Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/294 Esas
KARAR NO:2023/688

DAVA:İstirdat
DAVA TARİHİ:28/03/2018

BİRLEŞEN: …. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ … Esas SAYILI DOSYASI

DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:09/04/2018
KARAR TARİHİ:17/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
ASIL DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle;
“..Müvekkil firma, … … ile dava dışı yapmış olduğu ticari ilişki neticesinde alacağına karşılık olarak bahsi geçen firmadan …’a ait 25.12.2017 vadeli 12.000,00 TL bedelli … çek seri nolu … … şubesine çek ciro edilerek müvekkil şirket tarafından alınmıştır. Müvekkil şirket alacağına karşılık almış olduğu bu çeki, henüz kendi cirosu ile tedavüle koymadan, 20.10.2017 tarihinde meydana gelen hırsızlık olayında iş bu davaya konu çek de dahil olmak üzere toplam 70 tane çeki çalınmıştır. Müvekkil şirket çalınan çekler ile ilgili kolluk kuvvetlerine de ifade vermiş ve şikâyetçi olmuştur, soruşturma dosyası halen derdest olup, .. Cumhuriyet Başsavcılığındadır. Çalınan çeklerin iptali ve ödemeden men edilmesi için 24.10.2017 tarihinde …. Asliye Ticaret Mahkemesi … E sayılı dosyası ile çekin zayi sebebiyle iptal davasına konu etmiştir. … Asliye Ticaret Mahkemesindeki tedbir talebimiz kabul edilmiş ve yatırdığımız 112.000 TL teminat karşılığında çeklere ilişkin olarak ödemeden men kararı verilmiş ve gerekli ilanlar yaptırılmıştır. Söz konusu dava derdest olup duruşması 07.06.2018 tarihine bırakılmıştır. Söz konusu dava dosyasında gerekli ilanlar yapılmış, çekin ödenmemesi hususunda ilgili dosyada 24.10.2017 tarihli karar ile ihtiyati tedbir kararı verilmiş ve ilgili bankaya …. Asliye Ticaret Mahkemesi … E dosyasından ödeme yasağı olduğu çekin arkasına derç edilmiştir. Fakat kötü niyetli olan davalı … basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğünü ihlal ederek bu tedbir kararını araştırmamış ve sonucunu bile bile …. İcra Müdürlüğü … E sayılı dosyası ile icra takibine başlamıştır. Ödemeden men kararı konulan çeklerde, çekin hamilinin, ödemeden men kararı veren mahkemeye gidip çekin hamili olduğunu ibraz etmesi gerekir. Davalı, çeklerin yetkili hamilinin kendisi olduğunu, mahkemeye beyan etmesi gerekirken, kötü niyetli olarak direk icra takibine geçmiştir. Çekteki ciro zincirine göre; Çekte Cirontacı ile … Elektrik … arasında ticari ilişki mevcut olup, çeki … …, … Elektrik …’dan teslim almıştır. … … Ltd Şti ile dava dışı … … ile mevcut bir ticari ilişkinin varlığı sonucu çıkmaktadır. Fakat çekin yetkili hamili olan müvekkilimin ne de dava dışı … … ihbar olunan … olmak üzere hiçbir davalı ile ticari münasebeti olmamıştır. Davayı ihbar ettiğimiz … ile … arasında bir ticari ilişki olup olmadığı muammadır. … ve davalı arasındaki ticari ilişkinin sahih olup olmadığı tarafımızca bilinmediği gibi elimizden rızamız dışında çıkan çekin tarafımıza iade edilmesine etki etmemektedir. Yukarıda detaylı olarak izah ettiğimiz üzere, bu kişilere davanın ihbar edilerek, maddi gerçeğin ortaya çıkması için defterlerinde inceleme yapılması ve beyanlarının alınmasını gerekmektedir. Yukarıda izah edilen sebeplerle; fazlaya ilişkin haklarımız ve ıslah taleplerimiz saklı kalmak .kaydıyla, Davamızın kabulüne ve yetkisiz şekilde davalı elinde bulunan çekin müvekkile iadesine, istirdatına, …. İcra Müdürlüğü … E sayılı dosyası icra takibinin bila teminatsız , kabul edilmemesi durumunda uygun veya icra dosyası kapak hesabı miktarınca teminat ile tedbiren durdurulmasına; çekin tarafımıza verilmesi akabinde konusuz kalan …. İcra Müdürlüğü … E sayılı takiplerin iptaline; dava dışı … … … davalılar ve müvekkile ait ticari defterler üzerinde bilirkişi marifeti ile inceleme yapılmasına; Davalının alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine; Davanın, … … …, … Elektrik …, …, … ve … ihbar edilmesine; yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa
tahmiline karar verilmesini..” talep ve dava etmiştir.
