Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2018/1135 Esas
KARAR NO:2021/492

DAVA:Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:06/12/2018
KARAR TARİHİ:13/07/2021

Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında cari hesap niteliğinde franchise sözleşmesi imzalandığını, sözleşme gereği davalı tarafından kiralanan standın sonrasında müvekkili tarafından alt kira olarak davalıdan kiralandığını, müvekkili tarafından başlangıç şartı olarak bir senelik kira için 70.000,00-TL giriş ücreti ödendiğini, müvekkilinin sözleşmeye uygun olarak hareket ettiğini, müvekkilinin tüm edimlerini yerine getirmesine rağmen sözleşmenin bitimine 4 ay kala davalı tarafından sözleşmenin haksız olarak feshedildiğini, müvekkili tarafından ödenen giriş bedeli olan 70.000,00-TL’nin iadesinin gerektiğini, müvekkilinin haksız ve zamansız fesih nedeniyle kardan mahrum kaldığını belirterek davanın kabulüne ilk aşamada 500,00-TL franchise bedeli, ve toplam 1.000,00-TL tazminat bedeli toplamları olan 1.500,00-TL’nin davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının taraflar arasındaki sözleşmeye aykırı davranarak kiralanan standı terk ettiğini ve stand yerini sahipsiz bıraktığını, davacının iddia ettiği 70.000,00-TL’nin ödendiğine dair bir belgenin bulunmadığını ve bunun ispatının davacıya ait olduğunu, ayrıca sözleşmenin 7.maddesi gereği giriş bedelinin hiçbir surette istenmeyeceğinin hüküm altına alındığını, davacının sözleşmeye aykırı eylemleri nedeniyle müvekkilinin haklı olarak sözleşmeyi feshettiğini belirterek davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava, taraflar arasında akdedilen franchise sözleşmesinin feshinden kaynaklanan maddi tazminat ve ödenen franchise bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir.
Davacı vekili tarafından, davacı ile davalı firma arasında cari hesap niteliği olan franchise sözleşmesi adı altmda en az 1 yıl sürecek olan sözleşmenin akdedildiğini ve davacının 06.10.2015 tarihinde fiilen işe başladığı, sözleşmeye konu işyeri … Avm içerisinde yer almakta olduğunu, işin gerçekleştirileceği stant davalı tarafından Avm yönetiminden kiralandığını, akabinde alt kira olarak davacıya kiralandığı, sözleşmenin başlangıç şartı olarak davacı 70.000 TL en az bir senelik kullanmak üzere franchise giriş bedeli ücreti ödediği, alt kira bedeli, sözleşme uyarınca davacıdan seçenekli olarak iki farklı usulde tahsil edildiği, öncelikle yapılan brüt satış üzerinden %8 kira bedeli olarak, diğer seçenek ise cirodan %8 lik alınacak brüt tutar veya 1.500 TL’ye karşılık gelecek şekilde alınacak franchise bedeli olduğu, bu iki seçenekten hangisinde tutar daha fazla olursa o tutar üzerinden kira bedelinin tahsil edildiği, bu süreçte davacı sözleşmeye uygun bir şekilde ilerlemiş, ürünlerin tamamını davalı firmadan temin ettiğini, ciro üzerinden de kirasını ödediği, işe başlamanın 8. Ayı itibari ile davalı firma herhangi bir geçerli sebep göstermeksizin ve sözleşmede öngörülen fesih usullerini gözetmeksizin ve sözleşmenin bitimine 4 ay varken sözleşmeyi fesih ettiğini, akabinde davacının mecurda bulunan ürünlerine el koyduğunu ve davacının işyerinin davalı tarafından işletilmeye başlandığı, franchise bedeli adı altında tahsil edilen 70.000,00 TL nin iadesi gerektiği iddiası ile; Reklam ve tanıtım sebebiyle davalının işletme değerini arttırdığından bahisle şimdilik 500,00 TL, 1 senelik ödemiş olduğu bedel mukabilinde franchise bedelinin 22.06.2016 fesih tarihinden itibaren üzerine işleyecek avans faizi ile birlikte davalından tahsili ile 4 aylık kar kaybına ilişkin şimdilik 500,00 TL ve 1 senelik ödenen franchise bedelinden şimdilik 500,00 TL olmak üzere toplam 1.500,00 TL’nin davalından tahsili talepli iş bu davanın açılmış olduğu anlaşılmış olup, davacı vekili tarafından sunulan 14/07/2020 tarihli dilekçe ile; davanın bir yıllık sözleşme süresinden arta kalan davalının kullandırmadığı 85 gün bedeli için ( 22.06.2016 – 15.09.2016 (85 GÜN) ) bakımından, 70.000/365: 191,78 -TL
191,78 X 85 GÜN: 16.301,30 -TL franchise bedelinin, sözleşmenin feshedildiği 22.05.2016 tarihinden itibaren üzerine işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili istemi ile davanın ıslah edildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce 19/07/2019 tarihli ara karar ile;
“Tarafların iddia ve savunmaları, ticari ilişki, sözleşme hükümleri, verilen mal/hizmet, edimler, yapılan ödemeler denetlenerek, davacı kayıtlarında inceleme yapılması için Hayat Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesine talimat yazılmasına, dosyanın mali müşavir ve sözleşme konusunda uzman bilirkişi heyetine tevdi ile, davacı şirket kayıtlarında inceleme yapılarak rapor düzenlenmesinin istenilmesine” dair karar verildiği, karar doğrultusunda talimat mahkemesince alınan raporda özetle;
” DAVACI TARAFA AİT TİCARİ DEFTER VE KAYITLARIN İNCELENMESİ:
Davacı tarafa ait 2015 ve 2016 yılına ait işletme Hesabı defterleri incelenmiştir. Davacı işletme 05.10.2015-31.12.2015 döneminde 2.367,85 TL zarar etmiştir.
Davacı işletme 01.01.2016-31.12.2016 döneminde 14.144,62 TL zarar etmiştir. Davacı yanca 2016 yılında 06.06.2016 tarihinden sonra gelir-hasılat elde etmemiştir.
Fatura Tarihi Fat. No Fatura Miktarı ( TL) kdv dahil Fatura açıklaması
07.10.2015 … 1.180,95 Ürün Bedeli
02.11.2015 … 4.004,33
30.12.2015 … 4.681,77 Aralık ayı kiralama bedeli, internet, telefon, elektrik gid.
01.01.2016 … 4.782,48 Ocak ayı kiralama bedeli, internet, telefon, elektrik gid.
01.02.2016 … 4.782,48 Şubat ayı kiralama bedeli, internet, telefon, elektrik gid.
01.03.2016 … 4.629,78 Mart ayı kiralama bedeÜ, internet, telefon, elektrik gid.
01.04.2016 … 4.572,78 Nisan ayı kiralama bedeli, internet, telefon, elektrik gid.
15.06.2016 … 6.578,89
21.06.2016 … 487,69 Ürün Bedeli
Toplam 35.701,15
Davalı tarafından davacıya 07.10.2015 tarih ve 934065 nolu 1.180,45 TL miktarında, 21.06.2016 tarihinde de 21.06.2016 tarih ve … nolu fatura ile 487,69 miktarında olmak üzere toplam 1.668,14 TL ürün bedeli fatura edilmiştir.
1)Davacı tarafa ait 2015 ve 2016 yıllarına ait İşletme Hesabı defterleri incelenmiş olup, davacının 2015 yılında 2.367,85 TL, 2016 yılında 14.144,62 TL miktarlarında zarar ettiği görülmüştür.
2)Davacı tarafından ödendiği iddia edilen franchise bedeli olan 70.000,00 TL ile ilgili olarak dava dosyası ekinde herhangi bir belge bulunmamıştır.
3)Taraflarca imzalanan 22.06.2016 tarihli ibraname de davacının kullandığı ve davalının devir aldığı ürünler ile ilgili olarak herhangi bir ibare yazılmamaktadır.
4)Davalı tarafından davacıya 2015 ve 2016 yıllarından toplam 1.668,14 TL miktarında ürün bedeli faturası düzenlenmiştir. Arta kalan 34.033,01 TL ise kiralama, internet, elektrik bedelleridir.
