Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2021/272 Esas
KARAR NO:2022/695

DAVA:İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ:21/04/2021
KARAR TARİHİ:27/06/2022

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, Davalı ile Müvekkili Şirket arasında 6361 Sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu çerçevesinde; … 1. Noterliğinin 16.10.2014 tarih ve … Yevmiye numaralı ve … sözleşme numaralı Finansal Kiralama Sözleşmesi akdedildiğini, Söz konusu Finansal Kiralama Sözleşmesi kapsamında Davalı Kiracı’ya; 1 ADET 2014 MODEL, … MARKA, …-5 TİPİ, … ŞASİ NOLU, … MOTOR NOLU, … TESCİL PLAKA NOLU PALETLİ EKSKAVATOR ve 1 ADET 2014 MODEL, … MARKA, … TİPİ, … ŞASİ NOLU, … MOTOR NOLU, … TESCİL PLAKA NOLU PALETLİ EKSKAVATOR’ un teslim edildiğini, Finansal Kiralama Sözleşmesi hükümlerine göre tespit olunarak Kiracıya tebliğ olunan ödeme planına göre son ödemenin gerçekleşeceği ve Finansal Kiralama Sözleşmesinin sona ereceği tarihin 27.19.2017 olduğunu, 6361 sayılı finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri kanunu’nun 32’inci maddesinde sözleşme sona erdiğinden satın alma hakkının kullanılmayan kiracının kiralananı derhal geri vermekle yükümlü olduğu açıkça düzenlendiğini, Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu ve Davalı ile Müvekkil Şirket arasında akdedilen Finansal Kiralama Sözleşmesi uyarınca kiralananların mülkiyeti Müvekkil Şirkete ait olduğunu, İlaveten Müvekkil Şirket tarafından yükümlülüğü altında bulunmamasına karşın keşide etmiş olduğu … 3. Noterliği 6.10.2019 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile Kiracıya satın alma hakkını kullanması için tekrar süre verildiğini ancak yine olumlu bir yanıt alamadığını, Davalının rızaen kiralananı teslim etmediği gibi kiralananı saklama ve kaçırma girişimlerinde bulunduğundan…. Asliye Ticaret Mahkemesinin … D. İş sayılı dosyasından kiralananın Müvekkil Şirkete tesliminin sağlanmasına yönelik olarak ihtiyati tedbir kararı verildiğini belirterek, Mülkiyeti Müvekkil Şirkete ait ve üçüncü kişilere devri mümkün olmayan Finansal Kiralama Sözleşmesine konu; 1 ADET 2014 MODEL, … MARKA, …-5 TİPİ, … ŞASİ NOLU, … MOTOR NOLU, … TESCİL PLAKA NOLU PALETLİ EKSKAVATOR, 1 ADET 2014 MODEL, … MARKA, … TİPİ, … ŞASİ NOLU, … MOTOR NOLU, … TESCİL PLAKA NOLU PALETLİ EKSKAVATOR ‘un MÜVEKKİL ŞİRKETE AYNEN İADESİNE, İhtiyati tedbir kararının, karar kesinleşinceye kadar devamına, Yargılama giderleri ile avukatlık ücretlerinin davalı tarafa yüklenmesine, karar verilmesini talep ve dava edilmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacı tarafından … 1. Noterliği’nin 16.10.2014 tarih … yevmiye nolu, … sözleşme nolu Finansal Kiralama sözleşmesi gereğince, müvekkil kiracıya sözleşme konusu 2 adet paletli ekskavator teslim edildiğini, sözleşmenin 27.19.2017 tarihinde sona erdiğini, davalının alım hakkını kullanmadığını, ihtarname keşide edilmesine rağmen cevap verilmediğini bu sebeple münfesih sözleşme gereği…. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin … D. İŞ sayılı dosyası ile ihtiyati tedbir kararı alındığını, Finansal Kiralama Kanunu m.32 ve ilgili Finansal Kiralama Sözleşmesi m. 19,40 gereği, kiracı tarafından 30 günlük yasal sürede satın alma hakkı kullanılmadığından kiralanan malların davacıya aynen iadesi talepli iş bu davayı ikame ettiğini, Ancak söz konusu davanın haksız ve hukuka aykırı olduğunu, İlgili finansal kiralama sözleşmesine konu kira bedellerinin tamamı ve devir bedelinin ödenmediğini, ilgili sözleşme fesh edilmediği, davalı müvekkili tarafından da alım hakkından vazgeçilmediğini, bu şartlar dahilinde verilen tedbir kararının haksız olduğunu, … 1. Noterliği’nin 16.10.2014 tarih … yevmiye nolu, … sözleşme nolu Finansal Kiralama sözleşmesine konu kira bedellerinin tamamı ödendiğini, Davacı tarafından … 3. Noterliği’nin 06.10.2019 tarihli, … Yevmiye nolu ihtarnamesini keşide ederek davalı firmaya gönderdiğini ve iş bu ihtarnamesinde 5 gün içinde malın mülkiyetinin devralınmasını, aksi halde FFKK.m.32 gereği sözleşmenin feshedilmiş sayılacağını, ayrıca 14.563EUR, 561,06EUR, 5668,71TL bedellerin 5 gün içinde ödenmesine ilişkin ihtarname gönderdiğini, ancak iş bu ihtarnamenin davalı firmaya tebliğ edilmediğini, davacı tarafından 24.11.2019 tarihinde, …. İcra Müdürlüğü’nün … E. Sayılı dosyası ile davalı aleyhine 14.667,31 EUR, 14.542,18.-TL bedelli icra takibi başlatıldığını, iş bu icra takibine davalı müvekkil tarafından itiraz edildiğini ve icra takibinin durduğunu, Yapılan arabuluculuk görüşmesi ise anlaşmama ile sonuçlandığını, ancak davacı tarafından herhangi bir itirazın iptali davasının dahi açılmadığını, davacı tarafından sözleşmenin 27.19.2017 tarihinde sona erdiğini ancak davalı tarafından alım hakkının kullanılmadığını bu sebeple 6361 sayılı yasa m. 32 ve finansal Kiralama sözleşmesi m. 19/A ile m.40 gereği malın aynen iadesi talebiyle iş bu haksız davanın açıldığını, iş bu davanın yasal dayanaktan yoksun olduğundan reddi gerektiğini, davacı tarafın davasını FFKK M. 32’ye dayandırmış ve sözleşmenin sona ermesi sebebiyle, davalının alım hakkını kullanmadığından finansal kiralamaya konu malların iadesi gerektiğini iddia etmiş ve bu hususta verilen ihtiyati tedbir kararını uygulayarak iş makinalarından birine el koyduğunu, davalı tarafından alım hakkının kullanılacağının davacıya yazılı olarak bildirilmemiş olmasının alım hakkının kullanılmasından vazgeçildiği kullanılamayacağının anlamına gelmeyeceğini, ilgili sözleşme fatura değeri 210.000 EURO olup davalı firma sözleşme gereği davacıya 561,06 EURO devir bedeli dahil olmak üzere 239.890,69 EURO ödeme yaptığını, tüm kira bedellerini ödeyen davalının alım hakkını yazılı olarak karşı tarafa bildirmemiş olması sebebiyle bu haktan vazgeçtiği anlamı çıkarılmasının mümkün olmadığı gibi gerek 6361 sayılı FFKK”nda bu yönde bir hüküm bulunmadığını, 6361 sayılı kanun 23,32,33. maddelerinin ve finansal kiralama ile varılmak istenen amaç ve sonucun birlikte değerlendirilmesi halinde, alım hakkının kullanılacağının yazılı olarak kiralayana bildirilmemiş olmasının tek başına kiralayana malın iadesi davası açma ve mala tedbiren el koyma hakkı vermeyeceğinin açık olduğunu, sözleşmeye konu iki adet iş makinasının kiralayan veya yeddiemine teslimine yönelik verilen ihtiyati tedbir kararına itiraz ettiklerini ve tedbirin kaldırılarak, el konulan iş makinasının davalıya teslimini talep ettiklerini belirterek, Davaya konu iş makinalarına uygulanan ihtiyati tedbir kararına itirazla, tedbirin kaldırılmasını ve el konulan 1 adet iş makinasının davalı firmaya Teslimini, Haksız ve hukuka aykırı davanın reddini,
Yargılama giderleri ve ücret-i vekaletin karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Dava Malın iadesi davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; Taraflar arasındaki FKS’ye konu makine ve ekipmanların davacıya iadesi koşullarının oluşup oluşmadığı, bu bağlamda, taraflar arasındaki FKS’nin fesih koşullarının oluşup oluşmadığı noktalarında toplandığı anlaşıldı.
Davanın finansal kiralama sözleşmesinden kaynaklanan malın iadesi istemine ilişkin olduğu, iadesi talep edilen dava konusu makinenin dava dilekçesi ekinde sunulan faturasında makinenin değerinin 220.000,00 Euro (9,80×135.000 =2.156.000,00 TL) olmasına karşın davanın 100.000,00 TL dava değeri üzerinden harçlandırıldığı anlaşılmakla, 2.056.000,00 TL üzerinden hesaplanan 36.819,09 TL’den dava başlangıcında yatırılan 1.707,75 TL nispi harcın mahsubu ile eksik kalan 35.111,34 TL eksik harcın Harçlar Kanunu 30.maddesi gereğince tamamlanması için bir haftalık kesin süre verildiği ve davacı tarafça süresinde harcın ikmal edildiği anlaşıldı.
Davalı vekili tarafından İstanbul 5 ATM’nin … D.İŞ sayılı dosyasından FKS konusu malların davacıya tedbiren verilmesine dair ihtiyati tedbir kararına itiraz edildiği, 18/01/2022 tarihinde itirazın reddine karar verilmiştir.
Davalı vekili ihtiyati tedbire itirazın reddi kararını İstinaf ettiği, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16.Hukuk dairesinin 18/03/2022 tarihli ilamı ile davalı vekilinin başvurusunun reddine karar verildiği görüldü.
Mahkememizce dava tarihi itibariyle dava konusu makinaların değerlerinin belirlenmesi için dosyanın bilirkişiye tevdi edilmesine karar verilmiştir.
Bilirkişi mahkememize sunduğu 29/11/2022 tarihli raporda özetle;
Dava konusu finansal kiralama sözleşmesi konusu 2 adet ekskavatör tipi iş makinelerinin dava açılış tarihi olan 21/04/2021 itibariyle ikinci el rayiç satış değerinin toplamının 1.350.000,00 TL olabileceği şeklinde görüş ve kanaatini sunmuştur.
Bu kez Tarafların iddia ve itirazları, sunulan deliller, tüm dosya kapsamı, aralarındaki FKS’ye konu olan makina ve ekipmanların davacıya iadesi koşullarının oluşup oluşmadığı, bu bağlamda, taraflar arasındaki FKS’nin fesih koşullarının oluşup oluşmadığının belirlenmesi için davacı tarafın kayıtları ve dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi 25/05/2022 tarihli raporunda özetle,
1-) Taraflar arasında … 1.Noterliğinin 16.10.2014-… t ve y nolu – … s.lı Finansal Kiralama Sözleşmesi, 6361 s.lı yasanın 22 maddesi gereği; yazılı olarak akdedilmiş olup; İşbu Sözleşme çerçevesinde, kiralanan malların zilyetliğinin (6361 s.lı yasanın 25 maddesi gereği) Kiracı/davalıya devredildiği, kiraların ödeme planına bağlanarak kiracıya bildirildiği ve taraflar arasında borgç ilişkisinin doğduğu,
2-) Sözleşmede (6361 s.lı yasanın 23/1 maddesi kapsamında) “Malın Mülkiyetinin kiracıya devredileceği” belirlenmiş olmakla; Ödeme Planı kapsamındaki tüm kira bedeleri ile plan sonunda yer alan 561,06 Euroluk DEVİR BEDELİ ninde (davalı) Finansal Kiracı tarafından — (davacı) Finansal Kiralama Şirketine ödendiği, …
3-) 6361 s.lı yasanın 31 md kapsamında “Sözleşmenin İhlali “ hallerine rastlanılmamış olmakla bu konuda sözleşmenin feshini istemek veya feshi söz konusu olmayıp, Yasanın 30 maddesi kapsamında “Asözleşme süresi nin dolması …” ile 27.10.2017 de Sözleşmenin sona erdiği,
4-) 6361 slı yasanın 32 maddesi;” …(1) Sözleşme sona erdiğinde, sözleşmeden doğan satın alma hakkını kullanmayan veya bu hakkı bulunmayan kiracı finansal kiralama konusu malı derhâl geri vermekle mükelleftir…” hükmü kapsamında Kiralayan; “Sözleşme ile (6361 s.fı yasanın 23/1 maddesi kapsamında) satın alma hakkı /verilmeyen/ bulunmayan kiracıdan…” Tebligat yapılması şartı ile Malın İadesini isteyebileceği,
ANCAK; (Sözleşmede, 6361 s.lı yasanın 23/1 maddesi kapsamında satın alma hakkı bulunan davalı tarafından) tüm kira bedelleri ve devir bedeli ödenmiş olmakla, sözleşmenin ihlali halleride bulunmamakla (bu konuda yasanın vermiş olduğu bir yetki de bulunmamakla) davacının sözleşmenin feshini isteyemeyeceği ve dolayısıyla bu kapsamda finansal kiralamaya konu malın iadesini de talep edemeyeceği,
5-)sözleşmenin feshini isteyemeyecek olan davacının; Tüm Kira bedelleri ve Devir Bedeli Ödenmiş ve belirlenen süre sonunda Sözleşme sona ermiş olmakla; 6361 s.lı Yasanın 23/2 maddesi kapsamına;
“Finansal kiralama konusu meallar tescile tabi taşınır mallar olup; satın alma hakkı doğumundarı itibaren otuz günlük süre içinde kiracı tarafın dan kullanılmamış ve yasanın 32 nci maddesi uyarınca mal kiralayana iade edilmemiş ve kiracıya bu konu hakkında tebligat yapılamamış olmakla;davacı kiralayanın tek taraflı olarak kiralananın mülkiyetini kiracıya devir ile ilgill her türlü işlemi yapması gerektiği,…şeklinde görüş ve kanatini sunmuştur.
Taraflarca rapora beyan ve itirazlar sunulmuştur.
Mevcut dosya kapsamı itibariyle davacı vekilinin ek rapor talebinin mahkememizce yerinde görülmemekle reddine karar verilmiştir.
Finansal kiralama sözleşmeleri bir nevi taksitli ticari kredi sözleşmesidir. Sözleşmede satın alma hakkına yer verilmiş ise, satın alma hakkının kullanılması halinde malın mülkiyeti kiralayana geçecektir.
Dava konusu olan finansal kiralama sözleşmesinde de satın alma hakkı sözleşmede kararlaştırılmış olup, davalı kiralayan bu hakkını kullanacağına yönelik iradesini sözleşmede belirlenmiş olan ve sözleşme ek-1 A da yer alan tabloda da belirtilen devir bedeli olan 27/11/2017 ödeme tarihli 561,06 Euro’yu banka kanalı ile ödeyerek ortaya koymuştur.
Davacı tarafın iddiası, taraflar arasındaki sözleşmenin 19. Maddesinde yer alan bütün koşulların gerçekleşmesi halinde devrin yapılabileceği, bu sebeple davalıya gönderilen ihtarnamede belirtilen sigorta primi ve masraf ödemeleri ile bunların temerrüt bedellerinin ödenmediği ve sözleşmenin 19/1-b de yer alan hiçbir borcun kalmamasına dair koşulun gerçekleşmediğine yöneliktir.
Finansal kiralama konusu malın satın alınması
MADDE 23 – (1) Finansal kiralama konusu malın mülkiyeti kiralayana aittir. Ancak taraflar sözleşmede, sözleşme süresi sonunda kiracının, malın mülkiyetini satın alma hakkını haiz olacağını kararlaştırabilir.
