Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2019/444 Esas
KARAR NO: 2019/905

DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 23/01/2014
KARAR TARİHİ: 08/10/2019

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının 01/02/2013 ile 26/04/2013 tarihli arasında vekil edeni gazetede genel yayın yönetmenliği yaptığını, 26/04/2013 tarihinde hiçbir haklı nedeni olmadan istifa ettiğini, aylık maaşın net 15.000 TL olduğunu, işe başlarken…lar arasında düzenlenen protokol uyarınca davalının kendini güvende hissetmesi, ücretlerin geç ödenmesinin engellenmesi ve maaşının düzenli ödenmesinin teminatı olarak bir senelik maaşı tutarında 25/01/2013 tanzim, 01/02/2014 vade tarihli, 180.000-TL bedelli teminat senedi verildiğini, çalıştığı süre boyunca davalıya maaşının düzenli olarak ödendiğini, istifa sonrası söz konusu senedin müvekkiline teslim edilmediğini, bir yıl beklendikten sonra senedin işleme konulduğunu, teminat senedi olduğunun protokol hükümleriyle sabit bulunduğunu açıklayarak, davaya ve … Bankası … Şubesine ait … sayılı ihbarnamesine konu 25/01/2013 tanzim, 01/02/2014 vade tarihli, 180.000-TL bedelli senetten dolayı borçlu olunmadığının tespitine, senedin bedelsizliğine ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı…a yükletilmesine karar verilmesini istemiştir.

CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacının menfi tespit davası açmakta hukuki yararı olmadığını, davacı aleyhine başlatılmış bir icra takibi bulunmadığını, kaldı ki dava konusu senedin teminat senedi vasfına haiz olmayıp, protokolde de bu durumun netlik kazanmadığını, protokolde senedin esaslı unsurlarına atıfta bulunulmadığını, senet üzerinde teminat kaydı bulunduğu hallerde dahi neye ilişkin teminat olduğunun yazılı olmaması halinde bu tür bir ibare dahi senedin mücerretliğine ve kambiyo senedi vasfı taşımasına etkili değilken, somut olayda teminat senedi olduğunun açıklanan şekilde protokolle kanıtlanamayacağını, senetle ispat yükümlülüğüne tabi olup tanık dinlenilmesine muvafakatları olmadığını bildirerek, davanın reddi ile alacağın % 20 sinden aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine, vekalet ücreti ve yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, İİK’nun 72.maddesine dayalı menfi tespit isteğine ilişkindir.
Davaya konu bono; 25/01/2013 tanzim tarihli, 01/02/2014 vade tarihli, 180.000 TL bedelli, borçlusu … AŞ, alacaklısı… olup;…lar arasındaki ihtilaf ise dava konusu bononun teminat olarak verilip verilmediği, davacının bono nedeniyle davalıya borçlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
Mahkememizce bozmadan önce alınan 24/02/2015 tarihli raporda, davacı şirkete ait defterlerin usulüne uygun tutulduğu, dava konusu senedin davacının faaliyet konusu ile ilgili mal ve hizmet alımından kaynaklanan borcuna karşılık verilmiş olması halinde 321-Borç Senetleri hesabında izlenmesi gerektiği, 2013 defterlerinin taranmasında ihtilaf konusu senede rastlanmadığı, dava konusu senedin iddia edildiği gibi teminat amacıyla verilmesi halinde “nazım hesaplarda” izlenmesi gerektiği, davacı şirket kayıtlarında nazım hesapların çalıştırılmadığı, sonuç olarak davacı defterlerinde senetle ilgili kayıt bulunmadığı, mücerret bir borç ikrarını içeren senedin düzenlenip alacaklısına verilmesiyle alacaklının hakkını dermeyan etmek için hukuki sebebini ispat zorunluluğundan kurtulacağı, borçlunun borcun sebebinin bulunmadığını iddiası halinde ispat etmesi gerektiği, dosyaya sunulu 25/01/2013 tarihli protokoldeki düzenleme uyarınca dava konusu senedin teminat olarak verilmiş yönünde görüş ve kanaat sunulmuştur.
Mahkememizce yapılan yargılama neticesinde 01/12/2015 tarih, … Esas, … Karar sayılı kararı ile; dava konusu bononun teminat olarak verildiğinin kabulü ile davanın kabulüne karar verilmiş, kararın davalı…ça temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2016/7747 Esas, 2017/8552 Karar sayılı ve 26/09/2017 tarihli ilamı ile kararın onanmasına karar verilmiş ise de; karara karşı davalı…ça karar düzeltme yoluna başvurulması sonucunda ise Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2017/9813 Esas, 2019/7814 Karar sayılı ve 26/06/2019 tarihli ilamı ile “… davacının 667 sayılı KHK ile kapatılan kurumlardan olup olmadığı ve buna göre… sıfatının bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi gerekmektedir. O halde Mahkemece davacının, 667 sayılı KHK ile kapatılan kurumlardan olup olmadığı ve buna göre… sıfatının bulunup bulunmadığının değerlendirilmesi gerektiğinden kararın bozulmasına karar verilmesi gerekirken kararın zuhulen onandığı anlaşılmakla davacının karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 26.09.2017 tarih ve …Esas, … Karar sayılı onama ilamının kaldırılarak mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.” gerekçesi ile bozma kararı verilmiş, Mahkememizin yukarıdaki esasına kaydedilmiştir.
Bozma ilamı gereğince, davacı şirketin 668 sayılı KHK ile kapatılmış olması sebebiyle … Hazinesi adına tebligat çıkartılmış ve hazine vekili duruşmaya katılmıştır. Mahkememizce bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yargılamaya devam olunmuştur.
27/07/2016 tarih ve 29783 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 668 sayılı KHK’nın 2.maddesinde; “(1) Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY) aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olan; … c) Ekli (3) sayılı listede yer alan gazete ve dergiler ile yayınevi ve dağıtım kanalları kapatılmıştır.” düzenlemesine yer verilmiştir. Davacı… Gezetesinin 3 sayılı listede gazeteler başlığı altında 41.sırada yer aldığı anlaşılmıştır. 668 sayılı KHK’nın 2.maddesinde; “(3) Kapatılan gazete ve dergiler, yayınevi ve dağıtım kanalları ile özel radyo ve televizyon kuruluşlarına ait olan taşınırlar ve her türlü mal varlığı, alacak ve haklar, belge ve evrak Hazineye bedelsiz olarak devredilmiş sayılır, bunlara ait taşınmazlar tapuda resen …adına her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilir. Bunların her türlü borçlarından dolayı hiçbir şekilde Hazineden bir hak ve talepte bulunulamaz. Devre ilişkin işlemler ilgili tüm kurumlardan gerekli yardımı almak suretiyle … Bakanlığı…ından yerine getirilir.”, 17/08/2016 tarih ve 29804 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 670 sayılı KHK’nın 5.maddesinde; “(1) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan Kanun Hükmünde Kararnameler gereğince kapatılan ve… Genel Müdürlüğüne veya Hazineye devredilen kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanallarının her türlü taşınır, taşınmaz, malvarlığı, alacak ve hakları ile belge ve evraklarının (devralınan varlık); her türlü tespit işlemini yapmaya, kapsamını belirlemeye, idare etmeye, avans dahil her türlü alacak, senet, çek ve diğer kıymetli evraka ilişkin olarak dava ve icra takibi ile diğer her türlü işlemi yapmaya, devralınan varlıklarla ilgili olup kanaat getirici defter, kayıt ve belgelerle tevsik edilen borç ve yükümlülükleri tespite ve hiçbir şekilde devralınan varlıkların değerini geçmemesi, ek mali külfet getirmemesi, kefaletten doğmaması ve Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ/PDY)’ne aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olmayan kişilerle gerçek mal veya hizmet ilişkisine dayanması şartıyla bu varlıkların değerlendirilmesi suretiyle bunları uygun bir takvim dahilinde ödemeye, kapatılan kurum ve kuruluşların taahhüt ve garanti ettiği ancak vermediği mal ve hizmet bedellerinin ödemesini durdurmaya veya ödemeye, tahsili mümkün olmadığı anlaşılan veya tahsilinde ve takibinde yarar bulunmayan hak ve alacaklar ile taahhüt ve garantilerin tahsilinden vazgeçmeye, her türlü sulh işlemini yapmaya, devralınan varlıklarla ilişkili kredi veya gerçek bir mal veya hizmet ilişkisine dayanan borçlar nedeniyle konulmuş ve daha önce kaldırılmış takyidatları kredinin veya borcun ödenebilmesini sağlamak amacıyla kaldırıldığı andaki koşullarla tekrar koydurmaya ve ihyaya, menkul rehinleri dikkate almaya, devralınan varlıklara konulan takyidatların sınırlarını belirlemeye ve kaldırmaya, finansal kiralama dahil sözleşmelerin feshine veya devamına karar vermeye, devralınan varlıkların idaresi, değerlendirilmesi, elden çıkarılması için gerekli her türlü tedbiri almaya, gerektiğinde devralınan varlıkların tasfiyesi veya satışı amacıyla uygun görülen kamu kurum ve kuruluşlarına devretmeye, devir kapsamında olmadığı belirlenen varlıkları iadeye, kapatılanların gerçek kişiye ait olması halinde devralınacak varlıkların kapsamını belirlemeye, tereddütleri gidermeye, uygulamaları yönlendirmeye, bütün bu işlemleri yapmak amacıyla usul ve esasları belirlemeye, vakıflar yönünden … Genel Müdürlüğü, diğerleri yönünden … Bakanlığı yetkilidir…(3) Kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanallarının bağlı oldukları şirketlerin faaliyetleri sonlandırılarak ticari sicil kayıtları resen terkin edilir. Bunların devralınan varlıkları dışındaki varlıkları da Hazineye bedelsiz devredilmiş sayılır. Bu durumda şirketlere daha önce atanmış kayyımlar tasfiye memuru olarak görevlendirilebilir veya bu şirketlere tasfiye memuru atanabilir. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ve birinci fıkrada yer alan hususları bu şekilde devralınan varlıklar için de uygulamaya …Bakanlığı yetkilidir.”, 29/10/2016 tarih ve 29872 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 675 sayılı KHK’nın 16.maddesinde; “(1) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanalları ile bunların sahibi gerçek veya tüzel kişiler aleyhine 17/8/2016 tarihinden önce açılan davalar ile bu kapsamda …ile… Genel Müdürlüğüne husumet yöneltilen davalarda mahkemelerce, 15/8/2016 tarihli ve 670 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesi uyarınca dava şartı yokluğu nedeniyle red kararı verilir. Bu kararlar duruşma günü beklenmeksizin dosya üzerinden kesin olarak verilir ve davacılara resen tebliğ edilir….ların yaptığı yargılama giderleri kendi üzerlerinde bırakılır. (2) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanalları ile bunların sahibi gerçek veya tüzel kişiler aleyhine 17/8/2016 tarihinden önce başlatılan icra ve iflas takipleri ile bu kapsamda …Genel Müdürlüğüne husumet yöneltilen takipler hakkında icra müdürlüklerince, 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesi uyarınca düşme kararı verilir. Bu kararlar dosya üzerinden kesin olarak verilir ve takip alacaklısına resen tebliğ edilir….ların yaptığı takip giderleri kendi üzerlerinde bırakılır. (3) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanalları ile bunların sahibi gerçek veya tüzel kişiler veya kapatılma ya da resen terkin üzerine … Bakanlığı ile … Genel Müdürlüğü aleyhine 17/8/2016 tarihi dahil bu tarihten sonra açılan davalar ile icra ve iflas takipleri hakkında 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesi gereğince dava veya takip şartının bulunmaması nedeniyle davanın reddine veya takibin düşmesine karar verilir. (4) Birinci ve ikinci fıkralar uyarınca verilen kararlarda davacı veya alacaklının 670 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 5 inci maddesinde belirtilen usule uygun olarak ilgili idari makama, tebliğ tarihinden itibaren otuz günlük hak düşürücü süre içinde başvurabileceği belirtilir. İdari başvuru üzerine idari merci…ından verilecek karar aleyhine idari yargıda dava açılabilir. İdari yargının verdiği karar kesin olup, uyuşmazlık adli yargıda hiçbir şekilde dava konusu yapılamaz.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Davalı…ça her ne kadar, KHK gereğince dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesi talep edilmiş ise de; davacı şirketin 668 sayılı KHK ile kapatılmasına ve malvarlığının Hazineye devrine karar verildiği, dosyamıza konu olayda davacı … AŞ’nin FETÖ/PYD bağlantılı şirketlerden olması sebebiyle kapatıldığı, bu nedenle …Hazinesinin davacı konumunda olduğu, yukarıda belirtilen KHK’lar gereğince aleyhe dava açılması veya takip yapılması halinin mevcut olması gerektiği, dosyamızın ise menfi tespit istemine ilişkin olduğu, bu nedenle dava şartının mevcut olduğu kanaatine varılmıştır.
Taraflar arasında düzenlenen 25/01/2013 tarihli “Protokol” başlıklı belge incelendiğinde;…ların… Çalışlar ile… Gazetesi sahibi … olduğu, protokolün 01/02/2013 tarihinden itibaren 1 yıl süreyle geçerli bulunduğu, bu tarihten itibaren Çalışlar’ın… Gazetesi genel yayın yönetmeni olacağı, aylık maaşının net olarak 15.000 TL olduğu, ay başında ve peşin ödeneceği, buna ilaveten 1 yıllık maaşın tutarı kadar bir karşılık garanti olarak senet şeklinde kendisine verileceği şekilde düzenlemelere yer verildiği, protokolün…larca ve şahit olarak ….ından imzalandığı belirlenmiştir. Yapılan mali incelemede KHK ile kapatılan şirket kayıtlarında dava konusu bononun yer almadığı,…lar arasındaki ilişkinin, davalının kapatılan gazetenin genel yayın yönetmeni olarak çalışmaya başlamasına dayandığı ve bu kapsamda 25/01/2013 tarihli protokolün düzenlendiği, protokolde davalının aylık maaşının net 15.000,00 TL olduğunun belirlendiği, bu durumda 1 yıllık maaşının ise 12 X 15.000,00 TL = 180.000,00 TL olduğu, protokolde davalının 1 yıllık maaş tutarı kadar garanti olarak senet verileceğinin düzenlendiği ve dava konusu senedin ise tanzim tarihinin protokol tarihi olan 25/01/2013 olup, bedelinin ise davalının 1 yıllık maaş tutarı olan 180.000,00 TL olduğu belirlenmiş yani dava konusu senedin düzenleme tarihi, miktarı ve…ları ile protokolün uyumlu olduğu kanaatine varılmıştır. Mahkememizin bozma öncesi gerekçeli kararında belirtildiği üzere davalı…ından yargılama aşamasında dava konusu senedin davalıya transfer ücreti olarak verildiği iddia edilmiş ve bu hususun tanık deliliyle ispatlanacağı ileri sürülmüş ise de, senetle ispat kuralı ve davacı…ın muvafakatı bulunmaması nedeniyle tanıklar dinlenmemiştir. Tüm dosya kapsamı itibariyle dava konusu senedin teminat senedi olduğu hususunun ispatlandığı kanaatine varıldığından, 668 sayılı KHK ile kapatılmasına ve malvarlığının …ye devredilmesine karar verilen… AŞ’nin dava konusu senet nedeniyle borçlu olmadığına dair aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

H Ü K Ü M :
1-Davanın KABULÜ ile, davacının 25/01/2013 tanzim tarihli 01/02/2014 vade tarihli ve 180.000,00 TL bedelli bono nedeniyle borçlu olmadığının tespitine,
2-Alınması gerekli 12.295,80-TL karar ve ilam harcından 3.073,95-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 9.221,85-TL eksik harcın davalıdan alınmasına (Mahkememizin … Esas, … Karar sayılı kararı gereğince … Veraset ve Harçlar Vergi Dairesi Müdürlüğüne yazılan 2017/211 Harç nolu harç tahsil müzekkeresi denetlenerek işlem yapılmasına),
3-Davacı.. başlangıçta yapılan 3.102,95-TL yargılama gideri ile yargılama aşamasında yapılan 1.208,70-TL masraf olmak üzere toplam 4.311,65-TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
4-Davalı…ça yapılan yargılama giderinin davalı üzerinde bırakılmasına,
5-Gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili…a iadesine,
6-Davacı… vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 16.750,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Dair,… vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren 15 günlük kesin süre içerisinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip
e-imza

Hakim
e-imza

BU EVRAK 5070 SAYILI KANUN GEREĞİ ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞTIR