Emsal Mahkeme Kararı İstanbul 13. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/1168 E. 2021/97 K. 26.01.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2018/1168 Esas
KARAR NO : 2021/97

DAVA : İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/12/2018
KARAR TARİHİ : 26/01/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı idare tarafından düzenlenen… numaralı ödeme emrinin, müvekkili şirkete 05.03.2018 tarihinde tebliğ edildiğini, bu ödeme emriyle, müvekkil şirketin…AVM’de bulunan mağazası ile ilgili 2013/1 ve 2013/2 dönemlerine ilişkin evsel katı atık toplama ve taşıma vergisi olmak üzere 1.461,41 TL’nin ödenmesinin talep edildiğini, ancak ödeme emrinin dayanağı olan belgeler ve ceza ihbarnamelerinin müvekkili şirkete tebliğ edilmemiş olduğunu, bu nedenle hangi sebeple bu vergi ihbarnamelerinin düzenlendiğinin vergi cezaları ve gecikme zam ve faizlerinin tahakkuk ettirildiğinin belli olmadığını, müvekkili şirket ile davalı … arasında usulüne göre imzalanmış olan bir “Evsel Katı Atık Sözleşmesi” nin bulunmadığını, davalı idare tarafından düzenlenen tahakkuk fişi ve evsel katı atık ücretinin hem usul hem de esas bakımından yasaya ve hukuka aykırı olduğunu, taraflar arasında usulüne göre düzenlenmiş ve imzalanmış bir sözleşme ve abonelik sözleşmesinin bulunmadığını, konusu evsel katı atık ücretinin hangi esaslara göre belirlendiğinin ise anlaşılamamakta olduğunu, söz konusu tahakkuk fişinden önce yoklama yapılıp yapılmadığı ve eğer yoklama yapıldıysa yoklama tutanağı düzenlenip düzenlenmediğinin anlaşılamadığını, müvekkili şirketin mağazasının m2’si ve çalışan personel sayısı ile ilgili yönetmelikteki esaslar dahilinde hesaplama yapılıp, bu konu hakkında yoklama düzenlenip, buna göre evsel katı atık ücreti düzenlenmesi gerekirken, davalı idare tarafından bu şekilde bir uygulama yapılmamış olduğunu, evsel katı atık ücreti kesilmesine ilişkin davalı idare tarafından alınmış bir Belediye Meclisi kararı da bulunmadığını, Belediye Meclisi kararı yahut sair işlemler söz konusu olmadan evsel katı atık bedeline dair tahakkuk fişi düzenlenmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, taraflar arasında usulüne göre düzenlenmiş ve imzalanmış bir sözleşme ve abonelik bulunmadığını, bu nedenlerle açıklanan ve Sayın Mahkeme tarafından re’sen değerlendirilecek sebeplerle; davanın kabulünü ve müvekkili şirket adına düzenlenen evsel katı atık ücretinin ve ödeme emrinin iptalini ve ödenen bedelin müvekkiline iadesini talep etmiştir.
CEVAP:
Davalı Vekili cevap dilekçesinde özetle: İlçe evsel katı atıkları toplama ve taşıma hizmetinin Belediye tarafından verilmekte olduğunu, evsel katı atık bertaraf tesisi kurmak işletmek ve buna bağlı diğer tüm hizmetleri …Belediyesi tarafından verilmekte olduğunu, bu maliyetlerin…Belediyesi tarafından hesaplanacağını, Belediyenin sadece toplama ve taşıma maliyetini hesaplayarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkartılan evsel katı atık tarifelerinin belirlenmesine yönelik kılavuzda belirtilen tarifelere göre konut ve konut dışı diğer gruplara dağıtım yapmış olduğunu, Belediyenin çevre temizlik kayıtlarında… adına tahakkuk eden 1.461,41 TL tutarındaki 2013 yılı evsel katı atık toplama ve bertaraf etme ücretinin 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 11 inci maddesi ve 29/06/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2, 8, ve 33 öncü maddelerine dayanılarak hazırlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 27.10.2010 tarih ve 27742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atıksu Altyapı Ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin eki olan Evsel Katı Atık