Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2020/490 Esas
KARAR NO :2023/439

DAVA:İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:18/09/2020
KARAR TARİHİ:25/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Davacı Müvekkili firma, aralarındaki ticari ilişki nedeniyle Keşideci …’dan 15.000,00TL tutarlı … Bankası … … Şubesi … seri no’lu … hesao no’lu … çek no’lu 31.08.2020 vadeli çeki teslim aldığını, çekin iradeleri dışında elden çıktığı için … Asliye Hukuk Mahkemesi’ nin … esas numarası ile çek iptal davası açtıklarını, açmış oldukları çek iptal davasında Mahkeme 21.08.2020 tarihli ara kararıyla çek hakkında ödeme yasağı koyulduğunu, bu defa iradeleri dışında ellerinden çıkan çekin hamili sıfatıyla Davalı … mezkur çeki bankaya tahsil etmek üzere ibraz etmiş olduğu, Mahkemece konulan ödeme yasağı dolayısı ile kendisine ödeme yapılmaması üzerine … 12. İcra Müdürlüğü’ nün … esas numarasıyla çekle ilgili icra takibi başlattığını öğrendiklerini, bu durumun taraflarınca yeni öğrenildiğini, çeki haksız yere elinde bulunduran hamili aleyhine istirdat davası açma zaruretlerinin doğduğunu, davaya konu çeki haksız olarak elinde bulunduran hamilin çek bedelini icra yoluyla tahsil etmesinin engellenmesi için … 12. İcra Müdürlüğü’ nün… Esas no’lu dosyasındaki takibin tedbiren teminat karşılığında durdurulmasını, davanın kabulü ile davaya konu çekin müvekkiline iadesini, çeki haksız olarak elinde bulunduran hamilin çek bedelini tahsil etmesinin engellenmesini, tüm mahkeme masrafları ve ücretin vekaletin karşı tarafa yükletilmesine karar vermesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekilince sunulan cevap dilekçesinde özetle; Davaya konu çek aslının … 12. İcra Müdürlüğünün… Esas sayılı dosyasıyla yaptıkları kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla yapılan takip sebebiyle icra kasasına alındığını, icra dosyasına borçlulardan … tarafından ödeme yapıldığını ve dosya infazen işlemden kaldırıldığını, söz konusu çek aslının icra kasasında olduğu süreçte çek hakkında ödeme yasağı kararı verildiğinden çekin halen icra kasasında olduğu tahmin edilmekteyse de ödeme yapan … tarafından takip dosyasından teslim alınmış olma ihtimali de bulunduğunu, çek aslını Mahkememize bu sebeple sunamadıklarını ve aslının İcra Müdürlüğünden istenilmesini, çek akıbetinin sorulmasını, çek fotokopisinden de anlaşılacağı üzere dava konusu çekin; müvekkili … tarafından borcuna karşılık ciro edilerek verildiğini, çek, kambiyo senedi niteliği taşığını, müvekkilinin haklı ve iyiniyetli hamil ve iyiniyetli 3. Kişi olduğunu, yapmış oldukları araştırma neticesinde; …’ ün , davacı şirketin ilk kurucusu ve tek ortağı olduğunu, ancak hisselerini sonradan devrettiğini, davacı tarafın İstanbul Ticaret Sicil kayıtları ve mersis kayıtlarına göre davacı şirket 20.03.2020 tarihinde tasfiyeye girdiğini ve 27.03.2020 tarihinde Ticaret Sicil Gazetesinde tescil ve ilan edildiğini, davalı vekilinin vekaletnamesinin geçerli bir vekaletname olmadığını, yeni ünvanlı şirketin tasfiye memurundan vekaletname alıp yeni vekaleti ile 27.07.2020 tarihinde dava açması gerektiğini, Mahkememize sunulan 15.01.2020 tarihli tahsilat makbuzunun incelenmesinde …’ ın imzasının bulunduğunu, Ticaret sicil kayıtlarına göre 20.03.2020 tarihinden itibaren şirketin temsil ve ilzam bakımından şirketin tasfiye memuru … TC kimlik numaralı … olduğunu, davacı taraf ve ilgililerin kötü niyetli olduklarını, müvekkilinin iyiniyetli 3. Kişi ve gerçek mağdur olduğunu, müvekkilinin çeki kendisine ciro ederek veren …’ den gerçekten alacağı olduğunu ve alacağından mahsup edilmek üzere işbu dava konusu çeki ciro yoluyla aldığını, davaya konu çekin müvekkilinin yürüttüğü ticari faaliyet kapsamında yasal yollarla geçtiğini ve taraflarınca da çek üzerinde ödeme yasağı vb. hususunda herhangi bir şerh/kayıt bulunmadığından da usulüne uygun olarak, çeke dayanılarak icra takibi başlatıldığını, … 12. İcra Müdürlüğünün… E. Sayılı dosyasında taraflarınca usulüne uygun işlemlerin yapıldığını, ardından … Asliye Hukuk Mahkemesinin … E. Sayılı dosyasından müvekkiline tebligat yapıldığını, taraflarınca ödeme yasağından haberdar olduklarını, iyi niyetli 3. Kişi olan müvekkilinin …’den ciro yoluyla geçtiği için davanın ihbarını talep ettiklerini, müvekkilinin söz konusu çek ile ilgisi ve çek üzerinde hakkının da kalmadığını belirterek, davanın reddini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekilinin ihbar talebi üzerine, talebinin kabulü ile davanın …’e ihbarı yapılmıştır.