CEVAP;
Davalı vekili cevap dilekçesi ile özetle; “Müvekkilimiz; … unvanı adı altında tekstil şirketine sahip bir tacirdir. Tacir sıfatıyla yapmış olduğu ticari ilişkilere binaen, ödemelerin bir kısmını kıymetli evraklardan biri
olan çek ile kabul etmektedir. Bu ticari ilişkinin sonucunda, … Tekstil/…’dan ciro silsilesi tam, sair çekler kabul etmiştir. Buna ilişkin olarak … TEKSTİL-… adına düzenlenen 25.09.2017 ile 08.09.2017 tarihli iki adet irsaliyeli fatura mevcuttur. Söz konusu faturalara ilişkin olarak müvekkil davaya konu çeki …’dan teslim almıştır. Mahkemeye konu olan ve takibi durdurulan çek üzerindeki imzanın yetkilisine ait olmadığı
iddiası mevcuttur. Müvekkilimiz, basiretli bir tacirin yapması gerektiği şekilde, çekin kanuni unsurları taşıyıp, taşımadığına ve ciro silsilesinde bir kopukluk olup olmadığına bakarak kabul etmiş, bankaya
tahsil için ibraz ettiğinde ise ödeme yasağı gerekçe gösterilerek hiçbir işlem yapılmamıştır. Bunun üzerine müvekkilim, alacağına icra takibi yoluyla kavuşmak üzere bahse konu dosyada dosya numarası geçen icra takibini başlatmıştır. Bahse konu çekler, kanunu unsurları tümüyle taşımakla birlikte, ciro silsilesinde herhangi bir kopukluk mevcut değildir. Bunun üzerine, borçlular dava açarak, çekin çalıntı olduğunu, hakkında ödeme yasağı olduğunu, çek hakkında yürütülen bir ceza soruşturması olduğunu ve müvekkilimizin meşru hamil sayılamayacağından bahisle, icra takibinin iptal edilmesini/durdurulmasını talep etmişlerdir. Davaya konu çek
üzerinde ciro silsilesi tam olup, çek zorunlu unsurların tümünü eksiksiz taşımaktadır. Yukarıda açıklamaya çalıştığımız nedenler ışığında davanın reddine karar verilmesini, vekalet ücreti ve masrafların karşı tarafa yüklenmesine..” karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı … tarafından müvekkili aleyhine … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip başlatılmış olduğunu, icra takibine konu çekin müvekkili tarafından ciro edilerek davalı dışı ….San. Ve Tic. Ltd.Şti. ticari ilişkisinden doğan borcuna karşılık tahsilat makbuzu karşılığında teslim edilmiş olduğunu, …. San. Ve Tic. Ltd. Şti ‘nin iş yerinde takibe konu çekin meydana gelen hırsızlık neticesinde çalınmış olduğunu, … CBS … soruşturma numarası ile şikayette bulunduklarını, … Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasından ödemeden men kararı alındığını belirterek, itirazlarının kabulü doğrultusunda davalarının kabulüne, müvekkilinin 12.000,00 TL lik kısım için borçlu olmadığının tespitine, %20 den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP;
Davalı … sunmuş olduğu cevap dilekçesinde; Müvekkilinin … ünvanı adı altında tekstil şirketine sahip bir ticari işletme olduğunu, müvekkilinin dava konusu çeki kontrol ederek …’ten teslim almış ve bankaya tahsil edildiğinde ise ödeme yasağı gerekçesi gösterilerek hiç bir işlem yapılamamış olduğunu, dava konusu çek üzerinde ciro silsilesi tam olup, çek zorunlu unsurların tümünü eksiksiz taşıdığını belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar … Gıda Org. Otom. Taş. San. Ve Tic. Ltd.Şti ve …’e yapılan tebligatlara rağmen davaya cevap vermemiş ve duruşmalara da katılmamışlardır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Asıl dava, çek istirdatı, birleşen dava menfi tespit istemine ilişkindir.
