Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2017/892 Esas
KARAR NO :2022/229

DAVA:İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:10/10/2017
KARAR TARİHİ:16/03/2022

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA ; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilin tüzel kişilik, … ilinde ticari faaliyet gösteren akaryakıt firması olduğunu, davalının tüzel kişilik EPDK’nin tanzim ettiği “Dağıtıcı Lisansı” kapsamında (müvekkil şirkete) akaryakıt temin eden firma olduğunu, ayrıca davalı ile … … A.Ş, … … AŞ’nin 08.11.2016 tarihli yönetim kurulu kararma dayanarak devralma suretiyle birleşen şirket olduğunu, taraflar arasındaki sözleşmenin 2012 yılında sona erdiğini, sözleşmenin sona erdiği tarihte müvekkil şirketin cari hesabına göre 63.625,64-TL. (…), 3.424,93-TL. … … A.Ş’den alacaklı olduğunu, taraflar arasındaki sözleşmenin hukuki ilişkinin sona ermesi nedeni ile davacı tarafından intifa hakkı ve kalıcı yatırım bedelinin iadesi için dava ikame edildiğini, ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/909 E, 2015/1051 Karar sayılı dosyası ile yapılan yargılamada; … Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/62 Talimat Sayılı dosyası eli ile müvekkil şirketin defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapıldığını, bilirkişi raporuna göre “davalı şirketin ticari defter kayıtlarındaki davacı şirketin (… Petrolleri) 63.625,64 TL cari hesap borcundan bu defa tespit edilen 11.097,M0-TL. kalıcı yatırım bedeli mahsup edildikten sonra davacı şirketin 52.528,64-TL, bakiye borcu bulunduğunu, ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/909 E, 2015/1051 Esas sayılı dosyası ile intifa hakkı bedeli yönünden hüküm kurulduğunu, kalıcı yatırım bedeline ilişkin alacak yönünden davanın reddine karar verildiğini, …. Asliye Ticaret Mahkemesinin 20147969 E, 2015/1051 Esas sayılı dosyası ile yapılan yargılamaya göre müvekkil şirketin cari hesap yönünden 63.625,64 TL alacaklı olduğunun sabit olduğunu, hesaptan herhangi bir kalıcı yatırım bedeli düşülmediğinden mahsubu gereken bir bedel bulunmadığını, davalı şirket ile yapılan müzakereler sonuç vermediğinden … Petrolleri AŞ’den 43.645.64-1L,… … AŞ’den de cari hesap bakiyesi olarak 3.424,93-TL alacağı talep etme zorunluluğu doğduğunu, davalı aleyhine …. İcra Müdürlüğü … E. sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalı tarafından takibe 40.347,67 TL. üzerinden olmak üzere kısmen itiraz edildiğini, ve itiraz edilen kısım bakımından takip durdurulduğunu, Cari hesapta davalının borcunun doğuran olay 70.000-TL, bedelli teminat mektubunun haksız olarak paraya çevrilmesine dayandığını, davacı tarafa teminat mektubunun müvekkil şirkete iadesi için … 7.Noterliği’nin 27 Temmuz 2012 tarih ve … yevmiye sayısı ile ihtarname keşide edildiğini, . İhtarnamede mektubun 7 gün içinde iadesinin talep edildiğini, dolayısı ile temerrüt sağlanıldığını ancak zarar doğurucu olay mektubun paraya çevrilmesi ile gerçekleştiğini, tüm bu nedenlerle fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydı …. İcra Müdürlüğü … Esas sayılı dosyasında 63.625,64-TL. olan asıl alacağa 10.08.2012 tarihinden itibaren avans faiz işletilerek, 3.424,93-TL olan asıl alacağa takip tarihinden itibaren avans faiz işletilerek itirazın iptaline, davalı aleyhine toplam asıl alacağın %20’den az olmamak üzere icra inkâr tazminatına hükmedilmesini, Yargılama giderleri ile vekâlet ücretinin davalıya yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı tarafça ikame edilen davada; davacının cari hesaplarında davalı … AŞ’den 63.625,64 TL. …. ile birleşen … … AŞ’den ise 3.424,93 TL. alacaklı olduğunu, …. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/909E, 2015/105İK. sayılı dosyasından yürüyen davada …-…’ün kayıtlarında yapılan incelemede …- …’ün 52.528,64 TL alacağının tespit söz konusu davada |1.097 TL tutarındaki kalıcı yatırım talebinin reddedildiğini, söz konusu …. İcra Müdürlüğü’nün …. sayılı dosyasından icra takibi başlatıldığını, takibin 40.347,67 TL’lik kısmına davalı tarafından itiraz edildiğini, bu kapsamda itirazın iptali ile icra inkar tazminatına karar verilmesi talebinde bulunulduğunu, davacı alacağının takip ve dava konusu alacağının banka teminat mektubunun haksız olarak nakde çevrilmesinden kaynaklandığını iddia ettiğini, takip tarihi itibarıyla zamanaşımı süresi dolduğundan davacının davasının zamanaşımından reddine karar verilmesi gerektiğini, müvekkil şirket kayıtlarında yapılan incelemede, karşı tarafın 26,702,90 TL. alacaklı olduğu tespit edildiğini, bu tutar ve bu tutar üzerinden hesaplanan vekalet ücreti, harç ve takip giderlerinin müvekkil tarafından …. İcra Müdürlüğü’nün …. sayılı dosyasına ödendiğini, davacının müvekkil … Petrolleri AŞ’den ve müvekkil ile birleşen … … AŞ”den başkaca bir alacağı bulunmamakta olduğunu, bu nedenle davacının davasının reddine karar verilmesi gerektiğini, taraflar arasında akdedilen Bayilik Anlaşması’nın 19. maddesi uyarınca müvekkil şirket defter ve kayıtlarının kati delil olacağı kabul edildiğinden uyuşmazlığın müvekkil kayıtları esas alınarak çözümlenmesinin gerekmekte olduğunu, davacının iddiasının aksine davacı tarafından müvekkilin davadan önce temerrüde düşürülmesinin söz konusu olmadığını, bu nedenle takip tarihinden öncesi için faiz talep edilmesinin olanak dahilin de olmadığını, öte yandan davacının ikame ettiği davada harca esas değeri 40.347,67 TL göstermiş olup, davacının işlemiş faize ilişkin iptal talebinin kabulü mümkün olmadığını, tüm bu nedenlerle davacının hukuki, maddi dayanaktan yoksun açıkça kötü niyetli olan davasının zamanaşımından ve neticeten esastan reddine, davacının dava tutarının %20’den aşağı olmamak üzere tazminata mahkum edilmesine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davacı tarafa üzerine yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir.
Mahkememizde açılan dava: İİK.nun 67. maddesi gereğince itirazın iptali davasıdır.
Dosyamıza getirtilen ….İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine toplam 105.325,32 TL üzerinden icra takibi yapıldığı, kısmi itirazın bulunduğu, kabul edilen kısmın ödendiği, mahkememizde açılan davanın da asıl alacağın kalan kısmı için açıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durduğu, itirazın süresinde ve usulüne uygun yapıldığı, buna göre davanın, İİK.67.maddesinde yazılı 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Dava konusu ihtilaf; taraflar arasında Bayilik Sözleşmesi imzalanan kapsamında, davacı tarafından cari hesap alacağından, davalının sorumlu olup olmadığı ve sorumlu ise miktarı, alacağın tahsili istemiyle başlatılan takibe itirazın iptali koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkindir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin sona ermesi nedeni ile davalı tarafından intifa hakkı ve kalıcı yatırım bedelinin iadesi için ikame edilen ….Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/909 Esas, 2015/1051 Karar sayılı dosyasından bir suret dosyamıza celp edilmiştir. Kararın, Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 2016/17308 E., 2017/3726 K. Sayılı ilamı ile onandığı anlaşılmıştır.
İddia, savunma, toplanan deliller ve tarafların ilişki dönemlerine ait taraf ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir.
Davacı tarafa ait ticari defter ve kayıtların …’de bulunması nedeniyle … Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak inceleme yapılmıştır. Düzenlenen 23/06/2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davacı tarafın 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 dönemi ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, davacı …. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait incelenen resmi defterlere göre davalı … arasında incelenen 2012 döneminde ticari ilişkinin mevcut olduğu, aralarındaki ticari ilişkinin 28/07/2012 tarihinde son bulduğu, 2013, 2014, 2015, 2016, ve 2017 yıllarında ticari ilişkinin mevcut olmadığı, davacı tarafın resmi defter ve belgelerinde 06/07/2017 icra takip tarihi itibariyle tespit edilen davalı …’den olan cari bakiye alacağı tutarı olan 155.153,32 TL den intifa hakkı cezası nedeniyle icra takip tarihine kadar ödediği ve davalı cari bakiye borcuna ilave ettiği ceza niteliğindeki ödemeler tutarı olan 91.500,00 TL’nin düşülmesi neticesinde davacı tarafın davalı taraftan 06/09/2017 icra takip tarihi itibariyle (155.153,32 -91.500,00) 63.653,22 TL cari bakiye alacağı olduğu, Davacı …. Ve Tic. Ltd. Şti.’ne ait incelenen resmi defterinde 06/09/2017 icra takip tarihi itibariyle tespit edilen davalıdan olan alacağı 63.653,32-T^’ nin kaynağının, davalı … tarafından teminat mektubunun nakde çevrilerek bankadan tahsil edilmesi olduğu, Mahkemece davacı tarafın davalı …’nden takip talebi olan 63.625,64 TL. tutarında alacağı olduğu yönünde hükmetmesi halinde, davacı resmi defterleri cari borç/alacak bakiyesi bakımından yersiz ve fazladan tahsil edilen teminat kalanı olduğunun görüldüğü, yapılan tespite göre zarar doğurucu işlemin teminatın nakde çevrildiği 10.08.2012 tarihinde oluştuğu, 10.08.2012 tarihinde muaccel hale gelecek olan 63.625,64 TL teminat kalanının 11.08.2012 tarihinden itibaren temerrüde düşmüş olacağı, Davacı tarafından icra takibinde talep ettiği 63.625,64 TL. tutarındaki teminat mektubunun nakde çevrilmesi kaynaklı alacak talebinin temerrüde düştüğü 11.08.2012 tarihinden icra takip tarihi olan 06.09.2017 tarihine kadar oluşmuş işlemiş faizinin 38.195,87 TL olduğu, Davacı resmi defterlerinde kayıtlı bulunan … … A.Ş.’ne ait muavin hesap ticari işlem kayıtlarına göre ise ; davacı tarafın davalı … … A.Ş.’nden 06.09.2017 icra takip tarihi itibariyle 3.424,93 TL. cari bakiye alacağı olduğu, davacının, … … A.Ş.’nden talep ettiği cari alacağı için ilgili tarafı usulüne uygun temerrüde düşürdüğü tarihin 06.09.2017 icra takip tarihi olduğu hususlarında görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Mahkememizce, bu kez davalı tarafın ticari defter ve kayıtların incelenerek birleştirici bir bilirkişi raporu alınmasına karar verilmiştir. Bilirkişi heyetinin sunduğu, 04/12/2020 tarihli raporda özetle;. davalıya ait ticari defterlerin usulüne uygun tutulduğu, davacı tarafından davaya esas teşkil eden tarih olarak 01/08/2012 tarihinde davacı tarafa ait 70.000 TL tutarındaki Banka Teminat Mektubunun nakde çevrilmesi sonucunda davacının 10/08/2012 takip tarih itibari ile … ‘den 63.625,54 TL, … … A.Ş’den de cari hesap bakiyesi olarak 3.424,93 TL alacağı olduğuna dair dava sürecinin başlamış olduğu, 27/07/2012 tarih, … nolu “… Kampanya Ürünü ” adı ile düzenlenen 46,94 TL’lik faturanın taraflar arasında … özelinde ürün kampanyasından kaynakıl fatura olup bu faturanın davacı tarafın kayıtlarında yer alması gerektiği, 30/07/2012 tarihli, 205117 nolu. “Akaryakıt İstasyonu söküm bedeli 14.095,10 TL fatura (… Ltd. Şti. 9.8.12 ft:336075 4.750,-+ KDV e … Tek. Ltd. Şti. 01.08.2012 44297 Fatura ile 4.890.-TL istasyon söküm bedeli olmak üzere Toplam KDV Dahil 11.375,20 TL’a ödeme yapmıştır.) Davalı … Petrol’ün davacı tarafa ait istasyonda davalı tarafa ait “…” markası ile akaryakıt ürünü satabilmesi için Kurumsal kimlik, Fiyat panosu gibi sökülebilir, sadece … için kullanılabilecek ürünleri ticari hayatın olağan akışında “inşaat etmesi” gibi “inşa ettiği ürünleri sökmesinin de olağan olduğunu, inşa ederken, bir gün bu ürünlerinde sökülebileceğini basiretli tüccar gibi hareket ederek hesaplamasının gerektiği, bu faturanın davacı tarafın kayıtlarında yer almaması gerektiği, 30/07/2012 tarihli, 718168 nolu “Stok yönetim hizmeti” açıklamalı 188,80 TL faturanın, taraflar arasında Cari Hesap ilişkisi süresince “Stok Yönetim Hizmeti” faturası düzenlenmediğini, düzenlenen faturaların her ayın 25’inde “İstasyon Otomasyon, servis ve iletişim bedeli” olduğunu ve Temmuz 2012 ayının da düzenlendiğinin tespit edildiğini, bu faturanın davacı tarafın kayıtlarında yer almaması gerektiği, 10/08/2012 tarihli, … nolu “Sökülemeyen Demirbaş bedeli” açıklamalı 13.872,99 TL TI ‘lik faturanın detayında 2000 yılı ile 2010 yılları arasında davacı istasyonuna yapılan yatırımlara ait Sabit Kıymet kayıtları ve faturaları paylaşıldığı, ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/909 esas , 2015/10S1 Karar sayılı dosyası ile yapılan yargılamada “…davacının davalıdan talep ettiği kalıcı yatırımların heyetimizin sektör üyesi tarafından yapılanı ve yukarıdaki tespitlere göre kalıcı yatırım niteliğinin taşımadığı bu durumda davacının konuya ilişkin bi yerinde görülemediği tespitinde bulunulmuştur.” mahkemenin tespiti ve ekli listeye Sektör Bilirkişisinin görüşüne taraflarınca da iştirak edilerek, davalı tarafın bu faturasının davacı tarafın kayıtlarında yer almaması gerektiği, taraflar arasında 12.4.2012 tarihli yazı ile 31.3.2012 tarihi itibari ile Davalı tarafın 452.548,13 TL alacaklı olduğuna dair yazılı Mutabakat mektubu yer aldığı ve bu mutabakat mektubunun davacı tarafa teslimi ile ilgili olarak 30.04.2012 tarihli PTT iadeli taahhütlü evrakın dava dosyasına konulduğu, davacının davalı … Petrol’den alacağının 54.938,26 TL olacağı, davalı … Petrolce İcra dosyasına 26.702,90 TL Anaparayı 15.09.2017 tarihinde ferileri ile birlikte ödeme yapmış olduğundan kalan anaparanın (54.938,26-26.702,90=) olup davacının 28.235,36 TL alacaklı olduğu, Davalı kayıtlarına göre; 26 Temmuz 2012 tarihi itibari ile davacı taraf 2,42 TL … …’a borçlu olduğu, davalı … … tarafından 26/07/2012 tarih C seri 467626 nolu fatura ile 2.672,51 ana para+481,05 KDV (%18) olmak üzere toplam 3.153,56 TL “Vade Farkı” açıklamalı fatura düzenlendiği, vade farkı hesaplamasına göre aylık %2,1 vade farkı oranı uygulanmış olduğu, Cari Hesap incelemesinde Davalı tarafından Davacıya 18.7.2012 tarihinde 710,36 TL, 16.5.2012 tarihinde 7.999,22 TL. 17.4.2012 tarihinde 1.496,77, 20,3.2012 tarihinde 1.047,84 tl vb “VADE FARKI” açıklamalı faturalar düzenlediğinin görüldüğü, cari hesap ekstresine göre davacının 26/07/2012 tarihinde 99.060,79 TL cari hesap borcunun bulunduğu, kesilen 3.153,36 TL vade farkı açıklamalı tutarla (99.060,79+3.153,56=) 102.214,33 TL maildeki bakiyeye ulaştığının tespit edildiği, davacı tarafın defterlerini inceleyen SMMM bilirkişisi tarafından düzenlenen raporda “06/09/2017 icra takip tarihi itibariyle 3.424,93 TL. cari hakiye alacağı olduğu” nu belirttiğini, davacı tarafa ait Cari Hesap incelmede Ek 5’de 30.7.2012 tarihli … nolu Satış Faturasında “S.S.138/… …” açıklaması görülmüş ve 3.428,48 TL bir faturanın davacı kayıtlarında yer aldığının tespit edildiği, mevcut incelemeler ışığında, davacı tarafın alacağımı ileri sürdüğü fatura netleşene kadar,Davalı paylaşımları ışığında davacının davalı … … A.Ş.’den alacağı bulunmadığının tespit edildiği, Mali bakımdan: Davalı tarafın davacı tarafa düzenlediği faturaları Yasal Defterlerinde yer aldığını, Davalı tarafların Kanuni defterlerin yasaların emrettiği şekilde tutulduğunu, davalılardan ….’nin düzenlediği “İstasyon Söküm bedeli, Stok Yönetim Hizmet Bedeli, Sökülemeyen Demirbaş Bedeli” açıklamalı faturaların Akaryakıt Sektörüne özel olmak üzere Ticari Hayatın Doğal akışında Akaryakıt Dağıtıcılarının Bayilik teşkil ederken Ticari belirginliklere göre bayi ile ticari anlaşmalarını yapmaları gerektiğinden davacının kayıtlarında yer almaması gerekliğine, davalılardan … … A.Ş açısından, Davacının 30.7.2012 tarihli … nolu 3.428,48 TL olarak düzenlediği faturanın muhteviyatı taraflarınca belirlenememekle birlikte, davacının düzenlediği faturanın davalı tarafın kabul etmesini gerektiriyorsa Davacı tarafın 3.428,48 TL alacaklı olması gerekeceğini, İncelemelerindeki mevcut bilgiler’ paylaşımlar ışığında … … A.Ş açısından Cari Hesabın SIFIR olduğunu, davacı tarafın, mevcut paylaşımlar ışığında davalı …’den takip tarihi itibari ile (54,938,26-26.702,90X) 28.235,36 TL alacaklı olduğu, Genel Değerlendirme bakımından; Somut olayda tarafların, delil sözleşmesini konu açısından bayilık sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklarla sınırlamış olduğu, tarafların delil sözleşmesi yapma serbestisinin sınırını ispat hakkının imkânsız kılınmaması veya fevkalade güçleştirilmemesinin oluşturduğu (HMK m. 193/11), HMK m. 193/11 le ispat hakkının ortadan kaldıran delil sözleşmeleri açısından TBK m.27 kapsamında bir kesin hükümsüzlük sebebi öngörüldüğünü, ticari nitelikli sözleşmelerde, uyuşmazlık halinde, tek tarafın ticari defterlerinin delil olmasını kabul etmeleri mümkün ise de doktrinde karşı tarafın kararlaştırılan delillere itiraz etmesinin veya karşı delil ileri sürme hakkının yasaklandığı delil sözleşmelerinin geçersiz/kesin hükümsüz olduğunun kabul edildiği, takdirin Mahkemede olduğu hususlarında görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Bilirkişi raporuna tarafların itirazları nedeniyle, Mahkememizce ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi heyeti ek raporunda özetle; kök raporlarında davalı tarafında davalı tarafa düzenlenen faturalara ait kanaatleri değişmemekle birlikte, Davacının 30.07.2012 tarihli … nolu 3.428,48 TL olarak düzenlediği faturadan kaynaklı olarak … … A.Ş.’den İade LPG bedeli olan 3.428,48 TL alacaklı olduğu, Davacı tarafın, mevcut paylaşımlar ışığında Davalı …’den takip tarihi itibari ile (54.938,26-26.702,90=) 28.235,36 TL alacaklı olduğu, Mahkeme “İstasyon Söküm Bedeli” Faturasını Ticari hayatın Devamı için Ana Dağıtım Firmalarının yapmakla yükümlü olduğu faaliyet olarak değerlendirmeyip, sözleşmeye göre Akaryakıt Bayisinin Ödemesi gerektiğine karar verirse davacının 14.140,26 TL’a davalı yandan alacaklı olacağı, Davacının (54.938,26-26.702,90=) 28.235,36 TL’ye davalı yandan alacağına istinaden Hesaplanan Faiz; … … A.Ş. açısından 1.990,49 TL olacağı, * …. açısından 16.392,75 TL olacağı, Davacının 14.140,26 TL’a Davalı yandan alacağına istinaden Hesaplanan Faiz; … … A.Ş. açısından 1.990,49 TL olacağı, …. açısından 10.199,98 TL olacağı, görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Mahkememizce, dava değerinin 40.437,67 TL olması da gözetilmek suretiyle dava tarihi olan 10/10/2017 tarihi itibariyle varsa davacının davalıdan ne miktarda alacaklı olduğunun tespiti hususunda ek rapor alınmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi heyetince sunulan 01/12/2021 tarihli Ek raporda özetle; 27.07.2012 tarihli, … nolu “… Kampanya Ürünü” adı ile düzenlenen 46,94 TL’lik fatura ile 31.7.2012 tarihli, … nolu “… Kampanya Ürünü” adı ile düzenlenen 32,86 TL’lik fatura taraflar arasında … özelinde ürün kampanyasından kaynaklı fatura olup davacı tarafın kayıtlarında faturanın yer alması gerektiğine dair görüşlerini “2012 yılının teknolojisi ile 2020 yılının teknolojisini karşılaştırmak sağlıklı sonuçlar vermeyecektir. 2012 yılındaki teknoloji ile bu tip kampanyalarda 6 aya kadar geçmişe dönük işlemlerde faturalandırma yapılmaktaydı.” açıklaması ile ek raporlarında belirtildiği, 30.07.2012 tarihli, 205117 nolu, “Akaryakıt İstasyonu söküm bedeli” 14.095,10 TL fatura, (… Ltd. Şti. 9.8.12 ft:336075 4.750.-+KDV ve … Tek. Ltd. Şti. 01.08.2012 44297 Fatura ile 4.890.-TL istasyon söküm bedeli olmak üzere Toplam KDV Dahil 11.375,20 TL’a ödeme yapmıştır.) davalı … petrol’ün davacı tarafa ait istasyondan sabit kıymetleri iade alırken “Geri Alıma ait giderler yaptığını” kanuni belgelerle ispat ettiği, sektörde genel uygulama Ana Dağıtım Firmalarının Bayilerine sözleşme süresince verdikleri ariyet’leri sözleşme süre bitiminde aynen iade alınması yönünde olduğu, Yargıtay, sabit yatırımların bayilik sözleşmesinin faaliyete geçmesi için zorunlu olduğunu, bunların taraflar arasındaki sözleşmesel ilişkinin ifası için yapıldığı ve bu nedenle iade edilmesinin gerekmediği; ancak, bu yatırımlardan taşınmaza değer katan nitelikte olanlar varsa ve bayi sözleşmenin sona ermesinden sonra bu kalıcı ve taşınmaza ekstra değer katan yatırımları-tesisleri kullanarak faaliyetine devam ediyorsa; bayinin bu kullanımdan sağladığı kazanımın yatırımı yapan tarafından istenebileceği ifade edildiği, davalı ariyet verdiği şeylerin iadesinde, söküm giderlerinin de davacı şirkete fatura edilmesi gerektiğini ileri sürmekte olduğu, bu talebini de aralarındaki sözleşmenin Bayilik Anlaşması’nın 3/c. Maddesi’nde dayandırdığı, ancak, demirbaşların yazılı talep üzerine sökümü ve iadesi masraflarının davacı tarafça üstlenilip üstlenilmeyeceği konusunda nihai takdirin Mahkemede olacağı, bu nedenle hesaplamanın alternatifli olarak yapıldığını, 10.08.2012 tarihli, … nolu “Sökülemeyen Demirbaş bedeli” açıklamalı 13.872,99 TL’lik fatura, Fatura detayında 2000 yılı ile 2010 yılları arasında Davacı istasyonuna yapılan yatırımlara ait sabit kıymet kayıtları ve faturaları paylaşılmış olup, ….Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/909 E, 2015/1051 Karar sayılı dosyası ile yapılan yargılamada “…davacının davalıdan talep ettiği kalıcı yatırımların heyetimizin sektör üyesi tarafından yapılan ve yukarıdaki gösterilen tespitlere göre kalıcı yatırım niteliğinin taşımadığı bu durumda davacının konuya ilişkin talebi yerinde görülemediği tespitinde bulunulmuştur.” mahkemenin tespiti ve ekli listeye Sektör Bilirkişisinin görüşüne taraflarınca da iştirak edilerek, davalı tarafın bu faturası Ek raporda da detay paylaşıldığı üzere davacı tarafın kayıtlarında ilgili faturanın yer alması gerektiği, dava dosyasında da yer alan davalı tarafın muhasebe kayıtlarında ağırlıklı 2004-2007 ve son olarak 2010 yıllarında girmiş Davacı tarafa ait İstasyona yapılan Sabit Kıymet yatırımları amortisman olarak bir kısmının ekonomik ömrünü tamamlamış kalanların ise ağırlık IT – Otomasyon, proje açıklamalı faturalardan kaynaklı olup, yapıldığı zaman değeri olan üçüncü kişilere devri veya satış açısından ekonomik değeri sıfır olan yatırımlara ait faturalardan kaynaklı olduğu, davalı tarafından fatura edilen Sabit Kıymetler yapıldığı 2004-2007 tarihlerindeki ağırlıklı “Proje uygulaması, Otomasyon, elektrik vb” ekipmanlarla ilgili olup 2010 yılındaki faturada “… 85×120 cm” açıklamalı fatura olduğu, bu madde kapsamındaki “yatırımların taşınmaza değer katan nitelikte” olmadığından görüşün değişmediği, 30.07.2012 tarihli, 672248 nolu “Vade Farkı” açıklamalı 6.915,58 TL fatura, taraflar arasında Cari Hesap ilişkisi süresince Vade Farkı faturası düzenlendiği ve davacının da bu faturaları kayda alıp ödediği, davacı tarafın kayıtlarında ilgili faturanın yer alması gerektiği, davalı … tarafından paylaşılan vade farkı hesaplamasında davaya konu edilen vade farkı faturası için Cari hesaptan kaynaklı %25,23 Faiz oranından Vade farkına konu edildiğinin paylaşıldığı, 31.07.2012 tarihli, … nolu “Emlak Vergisi 2. Taksit” ödemesi 1.692.- TL fatura, Emlak vergisi ödemeleri Davalı … petrol tarafından yapılarak Davacı tarafa fatura edilmekte olduğu, 30.05.2012 tarihli 1.691,80 TL’lik faturanı Davacı tarafın kayıtlarında yer alması gerektiği, … tarafından paylaşılan ödeme dekontunun, davacı tarafından kayda alınması gerektiği, Davacının 30.07.2012 tarihli … nolu 3.428,48 TL olarak düzenlediği faturadan kaynaklı olarak … … A.Ş.’den İade LPG bedeli olan 3.428,48 TL alacaklı olduğu, Davacı tarafın, mevcut paylaşımlar ışığında Davalı … AŞ’den takip tarihi itibari ile (54.938,26-26.702,90=) 28.235,36 TL alacaklı olduğu, Sayın Mahkeme “İstasyon Söküm Bedeli” Faturasını Ticari hayatın Devamı için Ana Dağıtım Firmalarının yapmakla yükümlü olduğu faaliyet olarak değerlendirmeyip, sözleşmeye göre Akaryakıt Bayisinin Ödemesi gerektiğine karar verirse davacının bu dava özelinde 14.140,26 TL’a davalı yandan alacaklı olacağı, … …’dan Davacının Alacağının 3.424,93 TL olduğu, Davacının (54.938,26-26.702,90=) 28.235,36 TL’a … Petrolleri ve 3.424,93 TL … … firmalarından Alacağına istinaden Hesaplanan Faiz; … … A.Ş. açısından 2.005,46 TL olacağı, …. açısından 16.392,75 TL olacağı, Mahkemenin karar vermesine yardımcı olmak adına alternatif hesaplamaları kapsamında, Mahkeme söküm bedeli faturasını kabul etmesi durumunda davacının 14.140,26 TL’a davalı yandan alacağı olacağı, bu tutara Hesaplanan Faiz; … … A.Ş. açısından 2.005,46 TL olacağı, …. açısından 8.209,49 TL olacağı hususlarında görüş ve kanaat bildirilmiştir.
Dosya kapsamı değerlendirildiğinde; taraflar arasında bayilik sözleşmesi kapsamında ticari ilişkinin mevcut olduğu, bayilik ilişkisinin sona ermesinden sonra davalı şirket tarafından davalı bayisine karşı ….Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/909 Esas, 2015/1051 Karar sayılı dosyasından açılan davada kalıcı yatırım bedelleri ve peşin ivaz bedelinin sebepsiz zenginleşme kapsamında iadesinin talep olunduğu, davanın kısmen kabulüne karar verildiği ve kararın onandığı, davacı tarafça anılan mahkeme ilamı ve cari hesap alacağı gösterilerek icra takibi başlatıldığı, taraflar arasındaki uyuşmazlığın davalı şirket tarafından nakde çevrilen 70.000,00-TL bedelli teminat mektubundan kaynaklı olduğu, tarafların ticari defter ve kayıtları, Yargıtay 19.Hukuk Dairesinin 2016/17308 E., 2017/3726 K. Sayılı ilamı ile ….Asliye Ticaret Mahkemesinde yer alan tespitler hep beraber değerlendirildiğinde, davalının düzenlediği ve davacı kayıtlarında yer alan faturalardan, davalı tarafın yatırımlardan taşınmaza değer katan nitelikte olanlar varsa ve bayi sözleşmenin sona ermesinden sonra bu kalıcı ve taşınmaza ekstra değer katan yatırımları-tesisleri kullanarak faaliyetine devam ediyorsa; bayinin bu kullanımdan sağladığı kazanımın yatırımı yapan tarafından istenebileceği, sabit yatırımlardan bayilik sözleşmesinin faaliyete geçmesi için zorunlu olan, taraflar arasındaki sözleşmesel ilişkinin ifası için yapıldığı ve bu nedenle iade edilmesinin gerekmeyeceği, sayılan işlere ait faturaların ve taraflarca kabul gören vade farkı uygulamasına ait faturaların davacının cari hesabında ayrıştırılması neticesinde, davacının, ….’ den 28.235,36-TL, ı … … A.Ş.’ den 3.428,48-TL alacaklı olduğu anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne karar vermek gerekmiştir.
İİK 67/2 maddesinde “…borçlunun itirazının haksızlığına karar verilirse borçlu; takibinde haksız ve kötü niyetli görülürse alacaklı; diğer tarafın talebi üzerine iki tarafın durumuna, davanın ve hükmolunan şeyin tahammülüne göre, red veya hükmolunan meblağın yüzde yirmisinden aşağı olmamak üzere, uygun bir tazminatla mahkum edilir.” hükmü yer almakta olup, davalının itirazında haksız olduğu ve alacağın likit olduğu dikkate alınarak alacak miktarının %20’sine tekabül den icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, …. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında 3.428,48 TL, 28.235,36 TL asıl alacaklara ilişkin davalı itirazlarının iptali ile, takibin toplam 31.663,84 TL asıl alacak yönünden takip şartlarıyla devamına,
Fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
2-Kabul edilen dava değeri üzerinden taktiren %20 oranında hesaplanan 6.332,76 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Harçlar yasası uyarınca alınması gereken 2.162,95 TL karar harcından peşin alınan 162,41 TL’nin mahsubu ile geri kalan 2.000,54 TL bakiye harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydedilmesine,
4-Davacı tarafça başlangıçta yapılan 198,41 TL ilk masraf ile yargılama aşamasında yapılan 4.092,90 TL olmak üzere toplamı 4.291,31 TL yargılama giderinden davanın kabul ve ret oranına göre hesaplanan 3.367,71 TL yargılama gideri ve peşin yatan harç gideri 162,41 TL’nin toplamı olan 3.530,12 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
5-Davacı kendini vekille temsil ettirdiğinden lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereği 5.100,00 TL vekalet ücreti takdirine, bunun davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden lehine Asgari Ücret Tarifesi gereği 5.100,00 TL ücret takdirine, bunun davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
7-Karar kesinleşene kadar yapılacak yargılama giderlerinin davacı gider avansından karşılanmasına, karar kesinleştikten sonra bakiye gider avansının istek halinde davacıya iadesine,
Dair, HMK 345 maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten başlayarak iki hafta içinde HMK 342 maddesi gereğince düzenlenmiş dilekçe ile HMK 343 maddesi uyarınca mahkememize veya başka bir mahkemeye yapılacak başvuru ile HMK 341/1 maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olarak davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı verilen karar açıkça okunup anlatıldı.16/03/2022

Katip …
¸e-imzalıdır

Hakim …
¸e-imzalıdır