Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/926 Esas
KARAR NO:2021/498

DAVA:Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:05/10/2018
KARAR TARİHİ:29/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle;Davacı keşideci… A.Ş. tarafından, Davacı … … Şti. emrine, cari hesap borcuna karşılık … … A.Ş. … şubesine ait … numaralı 07/09/2018 tarihli 89.000,00 TL tutarında ve .. A.Ş. … şubesine ait … numaralı 14/09/2018 tarihli 89.099,07 TL tutarında iki tane çek keşide edildiğini, davacı … …. Ltd. Şti. emrine düzenlenen çeklerin çalınmak suretiyle zayi olduğunu, bu sebeple söz konusu … A.Ş. … şubesine ait … numaralı 07/09/2018 tarihli 89.000,00 TL bedelli ve … … A.Ş. … şubesine ait … numaralı 14/09/2018 tarihli 89.099,07 TL tutarındaki çeklerin üçüncü şahısların eline geçmesi ihtimali düşünülerek … Cumhuriyet Başsavcılığına …/… soruşturma numaralı dosyası ile şikâyette bulunulduğunu, zayi olan ve çalınan çeklere ilişkin Davacı … …. Ltd. Şti. tarafından… Asliye Ticaret Mahkemesi’nin …/… E. sayılı dosyası ile çek iptal davasının açıldığını,…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03/09/2018 tarihinde söz konusu çeklere dair ödeme yasağı kararı verdiğini, davalı …. Şti.’nin çekleri bankaya ibraz ettiğini, banka tarafından çekler hakkında ödeme yasağı kararı olduğu belirtilerek çeklerin Davalıya iade edildiğini, bunun akabinde Davalı tarafından Davacı şirketler aleyhine haksız ve hukuka aykırı olarak…. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyaları ile kambiyo takibinin başlatıldığını, davacı şirketlerin davalıya karşı hiçbir borcunun olmadığını, davalı şirketin sahte imza ve kaşe ile ciro edilen, çalınan ve çalındığı kolayca bilinebilecek çekleri kötü niyetli olarak iktisap ederek davacı şirketler hakkında takipler başlattığını, takibe konu çeklerdeki ciroların hayali kişiler tarafından imza edildiğini, çeklerin arka yüzünde yapılan ciroların şüphe uyandıracak şekilde silsile ile yapıldığını, davacı … … Ltd. Şti. adına sahte kaşe ve imza işleminin yapıldığını, Davacı … …. Şti. ile …. Şti. arasında işbu çekin verilmesini gerektirecek hiçbir ticari ilişkinin bulunmadığını, çeklerin arka yüzünde imza ve kaşesi bulunan şirketlerin fiili olarak faaliyette olmadığını, çeklerin arka yüzünde ciroları bulunan … ile … arasında takibe konu çeklerin verilmesini gerektirecek hiçbir ticari ilişkini bulunmadığını beyan ederek davanın kabulü ile, öncelikle dava sonuçlanıncaya kadar uygun teminat mukabili icra taleplerinin durdurulması hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesine, takiplerin durdurulması taleplerinin kabul edilmemesi halinde uygun teminat mukabilinde icra veznelerine yatan paraların davalıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyaları ile takibe konulan çekler nedeniyle müvekkili şirketlerin borcunun bulunmadığına, çeklerin ve takiplerin iptaline, çekleri takibe koyan davalının kötü niyetli olduğu göz önüne alınarak davalı aleyhine takip konusu alacakların % 20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı… A.Ş. tarafından … … A.Ş. … şubesine ait …. IBAN numaralı hesabından keşide edilen 07/09/2018 tarihli, 89.000,00 TL bedelli … numaralı ve yine Davacı… A.Ş. tarafından … A.Ş. … şubesine ait … IBAN numaralı hesabından keşide edilen 14/09/2018 tarihli, 89.099,07 TL bedelli … numaralı iki adet çeki, çekin arkasında cirosu bulunan … TC Numaralı … isimli kişiden şahsi alacağına karşılık aldığını, davalı şirket tarafından … ve … (… olması gerektiği düşünülmektedir) numaralı çekler TTK 796/1 gereğince süresinde bankaya ödeme için ibraz edilmesine rağmen, …. Asliye Ticaret Mahkemesinin 03/09/2018 tarih ve … E. sayılı dosyasından verilen ödeme yasağına ilişkin kararı gereğince hiçbir işlem yapılamadığını, işbu hususun çekin arka yüzünden de anlaşıldığını, davalı şirket tarafından yasal sorumluluğu nedeni ile iade alınan … numaralı çek için…. İcra Müdürlüğünün … E. ve … numaralı çek için de …. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibi başlatıldığını ve aynı zamanda ödeme yasağı kararı veren …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyasına da ödeme yasağına ilişkin kararın kaldırılması için müdahale talebinde bunulduğunu, davacı tarafın dilekçesinde kıymetli evrak olan çekin illetten mücerret olmasını göz ardı ederek hukuki ve yasal dayanağı olmadan davalı şirkete borcu olmadığı gibi soyut iddia ve beyanlarda bulunduğunu, davacı yanın imza itirazına ilişkin olarak davalının bu durumu bilebilecek durumda olmadığını, davalı tarafın imzaların davacının şirket yetkililerine ait olup olmadığını bilmesinin de beklenemez olduğunu, bir poliçe veya bono borçlanmaya ehil olmayanların imzasını, aslında mevcut olmayan şahısların imzalarını yahut imzalayan veya namlarına imzalanmış olan şahısları herhangi bir sebeple bağlamayan imzalan taşırsa, diğer imzaların sıhhatine bu yüzden halel gelmeyeceğini, burada davalı şirketin alacağına kavuşamamış meşru, iyi niyetli hamil olduğunu ve icra takibi yapmaya yetkili olduğunu, ödeme yasağı kararının yetkili hamil olan davalı şirketi bağlayıcı nitelikte verilmiş bir tedbir kararı olmadığını, bir başka deyişle takip alacaklısı olan davalı şirketin tedbir kararında taraf olmadığını beyanla icra takibinin durdurulması talebinin reddine, takibin devamına karar verilmesine, davacının kötü niyetinin açıkça göstergesi olan, hukuki dayanaktan yoksun, haksız ve mesnetsiz işbu ilişkin itirazları dikkate alınarak davanın reddine, davacı aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava; icra takibinden sonra açılan İİK. 72. maddesine dayalı Menfi Tespit davasıdır.
Davacılar vekili tarafından dava dilekçesinde …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına ve…. İcra Dairesinin … Esas sayılı dosyalarına konu çeklerdeki imzaya davacılardan … Medikal yönünden itiraz edilmiştir.
Davacılar vekili davada;Çeklerin fotokopisi , banka kayıtları ,ticari sicil kayıtları, vergi kayıtları,imza sirküleri, …. Asliye Ticaret Mahkemesi …/… E. sayılı dosyası, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı …/… soruşturma numaralı dosyası, …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası, …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası, ticari defterler, Keşif , Bilirkişi , tanık , yemin ve sair her türlü yasal delillere dayanmıştır.
Davalı vekili davada; Yargıtay Kararları, Çek fotokopisi, … İcra Md. … E. ve …. İcra Md. … sayılı dosyası ve her türlü yasal delillere dayanmıştır.
İncelenen…. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyasında; alacaklı … Şti. tarafından borçlular … Ve … aleyhine ve dava dışı diğer borçlular aleyhine 06/09/2018 keşide tarihli 60.000,00 TL bedelli çeke dayalı olarak 60.000,00-TL asıl alacak, 352,60-TL işlemiş faiz, 6.000,00 TL çek tazminatı ve 180,00-TL %0,3 komisyon alacağı olmak üzere toplam 66.532,60-TL alacak için kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile 17.09.2018 tarihinde takibe girişildiği, borçlulara ödeme emrinin tebliğ edildiği takibin kesinleştiği anlaşılmaktadır.
