Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2015/1145 Esas
KARAR NO : 2019/418
DAVA : Alacak (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ: 17/11/2015
KARAR TARİHİ: 07/05/2019
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında müvekkiline ait akaryakıtın dağıtımı için istasyon kurulması ve işletilmesine ilişkin bayilik sözleşmesi yapıldığını ve anlaşma uyarınca bayiide kullanılmak üzere müvekkili tarafından bir kısım malların ariyet olarak verildiğini ve ariyet sözleşmesi imzalandığını, sözleşmeye konu malların davalıya sağlam ve çalışır vaziyette teslim edildiğini, davalı tarafça müvekkiline ihtarname gönderilerek bayilik sözleşmesinin tek taraflı olarak süresinden önce feshedildiğini, bunun üzerine müvekkili tarafından verilen ariyetin hasarsız olarak iadesine ilişkin ihtarname gönderildiğini, bu malların iade edilmediğini, imzalanan sözleşme uyarınca bahsi geçen malların ihtardan itibaren 15 gün içerisinde tesliminin gerektiğini, aksi halde geciken her gün için 2.000,00-USD cezai şart ödeneceğinin kararlaştırıldığını belirterek davanın kabulü ile ilk aşamada 50.000,00-USD cezai şart alacağının davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında imzalanan sözleşme gereklerinin müvekkili tarafından eksiksiz olarak yerine getirildiğini, davacıdan kaynaklanan sebeplerden ötürü sözleşmenin müvekkili tarafından tek taraflı feshedildiğini ve ariyetlerin iadesi için davacı taraf ile görüşülmesine rağmen sonuç alınamadığını, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin genel işlem koşulu niteliğinde olduğunu ve bu tip sözleşmelerin taraflar arasında ekonomik açıdan güçlü olan tarafça hazırlandığını ve diğer tarafı güç duruma soktuğunu, bu nedenle bu tür sözleşmelerin kanun gereği yok sayıldığını, tarafları zor duruma sokan sözleşmelerin etik olmadığını belirterek davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir.
Dava, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesi kapsamında davalıya teslim edilen ariyetlerin sözleşmenin sona ermesi nedeniyle iadesi istemine ilişkindir.
Taraflar arasında … Mevkii, 20 pafta, 2021 ada, 1 parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde yer alan akaryakıt istasyonunu işletilmesi yönünde bayilik ve ariyet sözleşmesi imzalandığı, 20/09/2011 tarihli ariyet sözleşmesi ile davalıya ariyet konusu malzemelerin teslim edildiği, sözleşmenin 1.maddesinde ariyet alanın kendisine ariyet olarak teslim edilen malzemelerin muhafazasını sağlayarak korumak için gerekli tedbirleri alacağının belirtildiği, 2.maddesinde ariyet malzemelerinin ihtiyati tedbir/ihtiyati haciz, dava veya takip konusu olması halinde şirkete ait olduğunun ariyet alan tarafından tutulacak zapta yazdırılarak derhal durumun şirkete ihbarının gerektiği, aksi halde oluşacak tüm zararlardan ariyet alanın sorumlu olacağına işaret edildiği, 3.maddesinde malzemelerin şirket tarafından yazılı olarak istenilmesi halinde, söküm ve nakliye masrafları ariyet alana ait olmak üzere 15 gün içinde teslim etmeyi ariyet alanın kabul ettiği, 4.maddesinde ariyet malzemelerinin taahhüt edilen zamanda şirkete iade edilmediği takdirde geçen her gün için 2.000,00 USD veya ödeme tarihindeki kur üzerinden TL karşılığını ödemeyi, kısmen veya tamamen telim edilmemesi halinde ise benzeri teçhizatın piyasa değerinin 5 katını tazminat olarak şirkete ödemeyi ariyet alanın kabul ve taahhüt ettiği düzenlenmiş, 5.maddesinde ariyetler yönünden şirketin iade ve bedel davası hakkının, 6.maddesinde ileride ariyet alana teslim edilebilecek diğer ariyetlerin mevcut sözleşme hükümlerine tabi olacağının, 7.maddesinde ariyete konu malzemenin nakil, teslim, tesellüm ve muhafazasına ilişkin tüm masrafların ariyet alana ait olacağının, 8.maddesinde ariyet alan tarafından malzemelerin şirket lehine sigorta ettirileceğinin, 9.maddesinde ariyete konu malların bizzat ariyet alan tarafından kullanılacağının, 10.maddesinde ariyet alan tarafından malzemenin durumuna ilişkin 3 ayda bir şirkete bilgi verileceğinin, 11.maddesinde ariyete konu mallara ilişkin şirket kayıtlarının kesin delil olacağının, 12.maddesinde ise ihtilaf halinde İstanbul Mahkemelerinin yetkili olacağının düzenlendiği anlaşılmıştır.
