Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/1234 Esas
KARAR NO : 2019/201
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 25/12/2015
KARAR TARİHİ : 08/03/2019

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde; “Müvekkili … kendine ait arsa üzerinde taşeron olarak bina inşa etmek üzere davalı … A.Ş. ile 18.06.2015 tarihli sözleşme imzaladığı, bu sözleşme gereğince de avans olarak bir kısım çekler verdiği ancak davalı inşaata başlamamış ve sözleşme taraflarca karşılıklı olarak 20.07.2015 tarihinde feshedilmiş ve davalının elinde avans olarak kalan çeklerin müvekkilime iadesi hususunda taraflar mutabık kaldığı, ancak davalı … bu çekleri iade etmemiş aldığımız bilgilere göre bir kısım banka ve faktöring şirketlerine ciro etmiştir. İş bu çeklerden aşağıda bilgileri yer alan … Şubesinden verilme çek davalı … tarafından diğer davalı … Faktöringe ciro edildiği, davalı taraf factoring şirketi olarak mevzuatın kendisine yüklediği yükümlülükleri yerine getirmediğinden meşru hamil sayılamadığı, davaya konu çek diğer davalı … tarafından faktöring sözleşmesi çerçevesinde nakde dönüştürülmek üzere ön ödemeli işlemler çerçevesinde diğer davalıya ciro edildiği, müvekkilimin bedelsiz kalan bu çek ile ilgili diğer davalıya borcu bulunmadığı gibi, bu davalı tarafından müvekkilime satılmış bir mal veya yerine getirilmiş bir hizmet bulunmamakta dolayısı ile bu çek bedeli için düzenlenen bir fatura ve irsaliye de söz konusu olmadığı, davalı şirket bir faktöring şirketidir. 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktöring Ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9. Maddesi faktöring şirketlerinin yapamayacağı işleri belirttiği, bu maddenin 2 nolu bendinde “Factoring Şirketi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğan alacakları devir alamaz veya tahsilini üstlenemediği, aynı faturaya dayalı birden çok faktöring şirketine yapılan kısmi temliklerin toplam tutarı fatura tutarını aşamaz” veya doğacak fatura veya benzeri belgelerle tevsik edilemeyen alacakları satın alamazlar veya tahsilini üstlenemezler hükmü yer almadığı, davalı … şirketi fatura ve sevk irsaliyesi ile belgelendirilmemiş bir alacağı satın aldığı için meşru hamil sayılamadığı, bu hükme göre kambiyo senedine dayalı olsa bile alacak satın alan faktöring şirketinin kambiyo senedinin dayandığı fatura ve sevk irsaliyesini araması gerektiği ancak davalı faktöring şirketi bu belgeleri talep etse idi bu belgeler söz konusu olamayacağı için alacağı satın almak mecburiyetinde de kalmayacağı, o halde fatura ve sevk irsaliyesi bulunmadığı için bu hususları tetkik etmek ile görevli faktöring şirketinin bunları aramamış olması bu çek yönünden kendisinin meşru hamil olma hakkını ortadan kaldırdığı, Tüm bu sebeplerle davalı faktöring şirketinin bu çeklerin meşru hamili olmadığı, dolayısı ile bu çekleri haksız olarak elde etmiş olmasından dolayı iş bu davaya konu çek yönünden müvekkilimin gerek davalı …’ya gerekse davalı faktöring şirketine bir borcu bulunmadığı, zira ilgili düzenlemeler öncelikli olarak yapılan faktöring işleminin geçerliliğini ciro gibi kambiyo senedine özgün devir işlemlerine ilaveten devralınan alacağın geçerli bir alacak olması, fatura ve benzeri belgeleri dayanıyor olması şartına bağlanmaktadır. Bu sebeple faktöring şirketleri kambiyo senedine dayansa bile alacaklı sıfatını fatura veya benzeri ispat belgelerin ibrazı ile kanıtlamak zorunda olduğu, aksi halde faktöring işlemi geçerli olamaz ve buna bağlı olarak yalnız çekin cirosu ile faktöring şirketi meşru hamil sıfatını kazanmadığı, burada lehdarın yahut herhangi bir hamilin durumuna nazaran yasal düzenlenme dolayısıyla faktöring şirketlerinin durumunun ağırlaştırılmış olduğunu zira kambiyo senedine