Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2016/506 Esas
KARAR NO :2022/522

DAVA:İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:06/05/2016
KARAR TARİHİ:23/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; Taraflar arasında 20.04.2015 tarihli On Trade Sözleşmesi bağıtlandığını, davacı tarafından davalıya sözleşme kapsamında 590.000-TL avans ödemesinni yapıldığı, davalının sözleşme uyarınca ürün alımlarını yapmakta olduğu davacı şirketin yetkili distribütörüne 40.000,17-TL vadesi geçmiş borcunun bulunduğunu, davacı şirketin yetkili distribütörü … tarafından davalı şirket aleyhine … 23 İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyası ile takibe girişildiğinin bildirilmesi üzerine, davacı şirketin sözleşmeyi sözleşmenin 7.1 ve 7.2 maddelerine dayanarak … 12 Noterliği’nin 23.02.2016 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile feshettiğini, davacının davalıya ödemiş olduğu 590.000-TL nakit katılım bedelinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte 7 gün içinde iadesini talep ettiğini, ancak herhangibir ödeme yapılmadığın, bunun üzerine davalı aleyhine … İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyası ile icra takibine girişildiğini, davalının iş bu takibe haksız olarak itiraz ettiğini beyanla, davanın kabulüne, itirazın iptali ile takibin devamına, davalının asıl alacağın %20 sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davacı firma ile davalı müvekkil firma arasında 20.04.2015 tarihinde “On Trade Sözleşmesi” imzalandığını, işbu sözleşme gereğince davalı firmanın … isimli işletmesinde, sözleşme süresi boyunca davacı firma ithalat, satış ve dağıtım hakkına sahip olduğu alkollü ürünlerin satışını ve ürünlerin tanıtımını yapmasına ilişkin mutabakata vardıklarını, taraflar arasında imzalanan sözleşme uyarınca davacı firma 04.05.2015 ödeme tarihli 590.000.-TL tutarında nakit katılım bedelini davalı müvekkili firmaya ödediğini, bunun karşılığında firmanın sözleşmede yer alan haliyle her türlü ürün satışları ve tanıtımları “…” isimli işletmede yapıldığını, fakat davacı firma ödemesi gereken ikinci 590.000.-TL tutarındaki ödemeyi yapmadığını, çünkü davalı firmaya ait “…” isimli işletme, kiraya verenin temerrüde düşmesi ve Şişli Belediyesi’nin almış olduğu karar neticesinde mühürlendiğini, daha sonraki süreçtede “…” isimli işletme Belediyenin zabıta ekipleri tarafından boşaltılarak yıkıldığını, işletmenin kapatılmasından ve faaliyetlerinin durdurulmasında davalı müvekkil firmanın herhangi bir kabahati bulunmadığı Belediye’nin kararlarında ve tutanaklarında da sabit olduğunu, bu haliyle, işletme Belediye tarafından yıkıldığı için sözleşme hükümleri gereğince, tarafların edimlerini ifa etmek adına fiili ve hukuki imkansızlık söz konusu olduğunu, bununla beraber, davacı firmanın nakit katılım tutarı adı altında ödemeyi yaptığı tarihten itibaren bir sene boyunca sorunsuz ve taleplerini karşılar nitelikte her türlü tanıtımı yapılmış ve tüm ürünleri davalı firmanın işletmesinde satıldığını beyanla, davanın reddine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir.
DELİLLER
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmiş, davada; … 3. İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı takip dosyasına, 20.04.2015 tarihli On Trade Sözleşmesi’ne, davalı şirkete 04.05.2015 tarihinde yapılan 580.520,00-TL tutarındaki Nakit Katılım Bedeli Avans ödemesine ilişkin dekonta, davacı şirket tarafından davalıya gönderilen … 12.Noterliği’nin 23.02.2016 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesine, … İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı dosyasına, ticari defter ve kayıtlarına, bilirkişi incelemesine ve yemin deliline dayanmışlardır.
Davaya dayanak … İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı takip dosyasında; alacaklı … tarafından borçlu … aleyhine 590.000,00-TL asıl alacak, 53.633,42-TL asıl alacak faizi (04.05.2015-15.03.2016) olmak üzere toplam 643.633,42-TL alacağın tahsili için 15.03.2016 tarihinde ilamsız genel haciz yoluyla takibe girişildiği, borçluya ödeme emrinin 18/03/2016 tarihinde tebliğ edildiği, 22/03/2016 tarihinde süresinde borca ve faize itiraz edildiği anlaşılmaktadır.
… İcra Müdürlüğü’nün … E sayılı takip dosyasında; alacaklı … Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş tarafından borçlu … … aleyhine 40.000,17-TL asıl alacağın tahsili için 28.12.2015 tarihinde ilamsız genel haciz yoluyla takibe girişildiği, borçluya ödeme emrinin 30.12.2015 tarihinde tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Sözleşme ve Büyükşehir Belediye Başkanlığından gelen yazı cevabı cevapları kapsamında ve feshin sözleşme 7.1 maddesine dayalı olarak yapıldığı gözetilerek, kota hedefleri oranlanmak suretiyle ve sözleşmenin 3.3 maddesinde adı geçen şirketlerin yaptığı alımlarda gözetilerek dava konusu katılım bedeli avans ödemesi iade koşulları gerçekleşip gerçekleşmediği ve miktarı hususunda dava dışı … Gıda San ve Tic A.Ş ile taraf defterleri (2015-2016-2017 yıllarına ait) incelenmek suretiyle; davacının takip tarihi, ve dahi arada ödeme varsa dava tarihi itibariyle alacağı ve miktarı hususunda inceleme yaptırılmış, 07.02.2019 tarihli raporda:
”…Dosya, davacı tarafından sunulan davalı firma ile ilgili kayıtlar, belgeler, taraflar arasındaki sözleşme kapsamında, sözleşmenin feshi ile ilgili bildirilen ve talebe konu edilen Katılım Bedeli avans ödemesi ile ilgili incelemelerde davacının 04.05.2015 tarihinde davalıya katılım bedeli ödediği Kayıtları sunulmuştur.
Taraflar arasındaki sözleşmenin ekinde belirtilen kota hedefinin hesaplanmasında müşteri dışında sözleşmenin 3.3 maddesinde sayılan “ …” mekanlarından yapılan alımların da kotadan düşüleceğine ilişkin hüküm kapsamında işe bu firmalara satış yapan distribütör dava dışı … Gıda San.ve Tic.A.Ş kayıt ve belgeleri sunulmamış olmakla anılan mekanların alım yaptığı miktarların belirlenebileceği başka bilgi ve belge dosyaya sunulmamış olmakla salt davacının davalıya ilişkin sunulanları kapsamında alımların kota hedefinin %15 “ine tekabül ettiği…” tespit ve rapor edilmiştir.
Bilirkişi raporu doğrultusunda dava dışı … A.Ş defter ve kayıtları yönünden HMK 222 ve devamı madeleri uyarınca üçüncü şahsa gerekli uyarılar yapılmak suretiyle defter ve kayıtların incelenmesi yönünden Mali Müşavir bilirkişiden yeniden ek rapor alınmasına karar verilmiş, 22.12.2020 tarihli raporda;
”…Dosyaya ek incelemeye ilişkin sunulan evraklar incelenmiş olup, sunulan dökümde davalı … Şirketine ilişkin raporlama olduğu, sözleşmede kararlaştırılan Konsolos, All Jamal Arabesk,Salonika ve Limonata mekanlarına ilişkin şirketlerin satış raporlarının mevcut olmadığı ,
Diğer 4 şirketin kotaya ilişkin alımları sunulduğunda yeniden hesaplama yapılmak durumunda olduğu, diğer şirketlerin kotayı düşürücü mahiyette alımları olup olmadığı belirsiz olmakla yeniden hesaplama yapılamadığı…” tespit ve rapor edilmiştir.
