Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2017/246 Esas
KARAR NO:2021/435

DAVA:Garanti Sözleşmesi
DAVA TARİHİ:10/03/2017
KARAR TARİHİ:29/06/2021

Mahkememizde görülmekte olan Garanti Sözleşmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin meşru hamili olduğu … … … Şubesine ait 28/02/2017 tarihli, … hesap, … çek nolu ve 40.000,00-TL bedelli çekin kaybedildiğini ve çek iptali davası açıldığını, sonrasında çekin bulunduğunu ve cirolandığının tespit edildiğini, çekin meşru hamilinin müvekkili olduğunu, müvekkilinin söz konusu çek yönünden borçlu olmadığını ve cironun sahte olduğunu, bu çek ile birlikte başkaca bir çok çekin ve nakit 56.000,00-TL’nin müvekkilinin aracından çalındığını belirterek davanın kabulü ile müvekkilinin davaya konu çek yönünden davalıya borçlu olmadığının tespitine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir
CEVAP : Davalı … AŞ vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin kanunlar çerçevesinde kurulan bir şirket olduğunu fakat davacı tarafından hırsızlıkla itham edildiğini, müvekkili ile davalı ….Ltd.Şti.’nin çok defalar ticari işler yaptıklarını fakat daha önce bu şekilde bir davanın açılmadığını, müvekkilinin yükümlülüğünün sunulan çeklerin bir faturaya dayalı olup olmadığını araştırmakla sınırlı olduğunu, asıl meşru hamilin müvekkili olduğunu ve yazılı kanıtların bulunduğunu, davacının delil sunamadığını belirterek davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalı ….Ltd.Şti.vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ile … … …. arasında ticari ilişki gerçekleştiğini ve satılan ürünler karşılığı çekin alındığını, çekin tesliminden önce bankadan sorgulama yapıldığını ve çekin temiz çıktığını, müvekkilinin basiretli bir tacir olduğunu belirterek davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Diğer davalılar tarafından davaya cevap verilmemiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, kambiyo senedinden kaynaklanan çek istirdadı istemine ilişkindir.
Dava dilekçesi, cevap dilekçeleri ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir.
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin meşru hamili bulunduğu … … … şubesine ait, keşide yeri … olan, 28/02/2017 keşide tarihli, … hesap numaralı, … çek nolu, 40.000,00-TL bedelli çekin çalındığını ve bu kapsamda … 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/1120 sayılı dosyasında çek iptali davası açtıklarını, daha sonra çekin davalı … AŞ’nin elinde olduğunun öğrenildiğini, bunun üzerine istirdat davası açtıklarını, çekin müvekkilinin arabasından çalındığını ve … – …’den alındığını, çalınma sonrasında … Polis Merkezine gidildiğini ve tutanak tutulduğunu, … Cumhuriyet Başsavcılığının …/… Esas sayılı soruşturma sayılı dosyasından konuya ilişkin soruşturma açıldığını, çalınan diğer çeklere ilişkin olarak çek iptali davaları açıldığını, mahkemece çeklerin iptaline karar verildiğini belirterek dava konusu çeke ilişkin olarak ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
Mahkememiz 24/03/2017 tarihli ara karar ile; davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin kabulü ile dava konusu çeklere ilişkin olarak İİK 72/3.maddesi gereğince asıl alacağın %15’i oranında teminatın mahkeme veznesine depo edilmesi ya da kesin ve süresiz şartlı teminat mektubunun mahkememiz dosyasına sunulması halinde, taraflar arasında geçerli olmak üzere … 11. İcra Dairesinin …/… Esas sayılı icra dosyasındaki paranın tedbiren alacaklısına ödenmemesi için ihtiyati tedbir konulmasına dair karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizin 13.06.2019 tarihli duruşmasında verilen ara kararı ile; ” Tarafların iddia ve itirazları, dosya kapsamına ibraz edilen deliller, celp edilen kayıt ve belgeler incelenerek, davacı şirket ile davalıların kayıtlarında dava konusu çekin kayıtlarda yer alıp almadığı, hangi ticari ilişki kapsamında alındığı, davalı … A.Ş. tarafından çekin 6361 sayılı yasa hükümlerine göre gerekli kayıtların tevsiki ile teslim alınıp alınmadığı hususlarında 05.07.2019 günü saat 14:00’de inceleme yapılarak rapor alınmasına ” karar verilerek dosya bankacı bilirkişiye tevdi edilmiş olup, sunulan 01/10/2019 teslim tarihli raporda özetle;
Tarafların Ticari Defter Ve Kayıtları Aşağıda (A), (B) VE (C) Bentleri Altında İncelenmiştir.
A-DAVACININ TİCARİ DEFTER VE TASDİKLERİ:
Davacı vekili 05.07.2019 günü saat: 14:00 duruşma salonunda yapılan inceleme sırasında 1 adet CD ve 2 adet flaşbellek içerisinde bilgiler sunduğunu şifahen beyan edip, bahse konu CD ve Flaşbelek dosya içeriğine alınmıştır.
-Sözkonusu CD rapor tanzimi sırasında bilgisayar sistemi içinde açılıp içeriği tetkik edildiğinde, kayıp ve çalıntı olduğu iddia edilen bir kısım çeklerle ilgili olarak faktöring şirketleri ile yapılan elektronik posta yazışmalarının mevcut olduğu görülmüştür.
-Kırmızı renkli flaşbellek rapor tanzimi sırasında bilgisayar sistemi içinde açılıp içeriği tetkik edildiğinde, kayıp ve çalıntı olduğu iddia edilen bir kısım çeklerle ilgili olarak faktöring şirketleri ile yapılan elektronik posta yazışmalarının mevcut olduğu görülmüştür.
-Gri renkli flaşbellek rapor yazımı sırasında bilgisayar sistemi içinde içeriği açılıp tetkik edilmek istenilmiş ise de, tüm çabalara rağmen içeriğini açıp görüntülemek mümkün olamamıştır. Dolayısıyla işbu flaşbellek içinde hangi bilgilerin yer aldığı tespit edilememiştir.
Envanter Defteri: Davalı inceleme günü fiziki olarak envanter defteri ve tasdik belgesini sunmuştur. Buna göre davacının 2016 yılı Envanter defteri … 2.Noterliğinin 29.12.2015 tarih ve … yevmiye no.lu kaydı ile AÇILIŞ tasdiki yaptırılmıştır.
Yevmiye ve Kebir Defteri: Davacı vekili inceleme günü Yevmiye ve Kebir Defteri tasdik bilgilerini flaşbellek içinde sunmuş olduğunu şifahi olarak ifade etmiştir. ANCAK, yukarıda da belirtildiği üzere sözkonusu flaşbellek açılıp içeriği görüntülenemediği için yevmiye ve kebir defteri tasdik bilgileri tespit edilememiştir.
Cari hesap: Davacı fiziki olarak herhangi bir cari hesap ekstresi sunmamıştır. Muhtemelen içeriği açılamayan flaşbellek ortamında bir cari hesap ekstresinin de bulunması kuvvetle muhtemeldir.
Davacı vekili 16.03.2018 tarihli dilekçesi ekinde, dava konusu çekteki ara cirantalardan … -… ile davacı firma arasındaki ilişkiyi gösteren 15.11.2016-14.12.2016 dönemini kapsayan cari hesap ekstresi, 22.11.2016 tarih, … seri no.lu 104.434,51 TL’lık e-fatura ile 29.11.2016 tarih ve … no.lu tahsilat makbuzu ile … firmasından 4 adet çekin teslim alındığı ve bu çeklerin toplam tutarının 87.311,28 TL olduğu görülmektedir. Ayrıca dava konusu çek bu çekler arasında bulunmamaktadır.
Bir üstte belirtilen cari hesap ekstresi, fatura ve tahsilat makbuzu hep birlikte değerlendirildiğinde, davacı ile dava dışı ara ciranta … -… şahıs firması arasında bir ticari ilişki olduğunu göstermektedir. Dava konusu çekte her ne kadar davacının hamil sıfatıyla bir ciranta imzası bulunmamakta ise de, … firmasıyla olan ticari ilişki gözönüne alındığında, davacıyla dava konusu çek arasında dolaylı olarak bir organik bağ kurulmasının kanımca mümkün olabileceği düşünülmektedir.
B-) DAVALI FAKTORİNG ŞİRKETİNİN TİCARİ DEFTER ve TASDİKLERİ:
Defterin Nevi A.Tasdik Tarihi / No. Tasdik Makamı Kapanış tasdiki
2016 Yevmiye 01.01.2016/… GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 31.12.2016/… …
2016 Kebir 01.01.2016/… GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 31.12.2016/… …
2016 Envanter 16.12.2015/… … 7.Noteri
6102 Sayılı TTK.m.64 ve VUK… gereğince mecburi olan yukarıda tabloda belirtilen 2016 yılı ticari defterlerinin tutulduğu, işbu defterlerden 2016 yılı Yevmiye ve Kebir defterinin Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 1 Sıra no.lu elektronik defter tebliği gereğince elektronik ortamda e-defter olarak tutulduğu, 1 sıra no.lu e-defter tebliği gereğince Ocak ayı beratlarının açılış tasdiki, Aralık ayı beratlarının kapanış tasdiki yerine geçtiği, Ocak ve Aralık ayı beratlarının süresinde alındığı, Yevmiye ve kebir defterlerinin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, Takdiri sayın mahkemeye ait olmak üzere ticari defterler ve kayıtların davalı faktöring şirketi lehine delil niteliğine haiz olduğu kanaati edinildigi. (HMK 222 m. TTK 64/3 m/mülga TTK 85 m.)
C-) … ŞİRKETİ İLE … … İNŞ. ŞİRKETİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ:
Yılı Defterler T.Türü Noter Tarih Yevmiye
2016 Yevmiye Açılış … 11.Noteri 22.12.2015 …
2016 Yevmiye Kapanış … 11.Noteri 07.06.2017 …
2016 Defteri Kebir Açılış … 11.Noteri 22.12.2015 …
2016 Envanter ibraz edilmedi
2016 yılı Yevmiye ve Kebir Defterleri ibraz edilmiş olup, inceleme sonuçları yukarıda tabloda arz edildiği gibidir.
2016 yılı Yevmiye ve Kebir defterlerinin sayfa numaralarının teselsül ettiği ve her sayfaya Noter tarafından tek, tek mühür basılarak usulüne uygun olarak AÇILIŞ tasdiklerinin yaptırıldığı (TTK 64. m. / mülga T.T.K.66-69 m.)
2016 yılı Yevmiye Defterinin KAPANIŞ tasdikinin yaptırılmış olduğu, (TTK 64. m. / mülga T.T.K.70-72 m.)
Yevmiye ve kebir defterinin birbirini teyit edebilir nitelikte usulüne uygun olarak tutulmuş oldukları görülmüştür.
2016 yılı Envanter defteri İBRAZ EDİLMEMİŞTİR. Takdiri sayın mahkemeye aittir.
Bu durumda; İbraz edilen defter ve kayıtların sahibi davalı ” … …
İnş…Ltd.Şti.” lehine delil vasfına haiz olup olmadığı sayın mahkemenin takdirleri
dahilinde kalmaktadır(HMK 222 m./ TTK’nun 64 m. / Mülga TTK. 85.m)
Dava Konusu Çek ve Temlik Edilen Faturaların Kaydı: Davalı … … inş. Şirketince TEMLİK EDİLEN … seri no.lu 21.590,00 TL’lık ve 810707 seri no.lu 19.424,99 TL’lık iki adet fatura bedeli 120 no.lu ALICILAR hesabında … no.lu yevmiye maddesi altında kayıtlı oldukları görülmektedir. Hatta bahse konu faturaların muhatabı … Firmasından 2017 yılına devreden 1.014,99 TL daha alacak bulunduğu gözükmektedir. Diğer yandan dava konusu çek bedeli 40.000,00 TL’de … no.lu Alınan Çekler hesabında 20.12.2016 tarihinde … yevmiye maddesi altında kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
Özetle, dava konusu çek ve bu çeklerin verilme/alınma nedenini teşkil eden 2 adet temlik edilen fatura bedeli davalı … … İnş. şirketinin ticari defterlerinde usulüne uygun olarak KAYITLIDIR.
D-)Davalı faktorig Şirketinin yapmış olduğu faktoring İşlemlerinin irdelenmesi:
1-Faktoring Sözleşmesi: Davalı faktoring şirketi ile Diğer davalı … … …San.ve Tic. Ltd.Şti. arasında 05.01.2016 tarih ve …. Sayılı 300.000,00TL’lık Faktoring Sözleşmesi imzalanmıştır.
AYRICA, işbu sözleşmeyi …’ında 300.000,00 TL kefalet limiti kapsamında ” müteselsil kefil” sıfatıyla imzalamış oldukları görülmektedir.
2-Yapılan İstihbarat: Davalı faktoring şirketi vekilince inceleme sırasında CD ortamında sunulan bilgiye göre, dava konusu 40.000,00 TL’lık çekin lehtar cirantası konumunda bulunan …A.Ş. firması yetkilisi … Bey ile 12.12.2016 tarihinde … no.lu sabit telefonla yapılan görüşme sonucunda ” hizmet alınıp alınmadığı ve çek bilgilerine İlişkin ” İstihbarat yapılmış olduğu ve verilen cevapta sorulan soruların tamamına olumlu yönde yanıt verilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Kısaca dava konusu çek hakkında ve verilen/alınan hizmet konusunda çek lehtarı firma yetkilisi olumlu istihbarat vermiş olduğu görülmektedir.
3-Temlik Alınan Faturanın İncelenmesi:
Fatura tarihi: Fatura No: Fatura Muhatabı : Fatura Bedeli: 29.11.2016 810707 … Ltd.Şti. 19.424,99 29.11.2016 … … Ltd.Şti. 21.590,00 TOPLAM TEMLİK ALİNAN FATURA BEDELİ……….: 41.014,99 TL’dır.
Yukarıda belirtilen 2 adet ” AÇIK ” fatura bedeli davalı faktoring şirketine temlik edilmiş olduğu görülmüştür.