İncelenen …. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyasında; alacaklı … Ltd. Şti. tarafından borçlular … Ve … aleyhine ve dava dışı diğer borçlular aleyhine 14/09/2018 keşide tarihli 89.099,07 TL bedelli çeke dayalı olarak 89.099,07-TL asıl alacak, 571,21-TL işlemiş faiz, 8.909,91 TL çek tazminatı ve 267,30-TL %0,3 komisyon alacağı olmak üzere toplam 98.847,49-TL alacak için kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile 28.09.2018 tarihinde takibe girişildiği, borçlulara ödeme emrinin tebliğ edildiği takibin kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Mahkememiz tarafından tensip zaptı ile davacılar vekilinin tedbir talebinin, İ.İ.K.’nun 72/3 maddesi uyarınca, dava konusu çek bedellerinin, … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasına ve …. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyasına yatırıldığı takdirde, bu miktarın (çek bedelleri toplamı 178.100,00-TL) %15’i olan 26.715,00-TL teminatın mahkememiz veznesine depo edilmesi veya teminat mektubu sunması halinde, icra veznesine yatacak paranın alacaklısına ödenmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesine, teminat yatırıldığında kararın infazı için bir örneğinin…. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasına ve …. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyasına gönderilmesine karar verilmiş olup davacılar vekili tarafından gerekli teminatlar yatırılmıştır.
Mahkememiz kaleminde davacılardan …’nin yetkilisi …’nin imza incelemesine esas imza örnekleri alınmıştır.
Mahkememiz tarafından … Asliye Ticaret Mahkemesi’ne müzekkere yazılarak … Esas sayılı dosyasının incelenmek üzere taranmış suretinin Uyap sistemi üzerinden Mahkememize gönderilmesi istenilmiş olup … Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından cevaben … Esas sayılı dosyasının Uyap suretinin mahkememize gönderildiği bildirilmiştir.
Mahkememiz tarafından … Ticaret Sicil Müdürlüğüne müzekkere yazılarak davacı … ‘nin temsile yetkili kişilerin kim olduğu ve temsil sürelerinin araştırılarak Mahkememize bildirilmesi istenilmiş olup İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü tarafından cevaben istenilen bilgi ve belgelerin Mahkememize gönderildiği bildirlmiştir.
Mahkememiz tarafından …. İcra Hukuk Mahkemesine müzekkere yazılarak mahkemelerinin … Esas sayılı dosyasına gönderildiği yazı ekinde bildirilen … A.Ş. … Şubesine ait … seri nolu 07/09/2018 tarih, 89.000 TL bedelli çek aslının imza incelemesine esas olmak üzere Mahkememize gönderilmesi istenilmiş olup …. İcra Hukuk Mahkemesi tarafından cevaben … … Şubesine ait, 07/09/2018 keşide tarihli, keşide yeri …, Çek seri no:… seri nolu çek aslının yazıları ekinde Mahkememize gönderildiği bildirilmiştir.
Mahkememiz tarafından …. İcra Hukuk Mahkemesine müzekkere yazılarak… Esas sayılı dosyası ile Mahkemeleri kasasına alındığı bildirilen … … Şubesine ait, 14/09/2018 keşide tarihli, 89.099,07 TL bedelli … seri nolu çek aslının imza incelemesine esas olmak üzere Mahkememize gönderilmesi istenilmiş olup …. İcra Hukuk Mahkemesi tarafından cevaben … Şubesine ait, 14/09/2018 keşide tarihli, 89.099,07 TL bedelli … seri nolu çek aslının ve ayrıca davacı şirket yetkili …’ye ait … Bankası … şubesine ait 27/07/2016 tarihli Ürün Hizmet Bilgi aslı, … şubesine ait 01/06/2001 tarihli bankacılık hizmetleri sözleşme aslı ve müşteri bilgi formu aslı, 29/05/2001 tarihli bankacılık hizmetleri sözleşmesi aslı, ….Noterliğinin 12/10/2017 tarihli, … yevmiye numaralı vekaletname aslı, ….Noterliğniin 13/03/2018 tarihli … yevmiye numaralı vekaletname aslı, ….Noterliğinin 30/12/2014 tarihli … yevmiye numaralı imza sirküleri, ….İcra Hukuk Mahkemesince gönderilen … Bankasına ait BHS evrak asıllarının yazıları ekinde Mahkememize gönderildiği bildirilmiştir.