Dava konusu ariyetlerin mevcut olup olmadığı ve değerinin tespiti için Erzincan Asliye Hukuk Mahkemesi aracılığı ile alınan kök raporda tüm ariyetlerin mevcut olduğu, 3 adet plus pompa 44.640,00 TL, 1 adet otomasyon bilgisayarı 44.882,42 TL, 1 adet market tefrişatı 1.100,00 TL, 1 adet dev totem 16.463,63 TL, 1 adet full market tabelası 5.181,07 TL, 1 adet ışıklı ağaç 1.183,84 TL, 1 adet kurumsal kimlik reklam işleri 60.792,33 TL olmak üzere toplam 174.243,29 TL olarak belirlenmiş ancak değer tespitinin yapılmadığı ve fatura değerlerinin yazıldığı belirlendiğinden bu yönde ek rapor alınmış ve ek raporda 3 adet pompa değeri 18.000,00 TL, 1 adet otomasyon bilgisayarı değeri 2.000,00 TL, 1 adet market tefrişatı değeri 1.100,00 TL, 1 adet dev totem değeri 5.000,00 TL, 1 adet full market tabelası (led aydınlatmalı pano) değeri 500,00 TL, 1 adet ışıklı ağaç değeri 600,00 TL, 1 adet kurumsal reklam işleri değeri 600,00 TL olmak üzere toplam 27.800,00 TL olduğu belirtilmiştir. Yine talimat gereği davalı şirkete ait bilançolar da rapora eklenmiştir.
Dosya kapsamı değerlendirildiğinde; taraflar arasında imzalanan bayilik sözleşmesi gereğince ticari ilişki kurulduğu, bu kapsamda ayrıca taraflar arasında 20/09/2011 tarihli ariyet sözleşmesinin imzalandığı, sözleşme gereğince ekinde yer alan ariyetlerin davalıya teslim edildiği, sözleşmenin davalı tarafından … Noterliğinin 20/07/2015 tarih ve… yevmiye numaralı ihtarnamesi ile akaryakıt talebinin karşılanmadığı gerekçesi ile feshedildiği, davalı tarafından … Noterliğinin 29/07/2015 tarih ve… yevmiye numaralı ihtarnamesi ile teslim edilen ariyetlerin normal kullanımdan kaynaklanan yıpranmalar hariç olmak üzere hasarsız ve kullanılabilir halde iadesinin talep edildiği tespit edilmiştir. Sözleşmenin feshi sonucu davalının ariyet olarak kendisine teslim edilen malzemeleri de iade yükümlülüğü altına girdiği, davacı tarafından talep edilmesine rağmen iadenin sağlanmadığı ve davacı tarafça işbu davanın açıldığı anlaşılmıştır. Ariyet sözleşmesinin 3.maddesi gereğince davalı, malzemelerin şirket tarafından yazılı olarak istenilmesi halinde, söküm ve nakliye masrafları ariyet alana ait olmak üzere 15 gün içinde teslim etmeyi, aksi halde ise sözleşmenin 4.maddesi gereğince geçen her gün için 2.000,00 USD veya ödeme tarihindeki kur üzerinden TL karşılığını ödemeyi kabul etmiştir. Davalı ariyetleri iade etmediğinden davacının davasında haklı olduğu anlaşılmış, dava konusu ariyetlerin aynen iadesine karar vermek gerekmiştir. Ariyetlerin aynen iadesinin mümkün olmaması halinde ise sözleşmenin yapıldığı ve ariyetlerin teslim edildiği tarih, kullanılması süresi, yıpranma durumu dikkate alındığında, davacının talep ettiği gibi fatura bedelleri üzerinden bedel iadesinin hakkaniyete aykırı olacağı kanaati ile belirlenen rayiç değerlerinin tahsiline karar verilmesi gerektiği vicdani kanaatine varılmıştır. Davacı ayrıca teslim edilmeyen ariyetler yönünden ariyet sözleşmesinin 4.maddesinde belirtildiği şekilde cezai şart talep etmiş olup, davalının dosya kapsamında yer alan bilançoları da incelendiğinde talep edilen cezai şart miktarının davalının mahvına sebep olacak düzeyde olmadığı ve sözleşme hükümlerine aykırı davranarak ariyetleri iade etmemiş olması sebebiyle davacının cezai şart isteminde haklı olduğu, teslim edilmeyen gün sayısı itibariyle de talep edilen cezai şartın yerinde olduğu kanaati ile cezai şart isteminin ise kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
H Ü K Ü M :
1-Davanın kısmen kabulü ile; taraflar arasında 20/09/2011 tarihinde imzalanan ariyet sözleşmesi ekinde liste halinde yer alan; 3 adet (B3 plus 482 50 lt/lpy dispen … seri nolu) pompa, 1 adet otomasyon bilgisayarı, 1 adet market tefrişatı, 1 adet dev totem (high rise 4500×6000 h:12 mt), 1 adet full market tabelası (led aydınlatmalı pano), 1 adet ışıklı ağaç, 1 adet kurumsal kimlik reklam işlerinden ibaret ve davalı tarafından teslim alınan ariyetlerin, davacıya aynen iadesine, ariyetlerin aynen iadesi mümkün olmadığı takdirde 3 adet (… seri nolu) pompa değeri 18.000,00 TL, 1 adet otomasyon bilgisayarı değeri 2.000,00 TL, 1 adet market tefrişatı değeri 1.100,00 TL, 1 adet dev totem değeri 5.000,00 TL, 1 adet full market tabelası (led aydınlatmalı pano) değeri 500,00 TL, 1 adet ışıklı ağaç değeri 600,00 TL, 1 adet kurumsal reklam işleri değeri 600,00 TL olmak üzere toplam 27.800,00 TL’nin 02/08/2015 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, ariyet bedeli yönünden fazlaya ilişkin istemin reddine,
2-Davacının cezai şart isteminin kabulü ile 50.000,00 USD cezai şartın 02/08/2015 tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesi uyarınca işleyecek işleyecek faizi ile birlikte ödeme tarihindeki TCMB efektif satış kuru karşılığı TL olarak davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
3-Alınması gerekli 22.965,13-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 5.015,37-TL harcın mahsubu ile geriye kalan 17.949,76-TL eksik harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
4-Davacı tarafça başlangıçta yapılan 31,80-TL gider ile yargılama aşamasında yapılan 1.601,00-TL olmak üzere toplam 1.632,80-TL yargılama giderinden davanın kabul ve ret oranına göre hesaplanan 1.213,73-TL yargılama gideri ve peşin yatan harç gideri 5.015,37-TL’nin toplamı olan 6.229,10-TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, geriye kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 26.121,40-TL vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 12.510,70-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
7-Taraflarca yatırılan gider avansından kalan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı, kararın tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
Katip …
(e-imza)
Hakim …
(e-imza)
BU EVRAK 5070 SAYILI KANUN GEREĞİ ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞTIR