Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/423 Esas
KARAR NO:2023/890

DAVA:Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:24/12/2013

BİRLEŞEN ….ASLİYE TİC.MAH…. E.SAYILI DOSYASI
DAVA :Alacak (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:17/07/2013
KARAR TARİHİ:17/05/2017
KARAR TARİHİ:28/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin akaryakıt istasyonu işiyle iştigal ettiğini, uzun süre davalı şirketin bayiliğini yaptığını, daha sonra Rekabet Kurumunun 12.03.2009 duyurusunda yeralan yasal gerekçelerle bayilik sözleşmesini feshettiğini, müvekkili şirketin … bayiliği yaptığı sırada teminat amaçlı olarak … tarafından kendisinden 50.000 TL tutarlı muteber bir bankadan verilmiş teminat mektubu ve şirketin bir adet çekini miktar yazmadan teslim etmesinin istendiğini, müvekkili şirketinde mecburen bu durumu kabullendiğini ve davalı şirketin talebini yerine getirmek zorunda kaldığını, bunun üzerine müvekkili tarafından … seri nolu … Bankası … Bulvarı şubesince düzenlenmiş, keşidecisi müvekkil şirket olan ve ödeme tarihi boş bırakılmış ve teminat amaçlı verilmiş çek ile birlikte yine … Bankasınca düzenlenmiş olan 14.02.2007 tarihli ve 50.000 TL tutarlı teminat mektubu dıavalı şirkete teslim edildiğini, davalıya … Noterliğinin … ve 10.12.2010 tarihli ihtarnameye cevap başlıklı ihtarnamelerinin 4. Ve 5. Fıkralarında teminat mektubunun ve çekin iadesi hususunun belirtildiğini, yine …. Noterliğinin … yevmiye nolu ve 28.01.2013 tarihli ihtarnameyle de çekin ve banka teminat mektubunun iadesi hususunda taraflarından ihtarname çekildiğin, davalı tarafın çekin ve banka teminat mektubunun iade edilmediğini, davalı tarafta olan teminat mektubundan dolayı müvekkili şirketin her üç ayda bir bankaya 262,50 TL faiz ödemesi yaptığını, ayrıca davalı şirkette olan çekin de üzerinin doldurularak icra takibine maruz kalma korkusuyla karşı karşıya olduğunu, davalı şirketle müvekkili şirketin herhangi bir bağının kalmamasına rağmen davalı şirketin çeki ve teminat mektubunu çekmiş oldukları ihtarnamelere rağmen kötü niyetli olarak iade etmediğinden bahisle, açtıkları menfi tespit davasının kabulü ile … Bankası … Bulvarı Şubesine ait, … seri nolu, müvekkili şirkete ait ve ödeme tarihi boş bırakılmış ve teminat amaçlı verilmiş çekten ve yine … Bankasınca düzenlenmiş olan 14.02.2007 tarihli ve 50.000 TL tutarlı teminat mektubundan dolayı herhang ibir sorumluluklarının olmadığının tespiti ile yargılama giderleri ve vekaletü cretinin davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle işbu davada İstanbul mahkemelerinin yetkili olduğunu, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle müvekkili şirket tarafından 16.476,00 TL’lik terkin harcının ödendiğini, oysaki terkin masraflarından müvekkili şirketin sorumlu olmadığını, müvekkili şirket tarafından ödenen terkin harcı ile sabit yatırım bedellerini ödemeyen davacı bayinin cari hesap alacağından kaynaklanan bir alacağının söz konusu olmadığını, müvekkili davalı şirketin Borçlar Kanununda düzenlenen takas hükmü gereği 28.12.2010’da 16.476,00 TL’lik tapu harcı yansıtma bedeli ve 31.12.2010’da 13.307,91 TL ekipmanlardan kaynaklanan sabit kıymet faturası düzenleyerek davacı bayinin var olan alacağını bu faturalara mahsup ettiğini, kalan alacak miktarının ise …. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esas sayılı dosyasında dava konusu edildiğini, ilgili dosyanın Yargıtay’da olduğunu, müvekkili şirketin davacı bayiye herhangi bir borcunun olmadığını, dava konusu edilen teminat mektubu ile çekin müvekkil şirket tarafından davacı şirketin bu ödemelerini yapmasını; yüklenimini yerine getirmesini teminen alındığını, bu nedenle de fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla belirtilen davalar devam ettiği müddetçe de ilgili çek ve teminat mektubunun müvekkil şirket tarafından davacıya iadesinin mümkün olmadığından bahisle, öncelikle yetki itirazllarının kabulü ile davanın yetkisizlik nedeniyle reddine ve dosyanın yetkili İstanbul Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine işin esasına girilmesi halinde ise İstanbul 5. Asliye ticaret Mahkemesinin …/… esas sayılı davanın bekletici mesele yapılmasını, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun davanın esastan reddine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı yana yüklenmesine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
BİRLEŞEN ….ASLİYE TİC.MAH…. E.SAYILI DOSYASI
Davacı vekili dava dilekçesi ile özetle; müvekkili şirketin akaryakıt istasyonu olup uzun süre davalı şirketin bayiliğini yaptığı, daha sonra Rekabet kurumunun 12.03.2009 tarihli duyurusunda yer alan yasal gerekçelerde tanınan haklar gereğince bayilik sözleşmesini feshettiğini, müvekkilinin davalı şirketten ticari defterlerde mevcut olan 11.920,38 TL cari hesap alacağının kaldığını, daha sonra davalıya Gaziantep … Noterliğinin… ve 10.12.2010 ihtarnameye cevap başlıklı ihtarnamenin 4. Ve 5. Fıkralarında alacağın ödenmesi hususunun davalıya ihtar edildiğini, Gaziantep … Noterliğinin, … ve 8.01.2013 tarihli ihtarnamesi ile de cari hesap alacağının ödenmesi için ihtarname çekildiğini, ancak ihtarnamelere cevap verilmediğini, davalı şirketin kötü niyetli olduğunu belirterek 11.920,38 TL cari hesap alacağına ilişkin ilk ihtar tarihi olan 10.12.2010 tarihinden itibaren ticari faiz yürütülerek davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinden özetle; taraflar arasında 01.10.2006 tarihinde imzalanan bayilik sözleşmesinin 38. Maddesi ve bununla ilintili dikey anlaşma bütünlüğünü oluşturan sözleşmelerde ihtilaf halinde İstanbul Mahkemelerinin yetkili olacağının açık şekilde belirtildiğini, HUMK 22. Madde ve davanın açıldığı tarihte yürürlükte olan HMK 17. Madde bağlamında tarafların tacir olması sebebiyle bu maddenin geçerli ve tarafları bağlayıcı olduğunu, öncelikle yetki itirazında bulunduklarını ve dosyanın İstanbul Nöbetçi Ticaret Mahkemelerine gönderilmesini talep etmiş ve ayrıca esas yönünden de davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir.
İşbu dava; sözleşmeye dayalı olarak verilmiş olan çek ve teminat mektubundan dolayı borçlu olunmadığının tespitine yönelik menfi tespit davasıdır.
Mahkememizin …/… esas, …/… karar sayılı kararı, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi’nin 2019/739 esas, 2021/379 karar sayılı ilamı ile kaldırılmış ve mahkememizin 2021/423 Esasına kaydı yapılmıştır.
‘Özetle; taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi sona erdiğine göre, açılan asıl ve birleşen dava kapsamında taraflar arasındaki sözleşme hükümleri ve açım hesap ilişkisinin bütünü göz önünde tutularak ve taraflar arasında görülen önceki davada verilen hüküm de dikkate alınarak tarafların sorumlulukları belirlenerek, asıl davadaki menfi tespit talebinin çek ve teminat mektubu yönünden değerlendirilip bu teminatlar nedeniyle davacının davalıya borçlu olup olmadığı net bir şekilde ortaya konulduktan sonra davanın esasının çözüme kavuşturulmasını sağlayacak bir hüküm verilmesi; yine birleşen davada davacının cari hesabın bütünü itibariyle bakiye bir alacağının bulunup bulunmadığı belirlenerek ilişkiyi bütünüyle tasfiye edecek bir hüküm verilmesi gerekirken, uyuşmazlığı çözmeyen ve davacıyı tekrar dava açmak zorunda bırakacak şekilde verilen hüküm, usul ve yasaya aykırı olmuştur.’ gerekçesiyle kaldırılarak iş bu esasa kaydedilmiş ve kaldırma ilamı sonrasında dosya yeniden bilirkişiye tevdi edilmiştir.
