenip düzenlenmediğinin belirlenmesi için rapor aldırılmış, 06.06.2022 tarihli raporda:
”…Davacı ve Davalı tarafça imzalanan … yüklenici sözleşmesi kapsamında, davacının saha ve zemin koşulları davalı tarafın hazırlamış olduğu zemin etüt raporundan farklı olması sebebiyle teknik uygulama ve süre yönünden işi zamanında teslim edilememesinin takdiri Sn. Mahkeme’ye ait olmak üzere,
A. Asıl dava yönünden;
Sayın mahkeme dava konusu olayda paraya çevrilen avans teminat mektubunun paraya çevirme koşulları mevcut olmadığı halde paraya çevrildiği kanaatinde ise, avans teminat mektubun paraya çevrilmesi ile uygun illiyet bağı içerisinde olan davacı yüklenici zararlarının –ispat edilmek koşuluyla- tahsilinin talep edilebileceği;
Sayın Mahkeme’nin kanaati saha ve zemin koşulları yüzünden gecikme sebebiyle davacı- karşı davalı yükleniciye kusur izafe edilemeyeceği görüşünde ise ;
Davalı-karşı davalı talebine konu 882.950,93 TL gecikme cezasının tahsili amacıyla 480.000 TL ve 242.558 TL’lik teminat mektuplarının nakde dönüştürülmesi sebebiyle davacı tarafın 480.000 TL teminat mektubu, 11.594,54 TL teminat mektubu komisyon gideri ve Teminat mektubunun tahsil edilmesinden dolayı çekilen kredi için 17.640,- TL banka kredi masrafının –uygun illiyet bağı bulunmak kaydıyla- davalı tarafça karşılanması gerekeceği,
Paraya çevrilen banka teminat mektubu tutarını, anapara faizini ödeyebilmek için kullanılan kredinin teminatı olarak bankaya verilen ipotek nedeniyle ödenen 640 TL ipotek masraflarının ispatının gerektiği,
Teminat mektubunun haksız olarak tazmini sonucu ticari itibarın olumsuz şekilde zedelenmesi nedeniyle 100.000 TL manevi tazminat talebi yönünden, takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu
Gecikme cezasına ilişkin davalı-karşı davacı iş sahibi firma tarafından ileri sürülen takas beyanına ilişkin şartlarının mevcudiyetine somut olayda rastlanamadığı, takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu
B. Karşı dava yönünden;
Sayın Mahkemece, davacı-karşı davalı yüklenici firmanın işi sözleşmeye aykırı ve kusurlu olarak süresinde bitiremediği kanaatine varması halinde, Davalı/Karşı Davacı’nın dilekçesinde belirtmiş olduğu gecikme cezası tutarından kalan 45.958 TL bakiye raporda açıklandığı üzere 16’no’lu hakediş bedelinin KDV Dahil 127.749,36 olması gerektiği ve bu hususta kalan gecikme cezası tutarının 32.650,64 TL olabileceği,
Davacı/karşı davalının temerrüdü nedeniyle … imalat işlerinin 241 gün gecikmesi nedeniyle ;
Davalı/Karşı Davacı’nın söz konusu arsa üzerindeki kaba yapı inşaat işlerine daha geç başlamak zorunda kalması ve bu nedenle, kaba yapının esasını oluşturan beton m3 ve demir ton fiyatlarındaki fiyat artışlarının tazmini hususunda takdirin Sayın Mahkeme’ye ait olduğu,
… (su) giderleri, Elektrik giderleri, Yemek giderleri, -… plakalı … adlı firma yetkililerine tahsis edilen araca ilişkin giderler, Brüt işçilik giderleri, İş güvenliği giderlerinin davalı-karşı davacı tarafça ispat edilmesi gerektiği ve bu hususta teknik rapor alınmasının Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
Şayet gecikmede her iki tarafa atfı kabil kusurların bulunduğu sonucuna varılacak olur ise, davalı-karşı davacı tarafın ileri sürdüğü zarar kalemlerinden ispat edilenlerin, yapılan hesaplama neticesinde ortaya çıkan toplam tutarın birlikte kusur oranında indirilmesi gerekeceği …” tespit ve rapor edilmiştir.
Taraf vekillerinin itirazları kapsamında inceleme yapılmak üzere dosyanın önceki bilirkişi heyeti ve heyete ilave edilen İnşaat Mühendisi bilirkişi aracılığıyle ek rapor aldırılmış, 09.09.2022 tarihli raporda:
”…Davacı ve Davalı tarafça imzalanan … yüklenici sözleşmesi kapsamında, davacının saha ve zemin koşulları davalı tarafın hazırlamış olduğu zemin etüt raporundan farklı olması sebebiyle teknik uygulama ve süre yönünden işi zamanında teslim edilememesinin takdiri Sn. Mahkeme’ye ait olmak üzere,
A. Asıl dava yönünden;
Sayın Mahkeme’nin kanaati saha ve zemin koşulları yüzünden gecikme sebebiyle davacı-karşı davalı yükleniciye kusur izafe edilemeyeceği görüşünde ise ;
Davalı-karşı davalı talebine konu 882.950,93 TL gecikme cezasının tahsili amacıyla 480.000 TL ve 242.558 TL’lik teminat mektuplarının nakde dönüştürülmesi sebebiyle davacı tarafın 480.000 TL teminat mektubu, 11.594,54 TL teminat mektubu komisyon gideri ve Teminat mektubunun tahsil edilmesinden dolayı çekilen kredi için 17.640,- TL banka kredi masrafının –uygun illiyet bağı bulunmak kaydıyla- davalı tarafça karşılanması gerekeceği,
Paraya çevrilen banka teminat mektubu tutarını, anapara faizini ödeyebilmek için kullanılan kredinin teminatı olarak bankaya verilen ipotek nedeniyle ödenen 640 TL ipotek masraflarının ispatının gerektiği,
Teminat mektubunun haksız olarak tazmini sonucu ticari itibarın olumsuz şekilde zedelenmesi nedeniyle 100.000 TL manevi tazminat talebi yönünden, takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu,
Gecikme cezasına ilişkin davalı-karşı davacı iş sahibi firma tarafından ileri sürülen takas beyanına ilişkin şartlarının mevcudiyetine somut olayda rastlanamadığı, takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu,
Teknik ve kesin hesap yönünden yapılan değerlendirmede işin gecikmesinin işverenin uhdesinde olduğu ve gecikme cezasının kesilmesi şartlarının oluşmadığı, bu bağlamda davacı yüklenicinin teminat mektuplarına el konulması ve son 16 nolu hakedişinin alıkonulmasının yerinde olmadığına kanaat edilmiştir. Dolayısı ile davacı yüklenicinin davalı işverenden talep edebileceği miktar tablosu yapılmış olup bu bedel toplam ; 891.188,94 TL olarak hesap edilmiştir.
Bu rakamın içinde avans teminat mektubunun bedelsiz kalmasına rağmen iade edilmediği için bankaya ödenen faiz 10.544,54 TL ile davalı tarafça kabul edilmeyen bakiye avans mektubu gideri 1.102,50 TL de bulunmaktadır. Ancak bu rakamların banka makbuzları ile tevsik edilmesi gerekir. Edilemez ise yukarıdaki toplam alacak miktarı olan 891.188,94 TL den düşülmesi gerekecektir.. Takdiri yüce mahkemeye aittir.
B. Karşı dava yönünden;
Davacı/karşı davalının temerrüdü nedeniyle … imalat işlerinin 241 gün gecikmesi nedeniyle Davalı/Karşı Davacı’nın söz konusu arsa üzerindeki kaba yapı inşaat işlerine daha geç başlamak zorunda kalması ve bu nedenle, kaba yapının esasını oluşturan beton m3 ve demir ton fiyatlarındaki fiyat artışlarının tazmini hususunda takdirin Sayın Mahkeme’ye ait olduğu,
… (su) giderleri, Elektrik giderleri, Yemek giderleri, -… plakalı … adlı firma yetkililerine tahsis edilen araca ilişkin giderler, Brüt işçilik giderleri, İş güvenliği giderlerinin davalı-karşı davacı tarafça ispat edilmesi gerektiği ve bu hususta teknik rapor alınmasının Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
Teknik ve kesin hesap yönünden ; İşbu rapor içerindeki anlatımlarda işin gecikmesinin işverenden kaynaklı olduğuna kanaat edildiğinden, uzayan süre içinde artan maliyetler ve ilave giderlerin davalı işverenin uhdesine kaldığı ve karşı davada davacının talep edebileceği bir hak olmadığı…” tespit ve rapor edilmiştir.
Taraf vekillerinin itirazları kapsamında değerlendirme yapılmak ve ek rapor alınmak üzere dosya önceki heyete tevdii edilerek ek rapor aldırılmış, 27.01.2023 tarihli ek raporda:
”..tarafların bilirkişi kök raporuna yaptıkları itirazlar tek tek değerlendirilmiş olup ;
A. Asıl dava yönünden;
1- Teknik ve kesin hesap yönünden yapılan değerlendirmede işin gecikmesinin işverenin uhdesinde olduğu ve gecikme cezasının kesilmesi şartlarının oluşmadığı, bu bağlamda davacı yüklenicinin teminat mektuplarına el konulması ve son 16 nolu hakedişinin alıkonulmasının yerinde olmadığına.
Dolayısı ile davacı yüklenicini davalı işverenden talep edebileceği miktar toplam ; 891.828,94 TL olarak hesap edilmiştir.
2- Teminat mektubunun haksız olarak tazmini sonucu ticari itibarın olumsuz şekilde zedelenmesi nedeniyle 100.000 TL manevi tazminat talebi yönünden, takdirin Sayın Mahkemeye ait olduğu
B. Karşı dava yönünden;
• Teknik ve kesin hesap yönünden ; İşbu ek ve kök rapor içerindeki anlatımlarda işin gecikmesinin işverenden kaynaklı olduğuna kanaat edildiğinden, uzayan süre içinde artan maliyetler, ve ilave giderlerin davalı işverenin uhdesine kaldığı ve karşı davada davacının talep edebileceği bir hak olmadığı sonuç ve kanaatine varılmıştır.
C. Banka Teminat Mektubuna dair İtirazlar bakımından;
• Kök raporda, teminat mektuplarının tamamının avans teminat mektubu imiş gibi anlaşılmasına yol açacak genel ifademizin tashih edilerek, uyuşmazlığa ilişkin Halkbank 06.10.2017 tarihli, … nolu, 05.10.2018 vadeli ve 242.558 TL bedelli mektubun kesin teminat mektubu olduğu şeklinde kök raporumuzun tavzih ve tashihi gerektiği,
• Ancak … 06.10.2017 tarihli, … nolu, 05.10.2018 vadeli 480.000 TL bedelli teminat mektubunun, avans teminat mektubu olduğu,
• Anılan düzeltmenin kök rapordaki sonuç ve kanaate etkili olmadığı,” tespit ve rapor edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; eser sözleşmesinden kaynaklanan tazminat, karşı dava ise geç teslimden kaynaklanan zararlar için tazminat talebine ilişkindir.
Asıl davada davacı yan; sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesine rağmen 480.000-TL tutarındaki teminat mektubunun nakde çevrildiğini, teminat bedeli ile, bankaya ödenen kredi faizi, ipotek masrafları ve teminat mektubu komisyonları toplamı olan 509.927,04-TL maddi tazminat ile 100.000,00-TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiş, karşı davada davacı yan ise; sözleşmenin 12.2 maddesi uyarınca 241 günlük gecikme için tahsil edilemeyen 45.958,00-TL ile işin geç teslimi nedeniyle uğranılan zarar (şantiye gideri) sebebiyle şimdilik toplam 120.000,00-TL’nin faiziyle birlikte davacıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Taraflar arasında 03.10.2017 tarihli derin kazı ve … işlerinin yapılması için “… Yüklenici Sözleşmesi” akdedildiği, buna göre; davacının yüklenici, karşı davacının ise işveren olduğu, işin sözleşmede kararlaştırılan sürede teslim edilmediği hususlarında çekişme bulunmamaktadır. Çekişme işin sözleşmede kararlaştırılan sürede tamamlanamamasında tarafların kusurunun bulunup bulunmadığı ve nihayet buna bağlı olarak alacak taleplerinin yerinde olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.
Mahkememizce hükme elverişli bulunan 20.01.2023 tarihli bilirkişi heyeti ek raporu kapsamına göre; işin gecikmesinin bir tek kazı işlerinin gecikmesinden kaynaklanmadığı, zemin etüd raporunun zemine uygun çıkmaması, raporun revize edilmesi, buna bağlı olarak … projelerinin de revize edilmesi, kazıda eski binanın temeli ve kuyulu temel eski istinad duvarlarının çıkması, bunların kırılıp çıkarılması, burada oluşan boşluk (yaklaşık 90 cm) ve bu boşluğun beton ile doldurulması v.s.. ek işlerin çıkması, ek kazıkların çakılması, (toplamda 106 adet) ve bütün bu işlerin yapılması için harcanan zamanın işin gecikmesine sebep olduğunun değerlendirildiği, ayrıca işin normal süre sonundan itibaren 8 ay boyunca 8 adet hakediş yapıldığı ve bu hakedişlerin hiç birinde gecikme cezası kesilmediği (hakediş kapaklarında gecikme cezası hanesi olmasına rağmen), işin normal süresi dolduktan sonra, bundan sonra cezalı çalışacağına dair yazı veya ihtarnamenin olmaması, bütün bunların hepsinin davalı işverenin sorumluluğunda olması, soncunda bütün bunlar bir arada değerlendirildiğinde işin gecikmesinin davalı işverenin bilgisinde ve zımnen kabulünde olduğunun sonucuna varıldığı, buna göre davaya konu teminat mektupları bakımından davacının davalı işverenden talep edebileceği miktarın toplam; 891.828,94 TL olduğu, işin gecikmesinin işverenden kaynaklı olduğuna kanaat edildiğinden, uzayan süre, artan maliyetler ve ilave giderlerin davalı işverenin uhdesine kaldığı ve karşı davada davacının talep edebileceği bir hak olmadığı mütalaa edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama, toplanan taraf delilleri, hükme elverişli bulunan bilirkişi heyeti ek raporu ile tüm yargılama dosyası kapsamına göre; somut olayda işin gecikmesinin salt kazı işlerinin gecikmesinden kaynaklanmadığı, zemin etüd raporunun zemine uygun çıkmaması, raporun revize edilmesi, buna bağlı olarak … projelerinin revize edilmesi, kazıda eski binanın temeli ve kuyulu temel eski istinad duvarlarının çıkması, bunların kırılıp çıkarılması, burada oluşan boşluk ve bu boşluğun beton ile doldurulması v.s.. ek işlerin çıkması, ek kazıkların çakılması ve bütün bu işlerin yapılması için harcanan zamanın işin gecikmesine sebep olduğunun değerlendirildiği, buna göre davaya konu teminat mektupları bakımından davacının davalı işverenden talep edebileceği hesaplanan miktarın toplam 891.828,94 TL olduğu anlaşılmakla asıl davada maddi tazminat talebinin kabulü ile, 891.828,94-TL.’nin 509.927,04-TL.sine dava tarihinden 381.901,90-TL.sine ise ıslah tarihi olan 02.05.2023 