Davacı vekili davada; …’a ait 25.12.2017 vadeli 12.000,00 TL bedelli … çek seri nolu … … şubesine ait çek, …. İcra Müdürlüğü … E sayılı dosyası, …. Asliye Ticaret Mahkemesi … E, sayılı dosyası, ticari defter ve kayıtlar, Çek Bordrosu, Cari Hesap örnekleri, Tanık, yemin ve sair delile dayanmıştır.
…. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası sureti celp edilerek dosyamız arasına alınmış olup, takip dosyası incelendiğinde; alacaklının … borçluların …, …, … Elektrik- …, … ve … … olduğu, 12.000,00TL çek, 233,75 TL işlemiş faiz, 24,00 TL çek komisyonu, 1.200,00 TL çek tazminatı olmak üzere toplam 13.457,75 TL alacak için 14/03/2018 tarihinde takibe girişildiği görülmüştür.
Tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda dosyanın bilirkişi heyetine tevdii edildiği, 12/01/2023 tarihli bilirkişi raporunda özetle; “…İncelenen davacı şirkete ait 2017 ve 2018 yılı ticari defterlerinin açılış ve yılsonu kapanış tasdik/beratlarının yasal süresinde yaptırılmış olduğu, bu anlamda ticari defterlerin usulüne uygun tutulduğu, Asıl dosya davacısının incelenen ticari defter kayıtlarına göre, birleşen dosya davacısı … elektrik/… ile arasında ticari ilişkinin mevcut olduğu, asıl davaya konu 12.000,00 TL bedelli çekin, dava dosyasına sunulu tahsilat makbuz tarihi ile uyumlu şekilde 16.10.2017 tarihinde …/… tan alınarak cari hesap borcundan mahsup edildiği, Yine davacı ticari defter kayıtları ile uyumlu 101 numaralı alınan çekler hesabına ait 2017-2018 yılı muavin hesap ekstrelerine göre, bahse konu çekin herhangi bir kişi ya da kuruluşa çıkışının yapılmadığı, halen davacı şirket uhdesinde olduğu, Asıl ve birleşen dosya davalısı … ile Birleşen dosya davacısı … Elektrik/… incelemeye gelmemiş, ticari defterlerini ibraz etmemiş, davalı … yerinde inceleme talebinde de bulunmamış olup, ayrıca birleşen dosya davacısı …/…’ın … ilinde kayıtlı bir ticari işletme olduğu görüldüğünden, asıl ve birleşen dosya davalısı … ile birleşen dosya davacısına ait ticari defter kayıtları üzerinde, dava konusu çekin durumuna ilişkin herhangi bir tespit ve değerlendirme yapma imkanının olmadığı, Davacı yan ticari defter kayıtları ile dosyaya sunulu tahsilat makbuzundan anlaşıldığı üzere, davacı yanın müşterisi olması hasebi ile dava konusu çekteki ciro silsilesinde, birleşen dosya davacısı …tan sonra davacı yan cirosunun olması gerektiği halde, bu yönde bir ciranta söz konusu olmadığından, çek silsilesinin kopuk olduğu…” tespit ve rapor edilmiştir.Asıl dava, çek istirdatı, birleşen dava menfi tespit istemine ilişkindir.
Yapılan yargılama neticesinde tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirilmiştir. Buna göre;
Asıl dosya davacısı …. … Ltd. Şti tarafından çekteki son yetkili hamilin kendileri olduğu, çekin 20.10.2017 tarihinde gerçekleşen hırsızlık sonucu ellerinden çıktığı, davalı …’nin çeki iktisapta kötüniyetli olduğu iddia edilerek çekin istirdatı talebinde bulunulmuştur. Birleşen dosya davacısı … … … tarafından da davalı … EKDİnin çekte yetkili hamil olmadığı ileri sürülerek …. İcra Müdürlüğü … E sayılı dosyasından davalılar … , … , … ye karşı borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir. Asıl ve birleşen dosyadaki iddia bakımından, 6102 sayılı TTK’nun 790. ve 792. maddelerine göre çekte son yetkili hamilin asıl dosya davacısı şirket olduğunun ve çeke dayalı icra takibi başlatan davalı …’nin ise çeki iktisapta kötüniyetli veya ağır kusurlu olduğunun ispatı gerekmektedir. Asıl dosya davacısı …. … Ltd. Şti’nin birleşen dosya davacısı …’dan aralarındaki ticari ilişkiye istinaden dava konusu çeki aldığı, asıl dosya davacısı …. … Ltd. Şti’nin çek üzerinde cirosu mevcut değilse de çekte hak sahibi olduğunun usulüne uygun tutulan asıl dosya davacılarına ait ticari defter ve dayanak kayıtlarla ve ciro zincirinin kopuk olduğu alınan raporla ispatlandığı kabul edilmiştir. …. Ağır Ceza Mahkemesi … sayılı kararında özetle ; “Suça konu çekin 25.12.2017 tarihinde mağdur … tarafından bankaya ibraz edildiği ve ödeme yasağından dolayı çeke şerh düşüldüğü görülmüştür. Çekin ticari ilişki nedeniyle piyasaya sürüldüğü ve çalıntı olduğu ve bundan dolayı yapılan şikayet nedeniyle soruşturma açıldığı anlaşılmıştır.Mağdur …’ aşamalarda alınan beyanlarında bu çeki sanık …’den aldığını belirttiği ve sanık …’in savunmalarında çeki …’nin kendisine hatır çeki olarak verdiğini, kendisine olan borçlarını ödediğini, çeki ticarette kullandığını belirttiği halde kimden ve hangi hukuki ilişki dolayısı ile aldığını hatırlamadığını, buna ilişkin belgeleri sunacağını ifade etmiştir. Ancak sanık tarafından herhangi bir belge ve faturanın sunulmadığı görülmüştür. Sanığın savunmaları, katılan ve mağdurların beyanları, her ne kadar sanığın çeki …’den aldığını ifade etse de çek incelendiğinde sanığın cirosunun …’den önce olduğu, çeke ilişkin fatura belgeleri sunacağını belirtmesine rağmen herhangi bir belge sunmaması ile tüm dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde sanığın savunmalarının suçtan kurtulmaya yönelik olduğu değerlendirilmekle sanık savunmalarına itibar edilmemekle, sanığın hırsızlığa konu olan çeki bir şekilde ele geçirmek suretiyle piyasaya sürdüğü ve cirolamak suretiyle mağdur …’ye verdiği ve böylelikle menfaat temin ettiği, tüm bu eylemleri neticesinde de üzerine atılı nitelikli dolandırıcılık suçunu işlediği vicdani kanaatine varılmakla aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. ” şeklinde Sanık …’in 3 Yıl 4 Ay Hapis Ve 20.000,00 Tl Adli Para Cezası İle Cezalandırılmasına, karar verildiği bu kararın 23/06/2022 tarihinde kesinleştiği,
Tarafların iddia ve savunmaları , mahkememizce yapılan yargılama, aldırılan bilirkişi raporu,…. Ağır Ceza Mahkemesi … sayılı kesinleşmiş kararı ve tüm dosya kapsamı yapılan değerlendirmede ; mahkememizce aldırılan bilirkişi raporunda da ; davacı yan ticari defter kayıtları ile dosyaya sunulu tahsilat makbuzundan anlaşıldığı üzere, davacı yanın müşterisi olması hasebi ile dava konusu çekteki ciro silsilesinde, birleşen dosya davacısı …tan sonra davacı yan cirosunun olması gerektiği halde, bu yönde bir ciranta söz konusu olmadığından, çek silsilesinin kopuk olduğunun tespit edildiği ,davalı …’un …. İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyalarından başlattığı takiplere dayanak çekler de dolandırıcılık dosyası çek iptali ve takibin iptali davalarına konu olmakla, davalının davaya konu çekin iktisabında gerekli dikkat ve özeni göstermediği, ağır kusurlu olduğu kabul edilmiştir. Bu bağlamda, 6102 sayılı TTK’nun 790 ve 792. maddeleri kapsamında asıl dosya davacısının istirdat isteminin ve birleşen dosya davacısının menfi tespit isteminin ispatlandığı; bildirilen çeke ilişkin yürütülen çek iptali dosyasından verilen ödeme yasağı kararını çekin ibrazında oluşturulan kaşe ile öğrenmiş olan davalının iktisabında ağır kusurlu bulunduğu çeke dayalı olarak takip başlatmakta kötüniyetli olduğu ve bu bağlamda, kötüniyet tazminatı istem koşullarının da oluştuğu sonucuna varılmış; asıl ve birleşen davanın kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
1-)Asıl davanın KABULÜ ile;
1/a-…. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyasının dayanağı olan, 25.12.2017 keşide tarihli 12.000,00 TL bedelli … çek seri nolu çekin davalıdan alınarak davacıya İADESİNE,
1/b-Dava değerinin %20’si nispetinde takdir edilen 2.400,00 TL tazminatın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE,
1/c-Karar tarihi itibariyle alınması gereken 819,72 -TL harçtan peşin alınan 204,93 -TL harcın mahsubu ile bakiye 614,79 -TL harcın davalıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
1/d-Davacı tarafından yapılan 35,90 -TL başvurma harcı, 204,93-TL peşin harç, 5,20 -TL vekalet harcı, 1.157,30-TL tebligat/ posta gideri, 3.600,00 -TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.003,33 -TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
1/e-Kendini vekille temsil ettiren davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 12.000,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
1/f-Yatırılan avanstan artan kısmın karar kesinleştiğinde yatırana/ vekiline iadesine,
2-)Birleşen …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … Esas sayılı davanın KABULÜ ile;
2/a-…. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takip dosyası ve dayanağı 25.12.2017 vadeli 12.000,00 TL bedelli … çek seri nolu çek nedeniyle davacının davalılara borçlu olmadığının TESPİTİNE,
2/b-Dava değerinin %20’si nispetinde takdir edilen 2.691,60 TL tazminatın İİK 72/5 gereği takip alacaklısı davalı …’den alınarak davacıya VERİLMESİNE,
1/c-Karar tarihi itibariyle alınması gereken 919,29 -TL harçtan peşin alınan 229,83-TL harcın mahsubu ile bakiye 689,46 -TL harcın davalılardan tahsili ile Hazineye irat kaydına,
1/d-Davacı tarafından yapılan 35,90 -TL başvurma harcı, 229,83-TL peşin harç, 5,20 -TL vekalet harcı, 168,70 TL tebligat/ posta gideri olmak üzere toplam 438,93 -TL yargılama giderinin davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
1/e-Kendini vekille temsil ettiren davacı lehine karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 13.457,75-TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
1/f-Yatırılan avanstan artan kısmın karar kesinleştiğinde yatırana/ vekiline iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların / ihbar olunanların yokluğunda; tarafların gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren 6100 sayılı HMK nın 341/2 maddesi gereği karar tarihi dikkate alınarak miktar yönünden kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 17/10/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır