Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/635 Esas
KARAR NO : 2018/711
DAVA : Tespit
DAVA TARİHİ : 09/07/2018
KARAR TARİHİ : 16/07/2018
Mahkememizde görülmekte olan Tespit davasında;
DAVA:
Davacı … kendi adına asaleten … ‘e vekaleten verdiği dava dilekçesinde, asaleten kendisinin ve vekiledeni …’in, … Konut Yapı Kooperatifi üyesi olduklarını, … Konut Yapı Kooperatifi Yönetim Kurulunun; kooperatifin malvarlığı hakkında, üyelere ayrıntılı bilgi vermediğini ve taraflarınca tapu kütüğü üzerinde haricen yapılmış olan araştırmaya göre; kooperatifin borçlarını karşılamaya yetecek miktarda malvarlığı bulunduğu halde, genel kurul kararları ile, kooperatif üyelerine yüklü miktarda borç çıkarıldığı ve aidat yüklendiğinin tespit edildiğini, … Konut Yapı Kooperatifi’nin 30.06.2018 tarihinde yapılmış olan 2017 Yılı Olağan Genel Kurulunda, Genel Kurul Toplantı Tutanağının 14. maddesinden anlaşılacağı üzere; Genel Kurulda, Kooperatif üzerine kayıtlı kaç adet taşınmazın bulunduğu ve halihazır durumları hakkında da tam ve net bir bilgi verilmediğini, haricen tapu kütüğünde yapılan inceleme ile, kooperatif adına kayıtlı 18 dairenin olduğu tespit edilmiş olup, kooperatif üyelerinin, kooperatif mülkiyetindeki daire sayısı hakkında bilgisi bulunmadığını, kendilerince haricen tapu sicilinde yapılan araştırmada; halen kooperatif üzerine kayıtlı 18 daire bulunduğunun tespit edildiğini, kooperatif üzerine kayıtlı 18 dairenin ve bu daire/ bağımsız bölümlerin hangileri olduğunun tespit edilebilmesi için … adına kayıtlı İstanbul … … … ada …. parsel 6099 m2 arsa üzerindeki taşınmazdaki bağımsız bölümlere ilişkin olarak düzenlenmiş olan tüm tapu senetlerinin celp edilmesi gerektiğini, Kooparatif adına kayıtlı dairelerden 8’i hakkında, kooperatife ait arsa üzerinde gecekondusu bulunan …, …, …, … , …. , …, … ile kooperatif arasında ihtilaf bulunduğu bilinmekte olup, kooperatif mülkiyetinde olan 18 dairede kimlerin ne sıfatla ikamet ettiği, karşılığında kooperatife bir bedel ödenip-ödenmediği, ödeme yapılıyorsa hangi tarihten itibaren, hangi hesaba, ne miktarda ödeme yapıldığı, bu ödemelerin kooperatif hesaplarına aktarılıp-aktarılmadığının taraflarınca bilinmediğini, Kooperatif Genel Kurulunda Yönetim Kurulu Yıllık Çalışma Raporu okunmuş olup; talep edilmesine karşın, gelir-giderlerin ayrıntıları her genel kurulda olduğu gibi, son genel kurulda da açıklanmadığını, kooperatifin mali olarak denetlenemediğini, nitekim, 2107 yılı Genel Kurulu’na ilişkin Yönetim Kurulu Yıllık Çalışma Raporunun ORTAKLIK İŞLEMLERİ başlıklı bölümünün (2) numaralı bendinde ortaklardan yapılan tahsilat’ın 335.076,90TL olduğu, ortakların 586.311,34 TL aidat borcu olduğu, hal böyle iken kooperatifin 586.311,34 TL alacağı olduğu belirtilmiş ise de; kimlerden, ne miktarda tahsilat yapıldığı ve hangi üyelerin, ne miktarda aidat borcu bulunduğu açıklanmamış olup, taraflarınca bilinmediğini, diğer yandan, bir kısım Kooperatif alacaklarının, kooperatif hesapları dışındaki kişilere ait şahsi hesaplar aracılığı ile tahsil edildiği öğrenilmiş olup; ilgili hesaplara kimler tarafından, ne miktarda, ne ad altında para yatırıldığı; bu paraların kooperatif hesaplarına aktarılıp- aktarılmadığının bilinmediğini, tüm bunlarla birlikte; Kooperatifin 30.06.2018 tarihinde yapılan 2017 Yılı Genel Kurulunda ortakların 586.311,34 TL aidat borcu olduğunun açıklandığını, ayrıca, anılan Genel Kurul kararı gereğince; ” Gecekondu statüsündeki şahıslara daire tapularının verilebilmesi için, aidat ödeyen üyelerimizin reel maliyeti hesabı dikkate alınarak, her bir daire için 193.000-TL(yüzdoksanüçbin) bedelin bugünden itibaren en geç üç ay içerisinde ödenmesi, gecikme durumunda genel kurulca kararlaştırılan aylık 1,5 oranında faiziyle birlikte tahsiline” karar verildiğini, yapılacak tahsilat miktarının, yaklaşık 2 milyon TL’yi bulduğunu, diğer yandan, çalışma raporunda, kooperatifin taraf olduğu hükme ve sözleşmeye bağlanmış ihtilaflar sebebiyle borçlarının 2.634.000,00 TL olduğu açıklanmış iken; … Konut Yapı Kooperatifi’nin 30.06.2018 tarihinde yapılmış olan 2017 Yılı Olağan Genel Kurulunda, Yönetim Kurulu tarafından; uzlaşma protokolüne göre bu bedelin 2.785.400,00- (ikimilyonyediyüzseksenbeşbindörtyüz) TL tutarında olduğu iddia edilerek, bu yönde açıklama yapılmış ve çelişkili olarak, uzlaşma bedeli olduğundan daha fazla gösterilerek, kooperatif üyelerine 151.400-TL fazladan borç çıkarıldığını, ayrıca, Yönetim Kurulu tarafından yapılmış olan uzlaşma protokolleri hakkında, Genel Kurula Kooperatif Yönetim Kurulu Üyesi … tarafından, sözlü bilgilendirme yapılmış ise de; protokoller yazılı olarak üyelere dağıtılmamış olup; üyelerce ayrıntıları ile anlaşılamadığını, haricen … ‘dan edinilen protokolde, ” Koopeatifin yargıya intikal etmiş ve etmemiş ihtilaflarına dair , …, …, … , …, … , … , … , … , … , … ve … ile Kooperatifimiz Arasındaki Uzlaşma Protokolü ” başlıklı protokolün ayrıntıları öğrenilmiş olup; Kooperatif Genel Kurulunda, 2009 yılına ilişkin yönetim kuruluna borçlanma yetkisi verilmemiş olduğu ve bu konuda kooperatif genel kurulunca herhangi bir onaylama yapılmadığı halde, Genel Kurul tutanağına, uzlaşma konuları arasına, ” kooperatifçe 2009 yılında alınan borç sebebiyle … ‘la olan uzlaşma ” da ekletilmiş ve bu durumun üyelerin dikkatinden kaçırıldığını, Kooperatifin borçlarını karşılamaya yetecek miktarda mal varlığı bulunduğu halde alınan kararların iyi niyet kuralları ile bağdaşmadığını, kooperatif adına kayıtlı 18 dairenin Yönetim Kurulu tarafından satış-devir yolu ile elden çıkarılması ihtimali bulunmakta olup; kooperatif üyelerinin menfaatinin ihlal edilmesi ve ileride telafisi imkansız ve güç zararlara yol açılması tehlikesi bulunduğunu,
İş bu davada, kooperatif malvarlığının tespiti talep edilmekte olup; Tapu kütüğünde, halen … Konut Yapı Kooperatifi adına kayıtlı bulunan bağımsız bölümlerin tespitini , Kooperatifin sahip olduğu varlıklarının, borç ve alacak durumunun ayrıntılı olarak tespitini talep ettiklerini , ayrıca ,HMK 389 Mad gereğince İstanbul … …. … ada … parsel 6099 m2 arsa üzerindeki A-B-C-D-E Bloklardan müteşekkil taşınmazlardaki, ferdileştirme işlemi yapılmış olup; D Blok 24 VE 37 numaralı daireler hariç olmak üzere; tapu kütüğünde, halen … … Konut Yapı Kooperatifi adına kayıtlı olduğu tespit edilecek bağımsız bölümlerin tümü üzerine; teminatsız olarak, devir ve satışı engelleyici ihtiyati tedbir uygulanmasına karar verilmesini, nihayet tespit istemlerinin kabulü ile, Kooperatif mal varlığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP
Davalıya dava dilekçesi tebliğe gönderilmemiş, dosya üzerinden karar verilmiştir.