Davacı vekilinin talebinin kabulü ile, dava dışı … A.Ş.’nin 2015 ve 2016 yıllarına ait ticari defterlerinin incelenmesi taraflarca ileri sürülen hususların ispatı için zorunlu görüldüğünden yediden dava dışı şirkete tebligat çıkarılarak defter incelemesi yaptırılmış olup, 05.04.2022 tarihli 2.ek raporda:
”:.Sayın Mahkemeniz dosyasında ek rapora konu dava dışı şirketin kayıtlarına ilişkin … 12 ATM 2018/… E sayılı dosyasından gelen bir tomar her bir evrak ayrı ayrı incelenmiş, Gelen evraklarda tespite yarar şekilde 4 adet şirket ile ilgili herhangi bir muavin ekstre veya fatura kayıt olmadığı, gelen defter tasdikleri ve bir kısım irsaliyeler incelemeleri neticesinde “… “ mekanlarına ilişkin olarak herhangi bir satış evrakı bulunmadığı, içeriklerinin de yukarıda ayrıntılı bildirilen şekilde olduğu , kotaya ilişkin daha önce tespit edilen tutarlara ilave edilecek kayıt belge olmadığı, Bu nedenle kök rapordaki hesaplamaya ilave hesaplama yapılmasına mahal bir durum bulunmadığı görülmüş olup, önceki hesaplamamızdaki tutar üzerinden takibe kadar hesaplanan faizin 45.805,74 -TL olarak hesaplandığı …” tespit ve rapor edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, taraflar arasındaki sözleşmenin feshi nedeniyle, davacı tarafından davalıya ödenen nakit katılım bedelinin iadesine ilişkin alacak davasıdır.
Taraflar arasında imzalanan 20.04.2015 tarihli Sözleşme ile davalının sözleşmedeki taahhütlerini ifa etmesi karşılığında davacı tarafından davalıya 04.05.2015 tarihinde 590.000 TL nakit katılım bedeli avans ödemesi yapıldığı hususlarında çekişme bulunmamaktadır.
Davacı yan, davacı şirketin yetkili distribütörü … tarafından davalı şirket aleyhine …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile takibe girişildiğini, ayrıca davalının sözleşme gereğince iki yıllık toplam 26.900 ürün satın almayı taahhüt ettiği halde taahhüdünü yerine getirmediğini, bu sebeple sözleşmeyi feshettiğini ileri sürerek nakit katılım avansı tutarının iadesi amacıyla icra takibi başlatmış, davalı yan ise; sözleşme uyarınca davacı firmanın 04.05.2015 ödeme tarihli 590.000.-TL tutarında nakit katılım bedelini davalıya ödediğini, bunun karşılığında firmanın sözleşmede yer alan haliyle her türlü ürün satışları ve tanıtımları “…” isimli işletmede yapıldığını, fakat davacının ödemesi gereken ikinci 590.000.-TL tutarındaki ödemeyi yapmadığını, çünkü davalıya ait “…” isimli işletme, kiraya verenin temerrüde düşmesi ve … Belediyesi’nin almış olduğu karar neticesinde mühürlendiğini ve belediyenin zabıta ekipleri tarafından boşaltılarak yıkıldığını savunmuştur.
O halde somut olayda çekişme; davalının alım taahhüdünü yerine getirip getirmediği, davacının sözleşmeyi fesihte haklı olup olmadığı, haklı ise dava konusu alacağın oluşup oluşmadığı ve nihayet tutarına ilişkindir.
Sözleşmenin ek 2. Maddesine göre iki yıllık alım kotası 26.900 adet ürün olarak kararlaştırılmıştır. Söz konusu kotanın müşterinin (…) hedefi olduğu ancak sözleşmenin 3.3 maddesinde sayılan “…” mekanlarının yanı sıra, Limonata ismi ile açılacak mekanda da yapılacak ürün alımların kotadan düşüleceği, kararlaştırılmıştır.