dayanan alacağın geçerli olarak ileri sürülebilmesi ile kural olarak yukarıda ifade ettiğimiz üzere senedin kendisi yeterli olup soyut borç ikrarı geçerli olduğu, Oysa ki faktöring şirketleri alacağı devralabilmek ve dolayısıyla alacaklı sıfatını haiz olmak için sırf senedi devralamaz ve borçluya ibraz edemez, beraberinde alacağı tevsik eden belgeleri de bulundurması gerektiği, özetle uyuşmazlık konusu çekin devri esnasında alacağı tevsik eden evrakın eksiksiz bir şekilde teslim alınamamış olması ve faktöring şirketinin satın aldığı alacakların alacağın temliki kapsamında değerlendirilmesi gereği karşısında ilgili faktöring mevzuatı çerçevesinde davalı faktöring şirketinin de alacaklı sıfatına haiz olmadığı sonuca varılarak her iki davalı yönünden de borçlu olmadığımızın tespitine karar verilmesini, öncelikle davaya konu … tarafından keşide edilen …/… şubesine ait 30.12.2015 vadeli … çek numaralı 170.000 TL bedelli çek için … şubesine ödeme yasağı ile ilgili ve ayrıca çekin icra takibine konu edinilmemesi hususunda ihtiyati tedbir kararı verilmesine, davaya konu çek ile ilgili olarak davalılara borçlu olmadığımızın tespitine, çekin tarafımıza iadesine, yargılama gideri ve ücreti vekaletin davalılara yüklenmesine” karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı … vekili cevap dilekçesinde; “Davacının dava dilekçesindeki beyanları gerçek ve hukuk dışı olduğu çünkü: müvekkil Şirket dava konusu çeki kendisi ile imzaladığı faktoring sözleşmesi ve fatura konusu alacağının teminatı olmak üzere, diğer davalı … A.Ş.’den teslim aldığı, bir başka deyişle ve yasanın ifadesiyle, Müvekkil Şirketin alacağı, müvekkil ile faktoring sözleşmesi imza eden … A.Ş. tarafından davacı adına düzenlenmiş fatura ile ilişkilendirilerek ve faktöring mevzuatına uygun şekilde devralındığı, davacının aksi yöndeki iddiası asılsız olduğu, bu durumda metinlerini aşağıda sunduğumuz finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri kanununun 9. maddesi 3. Fıkrası gereğince, davacı tarafından müvekkilin kötü niyetli olduğu ve dava konusu çeki iktisap ederken bile bile davacının zararına hareket ettiğini” kanıtlanmadığı takdirde davacının salt bir kısım iddialarda bulunmasının hukuki bir değeri olmayacağı, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri kanununun 9.maddesinin 3. Fıkrası aynen şöyledir: “Bir kambiyo senedinin ciro yoluyla faktöring şirketine devri hâlinde, kambiyo senedinden dolayı kendisine başvurulan kişi, düzenleyen veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya var olan ilişkilere dayanan defileri faktöring şirketine karşı ileri süremez; meğerki, faktöring şirketi kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olsun.” Öte yandan teslim almadığı mala karşılık dava konusu çeki vererek ve daha sonra eğer iddiası doğru ise akdin feshettiği tarihte çeklerini iade almayıp tedbirli bir ticaret adamı gibi davranmayıp iyiniyetli üçüncü şahısların yanıltılmasına yol açacak şekilde kusurlu davranışta bulunan davacının işbu dava ile kendi kusurundan yararlanarak sonuç almaya çalışması da müvekkil şirket yönünden haklı ve yerinde olmadığı, davanın bu nedenle de reddi gerekir. Sayın Mahkemece yukarıda açıklanan nedenlerle davanın reddine ve tüm yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davacıya yüklenmesine” karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:
Dava; Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasıdır.
Davacı vekili delil ve belgelerini ibraz etmişler, davada; davalı … ile davacı şirket arasında yapılan 18/06/2015 tarihli sözleşme, 20/07/2015 tarihli fesih protokolü, 30/12/2015 vadeli 170.000,00 bedelli çek, davalı şirketlerin ve davacı şirketin ticari kayıtları, bilirkişi incelemesi v.s deliline dayanmışlardır.
Mahkememizce toplanan delillere, iddia ve savunmaya göre davacının, davalı borçludan alacaklı olup olmadığı hususunda bilirkişiden rapor alınmış, 20/08/2018 tarihli Bilirkişi raporunda özetle ; İncelenen davacı şirkete ait 2015 yılı yevmiye ve kebir defterlerinin açılış tasdikleri ile yevmiye defterinin kapanış tasdikinin yasal süresinde yaptırılmış olduğu, bu anlamda sunulan defterlerin usulüne uygun tutulduğu, davacı yanın davaya konu ettiği, … 30.12.2015 vadeli, … seri numaralı, 170.000,00 TL bedelli çekin, ticari defterlerinde … numaralı “Verilen Avanslar” hesabı altında kayıtlı olduğu, davalı … A.Ş. tarafından düzenlenen, davaya konu çekin de aralarında yer aldığı, 24.06.2015 tarihli, 7 adet her biri 170.0,00 TL tutarındaki toplam 1.900.000 TL tutarındaki tahsilat makbuzunun aynı hesap altında kayıtlı olduğu, incelenen davalı … A.Ş. ye ait 2015 yılı yevmiye ve kebir defterlerinin açılış ve kapanış beratlarının yasal süresinde alınmış olduğu, bu anlamda sunulan defterlerin usulüne uygun tutulduğu, davalı şirket … A.Ş. nin ticari defterlerinde, davacı ve diğer davalı … A.Ş. ile aralarında herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı, buna mukabil dava dışı … Ltd. Şti. ile ticari ilişkisinin bulunduğu, ticari defter kayıtlarında davaya konu çeki dava dışı firmadan aldığı ve ödemeyi de dava dışı firmaya yaptığının anlaşıldığı, diğer davalı … A.Ş. incelemeye gelmeyip ticari defterlerini ibraz etmediğinden, herhangi bir tespit ve değerlendirmenin yapılamadığı, rapor içerisinde detayları ile açıklanan nedenlerle, davacı yanın fesih protokolü çerçevesinde davaya konu çek yönünden davalı … A.Ş. ye borçlu olmadığı, ancak diğer davalı … A.Ş. nin gerçekleştirmiş olduğu faktöring hizmetinin, 6361 sayılı kanun ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde usulüne uygun olduğu anlaşıldığından, davalı faktöring şirketinin davaya konu çek yönünden davacı yandan alacaklı olduğu, 27/12/2018 tarihli ek raporda özetle ; Tüm inceleme, tespit ve değerlendirmeler ışığında ve rapor içerisinde açıklanan nedenlerle; uzmanlık alanımız ile sınırlı olacak şekilde, kök raporda yer verilen tespit ve değerlendirmeler aynen muhafaza edildiği, bununla birlikte, raporda yer verilen düzenlemenin (yönetmelik) lafzi kısmının, sektörel uygulamalar ve zorunluluklar çerçevesinde ne anlam ifade etmesi gerektiği (yorumlanacak ise) uzmanlık alanımıza girmediği, takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak üzere, bir faktöring işlemleri uzmanından görüş alınabileceği tespit ve rapor edilmiştir.
Dosyaya getirtilen yanlara ait tüm deliller, getirtilen düzenlenen faturalar ve dosya üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor, Davacı yan ile davalılardan … A.Ş. arasında düzenlenmiş 18.06.2015 tarihli 2015/… sözleşme numaralı, “Fabrika Ve İdari Bina İnşaatı Tüm Kaba Ve İnce Yapı İnşaat” konulu yüklenici sözleşmesinin sunulu olduğu, davacı yan ile davalılardan … A.Ş. arasında düzenlenmiş 20.07.2015 tarihli Fesih Protokolünde davalı yüklenicinin sözleşme yükümlülüklerini yerine getiremeyeceğini ifade ederek sözleşmeyi feshetmeyi teklif ettiği ve davacının da bu talebi kabul ederek karşılıklı olarak sözleşmenin feshedildiği, dava konusu 30.12.2015 keşide tarihli … seri numaralı 170.000 TL tutarındaki çekin davacı yan tarafından, davalılardan … A.Ş. emrine keşide edildiği, davalı … A.Ş. ile dava dışı … Ltd. Şti. arasında imzalanan 24.06.2015 tarihli … sözleşme numaralı Faktoring Sözleşmesinin sunulu olduğu, davalılardan … A.Ş. nin, dava dışı … Tic. Ltd. Şti. nin diğer davalı … A.Ş. unvanına keşide ettiği, 23.06.2015 tarih, … seri ve sıra numaralı, 690.300,00 TL tutarındaki fatura alacağını temlik aldığı, bu fatura alacağına mahsuben davalı … A.Ş. nin davacıdan almış olduğu 30.12.2015 keşide tarihli … çek numaralı 170.000 TL tutarındaki çek için davalı faktöring şirketinin 24.06.2015 tarihinde ödeme talimatı verdiği, dava dışı … Ltd. Şti. nin davalılardan … A.Ş. ye düzenlemiş olduğu, 23.06.2015 tarihli … seri ve sıra numaralı, 690.300 TL tutarlı “Alüminyum Cephe Doğrama Teşkili” açıklamalı faturanın sunulu olduğu, davalı … A.Ş. nin dava dışı … Ltd. Şti. ne, dava konusu edilen 30.12.2015 keşide tarihli … seri numaralı 170.000 TL tutarındaki çek için …na ait 24.06.2015 tarihli dekont ile 147.000 TL tutarındaki ödeme yaptığını gösteren banka dekontunun sunulu olduğu, söz konusu çekin incelemesinde keşidecinin … Tic. Ltd. Şirketi, ilk hamilin … A. Ş. Daha sonraki hamilin … Ltd olduğu, daha sonrasında … A.Ş ye geçtiği, davacı yanın yüklenici sözleşmeyi … A.Ş. imzaladığı, davalı … A.Ş. nin faktöring sözleşmesi akdettiği şirket … Ltd. Şti. olduğu, davacı yanın davaya konu ettiği, … 30.12.2015 vadeli, … seri numaralı, 170.000,00 TL bedelli çekin, ticari defterlerinde … numaralı “Verilen Avanslar” hesabı altında kayıtlı olduğu, davalı … A.Ş. tarafından düzenlenen, davaya konu çekin de aralarında yer aldığı, 24.06.2015 tarihli, 7 adet her biri 170.0,00 TL tutarındaki toplam 1.900.000 TL tutarındaki tahsilat makbuzunun aynı hesap altında kayıtlı olduğu, davalı şirket … A.Ş. nin ticari defterlerinde, davacı ve diğer davalı … A.Ş. ile aralarında herhangi bir ticari ilişkinin bulunmadığı, buna mukabil dava dışı … Ltd. Şti. ile ticari ilişkisinin bulunduğu, ticari defter kayıtlarında davaya konu çeki dava dışı firmadan aldığı ve ödemeyi de dava dışı firmaya yaptığının anlaşıldığı, davacı yanın fesih protokolü çerçevesinde davaya konu çek yönünden davalı … A.Ş. ye borçlu olmadığı, ancak diğer davalı … A.Ş. nin gerçekleştirmiş olduğu faktöring hizmetinin, 6361 sayılı kanun ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde usulüne uygun olduğu anlaşıldığından, davalı faktöring şirketinin davaya konu çek yönünden davacı yandan alacaklı olduğunun tespit edildiği, elverişli bilirkişi raporlarına göre … şubesine ait 30/12/2015 vadeli … çek numaralı 170.000,00 TL çek nedeniyle davalı … A.Ş. Yönünden borçlu olunmadığının tespitine, davalı … A.Ş. Yönünden çeki kötü niyetli aldığı ispatlanamadığından reddine karar verilmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:
Davacının davasının kısmen kabulü ile ;
1-Davacının , … şubesine ait 30/12/2015 vadeli … çek numaralı 170.000,00 TL çek nedeniyle davalı … A.Ş. Yönünden borçlu olunmadığının tespitine,
-Davalı … A.Ş. Yönünden çeki kötü niyetli aldığı ispatlanamadığından reddine,
2-Fazlaya ilişkin talebin reddine, (çek asıllarının davacıya iadesine yönelik talebin davacı keşideci konumda bulunduğundan reddine)
3-)Harçlar Yasası uyarınca alınması gerekli 11.612,70-TL harçtan peşin alınan 2.903,18 TL harcın mahsubu ile bakiye 8.709,52-TL harcın davalı … A.Ş tahsili ile hazineye gelir kaydına,
-Davacı tarafından dava açıldığı sırada yatırılan 2.903,18 TL peşin nispi harcın davalı … A.Ş tahsiline, davacıya verilmesine,
4-)Davacı tarafından yapılan 27,70 TL başvurma harcı, 600,00-TL bilirkişi ücreti, 178,00-TL davetiye gideri olmak üzere toplam 805,70-TL yargılama giderinin davalı … A.Ş. tahsili ile davacıya verilmesine,
5-)Davacı duruşmalarda kendisini bir vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 16.150,00-TL nispi vekalet ücretinin davalı … A.Ş. tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalı … A.Ş. kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T gereğince hesaplanan 16.150,00 TL nisbi vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
7-)Karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacının / davalının gider / delil avanslarından artan bakiyelerinin davacı / davalı / vekillerine iadesine,
Dair taraf vekilinin yüzünde; tarafların gerekçeli kararın tebliğ tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde mahkememize verecekleri bir dilekçe ile veya başka bir mahkeme aracılığı ile mahkememize gönderecekleri dilekçe ile İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.08/03/2019

Katip …
e-imzalıdır.

Hakim …
e-imzalıdır.