GEREKÇE:
Dava, Kooperatifin sahip olduğu malvarlığının, borç-alacak durumunun tespiti talebine ilişkindir.
Tespit davaları HMK 106 ile düzenlenmiş olup,
“(1) Tespit davası yoluyla, mahkemeden, bir hakkın veya hukuki ilişkinin varlığının ya da yokluğunun yahut bir belgenin sahte olup olmadığının belirlenmesi talep edilir.
(2) Tespit davası açanın, kanunlarda belirtilen istisnai durumlar dışında, bu davayı açmakta hukuken korunmaya değer güncel bir yararı bulunmalıdır.
(3) Maddi vakıalar, tek başlarına tespit davasının konusunu oluşturamaz. ” hükmü düzenlenmiştir.
Tespit davasının konusu maddi vakıalar değil, yalnız hukuki ilişkiler olabilir ve hukuki ilişkinin var olup olmadığının hemen tespitinde davacının güncel bir yararı bulunmalıdır. Güncel hukuki yararın varlığı dava koşulu niteliğinde olup, kendiliğinden gözetilmelidir. Tespit davası ile istenen hukuku koruma , eda davası ile tamamen elde edilebilecekse o zaman davacının ayrı bir tespit davası açmasında hukuki yararı yoktur. İdael veya geleceğe yönelik bir yarar yeterli değildir. Kural olarak eda davalarında hukuki yararın varlığı asıldır ve bu yönde ayrıca ispat yükümlülüğü yoktur. Eda davası ile aynı zamanda davacının dayandığı hakkın veya hukuki ilişkinin var olduğunun tespitide hüküm altına alınır. O halde eda davası açmak mümkün ise tespit davası açılamaz. Tespit davasında hukuki ilişkinin varlığının hemen tespit edilmesinde davacının korunmaya değer güncel yararının bulunması şarttır.
Somut olayda davacı kendisi ve vekiledeni adına üyesi olduğu kooperatifin sahip olduğu malvarlığının/ taşınmazların ve kooperatifin borç-alacak durumunun tespitini ve kendileri dışında diğer taşınmazlar üzerine HMK 389 ve devamı maddeleri uyarınca 3. kişilere devrini önlemek maksadıyla tedbir uygulanmasını talep etmektedir.
Davacı kendisi ve vekiledeninin davalı Kooperatif üyesi olduğunu beyan etmektedir. Nitekim dava dilekçesine ekli 30.06.2018 tarihli genel kurulda kooperatif ortağı olarak …’nin hazır olduğu anlaşılmaktadır. İşbu dava Kooperatifler Yasası 53. maddesine dayalı iptal davası olmadığı gibi, davacıların Kooperatif Genel Kurulu tarafından ortaklığa kabul edilmediklerinin tespitine dair muarazanın giderilmesine yönelik bir tespit davası da değildir. Davacılar 1163 Sayılı Yasa uyarınca genel kurullarda ve bilgi alma hakkını kullanmak suretiyle elde edebilecekleri sonucu işbu doğrudan doğruya açtıkları tespit davası ile elde etmeye çalışmaktadırlar. Oysa karar içeriğinde değinildiği üzere davacıların HMK 106 maddeye dayalı tespit davası açabilmeleri için öncelikle ve önemle hukuken korunmaya değer GÜNCEL bir yararlarının bulunması zorunlu olduğu gibi tespit davasının konusu maddi vakıalar olamaz. Açılan dava ve taleplerde böyle bir güncellik kesinlikle söz konusu olmadığından HMK 114 (1)-h maddesi de referans alınarak HMK 138(1) madde uyarınca, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu reddine davanın karar vermek yasal ve yerinde görülmüştür.
Bu itibarla:
HÜKÜM:
1-) Davanın, davacıların korunmaya değer güncel hukuki yararları bulunmadığından REDDİNE,
2-) Harç peşin alınmış olduğundan yeniden harç alınmasına yer olmadığına,
3-) Davacı yanca yatırılan gider avansından artan bakiyenin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya/vekiline iadesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda , taraflara gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK 341. madde uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yoluna başvurma hakları hatırlatılmak suretiyle oybirliği ile karar verildi. 16/07/2018

Başkan …

Üye …

Üye …

Katip …