5)Tüm dosya kapsamı itibari ile yapılan değerlendirmede; taraflar arasındaki sözleşmenin karşılıklı olarak fesih edildiği, davacı tarafın ürün bedeli alacağının olmadığı, 2015 ve 2016 yıllarında davacı tarafın zarar ettiği göz önünde bulundurulduğunda da kazançtan yoksun kalınan gelirinin olmadığı” yönünde tespitler bildirilmiştir.
Davacının ticari defter ve kayıtlarının talimat yolu ile incelenmiş olduğu, HMK 222 kapsamında davalı tarafın ticari defter ve kayıtlarının incelenmediği anlaşılmakla mahkememiz 16/02/2021 tarihli celse ara kararı ile; davalı tarafın iddia ve savunmalar kapsamında ticari defter ve kayıtları ile talimat kanalıyla alınan bilirkişi raporu da değerlendirilerek rapor hazırlanmasının istenilmesine, dosyanın celse arasında Mahkememizce resen seçilecek mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmesine karar verilmiş ve davalı tarafa defterlerini sunması yönünde ihtarat yapılmış ise de davalı tarafça defterlerin zayi olduğuna ilişkin mahkeme kararı sunulduğu, kararın incelemesinde ticari defter ve kayıtların zayine dair bir ibare bulunmadığı, bu kapsamda davalı tarafın ticari defter ve kayıtlarını Mahkememize verilen kesin süre içerisinde sunmadığı, ihtar gereği incelemeden vazgeçmiş sayıldığı anlaşılmakla; 02/04/2021 tarihli ara karar ile; “Mahkememizce verilen 16/02/2021 tarihli, 2 nolu ara karardan rücu edilerek bilirkişi incelemesinden vazgeçilmesine,” dair karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda dava dosyasının değerlendirilmesi sonucunda; taraflar arasında akdedilen “… Franchise Sözleşmesi” başlıklı sözleşmede tarafların hak ve yükümlülüklerinin sıralandığı, sözleşmenin “ödemeler ve kira bedeli” başlıklı 7.2 madde ikinci paragrafta; franchise alan firmanın franchise başlangıç bedeli olarak 70.000,00 TL ödeyeceği ve bu bedelin franchise alan tarafından hiçbir surette iadesinin istenemeyeceğinin düzenlenmiş olduğu anlaşılmıştır. Yine dosyaya fotokopisi sunulmuş olan davalı şirket kaşesi ve imzası bulunan belgede, davacının 22/06/2016 tarihinde tüm borçlarını ödemiş olmasıyla sözleşmenin karşılıklı olarak feshedildiğinin düzenlendiği anlaşılmış ise de; söz konusu 22/06/2016 tarihli belge ve sözleşme hükmünün tek başına davacı tarafça davalıya franchise başlangıç bedeli olarak ödeme yapılıp yapılmadığı veya ne miktarda ödeme yapıldığını ispata yeterli olmadığı kanaatine varılmış olup, mahkememizce davacı vekiline 70.000,00 TL ödemeye ilişkin ödeme belgesini sunmak üzere verilen kesin süreye rağmen ödeme belgesinin sunulmadığı, talimat yolu ile alınan, yukarıda ayrıntılarına yer verilen ve denetime elverişli bulunan bilirkişi raporu ile de davacı taraf defter ve kayıtlarına göre davacı tarafın 70.000,00 TL’lik ödemesine ilişkin kayıt bulunmadığı, yine dava dilekçesindeki kar kaybı, ürün bedeli kaynaklı tazminat talepleri yönünden de talebinin davacı tarafın ticari defter kayıtları kapsamında zarar etmiş olduğu gözetilerek yerinde olmadığı yönündeki tespitler esas alınmakla ispatlanamayan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 59,30-TL karar ve ilam harcının peşin yatırılan 305,90-TL peşin harçtan mahsubu ile geriye kalan 246,60-TL harcın karar kesinleştiğinde istek halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafça yapılan 95,70-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
6-Davalı taraf vekil ile temsil olunduğundan, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve taktir olunan 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı tarafa verilmesine,
Dair, davalı vekilinin yüzüne karşı, davacı tarafın yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.13/07/2021

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)