Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/1145 Esas
KARAR NO:2021/395

DAVA:İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ:08/12/2018
KARAR TARİHİ:15/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkiline sigortalı … plaka sayılı araca davalıya ait aracın çarpması neticesinde maddi hasar meydana geldiğini, olay yeri tutanakları ve görgü şahitlerine göre davalının aracının, müvekkiline sigortalı aracın üzerine düştüğünü, davalının tam ve asli kusurlu olduğunu, kaza sonucunda müvekkili tarafından sigortalısına 11.570,00-TL ödendiğini, müvekkilinin sigortalısının haklarına halef olduğunu, davalının söz konusu bedelden sorumlu olduğunu, alacağın tahsili için …. İcra Dairesinin … esas sayılı icra dosyasından icra takibi başlatıldığını, davalı tarafça takibe itiraz edildiğini ve takibin durduğunu, yapılan itirazın hukuka aykırı olduğunu belirterek davanın kabulü ile takibe yapılan itirazın iptaline, davalının %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iddialarının soyut beyanlar üzerine kurulu olduğunu, davanın hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, davacı tarafça müvekkilime ait araca dair herhangi bir plakanın bildirilmediğini, taraflarınca davanın konusunun anlaşılamadığını, müvekkilinin davacıya borçlu olmadığını, ayrıca davanın yetkisiz Mahkemede açıldığını belirterek davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, trafik kazasından kaynaklanan hasar sebebiyle davacı sigorta şirketi tarafından dava dışı sigortalıya yapılan ödemenin rücuen tahsili amacıyla davacı tarafından davalı aleyhine yapılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir.
Dosyamıza getirtilen …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine toplam 12.395,19-TL üzerinden icra takibi yapıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durduğu, itirazın süresinde ve usulüne uygun yapıldığı, buna göre davanın, İİK.67.maddesinde yazılı 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce ”Kusur Durumu ve Oranı ile Hasar Miktarı ve Tarafların Sorumluluk Durumlarının Tespiti Yönünde Rapor Alınmasına” şeklinde ara karar verilmiş olup, dosyaya sunulan 20/05/2021 tarihli raporda özetle;
“Dava dosyasında mevcut belge ve deliller ile …/… Polis Merkezi Amirliği tarafından 27.05.2016 tarihinde, saat:18:43 ve 20:24 sıralarında Şikayetçi … ve Şüpheli-Müşteki … adlarına düzenlenen ifade tutanaklarının incelenmesi sonucunda; 26.05.2016 tarihinde, saat 10:15 sıralarında, … Otomotiv Fabrikasında Çalışan Taşeron … Firmasının, davalı … VİNÇ Firmasından kiraladığı 2 Adet İnsan Yükseltici (Menlife) İş Makinasının, (Plakası Belirtilmeyen) TIR üzerinde … Otomotiv Fabrikasına getirildiği, İnsan Yükseltici (İş Makinasının) TIR üzerinden indirilmesi sırasında, İniş Rampasından Kayan Bir Adet İnsan Yükseltici (Menlıfe) İş Makinasının devrilmesi ve … Otomotivde Makina Mühendis olarak çalışan Şikayetçi … tarafından olay öncesinde fabrikada yapılan çalışmaların gereği olarak aynı alana park edilen … plaka numaralı … Tip, … marka otomobilin üzerine düşmesi ve otomobilin Bagaj Kapağı, Arka Cam ve Arka Çamurluk, Sol Ön ve Arka Kapılar, Ön Çamurluk ve Sol Dikiz Ayna gibi kısımlarının hasarlanması ile sonuçlanan dava konusu kazanın meydana geldiği anlaşılmıştır.
Taraflarca, huzurdaki dava dosyasına ibraz edilen belge ve deliller dikkate alınarak,
Yukarıda yapılan İnceleme ve Değerlendirmeler sonucunda,
Hukuki Değerlendirmesi ve Takdiri ve Sayın Mahkemenizin yetkisinde olmak üzere,
1-İnsan Yükseltici (Menlift’in) Operatörü dava dışı …’IN, dava konusu maddi hasarlı kazanın meydana gelmesinde, Asli ve Tam Kusurlu olduğu,
2-… plaka numaralı, … marka otomobilin, 20.05.2016 kaza tarihi itibarı ile sahibi olan …San. ve Tic. A.Ş.’NİN, otomobili 36 Ay Uzun Süreli olarak Kiralayan ve İşleten … Motor … … ŞUBESİ’NİN ve şirket bünyesinde Makina Mühendisi olarak çalışan dava dışı …’UN Kusursuz olduğu,
3-İnsan Yükselticiyi (Menlift’in) kiralayan davalı …San. Ve Tic. Ltd. Şirketinin, sahibi olduğu İnsan Yükselticisini (Menlift’in) dava dışı … Ticaret Limited Şirketine kiralamış olduğundan, dolayısıyla dava konusu kaza ile illiyet bağı bulunmadığından, kazanın meydana gelmesinde Sorumluluğu bulunmadığı,
4-İnsan Yükselticiyi (Menlift’in) davalı …San. Ve Tic. Ltd. Şirketinden kiralayan dava dışı … Ticaret Limited Şirketinin, taşeronu olduğu bildirilen, ancak kimliği belirtilmeyen dava dışı şirkete kiralamış olması nedeniyle, dolayısıyla dava konusu kaza ile illiyet bağı bulunmadığından, dava dışı … Ticaret Limited Şirketinin de kazanın meydana gelmesinde Sorumluluğu bulunmadığı,
5-İnsan Yükseltici (Menlift’in) Operatörü dava dışı …’IN çalışanı olduğu şirketin tespit edilmesi ve bu şirket ile İşveren / İşçi yönünden illiyet bağı olduğu ve ayrıca kaza ile de illiyet bağı kurulması durumunda, dava dışı Taşeron Şirketin, 6098 Sayılı TBK’NIN, 66. Maddesi “””Adam çalıştıran, çalışanın, kendisine verilen işin yapılması sırasında başkalarına verdiği zararı gidermekle yükümlüdür. Adam çalıştıran, çalışanını seçerken, işiyle ilgili talimat verirken, gözetim ve denetimde bulunurken, zararın doğmasını engellemek için gerekli özeni gösterdiğini ispat ederse, sorumlu olmaz. Bir işletmede adam çalıştıran, işletmenin çalışma düzeninin zararın doğmasını önlemeye elverişli olduğunu ispat etmedikçe, o işletmenin faaliyetleri dolayısıyla sebep olunan zararı gidermekle yükümlüdür.””” içeriğine göre, dava konusu kazanın meydana gelmesinden ve … plaka numaralı otomobilde meydana gelen hasarların onarım bedelinden ve bu bedeli sigortalısına ödemiş olan davacı … Sigorta A.Ş.’NİN uğradığı zararlarından, İnsan Yükseltici (Menlift’in) Operatörü dava dışı …’IN Asli ve Tam Kusuru Oranında, Müştereken ve Müteselsilen Sorumluluğu bulunduğu,
6-Dava dışı …San. Ve Tic. A.Ş. adına kayıtlı olup, davacı … Sigorta A.Ş. Nezdinde sigortalı olan … plaka numaralı, 2015 model, … Benzinli, (….) tip. … marka otomobilde meydana gelen Hasarlar Ve Hasarlardan Kaynaklanan Toplam Zararın; (Yedek Parça Bedeli;7.807,86.-TL + Onarım İşçiliği Bedeli;2.750,00.-TL olmak üzere, (K.D.V. Hariç) 9.807,86.-TL + (9.807,86.-TL x (% 18 K.D.V.) = 1.765,41.-TL) (K.D.V. Dahil) 11.573,27.-TL) olarak emsal piyasa rayiç değerlerine uygun ve dava konusu maddi hasarlı kaza ve otomobilin teknik özellikleri ile uyumlu olduğu,
7- Dava dışı … A.Ş. adına kayıtlı olup, davacı … Sigorta A.Ş. Nezdinde sigortalı olan … plaka numaralı, 2015 model, … Benzinli, (… ….) tip. … marka otomobilde meydana gelen ve yukarıda dökümü yapılan zararların toplamı olan (K.D.V. Dahil) 11.720,00.-TL Ana Para + 771,60.-TL Dönem Faizi olmak üzere (K.D.V. Dahil) Toplam 12.491,60.-TL Hasar Onarım Tazminatının, davacı … Sigorta A.Ş. tarafından, İnsan Yükseltici (Menlift’in) Operatörü dava dışı … ve çalışanı olduğu şirketin tespit edilmesi ve bu şirket ile İşveren / İşçi yönünden illiyet bağı olduğu ve ayrıca kaza ile de illiyet bağı kurulması durumunda, dava dışı Taşeron Şirketten, rücuen talep edilebileceği kanaatine varılmıştır. ” şeklinde görüş bildirilmiştir.
Bu kapsamda dava dosyasının incelenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda;
Davacı şirket nezdinde … numaralı Kasko Sigorta Poliçesi Kapsamında Sigortalı olan … plaka numaralı aracın, davalıya ait personel yükseltme makinasının çarpması sonucu hasarlandığı, 26.05.2016 tarihli Olay Yeri Görgü Tutanağında, davalıya ait Personel Yükselticinin, davacı şirket nezdinde sigortalı olan … plaka numaralı aracın üzerine düştüğünü ve hasar verdiği, dava konusu maddi hasarlı kaza sonucunda, davacı … Sigorta A.Ş. nezdinde Kasko Sigortalı Poliçesi Kapsamında sigortalı olan araç için 13.07.2017 tarihinde, 11.570,00.-TL Hasar Tazminatının, davacı sigorta şirketi tarafından dava dışı sigortalıya ödendiği, davacı şirket tarafından ödenmiş olan hasar tazminatının davalıdan rücuen tahsili amacı ile 06.07.2017 tarihinde davalı şirkete rücu mektubu gönderildiği, ödeme yapılmaması nedeniyle …. İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığı, borçlunun itirazı nedeniyle duran icra takibine devam edilebilmesi için huzurdaki itirazın iptali davasının açıldığı anlaşılmıştır.
