Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/504 Esas
KARAR NO : 2020/612
DAVA : Alacak (Emanet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 31/05/2018
KARAR TARİHİ : 10/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Emanet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Davacılardan … ile davalı arasında 06/04/2011 tarihinde işletme ruhsatı sözleşmesi bağıtlandığını sözleşmenin 10 yıl yürürlükte kalacağının kararlaştırıldığını, ihlal olmadığı takdirde aynı süre ile yenileneceğini, bu sözleşmeye ek protokoller yapıldığını ve ek protokolün 3. Maddesi uyarınca vekiledeni tarafından …’ a 15.000-ABD Doları sözleşmelerin teminatı olarak verildiğini, 01/04/2008 tarihinde işletme ruhsatı sözleşmesinde değişiklik ek sözleşmesi bağıtlanarak sözleşme süresinin 31/12/2015 tarihine kadar uzatıldığını, ikinci olarak davacılardan Suriye Arap Cumhuriyeti vatandaşı … ile davalı … arasında 21/05/2008 tarihli Ana Franchaise sözleşmesi akdedildiğini ve yine aynı tarihte bu sözleşmeye ek protokoller yapıldığını 25/07/2008 tarihli sözleşmenin süresi 31/12/2015 tarihinde sona erecek şekilde kararlaştırılmış ve sözleşmeye ek protokolde vekiledeninin sözleşmeden kaynaklı borç ve yükümlülüklerini teminatını teşkil etmek üzere …’a 300.000,00-ABD Doları ödeyeceğinin kararlaştırıldığını ve bu bedelin ödendiğini, tarafların çalışmalarının 2010 yılına kadar sorunsuz devam ettiğini, ancak bu tarihten sonra davalı tarafından mal ve ürün satışı gerçekleştirilmediğinden sözleşmelerin 08/06/2011 tarih ve … yevmiye nolu 08/06/2011 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnameler ile yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi hususundaki ihtardan sonra yine her bir davacı tarafından davalıya ayrı ayrı gönderilen ihtarnameler ile sözleşmelerin 15/06/2011 tarihinde feshedildiğini, davalı tarafından taraflar arasındaki Sözleşmelerin, Ek ve Değişiklik yapan sözleşmelerin ve protokollerin ağır bir biçimde ihlal edilmesi sebebiyle Müvekkillerimiz … ve …. tarafından maruz kalınan her türlü zarar, ziyan, masraf, fazla ödeme, kar kaybı ve sair hususlara ilişkin her türlü hak ve dava hakları saklı kalmak kaydıyla; davalı … Ticaret A.Ş. tarafından Müvekkillerinden Davacı ….’ya 15.000,00 ABD Doları’nın 15 Haziran 2011 tarihinden itibaren hesaplanacak temerrüt faizi ile birlikte ödenmesine, davalı … Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından …’e 300.000,00 ABD Doları’nın 15 Temmuz 2011 tarihinden itibaren hesaplanacak temerrüt faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Dava konusu alacağı zamanaşımına uğradığını, davacı yanca imzalanan sözleşmelerin, ödeme tarihleri göz önüne alındığında alacağın veya tazminatın talep edilebilme hakkının geçtiğini, ayrıca vekiledeninin temerrüdü gerçekleşmediğinden alacağın henüz talep edilebilir olmadığını, esasa ilişkin olarakta vekiledeninin bilakis davacıların yükümlülüklerini yerine getirmemesi sebebiyle sözleşmeleri 04/01/2011 tarihli yazı ile feshettiğini, anılan bu fesih bildiriminin taraflara tebliğ edilmesi akabinde işbu fesih gerek e-posta gerek faks yoluyla taraflarına iletildiğini, fesihten sonra davacılar tarafından gönderilen ihtarnamelere cevap verildiğini ve işbu cevabın ardından 15.06.2011 tarihinde davacı yanların sözleşmeleri feshettiklerini huzurdaki dava ile dile getirdiklerini, davacı yanlar iyiniyetten uzak bir şekilde alacakları olduğunu huzurdaki dava ile dile getirdiğini, vekiledeni şirkete bu konuda herhangi bir ihtarat yapılmadığını beyanla, davanın usulden ve esastan reddine kadar verilmesini talep etmişlerdir.
DELİLLER
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmiş, davada; 06.04.2001 Tarihli İşletme Ruhsatı Sözleşmesi, 01.04.2008 Tarihli İşletme Ruhsatı Değişiklik Ek Sözleşmesi, 25.07.2008 Tarihli Master Franchise Sözleşmesi, 25 Temmuz 2008 tarihli Protokol, Beyoğlu (7) Noterliği’nin 08.06.2011 tarihli ve … yevmiye sayılı İhtarnamesi, … (…) Noterliği’nin 08.06.2011 tarihli ve … yevmiye sayılı İhtarnamesi, Taraflar arasındaki muhtelif e-posta yazışmaları, tanık beyanlarına, tarafların ilgili dönemlere ait yasal defter ve kayıtlarına, tarafların ilgili dönemlere ait banka nakit ve çek kayıtlarına, bilirkişi incelemesine dayanmışlardır.
Taraflar arasındaki ihtilafa göre sözleşmenin hangi tarafça feshedildiği, taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin karşılıklı 2011 yılında feshedildiği bildirilen sürelere göre ne şekilde sürdürüldüğü, teminat olarak verildiği yargılama sırasında açıkça ikrar edilen ve dava konusu yapılan bedellerin davalı yedinde tutulma koşullarının oluşup oluşmadığı hususunda kurulundan alınan 29.09.2020 tarihli raporda: ”…Davacı yan Türkiye’de yerleşik bir vergi mükellefi olmadığından ve TTK hükümlerine göre defter tutmakla yükümlü olmadığından ticari defterlerin incelenmesinin mümkün olmadığı, davalı firma vekili ile yapılan görüşmede, dava konusu defterlere 10 yılı aşkın bir süre geçtiği için ulaşılamadığı beyan edildiğinden, davalı defterlerinin incelenmesinin mümkün olmadığı, tarafların dayandıkları fesih iddialarım ispatlayamadıkları, sözleşmenin fesih yoluyla sona erdirilip erdirilmediği belirlenemediğinden teminatın iadesinin sağlanıp sağlanamayacağının tespit edilemediği…” tespit ve rapor edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; taraflar arasında imzalanan sözleşmelerin teminatı olarak verilen paraların sözleşmelerin feshedilmesi sebebiyle sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince iadesi talebinden ibarettir.
Taraflar arasında düzenlenen 06.04.2001 Tarihli İşletme Ruhsatı Sözleşmesi ile Kuveyt sınırları içinde … mağazalarının açılarak Davacı … tarafından işletilmesinin kararlaştırıldığı, bu sözleşmenin teminatı olarak davalıya 15.000 USD ödendiği, daha sonra 01.04.2008 Tarihli İşletme Ruhsatı Değişiklik Ek Sözleşmesi ve nihayet 25.07.2008 Tarihli Master Franchise Sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşmenin 31.12.2015 tarihine kadar yürürlükte kalacağı, sözleşmenin teminatı olarak 300.000,00 USD.nin davalıya verileceği, sözleşmenin sona ermesi veya feshi halinde 1 ay içinda bu tutarın davacıya iade edileceğinin kararlaştırıldığı, davalının e-posta bildirimi ile 04.01.2011 tarihinde sözleşmeyi feshettiğini davacı yana bildirdiği, davacı yanın da … ) Noterliği’nin 08.06.2011 tarihli ve … yevmiye sayılı ve yine … Noterliği’nin 08.06.2011 tarihli ve … yevmiye sayılı, 15.06.2011 tarihinde tebliğ edilen ihtarnameleri ile sözleşmeyi feshettiğini davalı yana bildirdiği, ancak dava konusu teminat tutarlarının davacıya ödenmediği hususlarında taraflar arasında ihtilaf bulunmamaktadır. İhtilaf sözleşme gereğince verilen teminatın iadesi koşullarının oluşup oluşmadığı ve zamanaşımının gerçekleşip gerçekleşmediği noktalarında toplanmaktadır.
…m.77 hükmüne göre; haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür. Bu yükümlülük, özellikle zenginleşmenin geçerli olmayan veya gerçekleşmemiş ya da sona ermiş bir sebebe dayanması durumunda doğmuş olur.
Somut olayın ve bu hukuksal durumun birlikte değerlendirilmesi sonucunda; davacı yanın kendisini sözleşme ile bağlı tutmadığını davalıya bildirdiği ve ödediği teminatın iadesini istediği 15.06.2011 tarihi itibariyle dava konusu tutarların davalı uhdesinde kalması, davalının bu tutar kadar davacı aleyhine zenginleştiği anlamına gelmektedir. Bu itibarla zamanaşımı süresinin başlangıcı dönme iradesinin davalıya ulaştığı 15.06.2011 tarihi olup, alacağın 01.01.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı …dan önce muaccel olduğu için 818 Sayılı BK.ya göre 1 yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğu, 15.06.2011 tarihinden bu yana zamanaşımının gerçekleştiği anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
HÜKÜM:Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-)Davanın zamanaşımı nedeniyle REDDİNE,
2-) Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli 54,40-TL maktu red harcının peşin alınan 2.215,19-TL harçtan, 1.054,85-TL peşin harçtan ve 18.881,84-TL peşin harçtan mahsubu ile bakiye 22.097,48-TL harcın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine ,
3-) Davacı yanca yapılan tüm yargılama giderlerin üzerlerinde bırakılmasına,
4-)Davalı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden, hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 78.199,85-TL nispi vekalet ücretinin davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalıya verilmesine,
5-) Davacı/davalı tarafından yatırılan gider /delil avansından artan bakiyenin karar kesinleştiğinde, davacı/davalı/vekillerine iadesine,
Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK 341. madde uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yoluna başvurma hakları hatırlatılmak suretiyle oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 10/12/2020

Başkan …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Üye …
¸e-imzalıdır

Katip …
¸e-imzalıdır