Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/700 Esas
KARAR NO : 2022/235

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan), İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 27/07/2018
KARAR TARİHİ : 29/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan), İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili davacının, 21.03.2011 tarihinde …’ya tescil ile, 2.250.000.-TL sermaye ile, her türlü aliminyum, demir, bakır, levha, profil imalatı, alım satımı, ithalat ve ihracatını yapmakta olduğunu, 02.11.2017 günü kimliği bilinmeyen şüphelilerce yapılan hırsızlık sonucu şirketin kasasının çalındığını, yapılan suç duyuruları ile, hırsızlık sonucu çalınmış bulunan çeklerin de açılmış bulunan … no Ju hazırlık dosyasına bildirildiğini, ayrıca çalıntı çeklerte ilgili Anadolu ….ATM.’de … E. Dosyası ile çek iptal davası açıldığını, 30.11.2017 tarihinde mahkemece dava konusu çek hakkında ödemeden men kararı verildiğini, dava konusu keşidecesi, … Utd.Şti. olan 20.000.-TL’lik, … A.Ş. Bankası Kızılay şb.den düzenlenme … no.lu çekin …Ltd.Şti.nden alındığını, çekin çalınmadan önce, defter kayıtlarından da görüleceği üzere, müvekkiline intikal etmiş olduğunu, davalının sahte çek hamili dışında olan cirantalarla ticari ilişkileri bulunduğunu, çeki iktisapta kusurlu ve kötü aiyetli davranan davalı ile davacı müvekkili arasında hiçbir ticari ilişki bulunmadığını, çek örneğinin bankadan temin edilemediği için incelenemediğini, lakin çekin müvekkillerinin uhdesinde iken çalınması sebebi ile müvekkilinin çek üzerinden kaşe ve imzasının bulunmamasının olası olduğunu, lakin dilekçe ekinde sunuları tüm kayıtların çekin müvekkilinin resmi defter ve kayıtlarına intikal ettikten sonra çalındığını ortaya koyduğunu beyanla dava konusu çeklerin henüz icra takibine konu edilmemiş olması nedeni ile olası bir icra takibinin durdurulması konusunda İhtiyati tedbir kararı verilmesini, dava konusu çekin (çek bedelleri ödenir ise bedellerinin) davalıdan istirdatını, davacının davalıya borçlu olmadığımızın tespitini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalıya dava dilekçesi ve tensip zaptının usulüne uygun tebliğ edildiği ancak davalı tarafından cevap dilekçesinin süresinde sunulmadığı anlaşılmıştır.
GEREKÇE:
Dava; İcra takibinden önce açılan İİK 72. maddesine dayalı Menfi Tespit ve istirdat davasıdır.
7101 sayılı kanunun 61. Maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası ”Ticari davalarda da deliller ile bunların sunulması 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerine tabidir; miktar veya değeri yüz bin Türk lirasını geçmeyen ticari davalarda basit yargılama usulü uygulanır.” şeklinde değiştirilmiş olup 15.03.2018 tarihinde resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğü girmiştir.
Mahkememizde görülen iş bu davada 7101 sayılı kanunun resmi gazetede yayınlandığı tarihten sonra 27/07/2018
tarihinde açılmış olup 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre basit yargılama usulüne tabi olmasına rağmen Tensip zaptıyla her ne kadar yazılı yargılama usulünün uygulanması gerektiği belirtilmiş olsa da 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklik dava tarihinden önce olması nedeniyle tensip zaptında yazılı yargılama usulünün uygulanacağının belirtilmesi taraflara kazanılmış hak sağlamayacağından 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince 28/02/2019 tarihli basit yargılama ön incelemeye hazırlık tutanağında iş bu davada basit yargılama usulünün uygulanmasına karar verilmiş olup taraf vekillerine tebliğ edilmiştir.
Davacı vekili davada;İstanbul Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesinin … Es. Sayılı dosyasına, … Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının … Soruşturma sayılı dosyası, dava konusu çeklerin müvekkiline teslim edildiğine dair makbuzlar, ticari defter ve kayıtlar, tanık, yemin delillerine dayanmıştır.
Mahkememiz tarafından Bursa … İcra Dairesi’ne müzekkere yazılarak …Esas sayılı takip dosyasının bir suretinin UYAP sistemi üzerinden mahkememize gönderilmesi istenilmiş olup Bursa … İcra Dairesi tarafından cevaben …Esas sayılı takip dosyasının bir suretinin UYAP sistemi üzerinden mahkememize gönderildiği bildirilmiştir.
Mahkememiz tarafından İstanbul … Vergi Dairesi Müdürlüğüne müzekkere yazılarak davalı … tarafından Müdürlüklerine ticari defter teslim edilip edilmediği, edildi ise davalının 2017 ve 2018 yıllarına ait ticari defterlerinin Mahkememize gönderilmesi istenilmiş olup İstanbul Beylikdüzü Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından cevaben … hakkında bilgisayar kayıtların tetkiki neticesinde mükellefin 2017 ve 2018 yıllarına ait ticari defterlerininin dairelerine teslim etmediği bildirilmiştir.
Mahkememiz tarafından …Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığına müzekkere yazılarak…Soruşturma sayılı dosyasının akıbeti hakkında Mahkememize bilgi verilmesi istenilmiş olup …Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından cevaben … soruşturma sayılı dosyası faili tespit edilemediğinden daimi aramaya alınmış olup, daimi aramasına 02/11/ 2032 yılına kadar devam edileceği bildirilmiştir.
Mahkememiz tarafından…Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesine müzekkere yazılarak … Es.dosyasının bir suretinin UYAP sistemi üzerinden mahkememize gönderilmesi istenilmiş olup İstanbul Anadolu … Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından cevaben …Es.dosyasının bir suretinin UYAP sistemi üzerinden mahkememize gönderildiği bildirilmiştir.
Mahkememiz tarafından iddia, savunma, toplanan deliller doğrultusunda; davacı ile dava dışı …Ltd.Şti.’nin 2017-2018 dönemini kapsayan ticari defter ve dayanağı belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak davacı yanın dava dışı …Ltd.Şti. ile aralarında ticari ilişki olup olmadığının ve dava dışı …Ltd.Şti. tarafından davacıya dava konusu 19.01.2018 keşide tarihli, 20.000,00 TL bedelli keşidecisi dava dışı …Tic.Ltd.Şti. olan çekin verilip verilmediğinin tespiti ve davacı ile dava dışı …Ltd.Şti.’in defterlerinin usulüne uygun düzenlenip düzenlenmediğinin, davalı ile dava dışı … Tic.Ltd.Şti.’nin 2017-2018 dönemini kapsayan ticari defter ve dayanağı belgeler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak davalı yanın dava dışı…Ltd.Şti. ile aralarında ticari ilişki olup olmadığının ve dava dışı ….Taah.San. Ve Tic.Ltd.Şti. tarafından davalıya dava konusu 19.01.2018 keşide tarihli, 20.000,00 TL bedelli keşidecisi dava dışı …Ltd.Şti. olan çekin verilip verilmediğinin tespiti ve davalı ile dava dışı …San. Ve Tic.Ltd.Şti.’in defterlerinin usulüne uygun düzenlenip düzenlenmediğinin belirlenmesi için dosyanın bilirkişiye tevdine karar verilmiş olup bilirkişi tarafından sunulan raporda ayrıntısı açıklandığı üzere sonuç olarak “… Davalı … ve Dava dışı … Ltd.Şti. firmalarının kayıtlarının inceleme gününde ibraz edilmemiş olması sebebi ile incelenmediği,
Dava dışı … Ltd.Şti kayıtlarında… no.lu hesapta işlem gören davacıya ait C/h’nin 31.12.2017 tarihi itibari ile, 84.520,81 TL. Alacak Bakiyesi verdiği,
Davacı Kayıtlarında takip edilen , 120,590 no.lu dava dışı …Ltd.Şti. C/H’nın, 31.12.2017 itibari ile, 90.468,63 TL, borç bakiyesi verdiği,
Böylece; Dava Konusu olmamakla birlikte, davacı ile dava dışı… arasında gerçekleşen ticari faaliyetler neticesi, oluşan cari hesap bakiyeleri arasında (01.01.2017/31.12.2017 arası açılış ve kapanış kayıtları ) mutabakatsızlık bulunduğu,
Dava dışı …Ltd.Şti.nin, 15.10.2017 1064 Yevmiye kaydında, 12.10.2017/9956 Mk.la açıklaması ile, Müşterisi…Makine den almış olduğu, (101/120.590 ) 20.000.-TL’lik çekin giriş kaydını, 101-Alıman Çekler Hesabına 19.01.2018-… … Çek’ açıklaması İle yaptığının görüldüğü, ancak dava dışı… Ltd.Şti.nin, 2017 yılına ait Kebir Defterinin ibraz edilmemesi sebebi ile, 101-Alınan Çekler hesabından… Aliminyum ktd.Şti.ne çek çıkışının yapıldığının teyit edilemediği,
Dava dışı … Ltd.Şti.’nln, tarafıma elektronik posta ile iletmiş olduğu, Davacı adına takip ettiği…no.lu C/h muavin kayıtlarında ; Dava konusu çekin Davacı-…Allminyum’a verildiğine dalr her hangi bir ödeme borç kaydına rastlanmadığı, (Çekin alınış tarihi olan 12.10.2017 ile, 31.12.2017 arası)
Davacı Kayıtlarında; Dava konusu, T… Kızılay şb.den verilme, keşidecesi, …Ltd.Şti olan,… no.lu, 19,01.2018 keşide tarihli , 20.000.-TL’lik, çekin, davacı tarafından düzenlenen, 26.10.2017 tarltı, …na.lu tahsilat makbuzu ile …Metal’den tahsil kaydının, “çek girişi” açıklaması İle, 101-Alınan Çekler hesabına borç kaydedildiği, (26.10.2017/2017… no-lu fiş,)
Alınan çekler hesabının muavin kayıtlarının incelenmesi neticesi, dava konusu çekin alınış tarihinden, dava tarihine kadar başka bir hesaba nakledildiğine dair bir kayda rastlanmadığı, dava konusu 20.000.-TL’lik çekin alış tarihinden itibaren olmak üzere, 31.12.2017 ve dava tarihi olan 27.07.2018 tarihi itibari ile, 101- Alınan Çekler Hesabı (Portföydeki Müşteri Çek ve Senetleri ) içerisinde yer aldığı, tespit edilmiştir.
Dava dosyaşına sunulan çek fotokopisinden; Dava Konusu 19.01.2018 keşide tarihli, 20,000.-TL’lik çekin, …Tic. Ltd.Şti tarafından,… Ltd.Şti. adına keşide edildiği, çek arkasında yer alan cirantaların sırası ile,… Makine, … Metal,… Malzemeleri Ltd.Şti., … Ltd.Şti. ve … İnşaat Temizlik … olduğu, Cirantalar arasında … Ltd.Şti.’nin bulunmadığı “tespit ve rapor edilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiştir. Davacı vekili tarafından rapora karşı beyan ve itiraz dilekçesi sunulmuştur. Davalı vekili tarafından bilirkişi raporuna karşı itiraz ve beyan dilekçesi sunulmuştur.
Mahkememiz tarafından davalıya isticvap davetiyesi gönderilmiş olup davalı 26/10/2021 tarihli duruşmada hazır olmuş olup beyanında “Bana sorulan çeki en son ciro olan …’nin temsilcisinden aldım, ben iş eldivenleri imalatı yaptığım için onlara bu malzemelerden sattım, malzeme bedeli olarakta çeki aldım, ben çeki aldığımda herhangi bir sorun yoktu, çeki takasa koydum, çekin ödeme günü geldiğinde banka çekin çalıntı olduğunu belirtti, bizde bankadan çeki alıp haklarımızı kullanmak maksadıyla ilgili kişiler hakkında icra takibi başlattım, çalıntı çeklerle ilgili olarak hakkımda herhangi bir ceza dosyası yoktur, …’den aldığım çeklerle ilgili hakkımda açılan Menfi Tespit davaları bulunmaktadır, ticari faaliyetim şu anda devam etmiyor, iş yerimi 2019 yılının son aylarında kapatmak zorunda kaldım,…’den aldığım çeklerle ilgili iki, ikibuçuk milyon kadar ödeme oldu, ancak bazı çeklerle ilgili sıkıntılar çıktı, ödemelerimi alamadım, faturalarda teslim alanın imzası yok, ancak onlar bizim depomuzdan malları teslim alıyorlardı, …’nin merkezi Kayseri’dedir, ancak burada müşteri temsilcileri bizimle ticaret yapmaktadır ” belirtmiştir.
İncelenen Bursa … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyasında; alacaklı … tarafından borçlular …Ticaret Limited Şirketi, …, … Ticaret Limited Şirketi, … Limited Şirketi, … Ve … aleyhine 19.01.2018 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli çeke dayalı olarak 20.000,00-TL asıl alacak, 3.336,67-TL işlemiş faiz, 2.000,00 TL çek tazminatı, 485,00-TL ihtiyati haciz vekalet ücreti, 87,80-TL ihtiyati haciz masrafı ve 60,00-TL komisyon alacağı olmak üzere toplam 25.969,37-TL alacak için kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile 25.10.2018 tarihinde takibe girişildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu 19.01.2018 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli çekin incelenmesi neticesinde keşidecisinin …Sanayi Ticaret Limited Şirketi olduğu, lehtarının … Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi olduğu, lehtardan sonraki cirantaların sırası ile …, …, …Limited Şirketi, … ve son ciranta olan yetkili hamilin … olduğu, davacının ciranta olarak yer almadığı anlaşılmıştır.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2019/580 Es. ve 2020/1477 K. Sayılı ilamında ” …6102 sayılı TTK’ nın 792. maddesiyle, çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamilin ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlü olacağı hüküm altına alınmıştır. Belirtilen kanun hükmü uyarınca davacının, kendisinin yetkili hamili olduğunu ve yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir.” yönünde karar verilmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi 2018/1198 Es. ve 2020/288 K. Sayılı ilamında “…davanın tarafları arasında ticari defterlere göre herhangi bir ticari ilişki bulunmaması, tek başına davalı tarafın çeki kötü niyetli ve ağır kusurlu olarak iktisap etmiş olduğunu kanıtlamaya yeterli değildir. Davalının elinde bulunan çekin istirdadı talebiyle açılan işbu davada ispat yükü davacıda olup davacının, çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve çekleri elinde bulunduran davalıların kötüniyetli veya iktisapta ağır kusurlu olduklarını ispatla yükümlüdür.” yönünde karar verilmiştir.
Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2016/10538 esas ve 2017/4836 karar sayılı ve 12.06.2017 tarihli ilamında” ….Yerel mahkemenin gerekçesinde belirtildiği gibi faktoring şirketinin temlik aldığı çek ile ilgili banka nezdinde araştırma ve inceleme yükümlülüğünden söz edilemez. Somut olay bakımından 6102. sayılı T.T.K.’nun 792. maddesi gereğince davalı …Faktoring A.Ş.’nin dava konusu çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu hususunda davacı tarafça yeterli ve inandırıcı delil sunulamadığından, bu davalı hakkındaki davanın reddi gerekirken somut olaya uygun düşmeyen gerekçelerle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.” yönünde karar verilmiştir.
TTK’nın 790. maddesi “ Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır”. Aynı Kanun’un 792. maddesi “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek sözkonusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklinde düzenlenmiştir.
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi 2019/580 Esas ve 2020/1477 Karar sayılı ilamında “…6102 sayılı TTK’ nın 792. maddesiyle, çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamilin ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlü olacağı hüküm altına alınmıştır. Belirtilen kanun hükmü uyarınca davacının, kendisinin yetkili hamili olduğunu ve yeni hamilin çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğunu veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir. Somut olayda, davacı tarafından dosyaya sunulan tevzi liste fotokopilerinde davalı aleyhine benzer mahiyette İstanbul ve Bakırköy Asliye Ticaret, İcra Hukuk Mahkemelerinde 117 davanın açılmış olması davalının çeki kötü niyetle iktisap ettiğine veya iktisabında ağır kusurlu bulunduğuna dair delil olamayacağı,… “yönünde karar verilmiştir.
Toplanan tüm delillere ve dosya kapsamına göre; davacı tarafından dava konusu 19.01.2018 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli çekten dolayı borçlu bulunmadığının tespiti ve çekin istirdatı ile dava konusu çek bedelinin davalı tarafından tahsil edilmesi halinde bedelin istirdatı isteniyle davalı aleyhine açılan iş bu menfi tespit ve istirdat davasında Mahkememiz tarafından yapılan yargılama sırasında alınan bilirkişi raporunda davacı kayıtlarında; dava konusu, T… Kızılay Şb.den verilme, keşidecesi,…Ltd.Şti olan, … no.lu, 19,01.2018 keşide tarihli 20.000.-TL’lik, çekin, davacı tarafından düzenlenen, 26.10.2017 tarltı, … na.lu tahsilat makbuzu ile …Metal’den tahsil kaydının, “çek girişi” açıklaması borç kaydedildiğinin tespit edildiği ancak yukarıdaki açıklamalar ve İstinaf ile Yargıtay kararlarında da belirtildiği üzere davalıların çekin iktisabı sırasında kötü niyetli veya ağır kusurlu olup olmadığının davacı tarafça ispatlanamadığı bu nedenle çek veya bedelinin davalıdan istirdatı koşullarının oluşmadığı, dava konusu 19.01.2018 keşide tarihli 20.000,00 TL bedelli çekin incelenmesi neticesinde keşidecisinin…Turizm Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi olduğu, lehtarının …Ticaret Limited Şirketi olduğu, lehtardan sonraki cirantaların sırası ile …, …, … İç Ve Dış Ticaret Limited Şirketi, … ve son ciranta olan yetkili hamilin dosyamız davalısı … olduğu, davacının ciranta olarak yer almadığı ve Bursa … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı takip dosyasında davacının borçlu olarak yer almadığı bu denenle menfi tespit davasının da koşularının oluşmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar vermek yasal ve yerinde görülmüştür.
Bu itibarla;
HÜKÜM :
1-)Davanın REDDİNE,
2-)Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli 80,70-TL harcın başlangıçta peşin alınan 341,55-TL harçtan mahsubu ile bakiye 260,85-TL harcın karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
3-)Davacı yanca yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-)Davalı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/1 maddesi uyarınca 5.100,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-)Davacının gider avansından artan bakiyesinin karar kesinleştiğinde re’sen davacıya/vekiline iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzünde, davalı/vekilinin yokluğunda; tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK 341. madde uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yoluna başvurma hakları hatırlatılmak suretiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 29/03/2022

Katip …
(E-İmzalı)

Hakim …
(E-İmzalı)