Mahkememizce meydana gelen trafik kazasında tarafların kusur durum ve oranı ile tarafların sorumluluk durum ve oranlarının tespiti amacıyla dosya makina mühendisi bilirkişiye tevdi edilmiş, sunulan bilirkişi raporunun ayrıntılarına yukarıda yer verilmiş olup, bilirkişi raporu ile; dava dışı sigortalı şirkete ait araç sürücüsünün kusursuz olduğu, davalı şirket adına kayıtlı insan yükseltici makinanın operatörü dava dışı …’ın asli ve tam kusurlu olduğu, ve davacı tarafından talep edilebilecek hasar tazminatı bedeline yönelik tespit yapılmış, ayrıca davalı şirket adına kayıtlı olan insan yükseltici makinanın dava dışı şirkete kiralanması sebebiyle davalı şirketin tazminat tutarında sorumlu olmadığı yönünde görüş bildirilmiştir. Söz konusu bilirkişi raporu teknik yönden ( kusur durum ve oranı ile davacı şirket nezdinde sigortalı araç hasarı tespiti) mahkememizce denetime elverişli bulunmakla esas alınması gerekmiş ise de; davalı tarafın rücuen tazminat sorumluluğu bulunup bulunmadığının takdirinin mahkemeye ait olması sebebiyle sorumluluk noktasındaki hususların mahkememizce tespiti gerekmiştir.
Yargıtayın çeşitli kararlarında da vurgulandığı üzere; işleten tanımı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesinde “Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır” şeklinde yapılmıştır. 2918 sayılı KTK’nın 3. maddesinde işleten sıfatının belirlenmesinde şekli ve maddi ölçüt olmak üzere iki ayrı ölçüden yararlanılmıştır. Şekli ölçüye göre trafik sicilinde malik görülen kişi işletendir. Maddi ölçüye göre ise, trafik sicilinde adı geçen kişinin önemi bulunmamakta olup önemli olan araç üzerindeki fiili hakimiyet, araçtan ekonomik yarar sağlama, masraf ve rizikolara katlanma gibi ölçütlerdir. İşletenin belirlenmesinde doktrin ve Yargıtay’ın kabul ettiği görüş maddi ölçüdür.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, bu araçların sahipleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılmasının bir başka kimseye devir edilmesi halinde (çok kısa bir süre olmaması kaydıyla), artık üzerindeki fiili hakimiyetin kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o aracı kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekip, bunun sonucu olarak da araç malikinin sorumlu tutulmaması gerekecektir. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay’ın uygulamalarında, işleten sıfatının belirlenmesinde araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması ve fiili hakimiyetin uzun süreli olması gerekmektedir. Ancak bu konuda getirilecek delillerin üçüncü kişileri bağlayabilecek nitelikte ve güçte olması, özellikle zarara uğrayanların haklarını halele uğratacak bir sonuç yaratmaması şarttır.
Bu bağlamda; dava dosyasında bulunan delil ve ibraz edilen belge içeriklerinden anlaşıldığı üzere davalı şirkete ait olan makinanın kiralanmış olması kısa süreli kiralama niteliğindedir, yani işleten sıfatının değişmesine sebep olacak şekilde; araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması ve fiili hakimiyetin uzun süreli olması zorunluluğunu karşılar nitelikte değildir. Bu hali meydana gelen trafik kazasında davacı sigorta şirketine sigortalı araçta oluşan hasar tazminatından davalı araç maliki şirketin sorumlu olduğu kanaatine varılmış olup, tespit edilen hasar miktarı ile dava dışı sigortalıya ödenen bedelin uyumlu olduğu icra takibinin yerinde olduğu gözetilerek (11.570,00 TL hasar tutarı +ödeme tarihi olan 13/06/2017 tarihi ile takip tarihi olan 07/03/2018 tarihleri arası işletilen avans faizi olan toplam 825,19 TL olmak üzere toplam 12.395,19 TL yönünden) davanın kabulüne, rücu hakkı ve hasar miktarı yargılamayı gerektirdiğinden icra inkar tazminatı talebinin reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere;
1-Davanın KABULÜ ile davalı tarafından …. İcra Dairesinin … Esas sayılı icra dosyasına yapılan İTİRAZIN İPTALİ ile takibin aynen devamına,
2-Şartları oluşmadığından icra inkar tazminatı talebinin REDDİNE
3-Alınması gerekli 846,71-TL karar ve ilam harcından 149,70-TL peşin harcın mahsubu ile geriye kalan 697,01-TL eksik harcın davalıdan alınmasına,
4-Davacı tarafça başlangıçta yapılan 190,80-TL yargılama gideri ile yargılama aşamasında yapılan 991,90-TL masraf olmak üzere toplam 1.182,70-TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine
5-Gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
6-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/06/2021

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)