Tarifelerinin Belirlenmesine Yönelik Kılavuzun 71 inci sayfasında belirtilen grup ve derecelerden yararlanılarak hesaplama yapılarak tahakkuk işlemi yapılmış olduğunu, adı geçen kanun ve yönetmeliğin sair hükümleri ile Büyükşehir Belediyeleri ve Belediyeler evsel katı atık hizmetini vermek veya verdirmek, evsel katı atık hizmetlerine ilişkin tarifeleri belirlemek ve evsel katı atık ücretini toplamakla yükümlü kılındığını, 26/10/2011 tarihi itibarıyla bu yönetmeliğe, tarife belirleme, abonelik, sözleşme, teknik alt yapı eksiklikleri ile kendi aralarında maliyet ve bölüşüm hesabı yapmayanlar da dâhil olmak üzere, uyum sağlayamamış olan atıksu altyapı yönetimleri ve evsel katı atık idarelerinin 31/12/2018 tarihine kadar bu yönetmeliğe uyum sağlamakla yükümlüdürler” denildiğinden Belediyenin ilgili yönetmeliği uygulamakla yükümlü kılındığını, belirtilen sair mevzuatın amir hükümleri çerçevesinde mükellefi ile 2013/1-2013/2 dönemleri için Evsel Katı Atık Taşıma ve Toplama Bedeli tahakkuk edilmiş ve ödeme emrine dahil edilmiş olduğunu, tahakkuku yapılan 2013/1-2013/2 dönemleri için Evsel Katı Atık Tasıma veToplama Bedelleri ile alakalı meclis kararı ve tarife raporlarının sunulduğunu, belirtilen sebeplerle davacı iş bu davasında haklı olmayıp, davanın reddi gerektiğini, davacının açmış bulunduğu iş bu davanın reddine, tüm yargılama masrafları ve vekalet ücretinin davalı yan üstüne bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava; Davalı kurum tarafından tahakkuk ettirilen 2013/1 ve 2013/2 dönemlerine ait evsel katı atık ücretlerine ait itiraz ile iptali ve davacıya geri ödenmesi talebinden ibarettir.
Davacı vekili davada; Ödeme emri, davalı idarenin konu hakkında düzenlemiş olduğu tutanak yoklama fişi fotoğrof ve sair belgeler, keşif ve bilirkişi incelemesi, yargı kararları ve doktrin, tanık, yemin ve her türlü yasal delile dayanmıştır.
Davalı vekili davada;10.05.2013 tarih 60 sayılı… Belediyesi Meclis Kararı ve tarife raporları, ekte sunulan örnek Sayıştay Raporları, Davacının 2018 yılı Çevre temizlik vergisi beyanı ve firmaya ilişkin dosyasında bulunan tüm belgelere dayanmıştır.
Mahkememiz tarafından davacının iddiaları ile davalının savunmaları ve dosya kapsamında toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek davalı kurum tarafından tahakkuk ettirilen 2013/1 ve 2013/2 dönemlerine ait evsel katı atık ücretlerin yerinde olup olmadığının tespiti için dosyanın bilirkişiye tevdine karar verilmiş olup bilirkişi tarafından sunulan 02.01.2020 tarihli raporda ayrıntısı açıklandığı üzere sonuç olarak “…Davalı idare … Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından düzenlenip, davacı …A.Ş’ye 05/10/2018 tarihinde tebliğ edilen 22/02/2018 tarih … nolu ödeme emri ile salınan 2013 dönemi gecikme zammı dahil toplam 1461,41TL nin yerinde olmadığı” tespit ve rapor edilmiştir.
Bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiştir.Davalı vekili tarafından rapora karşı itiraz dilekçesi sunulmuş olup ek rapor alınması talebinde bulunulmuştur.Mahkememiz tarafından davalı vekilinin ek rapor talebinin reddine karar verilmiştir.
Mahkememiz tarafından İstanbul …na müzekkere yazılarak evsel katı atık bertaraf tesislerinin olup olmadığı hususunda Mahkememize bilgi verilmesi istenilmiş olup İstanbul … tarafından cevaben Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisinin … Belediye Başkanlığı yetki ve sorumluluk alanında olup, Başkanlıkları bünyesinde kurulu bertaraf tesisi bulunmadığı, hizmet sınırları içerisinde oluşan Evsel (Çöp) Atıkların toplama ve taşınmasının Başkanlıkları tarafından, bertaraf işleminin ise …Belediye Başkanlığı tarafından yapıldığı bildirilmiştir.