(2) Finansal kiralama konusu tescile tabi taşınır mala ilişkin kiracı adına satın alma hakkının doğumundan itibaren otuz günlük süre içinde bu hakkın kiracı tarafından kullanılmaması ve bu Kanunun 32 nci maddesi uyarınca malın kiralayana iade edilmemesi durumunda, taraflar arasında yapılan sözleşmede bu hususta karara varılmış olması ve kiracıya konu hakkında tebligat yapılmış veya adresinde bulunmadığından tebligatın yapılamamış olması kaydıyla kiralayan tek taraflı olarak kiralananı kiracıya devir ile ilgili her türlü işlemi yapabilir. Bu kapsamda mülkiyeti devir işlemi ile ilgili kiralayan tarafından yapılan tek taraflı talepler ilgili sicil tarafından yerine getirilir.
Sözleşmenin sona ermesinin sonuçları
MADDE 32 – (1) Sözleşme sona erdiğinde, sözleşmeden doğan satın alma hakkını kullanmayan veya bu hakkı bulunmayan kiracı finansal kiralama konusu malı derhâl geri vermekle mükelleftir.
Sözleşmenin feshinin sonuçları
MADDE 33 – (1) Sözleşmenin kiralayan tarafından feshi ile 30 uncu maddenin ikinci fıkrası uyarınca kiracı tarafından feshi hâllerinde, kiracı malı iade ile yükümlüdür. İade edilen malın üçüncü kişilere satılması hâlinde sözleşmede aksi bir değer kararlaştırılmadıkça satış bedelinin, vadesi gelmemiş finansal kiralama bedelleri ile varsa kiralayanın bunu aşan zararı toplamından düşük olması durumunda aradaki fark kiracı tarafından kiralayana ödenir.
Sözleşmede aksi bir değer kararlaştırılmadıkça iade edilen malın satış bedelinin, vadesi gelmemiş finansal kiralama bedelleri ile varsa kiralayanın bunu aşan zararı toplamından yüksek olması durumunda aradaki fark kiralayan tarafından kiracıya ödenir. İade alınan malın üçüncü kişilere finansal kiralama yöntemiyle kiralanması hâlinde de aynı esaslar uygulanır.

Davacı tarafından davalı aleyhine keşide edilen ihtarnamede 1. maddede, satın alma hakkının kullanılarak ekipmanların mülkiyetini devralması aksi halde satın alma hakkını kullanılmasından vazgeçilmiş sayılacağı hususunun ihtar edildiği, dolayısıyla davalı kiralayanın satın alma hakkına ilişkin şartların oluştuğunun bizzat davacı kiralayan tarafından kabul edildiği, bu haliyle sigorta primlerinin ödenmemesinin satın alma hakkını ortadan kaldırdığı yönündeki davacı iddiasının TMK 2 madde gereği hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olacağı, yine sözleşmenin 38. Maddesinde sigorta primlerinin ödenmemesi haklı fesih sebebi olarak düzenlenmiş ise de, söz konusu ihtarnamede bu fesih hakkının kullanılacağına dair bir ihtarın bulunmadığı, davalının devir bedelini ödediği, davacının kanunun 23/2 maddesi uyarınca tek taraflı bildirim ile sicilde işlem yapabileceği de gözetilerek, davalının satın alma hakkını kullanmaya hak kazandığı kanaatine varılmış olmakla, finansal kiralama konusu malın davacıya iadesine yönelik olarak açılan davanın reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM : Açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Harçlar yasası uyarınca alınması gereken 80,70 TL ilam harcının peşin alınan 23.054,62.TL’den düşümü ile geri kalan 22.973,90 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üstünde bırakılmasına,
4-Davalının yaptığı 50,00 TL posta giderinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
5-Davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden lehine Asgari Ücret Tarifesi gereği 80.050,00 TL ücret takdirine, bunun davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
6-Karar kesinleşinceye kadar yapılacak giderlerin davacı gider avansından karşılanmasına, karar kesinleştikten sonra bakiye gider avansının istek halinde davacıya iadesine,
Dair, HMK 345 maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten başlayarak iki hafta içinde HMK 342 maddesi gereğince düzenlenmiş dilekçe ile HMK 343 maddesi uyarınca mahkememize veya başka bir mahkemeye yapılacak başvuru ile HMK 341/1 maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olarak davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup anlatıldı.27/06/2022

Başkan …
E-imza
Üye …
E-imza
Üye …
E-imza
Katip …
E-imza