Mahkememiz tarafından … Jandarma Kriminal Laboratuvarı’na müzekkere yazılarak davaya dayanak; … Şubesine ait 07/09/2018 vadeli, … seri nolu, 89.000,00 TL bedelli çek ile … Şubesine ait 14/09/2018 vadeli, … seri nolu, 89.099,07 TL bedelli çekde mevcut imzaların davacı … yetkilisi …’nin eli ürünü olup olmadığı hususunun araştırılarak, oluşturulacak raporun Mahkememize gönderilmesi istenilmiş olup … Jandarma Kriminal Laboratuvarı tarafından sunulan 22.06.2020 tarihli raporda ayrıntısı açıklandığı üzere sonuç olarak “… (1 ve 2) numaralar ile tanımlanan inceleme konusu çeklerin arka yüzlerinde birinci ciranta “… … Ltd. Şti.” adına atfen atılı bulunan imzalar ile …’nin mevcut mukayese imzaları arasında yapılan inceleme ve karşılaştırmada; imzaların genel şekli, imzaların kalem baskısı ve çizgi kalitesi, imzaların başlangıç hareketlerinin yapılışı, imzalar içerisindeki el hareketlerinin yapılışı, imzalar içerisindeki yatay çekiliş hareketlerinin yapılışı, imzaların bitim hareketlerinin yapılışı, kaligrafik ve karakteristik özellikler yönünden farklılıklar görülmüş olup, söz konusu imzaların … eli ürünü olmadığı kanaatine varıldığı ” rapor edilmiştir.
… Jandarma Kriminal Laboratuvarı tarafından sunulan rapor taraf vekillerine tebliğ edilmiştir.Davalı vekili tarafından rapora karşı beyan ve itiraz dilekçesi sunulmuştur.
Mahkememiz tarafından davacıların ilişki dönemini kapsayan ticari defter ve dayanağı belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak davacı … …A.Ş. Tarafından davacı … …Ltd. Şti.’ne dava konusu çeklerin verilip verilmediği ve davacılar arasında ticari ilişkinin olup olmadığı, davacıların defterlerinin usulüne uygun düzenlenip düzenlenmediğinin belirlenmesi için dosyanın bilirkişiye tevdine karar verilmiş olup bilirkişi tarafından sunulan raporda ayrıntısı açıklandığı üzere sonuç olarak “…. Davacı… A.Ş.’nin ticari defterlerinin HMK m. 222 uyarınca delil niteliği taşıması konusunda nihaî takdir Mahkemeye ait olmak üzere, uzmanlık alanımız bakımından ibraz edilen defterlerin davacı şirket lehine ve aleyhine delil teşkil eder nitelikte olduğu,
Davacı … …. Ltd. Şti.’nin ticari defterlerinin HMK m. 222 uyarınca delil niteliği taşıması konusunda nihaî takdir Mahkemeye ait olmaküzere, uzmanlık alanımız bakımından, ibra edilen defterlerin davacı şirket lehine ve aleyhine delil teşkil eder nitelikte olduğu,
Davacı … A.Ş. ve Davacı … Ltd. Şti.’nin kanuni defter ve belgelerine göre taraflar arasında ticari ilişkinin olduğu kanaatinin oluştuğu ve bu ticari ilişkinin 14.03.2018 tarihi itibariyle başladığı,
Davacı… A.Ş.’nin kanuni defter ve belgelerinin incelenmesi neticesinde,
Davacı… A.Ş. nezdindeki Davacı … … Ltd. Şti.’ne ait cari hesap ekstresine göre; Davacı … Ltd. Şti. tarafından Davacı … A.Ş. adına KDV dahil toplam 358.185,03 TL tutarında fatura düzenlendiği,
… Ltd. Şti. tarafından düzenlenen 22.05.2018 tarih ve … sayılı fatura için … A.Ş. tarafından 31.05.2018 tarih ve … sayılı KDV dahil toplam 178.099,07 TL tutarında iade faturası düzenlendiği,
Davacı … A.Ş. tarafından Davacı … Ltd. Şti.’ne 175.176,76 TL tutarında ödeme yapıldığı, söz konusu ödemelerin 177,00 TL’sinin banka yoluyla, 174.999,76 TL’sinin ise çek ile gerçekleştirildiği,
Çek ile yapılan 174.999,76 TL tutarındaki ödemenin Davacı … A.Ş. kanuni defter kayıtlarında “… VERİLEN FİRMA ÇEKLERİ” ibaresinin yer aldığı ve söz konusu çeklerin dava konusu çalınmak suretiyle zayi olduğu iddia edilen çekler olmadığı,
Bilirkişiliğimizde Davacı… A.Ş. ile Davacı … …. Şti. arasında ticari ilişkinin var olduğu kanaatinin oluştuğu, … A.Ş.’nin 31.12.2018 tarihi itibariyle Davacı … Ltd. Şti.’ne [358.185,03-(178.099,07+175.176,76=)] 4.909,20 TL borçlu olduğu,
Davacı … …. Ltd. Şti.’nin kanuni defter ve belgelerinin incelenmesi neticesinde,
Davacı … …. Ltd. Şti. nezdindeki Davacı… A.Ş.’ne ait cari hesap ekstresine göre; 2018 yılında Davacı … Ltd. Şti. tarafından Davacı … A.Ş. adına KDV dahil toplam 358.185,03 TL tutarında fatura düzenlendiği,
Davacı … A.Ş. tarafından Davacı … Ltd. Şti. adına 31.05.2018 tarihinde KDV dahil toplam 178.099,07 TL tutarında iade faturası düzenlendiği,
Davacı … A.Ş. tarafından Davacı … Ltd. Şti.’ne 175.176,76 TL tutannda ödeme yapıldığı, söz konusu ödemelerin 177,00 TL’sinin banka yoluyla, 174.999,76 TL’sinin ise çek ile ödendiği,
Çek ile yapılan ödemelere ilişkin Davacı … Ltd. Şti.’nin yevmiye kaydının açıklamasında “… … A.Ş.” ibaresinin yer aldığı ve söz konusu çeklerin dava konusu, çalınmak suretiyle zayi olduğu iddia edilen, çekler olmadığı,
Davacı … …. Ltd. Şti.’nin Davacı… A.Ş.’den 19.10.2018 tarihi itibariyle [358.185,03-(178.099,07+175.176,76=)] 4.909,20 TL alacaklı olduğu,
Davacı … A.Ş. kanuni defterlerinde “103 Verilen Çekler ve Ödeme Emirleri (-)” hesabında çalınmak suretiyle zayi olduğu iddia edilen çeklerin Davacı … A.Ş. tarafından Davacı … …. Ltd. Şti.’ne verildiğine dair herhangi bir kayda rastlanmadığı,
Davacı … A.Ş. kanuni defterlerinde, banka hesap ekstresinde banka tarafından yapılan dava konusu çeklere ilişkin blokeye alma ve blokeden çıkarılma işlemine ait muhasebe kayıtlarının mevcut olduğu,
Davacı … …. Ltd. Şti. 2018 yılı kanuni defterlerinde “101 Alınan Çekler” hesabında, çalınmak suretiyle zayi olduğu iddia edilen çeklerin Davacı … A.Ş. tarafından Davacı … Ltd. Şti.’ne verildiğine dair herhangi bir kayda rastlanmadığı,
Dava konusu çeklerin keşidesine ve lehdara teslimine ilişkin kayda Davacı … A.Ş. ve Davacı … Ltd. Şti. muhasebe kayıtlarında rastlanmadığı,
Bu çerçevede, Davacı … kayıtlarında Davacı Sterilizasyona teslim edildiğine dair herhangi kayıt bulunmayan iki adet çalındığı iddia edilen çekin Davacı …’a teslim edildiğine veya Davacı … bünyesine girdiğine dair bir kayda Davacı … kayıtlarında rastlanmadığı,
Çalındığı iddia edilen çeklerin banka tarafından ödemesinin durdurulmasına dair işlemlerin Davacı … tarafından kendi defterlerine kaydedildiği,
Her iki Davacı arasında uyuşmazlık konusu çeklerden önce başlayan ve devam eden bir ticari ilişkinin mevcut olduğu,
Buna göre, nihaî takdir Mahkemeye ait olmak üzere, çalındığı iddia edilen çeklerin dolaşıma çıkmadan Davacı … elinde iken kaybolmuş / çalınmış olabileceği ” tespit ve rapor edilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiştir.Davacılar vekili tarafından bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi sunulmuştur. Davalı vekili tarafından bilirkişi raporuna karşı beyan ve itiraz dilekçesi sunulmuştur.
Dava dayanağı takip dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerin incelenmesinde, keşidecisinin davacılardan …, lehtarının ise diğer davacı … olduğu; çekin arka yüzündeki ciro silsilesinde ilk cironun … tarafından yapıldığı, daha sonra sırası ile icra dosyalarındaki dava dışı diğer borçlular tarafından cirolar bulunduğu ve son ve yetkili hamil olarak davalının imzasının bulunduğu anlaşılmaktadır.
Dava, keşideci ve lehtar tarafından açılan menfi tespit istemini konu almaktadır.
6102 sayılı TTK.nun 788/1. maddesi uyarınca; emre yazılı veya belirli bir kimse lehine düzenlenen çek, ciro ve teslim yolu ile devredilebilir. Çekin emre yazılı veya belirli bir kişi lehine düzenlenmesi halinde, ilk cironun lehtara ait olması gerekir. Lehtarın cirosundan sonra senedi devralan cirantalar yetkili hamil olurlar.
TTK’nun 790. maddesinde ise; ” Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir ciroyu diğer bir ciro izlerse bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır” düzenlemesi getirilmiştir.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6102 sayılı Yasanın 818/1-c maddesi delaleti ile uygulanması gereken 677.maddesi uyarınca bir poliçe, poliçe ile borçlanmaya ehil olmayan kişilerin imzasını, sahte imzaları, hayali kişilerin imzalarını veya imzalayan ya da adlarına imzalanmış olan kişileri herhangi bir sebeple bağlamayan imzaları içerirse, diğer imzaların geçerliliği bundan etkilenmez.
İmzaların bağımsızlığı(istiklali) şeklinde tanımlanan bu ilke, poliçeye atılan her geçerli imzanın (keşidecinin, cirantanın, avalistin, kabul eden muhatabın imzası gibi) sahibini bağladığını, geçersiz imzanın sahiplerini sorumlu kılmamalarına rağmen poliçenin geçerliliğini ortadan kaldırmadığını ifade eder.
Geçerli imzaların sahipleri, başkasının imzasının geçersiz olduğunu ileri sürerek kambiyo sorumluluğundan kurtulamazlar; geçersiz bir imza sahibini bağlamaz. Ancak, ciro zincirini de koparmaz.
“İmzaların istiklali (bağımsızlığı)” ilkesine göre, senedin asıl borçlusu olan keşidecinin imzasının sahte olması hali, diğer imza sahiplerinin (lehtarının veya diğer cirantaların) senetten kaynaklanan sorumluluğunu ortadan kaldırmaz. Poliçeye imza koyan kişi, diğer imzaların geçersiz veya sahte ya da mevhum kişilere ait olmasının riskini de taşır. Buna göre her imza kendi sahibini, diğer imzalardan bağımsız olarak bağlar. Poliçe üzerinde şekil bakımından tamam ve görünüşe göre sahibini bağlayan bir imzanın bulunması yeterlidir.