tarihinden itibaren avans faizi işletilmek suretiyle davalı karşı davacıdan tahsili ile davacı karşı davalıya verilmesine, işin gecikmesinin işverenden kaynaklandığı uzayan süre, artan maliyetler ve ilave giderlerin davalı işverenin uhdesine kaldığı kabul edildiğinden karşı davada davacının talep edebileceği bir hak olmaması nedeniyle karşı davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Öte yandan asıl davada manevi tazminat istemine ilişkin yapılan değerlendirmede; davacı yan teminat mektubunun haksız olarak tazmini sonucu ticari itibarın olumsuz şekilde zedelendiğini ileri sürerek manevi tazminat isteminde bulunmuş ise de; işin geç teslimine ilişkin taraflarca ileri sürülen sav ve savunmaların hem teknik, hem de hukusal tartışma ve değerlendirmeyi gerektirdiği, davalı yanın hukuksal ilişkiyi bu şekilde yorumlayarak, yani gecikmede davacı yanın kusurlu olduğunu kabul ederek teminat mektupların nakde çevirdiği, olayın bu oluş ve kabul biçimine göre manevi tazminat isteminin yasal koşullarının oluşmadığı gibi, davacı yanca teminat mektubunun haksız olarak tazmini sonucu ticari itibarın olumsuz şekilde zedelendiği hususlarının yasal deliller ile kanıtlanamadığı anlaşıldığından bu istemin ise reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-A)Asıl davada maddi tazminat talebinin kabulü ile, 891.828,94-TL.’nin 509.927,04-TL.’sine dava tarihinden 381.901,90-TL.’sine ise ıslah tarihi olan 02.05.2023 tarihinden itibaren avans faizi işletilmek suretiyle davalı karşı davacıdan tahsili ile davacı karşı davalıya verilmesine,
B)Asıl davada manevi tazminat isteminin REDDİNE,
C)Harçlar yasası uyarınca alınması gerekli 60.920,56-TL harcın başlangıçta peşin olarak alınan 10.416,03-TL harçtan ve 6.521,93-TL ıslah harcından mahsubu ile bakiye 43.982,60-TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına ve 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-14 maddesi ile Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliği’nin 26.maddesine göre; Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan arabuluculuk ücretinin davada haksız çıkan taraftan karşılanması gerekmekle; 1.186,91-TL’sinin davalıdan, 133,09-TL’sinin davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
D)Davacı yanca yapılan 44,40-TL başvuru harcı, 6,40TL vekalet harcı, 10.416,03-TL peşin harç, 6.521,93-TL ıslah harcı olmak üzere toplam 16.988,76-TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
E)Davacı yanca yapılan 6.250,00-TL bilirkişi ücreti,631,00-TL devetiye/tezkere gideri olmak üzere toplam 6.881,00-TL’nin red ve kabul oranına göre 6.187,23-TL’sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
F)Davacı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 116.101,18-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
G)Davalı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 10/(3) maddesi uyarınca 9.200,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
2-)Karşı davanın REDDİNE,
H)Harçlar yasası uyarınca alınması gerekli 269,85-TL harcın başlangıçta peşin olarak alınan 2.835,00-TL harçtan mahsubu ile bakiye 2.565,15-TL’nin karar kesinleştiğinde davacı yana iadesine,
I)Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
J)Davalı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi maddesi uyarınca 25.893,70-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Davacı / karşı davalı ile davalı / karşı davacı vekillerinin yüzüne karşı tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK 341. madde uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yoluna başvurma hakları hatırlatılmak suretiyle oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/07/2023

Başkan …
e-imzalıdır.
Üye …
e-imzalıdır.
Üye …
e-imzalıdır.
Katip …
e-imzalıdır.