Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/1158 Esas
KARAR NO : 2020/624
DAVA : İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 23/11/2016
KARAR TARİHİ : 11/12/2020
Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket merkezinde (Eminönü … İşhanında) 13.11.2014 tarihinde sabah 06.45 dolayında işyerine hırsız girdiğini, kasa kırılmak suretiyle dava konusu çekinde dahil olduğu çekler ile bir kısısm paranın çalındığını, bununla ilgili olarak … Cumhuriyet Başsavcılığında Soruşturma başlatıldığını, … Ağır Ceza Mahkemesi 2015/… E Sayılı dava dosyası açıldığı davanın derdest olduğunu, söz konusu çekin arka yüzündeki kaşe ve imzanın müvekkiline ait olmadığını ve sahte olduğunu, çekleri çalınan müvekkil ilgili mercilere başvuruda bulunduğunu, … ATM 2015/… E, 2016/… K. sayılı karar ile zayi nedeniyle çekin iptaline karar verildiğini ve davanın kesinleştiğini, 14.11.2014 tarihinde çekin muhatabı … Bankası A.Ş Genel Md.’ne, ifade tutanağı, çalınan çek döküman listesi, imza sirküleri ile birlikte ihbar edildiğini, işbu belgeler davalı şirketin bağlı bulunduğu faktoring derneğine de ihbar edildiğini, davalı … şirketinin çeki hırsızlık olayından sonra iktisap ettiğini, muhatap bankanın da bilgisi dahilinde olduğu dikkate alındığında davalı çalıntı ihbarını değerlendirmeyerek çekin iktisabını yaptığı, Faktoring şirketinin basiretli tacirden uzak tutumu ve ağır kusuru olduğunu gösterdiğin,, davalı factoring şirketi ödeme yasağı olan ilgili çeki bankaya sorduğunda çok kolay bir şekilde çekin hırsızlık çeki olduğunu öğrenmemesinin mümkün olması karşısında, çeki sorgulaması yapmamış basiretli bir tacir gibi davranmadığını, davalı her ne kadar iyi niyetli hamil olduğunu iddia etse de özen yükümlülüğünü ve basiretli tacir olma yükümlülüğüne aykırı davrandığını, hayatın olağan akışında çok kolay şekilde çekin çalıntı olduğunu öğrenebilecek iken bu özen yükümlülüğünü yerine getirmediğini, davalı tüm bunları bildiği halde kötü niyetli olarak … İcra Md. 2015/… E Sayılı dosyasından müvekkil aleyhine takip başlattığını, takibin kaldırılması için … İcra Hukuk Mahk. 2015/… E Sayılı, 2015/… Karar sayılı ilamı ile takibin durdurulmasına karar verildiği, takip nedeniyle çek aslının … İcra Md kasasında saklandığını belirterek davalının uhdesinde bulunan 30.04.2015 tarihli 15.000 TL bedelli … Bankası /… Şb ‘ne yönelik … seri nolu bir adet çekin haksız ve kötü niyetli olarak çeki elinde bulundurarak icra takibine koyan davalıdan geri alınarak müvekkile iadesine, yargılama giderleri ile vekalet üctretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin, Faktoring şirketi olduğunu, dava dışı … ile 01.07.2014 tarih Faktöring Sözleşmesi imzalandığını, faktöring sözleşmesinin teminatı olmak üzere kayıtsız şartsız ciro, dava dışı … San Tic A.Ş tarafından keşide edilen 30.04.2015 tarihli 15.000 TL bedelli … seri nolu 1 adet çek teslim edildiğini ve bedeli müşterinin talimatına istinaden bilidirilen banka hesabına eft yapıldığını, faktöring sözleşmesine istinaden ödemelerini ifa etmeyen müşterinin faktoring konusu edilen çekin ibrazı suretiyle tahsişline çalışıldığı ancak çekte ödeme yasağı kararı nedeniyle karşılığının tahsil edilemediğini, çekin karşılığının tahsili için … İcra Md. 2015/… E Sayılı dosyasından icra takibine geçildiği, davacı ile birlikte diğer icra dosta borçlusu … A.Ş tarafından … İcra Hukuk Mahkemesi 2015/… E Sayılı dosyasından imzaya ve borca itiraz edildiği, 03.11.2015 tarihinde davacı yönünden takibin durdurulmasına karar verildiği, karar dava dışındaki … A.Ş yönünden temyiz edildiğini, temyiz talebi süre yönünden reddedildiğini, temyiz dosyasının henüz Yargıtaydan dönmediğini, … İcra Hukuk Mahk. 2015/… E. 2015/797 K. 03.11.2015 tarihli kararının kesinleştiğini, dava konusu çekin dava dışı keşideci … A.Ş tarafından … ATM 2015/… E Sayılı dosyasından Menfi Tespit davası ikame edildiğini ve davanın derdest olduğunu, müvekkili şirket tarafından Keşideci … A.Ş aleyhine … ATM 2016/… E Sayılı dosyasından itirazın iptali davası açıldığını, … ATM 2015/… E Sayılı dosyası ile birleştirildiğini, müvekkilinin dava ile birlikte dava konusu çekin iptal edildiğini öğrendikten sonra 04.01.2017 tarihinde … ATM 2017/… E Sayılı dosyasından çek iptali kararaının iptali için dava ikame edildiği henüz tebligat yapılmadığı, davacı, hırsızlık olayı ile ilgili olarak … Ağır Ceza Mahkemesi’nin 2015/… E Sayılı dosyası ile dava açıldığı beyan edilmiş ise de söz konusu davada müvekkili şirket veya yetkilileri her hangi bir şekilde taraf olmadıklarından dava konusu açısından bir sonucunun söz konusu olmadığını, usule ilişkin beyanlarında dava dilekçesinin HMK.119 maddesindeki şartları taşımadığını, esasa ilişkin beyanlarında müvekkilinin diğer ciranta ve borçlulara müracaat hakkını ortadan kaldırır nitelikte, çekin istirdatına karar verilemeyeceğini, dava konusu çek ususlene uygun ve hukukien geçerli bir factoring işlemi neticesinde iktisap edildiğini, müvekkilinin dava konusu çeke …790 ve 792 maddelerinde ifade olunduğu şekliyle iyiniyetli meşru hamil olduğunu, çek ile ilgili olarak ödeme yasağı kararı alınmış olması hamilin icra takibi yapmasına etkili olmayıp kötüniyet göstergesi olarak değerlendirilemeyeceğini, çekin istirdadına karar verilebilmesi için davacının müvekkili şirketin çeki bile bile borçlu zararına iktisap ettiğini kanıtlaması gerektiğini, (…687 md., HMK.2301 md ve 6361 sayılı yasanın 9/3 md.) davacı tarafın çek iptal davası ikame etmesi ve çek iptal kararı alması istirdat davası ikamesinin haklılığını gerektirmeyeceğini, müvekkili şirketin ve davacının tüm ticari defter ve kayıtları üzerinde uzman bilirkişi heyeti tarafından inceleme yapılması gerektiğini, belirterek, çek iptal kararının iptali davasının neticesinin beklenilmesine, müvekkili şirketin diğer ciranta ve borçlulara karşı müracaat hakkını ortadan kaldıracak nitelikte çekin istirdatına karar verilemeyeceğinden davanın reddine, müvekkilin çeki kötü niyetle ve bile bile borçlu zararına hareketle iktisap etmiş olduğu ve iktisapta ağır kususru bulunduğu davacı tarafından ispatlanmadığından yapılan factoring işlemi yasal prosedire uygun ve faturaya dayandığından, ayrıca çek nedeni ile factoring ilişkisine girilmiş olması kıymetli evraktaki ilkelerin istisnaisı olarak yorumlanamayacağından kıymetli evrakın mücerretlik ilkesi gereği hamilin keşideci ve ciranta arasındaki borcun doğuş sebebini araştırmakla yükümlü bulunmadığından davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Davanın; istirdat davasından ibaret olduğu anlaşılmıştır.
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmişler. … Ağır ceza mahkemesinin 2015/… Esas sayılı dosyası, … ATM 2015/… E 2016/…-K sayılı dosyası, …. İcra Mahkemesini 2015/… Esas, …. İcra 2015/… esas sayılı dosyası, … Bankasının 14/11/2014 tarihinde verdiği evrakları vs. deliline dayanmışlardır.
Mahkememizce toplanan delillere, iddia ve savunmaya göre davacının, davalı borçludan alacaklı olup olmadığı hususunda bilirkişiden rapor alınmış 12/10/2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle; Türk Ticaret Kanunu ve 6361 sayılı Finansal Kiralama Kanunu hükümlerine göre ciro yoluyla dava konusu çeki devralan davalı … şirketine karşı davacının çek keşidesine mesnet teşkil eden borç ilişkisine ait defileri ileri süremeyeceği, davalı Factoring şirketinin iyi niyetli yetkili hamil olduğu, dava konusu çeki iktisap ederken bile bile borçlu zararına hareket ettiği hususunun kanıtlanamadığı, bu nedenle davacının talebinin kabulüne olanak bulunmadığı hususu tespit ve rapor edilmiştir.
Tarafların iddia ve savunmaları, taraf ticari defter kayıtları, icra dosyası, … C.Başsavcılığı Soruşturma dosyası, açılan çek iptal/ödemeden men dava dosyası ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava konusu istirdatı istenen çekinde aralarında bulunduğu çeklerin ve boş çek yapraklarının, davacı şirket işyerinde 13.11.2014 tarihinde gerçekleşen hırsızlık olayı ile çalındığını, çalınan çeklerden dava konusu çekin, davacı şirket ile çek keşidecisi … A.Ş arasındaki ticari ilişki gereğince davacı adına düzenlendiği, istirdatı istenen çekin arka yüzünde davacı şirket kaşe ve imzasının bulunmasına karşılık davacının bu kaşe ve imzanın sahte olduğunu, kendisinin çeki ciro yoluyla … Ltd Şti’ne ciro etmediği beyanına ilişkin olarak davacının incelenen 2014 yılı ticari defterlerinde, davacı ile dava dışı … Ltd Şti arasında ticari ilişkinin olduğuna dair her hangi bir tespit yapılamadığı, dava konusu çek ile ilgili olarak … Bankası A.Ş’de ödemeden yasağı bulunan çekin son hamil konumundaki davalı … A.ş tarafından çekin bankaya 06.05.2015 tarihinde ibraz edildiği ve mahkeme kararı gereğince çek bedelinin ödenmediği, ödemeden men kararı verilen 30.04.2015 tarihli … seri nolu 15.000 TL bedelli çekin davalı tarafından ibrazı ile ödenmemesi üzerine, çek keşidecisi ve kendisinden önceki cirantalar aleyhine … İcra Müdürlüğünün 11.05.2015 tarih 2015/… E Sayılı dosyası üzerinden kambiyo takibi başlatıldığı,
Somut olayda olduğu gibi çekin çalıntı olduğuna ilişkin bir iddia da kişisel bir defi oluşturup bu yöndeki iddianın da cirantaya karşı ileri sürütebilmesi için cirantanın kötünüyetli olduğunun kanıtlanmasının gerekeceği, davacı tarafından, çekin çalıntı olduğu ve bu hususun da davalı tarafından bilindiği, buna rağmen bile bile çekin devir alınarak tahsil için bankaya ibraz edildiği, dolayısıyla da bir kötüniyetin bulunduğu hususları geçerli delillerle ispat edilemediği, bilirkişi raporundaki mali inceleme bölümünde de ifade edilmiş olduğu üzere, davalının dava konusu çeki bir faktoring sözleşmesine istinaden aldığı, faktoring sözleşmesine konu hizmetleri fatura karşılığında ifa ettiği de anlaşıldığından, davalının kötüniyeti olduğunun kabulüne olanak bulunmadığı, Türk Ticaret Kanunu ve 6361 sayılı Finansal Kiralama Kanunu hükümlerine göre ciro yoluyla dava konusu çeki devralan davalı … şirketine karşı davacının çek keşidesine mesnet teşkil eden borç ilişkisine ait defileri ileri süremeyeceği, davalı Factoring şirketinin iyi niyetli yetkili hamil olduğu, dava konusu çeki iktisap ederken bile bile borçlu zararına hareket ettiği hususunun kanıtlanamadığı, bu nedenle davacının talebinin kabulüne olanak bulunmadığı hususunun tespit ve rapor edildiği anlaşılmakla, denetlemeye ve hükme dayanak etmeye elverişli bilirkişi raporuna göre davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince davacıdan alınması gereken 54,40 TL maktu red harcının davacıdan peşin alınan 256,17-TL harçtan mahsubu ile artan 201,77-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereğince hesaplanan 4.080,00-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davacının / davalının gider avansından artan bakiyenin karar kesinleştiğinde davacıya/davalıya vekiline iadesine,
Dair; Davalı vekilinin yüzüne karşı davacı vekilinin yokluğunda; tarafların gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 11/12/2020
Katip
¸e-imzalıdır.
Hakim …
¸e-imzalıdır.