Kanun yapıcı, 6102 sayılı Yasanın 677.maddesinde senedin geçerliliğinin, sorumluluktan tamamen bağımsız şekilde mevcut olabileceğini kabul etmiştir. Senetteki imzalar, bu imzalarda ismi geçen şahıslar yönünden herhangi bir sorumluluk yaratmasa bile, senet yine de geçerli kalır. Senedin geçerli kalmasının sonucu ise, diğer imzaların sahiplerinin sorumluluklarının devam etmesidir. (Bu açıklamalar için bkz, Prof.Dr. Reha Poray / Prof. Dr. Ünal Tekinalp; Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, 17. Baskı, İstanbul 2006, Sayfa 141-142; Prof. Dr. Fırat Öztan, Kıymetli Evrak Hukuku 2.Bası, Ankara 1997, Sayfa 414 vd; Prof. Dr. Hüseyin Ülgen / Doç. Dr. Mehmet Helvacı / Doç. Dr. Abuzer Kendigelen / Doç. Dr. Arslan Kaya; Kıymetli Evrak Hukuku Ders Kitabı, İstanbul 2004, Sayfa 126 vd; Prof. Dr. Naci Kınacıoğlu Kıymetli Evrak Hukuku, 5.Baskı, Ankara 1999, Sayfa 122 vd;Gönen Eriş; Türk Ticaret Kanunu İkinci Cilt-Kıymetli Evrak ve Taşıma Ankara 1988 sh. 174 vd- sh.286-Yargıtay 11.HD.3.11.1987 tarih, 347/5865 Esas ve Karar sayılı kararı; Prof.Dr. Oğuz İmregün; Kıymetli Evrak Hukuku, İstanbul 1998, sh.58 vd; İsmail Doğanay; Türk Ticaret Kanunu Şerhi, İkinci Cilt, Üçüncü Baskı Ankara 1990 sh.1611 vd.)
Zincirleme ve birbirine bağlı, lehtardan hamile değin tam ve düzenli yani kesintisiz cirolar hak sahipliğine karine sayılır. Cirolar arasındaki zincirleme bağlılığın gözlenmesi sadece dış görünüm bakımından yapılır. Başka bir anlatımla, ciro silsilesinin (zincirinin) muntazam bir şekilde birbirini takip edip etmediğini incelerken dış görünüşü incelemek yeterli olup, cirantalardan birinin imzasının sahte olması veya temsilci sıfatıyla senedi imzalayan şahsın imza yetkisinden yoksun olması ciro zincirini etkilemez (Hulusi Gürbüz, Yargıtay Uygulaması Işığında Ticari Senetlerin iptali Davaları ve Ticari Senetlere Özgü Sorunlar, İstanbul 1984, sh.295; İsmail Doğanay; Türk Ticaret Kanunu Şerhi, İkinci Cilt, Üçüncü Baskı, Ankara 1990, sh. 1646-1647; Murat Alışkan, Kambiyo Senetlerinde Temlik Cirosu, İstanbul 1998 sh. 255 vd; Tarık Başbuğoğlu; Uygulamalı Türk Ticaret Kanunu, 1.cilt Ankara 1988, sh. 807; Erol Ertekin/ İzzet Karataş; Uygulamada Ticari Senetler: Ankara 1998 sh. 363)
Hamilin ciro yoluyla senedi devraldıktan sonra cirantasını takip etme gibi yasal bir zorunluluğu bulunmamaktadır. TTK’da yer alan ve kambiyo hukukuna ilişkin ilkeleri belirleyen kuralların kişiden kişiye değişebilen “hayatın olağan akışı” şeklindeki subjektif bir takım değerlendirmelerle ortadan kaldırılması doğru görülemez. Kambiyo senetlerinde imzaların istiklali(bağımsızlığı) ilkesi ile ilgili olarak Daire uygulaması istikrar kazanmıştır (Yargıtay 19.HD.’nin 17.02.2011 tarih, 2010/7937 E, 2011/2072 K; 31.03.2011 tarih 2010/8614 E, 2011/4185 K; 18.04.2011 tarih 2011/3624 E, 2011/5149 K; 13.05.2010 tarih 2009/7134 E, 2010/6030 K; 14.10.2010 tarih, 2010/4431 E, 2010/11296 K; 21.03.2012 tarih 2011/13865 E, 2012/4619 K. sayılı kararları).
Bu açıklamalar karşısında somut olayın değerlendirilmesine gelince; dava konusu çeklerde davacılardan … Şirket keşideci, diğer davacı … ise lehtar durumunda olup, davalı çeke ciro yoluyla hamil olmuştur. … Jandarma Kriminal Laboratuvarı tarafından sunulan 22.06.2020 tarihli rapora göre ilk ciro, çekin lehtarı durumundaki davacı …’a ait değildir. Ciro silsilesinde şeklen bir kopukluk bulunmaktadır.
Toplanan delillere ve dosya kapsamına göre; davalı tarafından davacılar aleyhine….İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyası ile 06/09/2018 keşide tarihli 60.000,00 TL bedelli çeke dayalı olarak ve …. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyası ile 14/09/2018 keşide tarihli 89.099,07 TL bedelli çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığı ve davacılar tarafından….İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasının ve …. İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyasının dayanağını oluşturan çekler yönünden davalıya borçlu olmadıkları iddiası ile davalılar aleyhine Mahkememizde iş bu menfi tespit davası açıldığı ve takipler ile çeklerin iptalinin talep edildiği, Mahkememiz tarafından yapılan yargılama sırasında … Jandarma Kriminal Laboratuvarından alınan 22.06.2020 tarihli raporda çekler üzerindeki söz konusu imzaların çeklerin lehtarı durumundaki davacı … yetkilisi … eli ürünü olmadığının tespit edildiği, ilk cironun lehtara ait olması gerekir iken lehtar ile ilk ciro edenin farklı kişiler olduğu bu durumda, ciro silsilesi kopuk olduğundan ve davalı hamil, 6102 sayılı Yasanın 790.maddesi uyarınca meşru hamil kabul edilemeyeceğinden, keşideci davacı … Şirket’nin ödeme yükümlülüğünden de söz edilemeyeceği, bu haliyle her iki davacınında davalıya …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerden dolayı borçlu olmadıkları, bu haliyle takiplerin iptalinin gerektiği ancak takiplerin dayanağını oluşturan çeklerin iptali koşullarının oluşmadığı ayrıca söz konusu takiplerde davalının kötü niyetli olduğuna dair hiçbir emarenin olmadığı anlaşılmakla davanın kısmen kabulü ile; davacıların…. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadıklarının tespiti ile takiplerin iptaline, davacıların…. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerin iptaline ilişkin taleplerinin reddine, koşulları oluşmadığından davacıların kötü niyet tazminatı taleplerinin reddine, koşulları oluşmadığından davalının kötü niyet tazminatı talebinin reddine, ihtiyati tedbir kararının karar kesinleşinceye kadar devamına, karar kesinleştikten 1 ay sonra teminatın iadesine karar vermek yerinde görülmüştür.
Bu itibarla;
HÜKÜM:
Davanın KISMEN KABULÜ ile;
1-)Davacıların…. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadıklarının tespiti ile takiplerin iptaline,
2-)Davacıların…. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı ve …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı icra dosyalarının dayanağını oluşturan çeklerin iptaline ilişkin taleplerinin reddine,
3-)Koşulları oluşmadığından davacıların kötü niyet tazminatı taleplerinin reddine,
4-)Koşulları oluşmadığından davalının kötü niyet tazminatı talebinin reddine,
5-)İhtiyati Tedbir kararının karar kesinleşinceye kadar devamına, karar kesinleştikten 1 ay sonra teminatın iadesine,
6-)Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli 12.166,01-TL karar ve ilam harcından başlangıçta peşin alınan 3.041,51-TL harcın mahsubu ile bakiye 9.124,50-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
7-)Davacılar tarafından yapılan 35,90-TL başvuru harcı, 3.041,51-TL peşin harç, 5,20-TL vekalet harcı, 851,25-TL bilirkişi ücreti ile davetiye gideri olmak üzere toplam 3.933,86-TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine,
8-)Davacılar duruşmalarda kendilerini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 20.869,50-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine,
9-)Davalı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 4.080,00-TL maktu vekalet ücretinin davacılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davalıya verilmesine,
10-)Davacının gider avanslarından artan bakiyesinin karar kesinleştiğinde re’sen davacıya / vekiline iadesine,
Dair davacılar vekilinin ve davalı vekilinin yüzünde; tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK 341. madde uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yoluna başvurma hakları hatırlatılmak suretiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 29/06/2021

Katip …

Hakim …