Sözleşmenin 7.2 maddesi; “Müşterinin … ve/veya Distribütörüne yapması gereken ödemelerde temerrüde düşmesi Müşterinin faaliyetlerini aksatması; durdurması -veya durdurma- derecesinde yavaşlatması, müşterinin gerçekleştirdiği alım adedinin kota hedefini süresinde gerçekleştiremeyeceği yönünde emare teşkil etmesi; işletmenin içki ruhsatının iptali, işletmenin mühürlenmesi veya mahkeme tarafından tahliyesine karar verilmesi de – bu sayılanlar ile sınırlı olmamak kaydıyla sözleşmenin ihlalini teşkil eder.” hükmünü içermektedir.
Sözleşmenin 7.3 maddesi; “Sözleşmenin … tarafından müşterinin sözleşme hükümlerini ihlal nedeniyle feshedilmesi durumunda …, ayrıca müşteriye ödediği nakit katılım bedelinin, ilgili bedelin müşteriye verildiği tarihten itibaren işleyecek TCMB ticari avans faizi le birlikte kendisine geri ödenmesini talep edebilir.” hükmünü içermektedir.
Davacı tarafından keşide edilen … 12.Noterliği 03.02.206 tarih ve … yevmiye nolu ihtarnamesi ile, davalının dava dışı tedarikçi … firmasına ödenmemiş borç nedeniyle …. İcra Müdürlüğü vasıtası ile gönderilen ödeme emri ile borçlarının olduğunun tevsik edildiğini, taahhüt edilen 26.900 adet ürüne rağmen 1.880 adet satın alındığını, bunun da anlaşma süresinin sonuna kadar alım taahhüdünün yerine getirilemeyeceğinin emaresi olduğunu bildirerek ödemede temerrüde düşülmesi ve alım taahhüdünün gerçekleşmeyeceği yönündeki güçlü emarelerin varlığı nedenleriyle işbu ihtarnamenin düzenlenme tarihi itibarı ile sözleşmeyi feshettiklerini, 590.000,00 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte ihtarnamenin tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde ödenmesi ihtar edilmiş, ihtarnamenin 24.02.2016 tarihinde tebliğ edildiği tebliğ mazbatasından görülmüştür.
Mahkememizce hükme elverişli olduğu değerlendirilen 07.02.2019 tarihli bilirkişi kök raporuna göre; diğer mekanların alımlarına ilişkin distribütör firma kayıtları sunulmadığından davacı tarafından da bu yönde kayıt ibraz edilmediğinden davalının alımlarına ilişkin sunulanlar kapsamında mevcut bilgi ve belgelere göre yapılan tespitlere göre davalıya 1.963 adet ürün teslim edildiği, sözleşmenin 3.3 maddesinde belirtilen firmalara ne kadar şişe ürün satışı yapıldığına ilişkin dosyada veri mevcut bulunmadığı, salt …/… alımı esas alındığında kotanın %15’lik kısmının gerçekleştiği, bu kapsamda iade edilmesi gereken tutarın 503.890,71 TL olacağı mütalaa edilmiştir.
Yine dava dışı şirketin kayıtları, …. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/… Esas sayılı dosyasından celbedilerek alınan 05.04.2022 tarihli ek rapor kapsamına göre; gelen evraklarda tespite yarar şekilde 4 adet şirket ile ilgili herhangi bir muavin ekstre veya fatura kayıt olmadığı, gelen defter tasdikleri ve bir kısım irsaliyeler incelemeleri neticesinde “…” mekanlarına ilişkin olarak herhangi bir satış evrakı bulunmadığı, kotaya ilişkin daha önce tespit edilen tutarlara ilave edilecek kayıt belge olmadığı, bu nedenle kök rapordaki hesaplamaya ilave hesaplama yapılmasına mahal bir durum bulunmadığı görülmüş olup, önceki hesaplamadaki tutar üzerinden takibe kadar hesaplanan faizin 45.805,74 TL olduğu mütalaa edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama, toplanan taraf delilleri, hükme elverişli bulunan bilirkişi raporu ile tüm yargılama dosyası kapsamına göre; davalının, davacının tedarikçesi olan dava dışı …. A.Ş.ye olan borcu nedeniyle hakkında icra takibine geçildiği, bu yönüyle sözleşmenin 7.2 maddesinin davalı yanca ihlal edildiği, davalının bu ihlalinin başlı başına sözleşmenin feshi için yeterli olduğu, öte yandan davalının mevcut alım sayısı ve işletmesinin kapatılması nedeniyle taahhüt edilen kotayı tutturmasının mümkün olmayacağının anlaşılması nedeniyle davacının sözleşmeyi fesihte haklı olduğu, sözleşmenin 7.3 maddesine göre sözleşmenin feshi durumunda davalıya ödenen katılım tutarının ödenmesi gerektiği, her ne kadar tedarikçi dava dışı …. A.Ş. Kayıtlarında inceleme yapılamamış ise de, davalının işletmesinin Belediye tarafından yıkıldığı için sözleşme hükümleri gereğince edimlerini ifa edemediği, fiili ve hukuki imkansızlıkların söz konusu olduğu husunun davalının da kabulünde bulunduğu, davalı yanın alımına ilişkin olarak davacı yan tarafından bildirmiş tutarların aksine bir savunmasının bulunmadığı anlaşıldığından, davalının yaptığı alımların düşülmesi sonucu 07.02.2019 tarihli bilirkişi kök raporunda hesaplanan ve iadesi gereken katılım tutarının 503.890,71 TL olduğu, 05.04.2022 tarihli ikince ek rapor ile belirlenen işlemiş faiz tutarının ise 45.805,74 TL olduğu anlaşıldığından davanın kısmen kabulü ile; …. İcra Müdürlüğünün … Esas Sayılı dosyasında davalının itirazının kısmen iptali ile takibin 503.890,71 TL olan asıl alacağa takip tarihinden itibaren avans faizi uygulanmak suretiyle 549.696,45 TL.üzerinden devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, hüküm altına alınan ve likit olan 503.890,71 TL asıl alacak üzerinden hesaplanacak %20 oranındaki icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmakla;
HÜKÜM: Gerekçesi Yukarıda Açıklandığı Üzere;
DAVANIN KISMEN KABULÜ İLE;
1-)…. İcra Müdürlüğünün … Esas Sayılı dosyasında davalının itirazının kısmen iptali ile takibin 503.890,71 TL olan asıl alacağa takip tarihinden itibaren avans faizi uygulanmak suretiyle 549.696,45 TL.üzerinden devamına,
-Fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
2-)Hüküm altına alınan 503.890,71 TL asıl alacak üzerinden hesaplanacak %20 oranındaki icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
3-)Harçlar yasası uyarınca alınması gerekli 37.549,76-TL harçtan başlangıçta peşin olarak alınan 7.773,48-TL harcın mahsubu ile bakiye 29.776,28-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-)Davacı yanca yapılan 29,20-TL başvuru harcı, 7.773,48-TL peşin harç, 4,30-TL vekalet harcı olmak üzere toplam 7.806,98-TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
5-)Davacı yanca yapılan 1.650,00-TL bilirkişi ücreti, 485,00-TL davetiye / tezkere ücreti olmak üzere toplam 2.135,00-TL yargılama giderinin red ve kabul oranına göre 1.823,40-TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-)Davacı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 44.534,82-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-)Davalı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 12.874,01-TL nispi vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
8-)Gider/ delil avansından artan bakiyenin karar kesinleştiğinde davacıya / davalıya/ vekillerine iadesine,
Davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı tarafların gerekçeli kararı tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile HMK 341. madde uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yoluna başvurma hakları hatırlatılmak suretiyle oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 23/06/2022

Başkan …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Üye …
e-imzalıdır
Katip …
e-imzalıdır