… 12. İcra Müdürlüğü’ nün … Esas sayılı icra takip dosyasına müzekkere yazılarak, takibe dayanak çekin ödenip ödenmediği, ödendi ise kim tarafından ödendiği, icra dosyasının infaz olup olmadığı, takibe konu çekin teslim edilip edilmediği, teslim edildi ise kime teslim edildiği, takibe konu çekin nerede olduğuna ilişkin bilgi verilmesi istenilmiş, İcra Müdürlüğünün 15/12/2022 tarihli cevabi yazısında, çek aslının 15/02/2021 tarihinde … tarafından teslim alındığına ilişkin imzalı evrak Uyap sistemi üzerinden Mahkememize gönderilmiştir.
Mahkememizin dosyasında yapılan yargılamada; Dava dışı …’ya HMK 221 uyarınca elinde bulunan senedi ihtaratın tebliğinden itibaren 2 haftalık kesin süre içinde mahkememize teslimi teslim edemeyecek ise sebebini ve delillerini bildirmesinin muhtıra yolu ile istenilmesine, kesin sürede kararımız yerine getirilmediğinde hakkında 500,00 TL ye kadar disiplin para cezasına hükmedileceği ihtarına karar verilmiştir.
…’ nın Mahkememizce Yazılan Muhtıra Cevaben Verdiği 12/05/2022 tarihli Dilekçesinde Özetle;
… İcra Müdürlüğünde bulunan çekin aslını geçtiğimiz yıl Şubat ayında İcra Müdürlüğünden teslim aldığını, haksız yere icralık edildiğinden ve fazla bedeller ödeyerek, ta İstanbul’ a gelerek İcra Dairesinden teslim almak zorunda kaldığı çek aslını, başına gelen bu olaylardan dolayı yaşadığı o andaki kızgınlık ve sinir nedeni ile yırtıp çöpe attığını, çeki imza ettiğinden Mahkememize sunmadığını, çekin fotokopisini ilgili İcra Dairesinden ve bankadan temin edebileceğimizi, bu sebepler ile muhtıra gereklerini yerine getiremeyeceği belirtmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Dava; İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasıdır.
Taraflar arasındaki ihtilaf; Halkbankası … … Şubesine ait, …’ nın keşidecisi olduğu, … seri nolu, 31/08/2020 vade tarihli çek 15.000,00 TL lik çekin istirdatının gerekip gerekmediği noktalarında toplanmıştır.
Taraflarca dosyaya ibraz edilen belgeler ve deliller hep birlikte değerlendirilmiştir.
Dava niteliği itibariyle çek bedelinin istirdatı talebine ilişkin olup, davacı vekili … Bankası … … Şubesine ait, …’ nın keşidecisi olduğu, … seri nolu, 31/08/2020 vade tarihli çek 15.000,00 TL’lik bedelli dava konusu çeki haksız olarak elinde bulunduran hamilin çek bedelini icra yoluyla tahsil etmesinin engellenmesi için … 12. İcra Müdürlüğü’ nün… Esas no’lu dosyasındaki takibin tedbiren teminat karşılığında durdurulması, davacıya çekin iadesi talep edilmiş olmakla;
Somut uyuşmazlık değerlendirildiğinde talebin dayanağının Türk Ticaret Kanunu(TTK) m.792’de düzenlendiği anlaşılmıştır.
TTK m.792 “(1) Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı ister ciro yolu ile devredilebilen bir çek söz konusu olup da, hamil hakkını 790.maddeye göre ispat etsin, çek eline çekmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu taktirde o çeki geri vermekle yükümlüdür. “şeklinde düzenlenmiştir.
TTK m.790 ise “(1) Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı taktirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi beyaz ciro ile hak iktisap etmiş sayılır.” şeklindedir.
Dava tarihinde yürürlükte bulunan 6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketler Kanunu’nun 9/2. maddesine göre; “faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulaca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz ve tahsilini üstlenemez.”
04.02.2015 tarih ve 29257 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “faktoring işlemlerinde uygulanacak usul ve esaslar hakkında yönetmelik” 8/1 madesinde ise; “faturalı alacağa istinaden kambiyo senedi veya diğer senetlerin alınması halinde alınan kambiyo senedi veya diğer senetteki ciro silsilesinde kuruluşa kambiyo senedi ve diğer senedi ciro edip veren kişinin, devralınan faturada alacaklı olarak gözüken kişi ve bu kişiden bir önceki cirantanın veya keşidecinin de faturadaki borçlu ile aynı kişi olması gerekir. Fatura ile kambiyo senedi veya diğer senetteki tutarın uyumlu olmasına dikkat edilir” düzenlemesine yer verilmiştir.
Somut uyuşmazlık değerlendirildiğinde talebin dayanağının Türk Ticaret Kanunu(TTK) m.792’de düzenlendiği anlaşılmıştır.
Dava niteliği itibariyle çek bedelinin istirdadı talebine ilişkin olup, davacı vekili … Bankası … … Şubesine ait, …’ nın keşidecisi olduğu, … seri nolu, 31/08/2020 vade tarihli çek 15.000,00 TL’lik bedelli dava konusu çeki haksız olarak elinde bulunduran hamilin çek bedelini icra yoluyla tahsil etmesinin engellenmesi için … 12. İcra Müdürlüğü’ nün… Esas no’lu dosyasındaki takibin tedbiren teminat karşılığında durdurulması talep edilmekle;
İstirdat davası olarak nitelenen iş bu dava, esas itibariyle menkullerin iadesini sağlamak için açılan menkul davası mahiyetindedir. Medeni Hukukta bu dava gasp, çalınma veya ziyaa hallerinde sadece kötüniyetli değil, iyiniyetli hamile karşı da açılır. Oysa hukuki işlemlerde emniyeti korumak gerekçesiyle, kambiyo senetleri yönünden bir sınırlama yapılmış ve ayni haklardaki genel prensipten ayrı olarak söz konusu davanın yalnızca kötüniyetli veya senedi iktisabında ağır kusuru bulunan kimselere karşı açılabileceği esası benimsenmiştir. Bu davada davacının senedin rızası hilafına elinden çıktığını ve senedi elinde bulunduran şahsın kötüniyetli veya iktisabında ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir.
Davacının aldığı çek ciro edilmiş hali ile çekin iradeleri dışında elden çıktığı, … 12. İcra Müdürlüğü’ nün … esas sayılı dosya ile takip başlatıldığı, kambiyo senetlerinin illetten mücerret olması nedeniyle bu senetlerdeki alacağın aksinin aynı kuvvet ve mahiyetteki delillerle kanıtlanması gerektiği, davacı tarafça bu yönde herhangi bir delil ibraz edilmediği, sunulan delillerin davacının haklı olduğunu ispata elverişli ve yeterli olmadığı, çekin icra müdürülüğü tarafından dava dışı …’ya ödeme yapılmasından dolayı teslim edildiği ve …’nın mahkememize sunduğu beyanında çek aslını yırtıp attığını beyan ettiği, dosya içerisinde bulunan tahsilat makbuzu fotokopisinde 15/01/2020 tarihinde Birisi Tekstil Giyim San. Tic. Ltd. Şti. ile ticari ilişkisi bulunan ödeyen firma olarak … arasında makbuz düzenlendiği ve makbuzun alt kısmında dava konusu edilen … Bank Alacak … Şubesine ait … numaralı 31/08/2020 tarihli ve 15.000,00 TL bedelli çekin yer aldığı dosyamız arasına alınan ticaret sicil kayıtlarına göre tahsili makbuzu tarihi itibariyle … arasında düzenlenen makbuzda şirketin yetkili temsilcisi olarak kaşesinin altında ortak ve yetkili temsilci …’ ın imzasının bulunduğunun anlaşıldığı, toplanan tüm delillere göre davacı davasını ispatlayamadığından davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Açıklanan nedenlerle:
1-Davacının Davasının SÜBUT BULMADIĞINDAN REDDİNE,
2-Harçlar yasası uyarıca alınması gerekli 179,90‬ TL karar ve ilam harcından peşin alınan 256,17 TL harcın mahsubu ile eksik 76,27 TL fazla harcın davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğininden karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davalıya ödenmesine,
6-Karar kesinleşene kadar yapılacak yargılama giderlerinin davacı gider avansından karşılanmasına, karar kesinleştikten sonra bakiye gider avansının istek halinde davacıya iadesine,
Dair, HMK 345 maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten başlayarak iki hafta içinde HMK 342 maddesi gereğince düzenlenmiş dilekçe ile HMK 343 maddesi uyarınca mahkememize veya başka bir mahkemeye yapılacak başvuru ile HMK 341/1 maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olarak taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 25/05/2023

Katip …
e-imza

Hakim …
e-imza