Fatura Aslı ve Sahteliği Yönünden: Normal koşullarda satıcılar tarafından düzenlenen faturanın ilk orijinal nüshası alıcıya verilmektedir. Satıcının elinde/nezdinde 2. ve 3. nüsha suretleri kalmaktadır. Yukarıda tanımı yapılan faktöring işlemine konu edilen faturaların birer nüshaları dosyaya sunulmuştur. Sözkonusu faturaları tanzim eden davalı şirketin (… …) kendi ticari defterlerinde kayıtlıdır. Sahte bir faturanın ticari defter kayıtlarına alınıp üstüne bir de hem KDV ve hem de kurumlar vergisi ödenmesi olağan hayat tecrübelerine aykırıdır. Bu bakımdan mal satıcısı-faktoring müşterisi sözkonusu faturaları kendi ticari defter ve kayıtlarına almış olması karşısında, anılan temlik işlemine konu faturaların sahteliğinden kanımca söz edilemeyeceği düşünülmektedir. Dolayısıyla bahse konu faturaların görünüş itibariyle iğfal kabiliyetlerinin bulunduğu da değerlendirilmektedir.
4- Alacak Bildirim Formları:
4.1-Temlik edilen faturaya konu malların teslim edildiği ve/veya hizmetin ifa edildiğine ilişkin davalı … … firmasınca Alacak Bildirim Formu imzalanmış olduğu, anılan 12.12.2016 tarihli bildirim formu ile fatura bilgileri ve dava konusu çek bilgileri bir kez daha teyit edilmiş olup, iştira edilen/ön ödemeye tabi tutulacak 40.000,00 TL BRÜT çek/varlık tutarından faizi, komisyon ve BSMV tenzil edildikten sonra kalan 37.821,25 TL’lık net tutarın satıcıya/davalı … … firmasına ödenmesi talimatının verilmiş olduğu,
4.2-Çek Tevdii Bordrosu:
Muhatap Banka: Şubesi_: Keşide Tar. Çek No : Keşideci_: Meblağ:
… … .Şb. 28.02.2017 … … … . 40.000.00 TOPLAM ÇEK TUTARI…………………..: 40.000,00
Yukarıda dökümü yapılan dava konusu 1 adet çek davalı faktöring şirketine çek tevdii bordrosu ile teslim edilmiştir. Başka bir deyişle davalı … … firması (faktöring müşterisi) tarafından 1 adet çekin faktöring şirketine devir ve temlik cirosuyla tevdii edilmiş olduğu görülmüştür.
Yukarıda belirtildiği gibi 40.000,00 TL’lık çekle 12.12.2016 tarihinde faktöring işlemi gerçekleştirilmiştir.
4.3-Çeklerin Ciro Silsilesinin İrdelenmesi:
Yukarıda 4.2 bentte belirtilen dava konusu çekte tam bir muntazam ciro teselsülünün bulunduğu, yani cirolarda bir kopukluğun bulunmadığı ve düzgün bir ciro silsilesinin takip ettiği görülmektedir.(TTK 710 m. ve 790 m. / mülga TTK 622 m) Dava konusu çekte muntazam bir ciro silsilesinin bulunması nedeniyle davalı faktöring şirketinin yetkili meşru hamil olduğu kuşkusuzdur.
4.4-Cari Hesap Ekstresi.
Davalı faktöring şirketinin cari hesap kayıtlarına göre, dava konusu çek bedeli 40.000,00 TL’lık çekin ön ödeme iştira bedeli, alınan faiz, hizmet komisyonu ve %5 gider vergisi (BSMV) müşteri/davalı … … ekstresinde tek tek kayıtlıdır.
4.5-Havale/ödeme Talimatı: Davalı … … firmasının 12.12.2016 tarihli talimatı ile dava konusu çekin 37.821,25 TL tutarındaki iştira edilen Ön Ödeme finansman bedelinin … ve … Bankası …Şubesi nezdindeki ……-… no.lu hesabına havale/EFT yoluyla gönderilmesi talimatı vermiştir.
4.6- Banka Ödeme Dekontu: Ön ödeme iştira bedelinin … ve … … A.Ş. nezdindeki davalı … … şirketi hesabına gönderildiğine dair dekont her ne kadar sunulmamış ise de, davalı faktöring şirketi kayıtlarına göre ön ödeme iştira bedeli davalı şirket hesabına gönderilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Davalı faktöring şirketinin yapmış olduğu faktöring işlemlerine konu işlem bedelleri (faktöring tutarı, faiz, komisyon ve BSMV, çek, temlik alınan fatura) ticari defterlerine usulüne uygun olarak kaydedilmiş olduğu görülmüştür.
Davalı faktöring şirketinin yapmış olduğu faktöring işlemi genel hatlarıyla yukarıda açıklandığı gibidir. Bahse konu işlemlerin faktöring mevzuatına uygun olarak tekemmül ettirilmiş olduğu kanaatine varılmıştır. {6361 sayılı yasanın 9. Ve 38 m)
DAVACININ DİĞER İDDİALARININ İRDELENMESİ:
1-Davacı vekili dava konu çek ve daha başka müşteri çeklerinin şirket yetkilisi tarafından arabadan çalındığını beyan etmiştir. Polis merkezinde şirket yetkilisinin ifadesinin alındığını ve çekleri çalanlardan şikayetçi olunduğu beyan edilmiştir. Ayrıca … CBS suç duyusunda bulunulduğu da beyan edilmiştir. Ayrıca elektronik posta yoluyla banka ve finans kurumlarına da (Faktöring şirketleri dahil) bildirildiği belirtilmektedir.
… 2.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2016/… E. sayılı dosyası üzerinden çekler hakkında ödemeden men yasağı kararı verilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Davacı yukarıda belirtilen işlemlerin hangi tarihte yapıldığını AÇIKÇA belirtmediği için, faktöring işlem tarihi ile yukarıda alınan aksiyon tarihleri karşılaştırılamamıştır.
Yukarıda belirtilen eksiklikler nedeniyle tarihsel kronoloji dahilinde bir değerlendirme yapılmak mümkün olamamıştır.
2-Davah Faktöring Şirketinin Yetkili Hamil Olup Olmadığının İrdelenmesi:
Yukarıda (D/4.3) bendi altında irdelendiği gibi, dava konusu çekte tam bir muntazam ciro silsilesinin bulunduğu ve cirolarda bir kopukluğun bulunmadığı görülmüştür. Bu durumda davalı faktöring şirketinin dava konusu çekte yetkili meşru hamil olduğu rahatlıkla ifade edilebilir.
İmza Ekspertiz Raporu: Ciroların sahteliğine ilişkin bir kriminal imza incelemesi de mevcut olmadığına göre, lehtar ciranta ve diğer ara ciranta imzalarının sahteliğinden mevcut delil durumuna göre söz edilemeyeceği düşünülmektedir.
Bir an için ara cirantalardan birisinin imzasının sahte olduğunun tespit edilmesi halinde, sadece o ciranta yönünden sonuç doğurabileceği ve diğer cirantaların sıhhatini etkilemeyeceği düşünülmektedir.
Lehtar ciranta, … A.Ş.; diğer ara cirantalar sırayla …-…; …-…; … …San. Ltd.Şti.; … … İnş….Ltd.Şti ve davalı faktöring şirketinin ciroları bulunmaktadır. Yetkili çek hamili (… A.Ş) kendisinden önceki cirantaların cirolarının sıhhatini araştırmakla yükümlü değildir. Sadece cirolar arasında düzenli bir teselsülün bulunup bulunmadığını incelemekle yükümlüdür. Cirolar arasında herhangi bir kopukluğun bulunmadığı nazara alındığında, davalı faktöring şirketinin yetkili meşru hamil olduğu kanısına varılmıştır. (TTK 710 m)
V-l SONUÇ ve KANAAT:
Detayları yukarıda verilen inceleme ve hesaplamalar sonucunda, takdiri tamamen sayın Mahkemeye ait olmak üzere;
Davalı faktoring şirketi, çekteki temel İlişkinin dışında kalmış olması nedeniyle, keşideci, lehtar ciranta ve ara ciranta arasındaki ilişkileri takip ve koordine etme yükümlülüğü bulunmadığı düşünülmektedir.
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring Şirketleri ve Finansman Şirketleri Kanunun 9. maddesinin ç-2 fıkrası ile BDDK-Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumunun uygulamaya yönelik 08.07.2010 tarih ve 134-2 sayılı GENELGE’sinin (g) fıkrasının 2. bendi uyarınca faturanın sahteliğini araştırma ve tespiti görevi davalı faktöring şirketine verilmiştir. Tüm bu saiklerden hareket edilerek temlik alınan faturaların mevcut delil durumuna göre gerçekliği (sahte olup olmadığı) tarafların ticari defter ve kayıtlarına göre davalı faktöring şirketince ispatlanmış sayıldığı nazara alınarak, başta yeni TTK’nun 687. 710. 790 ve 792 m. hükmü ile yukarıda belirtilen yerleşik Yargıtay Kararları uyarınca dava konusu çeki davalı faktöring şirketinin geri verme ya da istirdat yükümlülüğünün bulunmadığı, ÇÜNKÜ; çekteki ciro imzalarından birisinin sahte olması halinde bile, ciro zincirinde kopukluk olduğu anlamını taşımayacağı düşünülmektedir. Bu nedenle davalı faktoring şirketinin yetkili meşru hamil olduğu yönünde sonuç ve kanaat bildirildiği anlaşılmıştır.
Davacı vekilinin rapora karşı beyan ve itirazları doğrultusunda defter ve kayıtları da incelenmek suretiyle ek rapor tanzimi için yeniden bilirkişiye tevdi edilmiş sunulan 17/07/2020 tarihli ek raporda özetle;
H-)DAVACl BEYAN VE İTİRAZLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ
1-Davacı yanın ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi için, davacı vekili sayın Av. …-… ile … no.lu cep telefonu kanalıyla İletişim kurulmuştur. Yapılan görüşme sonucunda 06.07.2020 /”Günü davacının ticari defler ve kayıtlarının saat 12:00’de incelenmesi için ibraz edileceği kararlaştırılmıştır. ANCAK, davacı 06.07.2020 günü ticari defter ve kayıtlarını İBRAZ ETMEDİĞİ gibi 2. Kez iletişimde kurmamıştır. Belirtilen nedenlerle davacının ticari defter ve kayıtları incelenememiştir. Takdiri sayın mahkemeye aittir.
2- Ara ciranta … …. Ür.lnş.San. ve Tic. Ltd.Şti. ticari defter ve kayıtlarını İBRAZ ETMEDİĞİ için incelenememiştir. Haliyle ibraz edilen ticari defter ve kayıtlarla sınırlı olarak inceleme ve değerlendirmek yapılmıştır.
Davacı, faktöring işlemine tabi tutulan ve incelenen 2 adet faturanın gerçek faktöring işlemine art olan faturalar olmadığını iddia etmiştir. Kök raporda mevcut delil durumu nazara alınarak, özellikle … firması ile davalı faktöring şirketi ticari defter ve kayıtlarında yer alan 2 adet fatura incelemeye tabi tutulmuştur Mevcut delil durumuna göre davacı iddiaları irdelenememiştir.
Detayları yukarıda verilen inceleme ve hesaplamalar sonucunda, takdiri tamamen sayın Mahkemeye ait olmak üzere;
Davacı yanın ticari defter ve kayıtları kararlaştırılan 06.07.2020 günü İBRAZ EDİLMEDİĞİ için, inceleme yapılamamıştır. Takdiri sayın mahkemeye aittir. Öte yandan kök rapordaki tespitlerin akdi yönünde yeni bir somut delilde sunulmamış olduğu için, kök raporda bir revizyon yapılamamıştır. Belirtilen nedenlerle kök rapordaki görüş ve kanaatimle aynen bağlı olunduğu yönünde sonuç ve kanaat bildirildiği anlaşılmıştır.
Ek raporun tanzimi sırasında davacı taraf defter ve kayıtları incelenemediğinden mahkememizce defter ve kayıtların incelenmesi suretiyle ek rapor tanzimi için dosya bilirkişiye tevdi edilmiş olup, sunulan 18/01/2021 tarihli 2. ek raporda özetle;
1)Davacı Şirketin Ticari Defter Tasdikleri
Defterin Nevi A.Tasdik Tarihi / No. Tasdik Makamı Kapanış tasdiki
2016 Yevmiye 01.01.2016/… GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 31.12.2016/… …
2016 Kebir 01.01.2016/.. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI 31.12.2016/… …
2016 Envanter 09.12.2015/… … 2.Noteri
6102 Sayılı TTK.m.64 ve VUK.182 gereğince mecburi olan yukarıda tabloda belirtilen 2016 yılı ticari defterlerinin tutulduğu, işbu defterlerden 2016 yılı Yevmiye ve Kebir defterinin Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 1 Sıra no.lu elektronik defter tebliği gereğince elektronik ortamda e-defter olarak tutulduğu, 1 sıra no.lu e-defter tebliği gereğince Ocak ayı beratlarının açılış tasdiki, Aralık ayı beratlarının kapanış tasdiki yerine geçtiği, Ocak ve Aralık ayı beratlarının süresinde alındığı, Yevmiye ve kebir defterlerinin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, Takdiri sayın mahkemeye ait olmak üzere ticari defterler ve kayıtların davacı şirketi lehine delil niteliğine haiz olduğu kanaati edinildigi. (HMK 222 m. TTK 64/3 m/mülga TTK 85 m.)
2)Davalının İbraz ettiği faturaların ticari defter kaydı
Tarih Fatura No Tanzim eden Fat.muhatabı Fatura bedeli Yevmiye Kayıt No
29.11.2016 312 … … Ltd.Şti … … Pazar 120.030,17 387
02.12.2016 318 … … Ltd.Sti. … 58.136,86 439
TOPLAM 178.167,03
Davacı, dava dışı … firmasına bir üstte tabloda belirtildiği gibi 2 adet fatura mukabilinde toplam 178.167,03 TL’lık mal satmıştır.
3)… … Pazan-…’den alınan çekler
Davacı, tanzim ettiği 03.12.2016 tarih ve … no.lu tahsilat makbuzu ile 6 adet toplam tutarı 164.014,00 TL’lık çeki dava dışı … firmasından teslim almıştır. Bahse konu bu çeklerin arasında dava konusu … … Şubesine ait … seri no.lu çekte bulunmaktadır. Davacı, dava dışı … firması ile aralarında olan ticari ilişkiden dolayı toplam tutarı 164.014,00 TL’lık çeki yukarıda (2.) bent altında belirtilen mal bedeline karşılık teslim almış olduğunu beyan etmektedir. Ticari defter kayıtları ile belgeler bu ilişkinin mevcut olduğunu teyit etmektedir.
4)Davacının, dava konusu çekte ciranta imzasının olup olmadığı,
Dava dışı lehtar ciranta (… A.Ş), ara ciranta (…) ve devamında ticari ilişki iddiası/ silsilesi nazara alındığında (3.) sıradaki cironun davacıya ait olması gerekirken, bu ciro fıziken mevcut değildir. Diğer yandan davalı ciranta ve hamil Faktoring müşterisi … … firmasının ticari defterlerinde hem temlik edilen faturalar ve hem de dava konusu çek usulüne uygun olarak kayıtlıdır.
Davalı faktöring müşterisi … … firması ile faktöring şirketi temel ilişkinin tamamen dışında kalmaktadır. Dolayısıyla bahse konu bu 2 firma kendilerinden önceki cirantalar arasındaki ilişkileri bilmeleri mümkün olmadığı gibi, tersine ciro silsilesi içindeki bu ilişkileri meri mevzuat uyarınca tetkik etmek gibi bir yükümlülükleri de bulunmamaktadır. Diğer yandan faktöring şirketinin yapmış olduğu faktöring işlemleri kanımca 6361 sayılı finansal şirketler kanuna uygun olarak tekemmül ettirilmiş olduğu kanaati edinilmiştir.
Detayları yukarıda verilen inceleme ve hesaplamalar sonucunda, takdiri tamamen sayın Mahkemeye ait olmak üzere;
Davalı faktoring şirketi, çekteki temel ilişkinin dışında kalmış olması nedeniyle, keşideci, lehtar ciranta ve ara cirantalar arasındaki ilişkileri takip ve koordine etme yükümlülüğü bulunmadığı düşünülmektedir, öte yandan davacı ile çekleri davacıya mal karşılığında tevdii eden firma (…) arasındaki ticari ilişkinin varlığı ispatlanmıştır. Ancak, davacının çekte ara ciranta sıfatıyla cirosu bulunmadığı gibi, bir an için bulunduğu düşünüldüğünde yetkili hamil konumundaki faktöring şirketine gelinceye kadar daha arada (3) adet ara ciranta bulunmaktadır. Bu koşullar altında faktöring işleminin kanımca mevzuata uygun olduğu da gözönüne alındığında, konunun hukuki yönden değerlendirilmesi sayın mahkemeye ait olduğu, sonuç ve kanaatinin bildirildiği anlaşılmıştır.
Bu kapsamda dava dosyasının mahkememizce incelenmesi ve değerlendirilmesi neticesinde; dava, davacı tarafın davaya konu çekin meşru hamili olduğu, ve çekin rızası hilafına elinden çıktığı, davalıların çeki iktisapta kötü niyetli oldukları, çek üzerindeki ciroların sahte olduğu iddialarına dayalı çek istirdadı istemine ilişkindir.
Davaya konu çekin incelenmesi neticesinde ise; … … … Şubesine ait 28/02/2017 tarihli, … hesap, … çek nolu ve 40.000,00-TL bedelli çekte dava dışı lehtar ciranta … A.Ş.; diğer ara cirantalar sırayla dava dışı …-…; davalı …-…; davalı … …San. Ltd.Şti.; davalı … … İnş….Ltd.Şti ve davalı faktöring şirketinin ciroları bulunmaktadır. Çekin süresi içinde davalı faktoring şirketi tarafından bankaya ibrazında … 2. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen tedbir kararı nedeniyle işlem yapılamadığına dair şerhin bulunduğu görülmüştür.
Çek istirdadı istemi ile açılan bu davada davacının, davaya konu çekte cirosunun bulunmaması sebebiyle öncelikle çekin meşru hamili olduğunu ardından çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve çeki elinde bulunduran davalının kötüniyetli ve iktisapta ağır kusurlu olduğunu ispat etmesi gerekir. Bu kapsamda dava konusu çekin ciro silsilesinin görünüşte düzgün olduğu, ciro silsilesinde kopukluk bulunmadığı, davalıların çeki iktisapta kötü niyetli ve ağır kusurlu olduğunun ispatı bakımından ise davacının kendisinden çeki ticari ilişki kapsamında aldığını iddia ettiği dava dışı … ile aralarında ticari ilişki bulunduğu, çekteki ciroların sahte olduğu, çekin çalındığı dışında başkaca bir iddia ileri sürülmediği, davacı ile dava dışı … arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığının tespiti, ayrıca davaya konu çekin davalı faktoring şirketi tarafından faktoring mevzuatına uygun olarak devir alınıp alınmadığı yönünde bankacı bilirkişiden bir kök iki ek rapor alınmış olup, 2. Ek raporda davacı ile dava dışı … arasında ticari ilişki bulunduğu, davaya konu çekin alacaklısı davalı … tarafından faktoring kurallarına uygun olarak iktisap edilip edilmediği hususunda bilirkişi raporunda ise özetle; davaya konu çekin fatura ile tevsik edildiği, faktoring kurallarına uygun olarak iktisap edildiğinin bildirildiği, söz konusu bilirkişi raporları dosya kapsamına göre denetime elverişli bulunmuş olup, raporda davacının dava dışı ciranta … ile aralarında ticari ilişkinin varlığı tespit edilmiş ise de; bilindiği gibi taraflar arasında ticari ilişki bulunup bulunmadığı hususunun tek başına çekte cirosu dahi bulunmayan davacının çekin meşru hamili olduğunu, çekin rızası hilafına elinden çıktığı ve davalıların çeki kötüniyetle iktisap ettiklerini ispata elverişli olmayacağı kuşkusuzdur.
6102 sayılı TTK.’nın 790. Maddesi uyarınca, “ Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır”.
Yine TTK.’nın 792. Maddesi uyarınca, “Çek herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek sözkonusu olup da hamil hakkını 790. maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür” .
Yargıtay’ın bir çok yerleşik içtihatında ” Poliçe, borçlanmaya ehil olmayan kimselerinin imzasını, sahte imzaları, şahısları bağlamayan imzalan taşırsa, diğer imzaların sıhhatine bu nedenle halel gelmez.”; denilmiştir.
Davalı faktoring şirketi yetkili hamil sıfatıyla, ciro silsilesi içinde kendisinden önceki ara cirantanın faturalardan doğan alacağını devir ve temlik etmiş olup, bunun geri ödemesi içinde dava konusu çeki munzam teminat olarak devir ve temlik almıştır. Davalı faktoring şirketinin işlemlerinde genel hatlarıyla bir eksiklik tespit edilememiştir. Başka bir deyişle davalı faktoring şirketi keşideciden başlayıp tüm cirantalar arasındaki ticari ilişkiyi tek, tek irdeleme gibi bir yükümlülüğünün bulunmadığı, şayet böyle bir yükümlülük yüklenecek olursa bunun kambiyo senetlerinin dolaşımına büyük çapta zarar verebileceği gibi, kambiyo senetlerine olan güveni de ortadan kaldırabileceği bilinen bir durumdur. Dolayısıyla, davalı faktoring şirketinin davaya konu çeki iktisapta kötü niyeli olduğu yönünde somut bir delil sunulmak suretiyle davalı faktoring şirketinin iyi niyetli hamil olmadığı da ispatlanamamıştır.
Yukarıda da ayrıntılı olarak izah edildiği üzere kambiyo senetlerinin sebepten mücerret özelliği dikkate alındığında davacı tarafça ispat külfetinin yerine getirilmediği anlaşılmakla davanın reddine, davacının ihtiyati tedbir talebi kabul edilip infaz edildiğinden İİK’nun 72/4 maddesi uyarınca çek bedeli olan 40.000,00 TL’nin % 20’si oranındaki 8.000,00 TL tazminatın davacıdan alınıp çeki ibraz eden alacaklı davalı … A.Ş.’ye verilmesine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak izah edildiği üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Yargılama sırasında dava konusu çek hakkında ihtiyati tedbir kararı verildiğinden çek bedeli olan 40.000,00 TL’nin %20’si oranında hesap olunan 8.000,00 TL tazminatın davacıdan alınarak davalı takip alacaklısı … A.Ş’ye verilmesine,
3-Alınması gerekli 59,30-TL karar ve ilam harcının peşin yatırılan 683,10-TL peşin harçtan mahsubu ile geriye kalan 623,80-TL harcın karar kesinleştiğinde istek halinde davacı tarafa iadesine,
4-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı …. Ltd. Şti. tarafından yapılan 94,90-TL yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Kalan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
7-Davalılar … A.Ş. ve … Ltd. Şti. vekil ile temsil olunduğundan, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap ve taktir olunan 6.000,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalılar … A.Ş. ve … Ltd. Şti.’ne verilmesine,
Dair, davacı vekili, davalı … vekili ve davalı … vekilinin yüzlerine karşı, diğer davalıların yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.29/06/2021

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)