Mahkememiz tarafından…Belediye Başkanlığına müzekkere yazılarak evsel katı atık bertaraf tesislerinin olup olmadığı, şayet varsa davalı …’nın bundan yararlanıp yararlanmadığı hususunda Mahkememize bilgi verilmesi istenilmiş olup… Belediye Başkanlığı tarafından cevaben İstanbul genelinde … Yakasında Odayeri Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisi ve Seymen Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisi olmak üzere 2, … Yakasında ise Kömürcüoda Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisi olmak üzere toplam 3 adet Bertaraf Tesisi bulunduğu, …nın Odayeri ve… Katı Atık Bertaraf Tesislerinden yararlanmakta olduğu, ayrıca müdürlükleri sorumluluk alanında bulunan Baruthane Katı Atık Aktarma İstasyonu ve …ve Geri Kazanım Tesisinden de yararlanmakta olduğu bildirilmiştir.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulu Hakkında Kanunu’nun “Kanunun şümulü” başlıklı 1.maddesinde; “Devlete, vilayet hususi idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer’i amme alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olan diğer alacakları ile; bunların takip masrafları hakkında bu kanun hükümleri tatbik olunur.”; “Ödeme emri” başlıklı 55.maddesinde; “Amme alacağını vadesinde ödemiyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları lüzumu bir “ödeme emri” ile tebliğ olunur. Ödeme emrinde borcun asıl ve ferilerinin mahiyet ve miktarları, nereye ödeneceği, müddetinde ödemediği veya mal bildiriminde bulunmadığı takdirde borcun cebren tahsil ve borçlunun mal bildiriminde bulununcaya kadar üç ayı geçmemek üzere hapis ile tazyik olunacağı, gerçeğe aykırı bildirimde bulunduğu takdirde hapis ile cezalandırılacağı kayıtlı bulunur. Ayrıca, borçlunun 114 üncü maddedeki vazifeleri ve bu vazifeleri yerine getirmediği takdirde hakkında tatbik edilecek olan ceza bu ödeme emrinde kendisine bildirilir.(….)”, “Ödeme emrine itiraz” başlıklı 58.maddesinde; “Kendisine ödeme emri tebliğ olunan şahıs, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zamanaşımına uğradığı hakkında tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde alacaklı tahsil dairesine ait itiraz işlerine bakan vergi itiraz komisyonu nezdinde itirazda bulunabilir. İtirazın şekli, incelenmesi ve itiraz incelemelerinin iadesi hususlarında Vergi Usul Kanunu hükümleri tatbik olunur. (….)” düzenlemelerine yer verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları” başlıklı 15. maddesinin (g) bendinde; “Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak” da sayılmıştır.
2872 Çevre Kanunu’ unun 11. maddesinin 10. ve 11. fıkralarında sırasıyla; “Geri kazanım imkânı olmayan atıklar, yönetmeliklerle belirlenen uygun yöntemlerle bertaraf edilir…. belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler. Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür. Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır. Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz” hükümleri yer almaktadır.
27.10.2010 günlü ve 27742 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belerlinmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinin (a) bendinde, “Abone: Su ve atıksu ve katı atık hizmetlerinden faydalanan ve/veya faydalanacak gerçek veya tüzel kişiyi (…) ifade eder”; “Hizmet sözleşmesi” başlıklı 12. maddesinde; “(1) Her bir abone için toplam sistem maliyeti o aboneye verilen veya verilecek hizmete göre hesaplanır. Atıksu altyapı yönetimleri ve/veya evsel katı atık idareleri hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacak her abone karşılıklı sözleşme yapmakla yükümlüdürler. (2) Sözleşme, abonenin ve/veya atık üreticisinin hangi hizmetlerden yararlandığını ve hangi tarife türü üzerinden ücretlendirileceğini tanımlar.”; 18. maddesinde “(1) Evsel katı atık hizmetleri için ücretlendirme yapılırken tam maliyet ve kirleten öder esasları kullanılır. Bu esasların uygulanmasına yönelik detayları içeren ve tam maliyet esaslı tarifelerinin belirlenmesinde faydalanılabilecek usul ve esaslar Bakanlık tarafından Evsel Katı Atık Tarifelerinin Belirlenmesine Yönelik Kılavuz adıyla Bakanlığın internet sayfasında yayımlanır. (2) Evsel katı atık hizmetlerine ait ücretler belirlenirken, atık üreticisinin ürettiği atık miktarı aşağıdaki birimlerden biri veya birkaçı kullanılarak tespit edilebilir: a) Atık ağırlığı, b) Konteyner sayısı, konteyner hacmi, konteyner doluluk oranı ve atık toplama sıklığı, c) Atık toplama aracı sayısı, araç hacmi, araç doluluk oranı ve atık toplama sıklığı, ç) Atık üreticilerinin hanehalkı büyüklüğü, hastanelerde yatak sayısı, okullarda öğrenci sayısı gibi belirli özelliklerine göre belirlenebilecek sabit atık üretim değerleri.”, 20. maddesinde ” (1) Evsel katı atık hizmetleri atık miktarı belirleme yöntemine göre aşağıda sayılan iki farklı tarife türü üzerinden ücretlendirilebilir: a) 18 inci maddede belirtilen yöntemlere göre hesaplanmış ve değişken ücretlerden oluşan tarife, b) Kirleten öder ilkesi dikkate alınarak ve 18 inci maddede belirtilen yöntemlere göre idareler tarafından hesaplanmış ve üretilen atık miktarını atık üreticilerinin etkileyemediği sabit tarifeler. (2) Evsel katı atık idareleri her atık üreticisine sadece aldıkları hizmetlerin maliyetlerini dikkate alarak tarife belirlerler”; “Faturalandırma” başlıklı 22. Maddesinde ise “(1) Atıksu ve evsel katı atık hizmetlerine ait ücretlendirme yapılan hizmetin karşılığı olarak müstakilen, düzenli aralıklarla su faturaları üzerinden yapılır.” düzenlemelerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen Yönetmelik hükümleri değerlendirildiğinde; su ve atıksu ve katı atık hizmetlerinden faydalanan ve/veya faydalanacak gerçek veya tüzel kişilerin idareyle yapacakları abonelik sözleşmesi uyarınca, idarece atıksu ve katı atık yönetim sistemi ücreti tarifelerinin “kirleten öder” ilkesi uyarınca belirlenerek, su faturaları üzerinden tahsil edileceği sonucuna varılmaktadır.
Öte yandan yukarıda yer alan kanun hükümleri ile konu ile ilgili özel düzenlemeleri içeren Yönetmelik hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; katı atıkların toplanması, taşınması ve bertaraf hizmetlerinin yerine getirilmesi hususunda ilçe belediyelerinin yetkili ve görevli kılındıkları, 2872 sayılı Kanunun 11. Maddesinde ise söz konusu bertaraf tesislerinin işletme, bakım ve onarım masraflarının karşılamak üzere katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretinin alınacağı belirtilerek, süreçte oluşan giderlerin bu hizmetten yararlananlardan alınacak katılım ücreti ile karşılanacağının ifade edildiği, buna göre anılan Yasa’da belirlenen esaslar çerçevesinde belirlenen ücretin ise su faturaları ile katı atık üreticisi olan ilgililere faturalandırılacağının açık biçimde düzenlendiği, sonuç olarak atıksu ve katı atık yönetim sistemi ücreti tarifelerinin “kirleten öder” ilkesi uyarınca idareler tarafından belirleneceği, bu suretle belirlenen tarifeler çerçevesinde tespit edilen ücretlerin ise su, atıksu ve katı atık hizmetlerinden faydalanan ve/veya faydalanacak gerçek veya tüzel kişilerinden yapılacak abonelik sözleşmesi çerçevesinde su faturaları üzerinden tahakkuk ve tahsil edileceği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; su, atıksu ve katı atık hizmetlerinden faydalanan abonelerden, evsel katı atık toplama ve bertaraf ücretlerinin, abonenin veya atık üreticisinin hangi hizmetlerden yararlandığı ve hangi tarife türü üzerinden ücretlendirildiği belirtilerek su faturası üzerinden tahsil edilebileceği, ancak davacının katı atık toplama hizmeti talebi olmadığı, davalı … tarafından davacıya genel nitelikteki temizlik ve katı atık toplama hizmetlerini aşar nitelikte katı atık toplama hizmeti verildiği yönünde bir iddia ve ispatı bulunmadığı, davalı belediyenin Çevre Kanunun 11.maddesi uyarınca katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti isteyebileceği, evsel katı atık bertaraf tesisinin olmadığı ancak… Belediye Başkanlığının evsel katı atık bertaraf tesisini kullandığı bu haliyle yürürlükteki mevzuata ve somut olayın özelliklerine göre katı atık, toplama, taşıma ve bertaraf ücretinin davacıdan talep edilmesinin doğru olduğu, bilirkişi raporunda her ne kadar davalı idare…Belediyesi Mali Hizmetler Müdürlüğü tarafından düzenlenip, davacı …A.Ş’ye 05/10/2018 tarihinde tebliğ edilen 22/02/2018 tarih … nolu ödeme emri ile salınan 2013 dönemi gecikme zammı dahil toplam 1461,41TL nin yerinde olmadığı tespit edilmiş ise de Mahkemenin bilirkişi raporu ile bağlı olmadığı anlaşılmakla anlaşılmakla davanın reddine karar vermek yerinde görülmüştür.
Bu itibarla;
HÜKÜM:
1-)Davanın REDDİNE,
2-)Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli 59,30-TL harçtan başlangıçta peşin alınan 35,90-TL harçtan mahsubu ile bakiye 23,40-TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-)Davacı yanca yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-)Davalı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/2 maddesi uyarınca 1.461,41-TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-)Davacının gider avansından artan bakiyesinin re’sen davacıya/vekiline iadesine,
Dair davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 26/01/2021

Katip …
(E-imzalı)

Hakim …
(E-imzalı)