Taraflarca sunulan bilgi ve belgeler, mahkememizce celp edilen bilgi ve belgeler hep birlikte değerlendirilmiş, dosyanın bilirkişiye tevdi edilerek dosya kapsamında rapor aldırılmasına karar verilmiştir.
Mahkememize sunulan bilirkişi raporundan özetle; Teminat olarak verilen çek ve Teminat mektubu yönünden davacının davalıya borçlu olmadığı, Davalının bakiye alacağının bulunmadığı, Davalının Banka teminat mektubunu, dava açıldıktan sonra teminat mektubunun paraya çevrilmesini engellemek amacıyla 6.900.- TL tutarın davacı tarafından ödendiği, Davacının ödeme yaptığı tarih itibari ile mevcut hesaplamalar ışığında Davalının Alacağının olmadığı, Davacının, taraflar arasındaki Cari hesaptan kaynaklı olarak 23.260,66 TL Alacağının olacağı kanaatine varılmıştır.
Taraf vekilleri rapora karşı beyan dilekçesi sunmuş olup mahkememizin 05/10/2022 tarihli duruşma ara kararı gereğince ek rapor alınmak üzere mahkememiz dosyası yeniden bilirkişiye tevdi edilmiştir.
Mahkememize sunulan bilirkişi ek raporundan özetle; Teminat olarak verilen çek ve Teminat mektubu yönünden davacının davalıya borçlu olmadığı Davalının bakiye alacağının bulunmadığı, Davalının Banka teminat mektubunu, dava açıldıktan sonra teminat mektubunun paraya çevrilmesini engellemek amacıyla 6.900.- TL tutarın davacı tarafından ödendiği, Davacının ödeme yaptığı tarih itibari ile mevcut hesaplamalar ışığında Davalının Alacağının olmadığı, Davalının dava tarihi 04.03.2013 tarihi itibari ile Davacının Cari hesaptan Kaynaklı 3.342,80 TL Davalı taraftan Alacaklı olduğu, Davacının, taraflar arasındaki Cari hesaptan kaynaklı olarak 18.705,04 TL Alacağının olacağı kanaatine varılmıştır.
Davalı vekili rapora karşı beyan dilekçesi sunmuştur.
Mahkememizin 14/02/2023 tarihli duruşma ara kararı gereğince raporlar arasındaki çelişki de giderilmek suretiyle dosya kapsamında mahkememiz dosyasında yeni bir mali müşavir bilirkişiden rapor alınmasına karar verilmiş olup yeni bilirkişiye dosyamız tevdi edilmiştir.
Mahkememize sunulan bilirkişi raporundan özetle; 25/04/2022 tarihli bilirkişi raporunu ekinde görülen dosyaya ibraz edilen davalı vekilinin dilekçesinde “… Bankası … Bulvarı Şubesindeki davacı hesabına keşideli … seri nolu bedeli olmayan çek tahsil edilmemiş olup aktif olarak tarafımızda bulunmaktadır. Söz konusu çekin akıbeti için ilgili bankaya müzekkere yazılması talep edilecektir.” şeklinde beyanda bulunduğu, Dosya incelendiğinde teslim edildiğine dair herhangi makbuz, tutanak veya evrak görülmediği, Çek teslim tutanağının dosyaya sunulmasının gerektiği, Çek ile teminat mektubu sebebiyle borçlu olmadığı, Cari Hesap Yönünden; Davalı … A.Ş.’nin düzenlemiş olduğu 31.12.2010 tarih … numaralı 13.307,91 TL tutarlı faturasının Yargıtay 19.HD. 09.09.2013 T. 2013/10362 E.,2013/13353 K. Sayılı kararı gereği tarafların cari hesaba dahil edilmediği, …. ATM’nin … E., 2016/290 K. sayılı dosyası ile yapılan yargılama neticesi davalı P.O. tarafından tapu harcı ve gideri olmak üzere toplamda ödenen 16.476.-TL’ye ilişkin fatura bedelini esasen davacı tarafından ödenmesi gerektiğinden davacının tahakkuk eden alacaklarından mahsup edilmesi gerektiği yönünde karar verildiğinden cari hesaba dahil edildiği, Cari hesapta yer alan 8.752,20 TL “Davalı Alacak Kaydı “ açıklamasıyla yer alan tutarın davalı ve davacının ( tarafların) cari hesap kayıtlarında yer aldığından cari hesaba dahil edildiği, Dava tarihi itibariyle davacının davalıdan 3.389,96 TL alacaklı olduğu, dava tarihinden sonra davacı tarafından yapılan 6.900,00 TL ve 8.462,24 TL bakiyeden düşüldüğünde, Davacının 18.752,20.- TL davalıdan alacaklı olduğu kanaatine varılmıştır.
Davalı vekili rapora karşı itirazlarını sunmuştur.
Tüm dosya kapsamı ve deliller birlikte değerlendirildiğinde; kaldırma ilamı öncesinde tarafların defterlerinin incelendiği, defterlerin usulüne uygun tutulduğu ve taraflar lehine delil olabileceğinin değerlendirildiği, …. ATM’nin … E., (eski esas İstanbul … ATM …) sayılı dosyası ile yapılan yargılama neticesi davacının 28.10.2012 tarihli … nolu sabit kıymet satış açıklamalı faturadan dolayı davalı P.O.’ne borçlu olmadığı yönünde kesinleşmiş bir hüküm bulunduğu, davalı P.O. tarafından tapu harcı ve gideri olmak üzere toplamda ödenen 16.476.- TL’ye ilişkin fatura bedelini esasen davacı tarafından ödenmesi gerektiğinden davacının tahakkuk eden alacaklarından mahsup edilmesi gerektiği yönünde karar verildiği, her iki taraf kabul edilebilir küsuratla (0,09 TL) 30.09.2010 tarihi itibari ile mutabık oldukları, bilirkişilerce yeniden oluşturulan cari hesaba göre, dava tarihi itibariyle davacının davalıdan 3.389,96 TL alacaklı olduğu, dava tarihinden sonra davacı tarafından yapılan 6.900,00 TL ve 8.462,24 TL bakiyeden düşüldüğünde davacının 18.752,20.- TL davalıdan alacaklı olduğu, davalının 04.03.2013 tarihinde dava açıldıktan sonra teminat mektubunun paraya çevrilmesini engellemek amacıyla 6.900,00 TL tutarın davacı tarafından ödendiği, davalının, davacı tarafa ait Banka Teminat Mektubunu nakde çevirmesi gerekmediği, taraflar arasında oluşturulan Cari Hesap ekstresi sonucuna göre “teminat olarak verilen çek ve teminat mektubu yönünden” dava tarihi itibari ile davacının davalıya borçlu olmadığı ve davalının bakiye alacağının bulunmadığı tespit edilmiş olup usulüne uygun hazırlanan ve itirazları kapsar şekilde hüküme elverişli son bilirkişi raporu hükme esas alındığında, asıl davanın ve birleşen davanın taleple bağlılık ilkesi gereğince kabulüne karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak düzenlendiği üzere;
1-Asıl davanın kabulü ile … Bankası … Bulvarı şubesince düzenlenmiş, keşidecisi davacı şirket olan, ödeme tarihi boş bırakılmış … seri nolu çek ile … Bankasınca düzenlenmiş olan 14.02.2007 tarihli ve 50.000 TL tutarlı teminat mektubu bakımından davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine,
2-Birleşen ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … E.sayılı dosyası bakımından davanın kabulü ile 11.920,38 TL’nin 10.12.2010 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Asıl Dava Yönünden;
3-Alınması gerekli 3.415,5‬ TL karar ve ilam harcından 853,90 TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 2.561,6‬ TL eksik harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Davacı tarafça başlangıçta yapılan 881,95 TL ilk masraf ile yargılama aşamasında yapılan 7.200,15 TL masraf tebligat, posta, bilirkişi masrafı olmak üzere toplam 8.082,1‬ TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
6-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 17.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Birleşen Dava Yönünden;
7-Alınması gerekli 814,28 TL karar ve ilam harcından 203,60 TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 610,68‬ TL eksik harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
8-Davacı tarafça başlangıçta yapılan 231,65‬ TL ilk masraf ile yargılama aşamasında yapılan 72,00 TL masraf tebligat, posta masrafı olmak üzere toplam 303,65‬ TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
9-Gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
10-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 11.920,38 TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Dair, HMK 345 maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten başlayarak iki hafta içinde HMK 342 maddesi gereğince düzenlenmiş dilekçe ile HMK 343 maddesi uyarınca mahkememize veya başka bir mahkemeye yapılacak başvuru ile HMK 341/1 maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olarak davacı vekili (e duruşma) ile davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 28/11/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim ….
e-imzalıdır