Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2023/283 Esas
KARAR NO :2023/709

DAVA:Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:25/04/2023
KARAR TARİHİ:26/09/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı müvekkillerin halen inşaat sektörüyle ilgili birçok alanda ticari faaliyetlerine devam ettiğini, bu ticari ilişkilerinde birçok defa müvekkillerin çek düzenleyip, ödemelere karşılık çek kabul edip, ticari ilişki içinde cirolayıp ödeme olarak firmalara ibraz ettiklerini, bankaya ibraz edildiğinde çeklerle ilgili herhangi bir problem yaşanmadığını, Davacı müvekkillerin ticari ilişki içinde alacak/borçlarına karşılık çek düzenleyip, ciroladıklarını, davaya konu çekin de davacı Müvekkil Keşideci … (T.C:…) tarafından ticari ilişki içerisinde borcuna karşılık davacı … (T.C:…)’a … … Şubesine ait, 30/02/2023 tarihinde keşide edilen … çek seri nolu 165.000,00TL değerinde çek verilmiş olduğu, davaya konu bu çekin tekrar davacı … (T.C:…) tarafından cirolanıp borcuna karşılık Ticari İlişki içerisinde olduğu Davacı müvekkil… İnşaat Ve İnşaat Malzemeleri Doğalgaz Taahhüt Ticaret Limited Şirketi ( Bundan sonra… Ltd. Şti. Olarak söz edilecek) verildiğini, davacı… Ltd. Şti. de ticari defterlerine de kaydedecek şekilde çeki ödeme olarak … … Ltd Şirketine (bundan sonra … Teknoloji Ltd. Şti. Olarak söz edilecek)’ne Kargo vasıtasıyla göndermiş olduğu, çekin … Kargonun İstanbul ili … Şubesinde çalındığını, çekin çalınmasından sonra hilafına gönderilen … Teknolojik Ltd Şti, …. Ticaret Mahkemesine … Esasa kayıtlı dosyasına, Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davası açtığını ve davanın devamında mevcut çek hakkında bankaya ödemeden men kararı verildiğini, Davaya konu Çeki, son hamil olarak Davalı … Sanayi Ticaret Limited Şirketi , Muhatap Bankaya ibraz ettiğini ve Ödeme Yasağı Olması nedeniyle muhatap bankanın bu hususu çekin arkasına not ettiğini, Hamil Konumunda olan Davalı …tarafından davaya konu Çalıntı çekin …. İcra Dairesince … esas takip dosyası ile hem çeki düzenleyen hemde cirolayan müvekkil cirantalar aleyhine icra takibi başlattığını tüm bu nedenlerle dava konusu çekin dava sonuçlanıncaya kadar devam etmek üzere ödemeden men’i ile yine dava konusu çek bakımından İİK.72/2 maddesi gereğince müvekkillerin içinde bulunduğu zor durum nedeniyle öncelikle teminatsız olarak dava sonuna kadar …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında veznedeki paranın alacaklıya ödenmemesi şeklinde tedbir kararı verilmesine, icra takibinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesine, Müvekkillerin menkul ve gayrimenkulleri üzerinde varsa hacizlerin fekkine, Müvekkillerin Banka Hesap Blokelerinin kaldırılmasına, Müvekkillerin borçlu olmadığının tespiti ile dosyaya konu banka çekinin Müvekkil… Ltd. Şirketi’ne iade edilmesine davann kabulü müvekkillerin borçlu olmadığının tespitine, dosyaya konu banka çekin (Çek Bilgisi; … Bankası A.Ş. … Şubesi’ne ait 30/02/2023 keşide tarihli, 165.000,00-TL meblağlı, … nolu Çek) İptali ve söz konusu çekin Müvekkil… Ltd. Şirketi’ne iade edilmesine, yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalı taraflar üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP:Davalı … San.Tic.Ltd.Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacılardan … dava konusu çekin keşidecisi olup çekteki imzasına bir itirazı bulunmadığını, Davacılardan … ise dava konusu çekin lehtarı olup bu davacının da çekteki imzasına bir itirazı bulunmadığını, Davacılardan… şirketi ise dava konusu çekte ikinci ciranta olup bu davacının da çekteki imzasına bir itirazı bulunmadığını, müvekkilin bile bile davacının zararına hareket ettiğine yönelik somut hiçbir delil sunulmadığını, müvekkilin dava konusu çeki aralarındaki ticari ilişkiye istinaden … Kumaşçılık şirketinden aldığını, ödeme yasağı nedeniyle çek bedelini tahsil edemediğini, bu nedenle de büyük bir mağduriyet yaşadığını, tüm bu nedenlerle davanın reddine, davacıların %20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine ve vekalet ücreti ile yargılama giderlerinin davacılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir.
Dava; Menfi tespit davasıdır.
Davacı taraf delil olarak; … şirketi gönderi kayıtları, tutanak, …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyası, …. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası, İstanbul CBS’ye yapılan suç duyuruları, bilirkişi incelemesi, keşif, tanık, yemin ve her türlü yasal delillere dayanmıştır. Davalı taraf delil olarak; Tanık, bilirkişi, yemin vs. delillere dayanmıştır.
Taraflar arasındaki ihtilafın; Çekin davacı rızası hilafına elinden çıkıp çıkmadığı, çekten ötürü davacıların sorumluluğunun bulunup bulunmadığı noktalarında toplandığı görülmüştür.
TTK m. 792’ye göre; “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür”, istirdat davası açılabilmesi için çekin rıza dışı elinden çıkmış olması, çeki ele geçiren kişinin bilinmesi ve çeki ele geçiren kimsenin kötü niyetti veya ağır kusurlu olması gerekmektedir. İstirdat davasında davalı taraf, çeki kötü niyetli olarak veya ağır kusurlu olarak iktisap eden kimsedir. Davacı ise çeki rızası dışında elinden çıkmış hamildir. Bu davada, davacının, senedin rızası hilafına elinden çıktığını ve senedi elinde bulunduran şahsın kötü niyetli veya iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekmekteolup davacı taraf ispaf yükü altındadır. Buna göre davacı, çekin rızası dışında elinden çıktığını, meşru hamilin kendisi olduğunu, çeki eline geçiren kimsenin kötü niyetli veya iktisapta ağır kusurlu olduğunu iddia ve ispat yükü altındadır.
Nitekim YARGITAY II. HD, T. 23.12.2014 ve E. 2014/… ıK. 2014/… sayılı kararında “…Dava, 6102 sayılı yasanın 792. maddesine dayalı istirdat istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Çek üzerindeki ciro silsilesi tam olup, davalının yetkili hamil olduğu anlaşılmaktadır. Anılan yasa maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” şeklinde belirtilmektedir. Bu madde hükmüne göre, davalının çeki edinme nedenini kanıtlama yükümlülüğü yoktur. Davalının çekin rıza dışında elden çıktığını bilmesi veya bilebilecek durumda olması gerekir. Çekin rıza dışı elden çıkması halinde ispat yükü, çekin yetkili hamili olduğunu ve rızası hilafına elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup, davacının iddiasını kesin ve inandırıcı delillerle kanıtlaması gerekmektedir. Mahkemece davacının çekin yetkili hamili olduğu belirlenememiş, davalının dava konusu çeki hırsızlık eyleminden sonra iktisap etmiş olması ve defter kaydının bulunmaması davalının cirantası ile ticari ilişkisi bulunmadığını ve davalının çeki iktisapta ağır kusurlu olduğunu göstermemekte olduğu, davalının çeki edinme nedenini ispat yükümlülüğünde olmadığını, davalının çekin rıza dışı elden çıktığını bilmesi veya bilebilecek durumda olması gerektiğini, bu dava bakımından ispat yükünün çekin yetkili hamil olduğunu ve çekin rızası dışında elinde çıktığını ileri süren davacıya ait olduğunu ve davacının bu hususları kesin ve inandırıcı delillerle ortaya koyması gerektiğini, davalının çeki rıza dışı elden çıktıktan sonra iktisap etmesinin ve defter kaydının bulunmamasının davalının cirantası ile ticari ilişkide bulunmadığını ve davalının çeki iktisapta ağır kusurlu olduğunu ortaya koymadığını ifade etmektedir.
Dava konusu çeke ilişkin davalının, şekil anlamda meşru ciro silsilesine dayanarak çeki iktisap ettiğinden bu durum davalı şirketin iyi niyetli hamil olduğunu ispatlar niteliktedir. Davacıların dava konusu çekin çalındığına ilişkin savcılığa bir başvurusunun olmadığı, davalılar hakkında çek hırsızlığından dolayı diğer soruşturma dosyaları var ise bunlara dayanıldığı anlaşılmaktadır. TTK’nın 790. maddesi gereğince, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Davacı, davalının çeki kötüniyetli veya ağır kusurlu olarak iktisap ettiğine yönelik delil sunmamış olup, davalı şirketin çeki edinme nedenini açıklama mecburiyeti de bulunmamaktadır, aksi düşüncenin kabulü çekin “mücerretlik” vasfını ortadan kaldırır. Davacı bu hususta cirantaların ve davalının ticari defterlerinin incelenmesini talep etmiş ise de, bu incelemenin yapılmasının davanın esasına bir etkisi olmayacaktır. Davacı, davalının çeki iktisabında kötüniyetli olduğu/ ağır kusurlu olduğu hususunu ispat edememiş olup davacı yemin deliline dayanmış ise de davalı hamilin iktisapta kötü niyetli veya ağır kusurlu olup olmadığı hususunda yemin teklif edilmesi mümkün değildir (Yargıtay 19.Hukuk Dairesi’nin 25/04/2012 tarihli 2012/… E., 2012/… K. sayılı emsal kararı). Davalı tarafın, işbu çeki iktisap ederken kötü niyetli hareket edildiğini ispatlayamamaktadır. Bu durumda, davacı ispat yükünü yerine getiremediği gibi ileri sürdüğü delillerle de bu hususun kanıtlanması olanaklı olmadığından davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak düzenlendiği üzere;
1-Davanın reddine,
2-Davalının kötüniyet tazminatı talebinin reddine,
3-Alınması gereken 269,85 TL karar ve ilam harcının, peşin alınan 3.109,68 TL harçtan mahsubu ile bakiye 2.839,83 TL nispi harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacılara iadesine,
4-Davacılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerilerinde bırakılmasına,
5-Gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve istek halinde ilgili tarafa iadesine,
6-Davalı … Sanayi Ticaret Limited Şirketi vekil ile temsil olunduğundan, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve taktir olunan 29.134,75 TL vekalet ücretinin davacılardan alınıp davalı tarafa verilmesine,
Dair, HMK 345 maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten başlayarak iki hafta içinde HMK 342 maddesi gereğince düzenlenmiş dilekçe ile HMK 343 maddesi uyarınca mahkememize veya başka bir mahkemeye yapılacak başvuru ile HMK 341/1 maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF yolu açık olarak davacılar vekili ile davalı Ecoplast vekilinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 26/09/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır