Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO :2022/751 Esas
KARAR NO:2023/412

DAVA:İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:07/11/2017
KARAR TARİHİ:23/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkili şirketin özel yetkili bir anonim şirketi olarak, … (… Geçişi ve Bağlantı Yolları Dahil) otoyolu projesinin yap-işlet-devret modeli ile yapımı ve işletilmesini üstlenmiş olduğunu, müvekkili şirket tarafından işletilen otoyolda yer alan tüm gişelerden nakit, kredi kartı/ banka kartı tahsilatı yapılabilmesinin mümkün olduğunu, ücret toplama sisteminin süresi içinde OGS bankasından HGS denprovizyon alınamaması ve bu nedenle OGS veya HGS’den geçiş ücreti tahsilatı yapılamaması halinde geçiş esnasında gişede yer alan bariyerlerin açılmayarak gişe memuru tarafından geçiş ücretinin ödenmesinin talep edildiğini, geçiş ücreti ödemesi gerçekleşmemesi halinde ihlalli geçiş kaydına ilişkin ihlalli geçiş bildirimi düzenlenerek ihlalli geçiş anında araç sürücüsüne teslim edildiğini, ihlalli geçişin, geçiş ücreti ödenmeksizin kullanılması ve tahakkuk eden ücretin geçişi takip eden 15 günlük kanuni ödeme süresi içinde de ödenmemiş olması durumu olduğunu, müvekkili şirketin ihlalli geçişler nedeniyle doğan ve yasal süresinde ödenmeyen geçiş tutarları ve yasadan kaynaklı para cezalarının tahsili amacıyla …. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasından takip başlatıldığını, ödeme emrinin davalıya tebliğ edildiğini, davalı tarafça alacağın haksız olduğu gerekçesiyle borcun tamamına itiraz ettiğini, açıklanan nedenlerle; davalının …. İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı dosyasına yaptığı itirazın iptali ile alacağın reeskont avans faizi ve diğer tüm ferileri ile birlikte tahsili için takibin devamına, borçlu aleyhine %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP :Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: İhlalli geçiş yapıldığı iddia edilen tarihlerde OGS/HGS hesaplarında bakiye olduğunu, buna rağmen sistemin hesaptan para çekmediğini, davacı tarafından iddia edildiği gibi müvekkiline ya da sürücülere herhangi bir ihlalli geçişe dair fiş, tutanak ve sair belge verilmediğini, eğer varsa bunların aslının mahkemeye ibrazının gerektiğini, dava konusu alacağın niteliği itibariyle likit bir alacak olmadığını, davanın reddini savunduğu görülmüştür.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir.
Mahkememizde açılan dava: İİK.nın 67. maddesi gereğince itirazın iptali davasıdır.
Dava konusu ihtilaf; davalıya ait aracın ihlalli geçiş yapıp yapmadığı, ihlalli geçiş nedeniyle geçiş bedeli ve para cezasının tahsili için başlatılan takibe itirazın iptali koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkindir.
Dosyamıza getirtilen …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine toplam 5.006,10-TL üzerinden icra takibi yapıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durduğu, itirazın süresinde ve usulüne uygun yapıldığı, buna göre davanın, İİK.67.maddesinde yazılı 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizin… esasına kaydı yapılan dosyada yargılama yapılmış, yapılan yargılama aşamasında davacı … A.Ş.’ye 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında ihalesi yapılan … (… Körfezi geçişi ve bağlantı yolları dahil) otoyol projesine ilişkin olarak … A.Ş. İle Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğü arasında 27/09/2010 tarihinde sözleşme yapıldığı, 6001 sayılı Karayollları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 30/5 Maddesinde yer alan “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından o güzergâhın en uzun mesafesine ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. Ücretin on katı fazlası olarak tahsil edilen ceza tutarının yüzde altmışı, tahsilini izleyen ayın yedinci günü mesai bitimine kadar, işletici şirket tarafından Hazine payı olarak, yıllık kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenen bir bildirimle ödenir. İşletici şirket tarafından Hazine payının eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi ya da bildirildiği halde süresinde ödenmemesi halinde, Hazine payının ödenmesi gerektiği tarih ile tahsil edildiği tarih arasında geçen süreye 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre uygulanacak gecikme zammı ile birlikte ilgili vergi dairesince 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre takip ve tahsil edilir.” düzenlemesi gereğince işletici şirkete geçiş ücret ve cezalarını tahsil etme yetkisi verildiği, bu kapsamda tüm gişelerde etiket okunması için optik perde, bariyer ve görevli personel bulunduğu, gişede geçiş sırasında araçlarda optik perdeden çıkana kadar OGS, HGS etiketi taraması yapıldığı, etiket bilgisi alınmaz ise bariyerin kapalı kaldığı, nakit/kredi kartı/banka kartı ile ödeme yapabileceğinin sürücüye bildirildiği, sürücü tarafından ödeme yapılmaz ise bu durumun ihlalli geçiş olarak kayıt altına alındığı, ihlalli geçiş bildirimi düzenlenerek sürücünün bilgilendirildiği, bildirimde 15 gün içerisinde cezasız olarak ödemenin gerçekleştirilebileceği, 15 gün içinde ödeme yapılmaz ise geçiş ücreti, geçiş ücretinin 10 katı tutarında ceza ve takip sürecinde oluşacak diğer masraflarla birlikte tahsile geçileceğinin belirtildiği, geçiş ücreti tahsil edilmeden bariyer açılmayarak aracın geçişinin engellenmesi mümkün olmadığından ve 15 gün içerisinde cezasız ödeme yapılabileceğinden bariyerin açılarak aracın geçişinin sağlandığı, etiket bilgisi alınır ise provizyon sorgusu yapıldığı süresinin 3 saniye olduğu, bankadan olumlu provizyon alınması halinde bariyer açılarak araç çıkışının sağlandığı, bankadan olumsuz provizyon alınması halinde bariyerin kapalı kaldığı ve etiket bilgisi alınmaması halindeki sürecin işletildiği, bankadan provizyon bilgisinin gelmemesi halinde de olumsuz provizyon alınması durumunda olduğu gibi bariyerin kapalı kaldığı ve etiket bilgisi alınmaması halindeki sürecin işletildiği belirtilmiş, dava konusu olayda araca ilişkin etiket bilgisinin alınamaması sebebiyle geçiş ücreti tahsil edilemediği ve ihlalli geçiş sürecinin başlatıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce, tarafların iddia, savunma ver tüm dosya kapsamı doğrultusunda bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir. 24/09/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle;
“Yol kullanıcılarının sorumluluklarının “HGS/OGS cihazlarında yeterli geçiş bakiyesi bulundurmak, kaçak geçiş yaptı ise bildirim formunu alarak belirtilen bankalara geçiş ile İlgili ücreti Ödemek” olduğu, davacı firma olan … A.Ş. nin ise hizmet verdiği köprü vc yollardaki teknik aksaklıkların sorumlusu olarak yol kullanıcılarını göremeyeceği ve yol kullanıcılarına verdikleri hizmette yaşadıkları aksaklıkları yol kullanıcılarına fatura etmemeleri gerektiği;
Teknik aksaklıkların sistemdeki log kayıtlarının incelerek bulunabileceği, incelemenin evrak üzerinden yapılması ile davalı firmaya ait araçların davacı firma tarafından işletilen köprü ve otoyolları kullanırken bankalar veya PTT tarafından verilen OGS/HGS hesap döküm evrakları ile İncelenebileceği;
Dava konusu olan geçişler sırasında … plaka sayılı araçların OGS/HGS cihaz ve etiketlerinde yeterli hesap bakiyelerinin olduğunun anlaşıldığı,
Hesap bakiyesinin yeterli olduğu durumlarda herhangi bir ceza veya faiz işletilemeyeceği yol kullanıcısının bu durum ile ilgili herhangi bir kusurunun olmadığı davacı firma olan … A.Ş ye plakaları belirtilen beş aracın geçiş yaptığı günkü bedel üzerinden net geçiş ücretini ödemesi gerektiği, bu ücretin ise 453.6 Türk Lirası olduğu hususlarında” görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
Yapılan yargılama neticesinde dosya kapsamı değerlendirildiğinde, ” Davalı şirkete ait … plakalı aracın 12/12/2016, … plakalı aracın 23/01/2017 tarihinde, … plakalı aracın 18/01/2017 tarihinde, … plakalı aracın 05/01/2017 tarihinde, … plakalı aracın 05/01/2017 tarihinde … otoyolunda geçiş yaptığı gişe ve köprü ücretleri olan 21,10-TL, 26,00-TL, 195,00-TL, 195,00-TL, 16,50-TL’nin ödenmediği, geçiş ücretinin cezasız 15 günlük süre içerisinde de davalı tarafından ödenmediği, ancak yazılan müzekkere cevabında … plakalı aracın 12/12/2016 tarihli geçişine ait 21,10-TL, … plakalı aracın 23/01/2017 tarihli geçişine ait 26,00-TL ve … plakalı aracın 05/01/2017 tarihli geçişine ait 16,50-TL’ lik geçiş ücretinin geçiş tarihinde HGS/OGS bakiyesi yeterli olduğu halde tahsil edilmeyerek, güzergahın en uzun mesafesine ait geçiş ücretinin on katı tutarı idari para cezası eklendiği anlaşılmış, söz konusu durumda yol kullanıcılarının yükümlülüğü araçlarında HGS veya OGS barkodunun/cihazının bulunmasını sağlamak ve bu barkod/cihaza ait hesapta yeterli bakiyeyi bulundurmaktan ibarettir, bunun dışında yol kullanıcılarından, provizyon işlemini sağlamasının veya yola ait HGS veya OGS cihazlarının sağlıklı okuma yapıp yapmadığının takip etmesini beklemek hakkaniyete aykırı olacaktır, yola ait geçiş cihazlarının ve bu cihazların işlem yapıp yapmadığını denetlemek ve sağlıklı çalışmaz ise sonuçlarına katlanmak ise davacı şirketin sorumluluğunda olup, davalı tarafa bunun yüklenilmesi Medeni Kanun 2.maddesi uyarınca dürüst davranma kuralına aykırılık teşkil edecektir. Somut durumda, davalı tarafça …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında, geçiş ücreti olan anapara kabul edilerek bakiye kısma itiraz edildiği halde, davacı şirket tarafından, dava değeri olarak takip çıkış rakamı olan 5.006,10-TL üzerinden itirazın iptali talep edildiğinden, davalı kabulünde olan ve itiraz edilmeyen 455,10-TL’ye ilişkin olarak davacının dava açmasında hukuki yarar bulunmadığından reddine karar vermek gerekmiştir. 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun Geçiş Ücretini Ödememe ve Güvenliğin İhlali başlıklı 30’uncu maddesinin birinci fıkrasında otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yaptığı tespit edilen araç sahiplerine geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücretinin on katı tutarında idarî para cezası uygulanacağının belirtildiği ancak takip ve dava tarihinden sonra 16/05/2018 tarihli 7144 sayılı yasanın 18.maddesi ile yapılan değişiklik sonucu ilgili maddenin “4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin dört katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir.” şeklinde düzenlenme yapıldığından, yasa değişikliği olmasaydı, davacı tarafça tahsili talep edilebilecek olan geçiş ücretlerinin on katı idari para cezası miktarı olan bakiye 2.991,00-TL yönünden kanun değişikliği nedeniyle konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir. Bunların dışında, davalı tarafça geçiş tarihlerinde yeterli HGS/OGS hesaplarında yeterli bakiye bulunmayan geçişlere yasa değişikliği nedeniyle dört kat ceza uygulanması neticesinde 195,00-TL’ nin 4 katı olan 780,00-TL ve ve 195,00-TL tutarında iki adet ödenmemiş geçiş bulunduğu..” gerekçe gösterilerek hesaplanan 1.560,00-TL(780,00+780,00) yönünden davanın kabulüne, Dava tarihinden sonraki yasal değişiklik nedeniyle davanın kabulüne karar verildiğinden, reddedilen miktar yönünden davalı lehine vekalet ücretine hükmedilmemesine karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememiz kararı, davacı tarafça kanun yararına temyiz yoluna başvurulmuş olup, Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 2022/455 esas; 2022/1012 karar sayılı kararı ile “….Dava, otoyol ihlalli ücretinin cezalı olarak tahsili için başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kabulü ile itirazın iptaline dair kesin olmak üzere karar verilmiştir. Karar, Adalet Bakanlığı tarafından, 6100 sayılı HMK’nın 363’üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca Kanun yararına temyiz edilmiştir. Dosyanın incelemesinde, taraflar arasında davalı şirkete ait araçların ücretli yoldan ödeme yapmadan geçiş yaptıkları ve 15 günlük süre içinde cezasız geçiş ücretinin ödenmediği hususunda uyuşmazlık bulunmadığı, davalı tarafından icra takibinin geçiş ücreti olan ana para kabul edilerek bakiye kısma itiraz edildiği, davanın 07.11.2017 tarihinde açıldığı, mahkemece dava tarihinden sonraki yasa değişikliği nedeniyle dört kat ceza uygulaması neticesinde hesaplama yapılarak davanın kısmen kabul edildiği kabul ve red oranına göre yargılama giderlerine hükmedilerek, konusuz kalan kısım yönünden davalı lehine vekalet ücretine hükmedildiği ve bu kısım yönünden davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmediği anlaşılmıştır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Esastan sonuçlanmayan davada yargılama gideri” başlıklı 331. maddesinin birinci fıkrasında, “Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder” hükmüne yer verilmiştir. Yine, aynı Kanunun “Yargılama giderlerinden sorumluluk” başlıklı 326. maddesinin ikinci fıkrasında, “Davada iki taraftan her biri kısmen haklı çıkarsa, mahkeme, yargılama giderlerini tarafların haklılık oranına göre paylaştırır” denilmektedir.
Bu durumda, dava tarihinden sonra 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanunun 30’uncu maddesinin 16.05.2018 tarihli yasa değişikliği nedeniyle, davanın bir kısmının konusu kalmadığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen kararda vekalet ücreti ve yargılama gideri yönünden davacı tarafın dava tarihi itibariyle dava açmakta haklılığı göz önünde tutulduğunda, mahkemece, 6100 sayılı Kanunun 331. maddesinin birinci fıkrası dikkate alınmadan vekalet ücreti ve yargılama gideri bakımından yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı…” bulunması gerekçesi ile Adalet Bakanlığının kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile mahkememizin 04.12.2019 tarih, …sayılı kararının sonuca etkili olmamak üzere HMK’nın 363/1 maddesi uyarınca kanun yararına bozulmasına karar verildiği anlaşılmıştır. Bozma sonrasında mahkememizin 2022/751 esasına kaydı yapıla dosyada yeni duruşma gün ve saatinin taraflara tebliğine karar verildiği, taraflara duruşma gün ve saatini bildirir tebligatların usulüne uygun olarak yapıldığı anlaşılmıştır.
Adalet Bakanlığının kanun yararına temyiz isteminin kabulü ile mahkememizin 04.12.2019 tarih, …sayılı kararının sonuca etkili olmamak üzere HMK’nın 363/1 maddesi uyarınca kanun yararına bozulmasına karar verildiği, mahkeme hükmünün ilk dört maddesinin karar tarihi itibari ile kesin olduğu anlaşılmakla iş bu dosyanın hüküm kısmında aynen korunmuş olup, her ne kadar davanın bir kısmı hakkında konusuz kaldığından esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmiş ve bu miktar üzerinden davalı lehine vekalet ücreti hükmedilmişse de kanun yararına bozma ilamı doğrultusunda dava açılırken davacının davayı açmasında haklı olduğu gözetilerek konusuz kalan miktar bakımından da davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesine ve yargılama giderinden sorumlu tutulmasına, sadece hukuki yarar yokluğu bakımından reddine karar verilen kısım bakımından davalı lehine vekalet ücreti hükmedilmesine ve yargılama giderinden sorumlu tutulmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM:yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davalı kabulünde olan, itiraz edilmeyen kısım olan 455,10 TL’ye ilişkin davacının davasının hukuki yarar yokluğundan reddine,
2-7144 sayılı yasa ile 6001 sayılı yasada yapılan değişiklik dikkate alınarak ….İcra Müdürlüğü’nün … esas sayılı takip dosyasındaki 1.560,00 TL’lik kısmına ilişkin davalı itirazının iptali ile takibin aynı şartlarla devamına,
3-Davacının bakiye 2.991,00 TL’lik kısma ilişkin davasının yasa değişikliği ile konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
4-Kabul edilen dava değeri olan 1.560,00 TL üzerinden takdiren %20 oranında hesaplanan 312,00 TL inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Harçlar yasası uyarınca alınması gereken 179,90 TL karar harcından peşin alınan 85,50 TL’nin mahsubu ile geri kalan 94,40 TL bakiye harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
6-Davacının yaptığı 96,47-TL ilk masraf ile yargılama aşamasına yapılan 1.458,60 TL tebligat, posta ve bilirkişi giderinin toplamı olan 1.555,07 yargılama giderinden davanın red ve kabul oranına göre hesaplanan 1.399,56 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Davacı kendini vekille temsil ettirdiğinden lehine 2019 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği 2.725,00 TL vekalet ücreti takdirine, bunun davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
8-Davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden lehine 2019 yılı Asgari Ücret Tarifesi gereği 455,10 TL ücret takdirine, bunun davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
Dair, dava dosyasının daha önce Yargıtay denetiminden geçmiş olmasından dolayı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay Temyiz yolu açık olmak üzere davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup anlatıldı.23/05/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır