Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:… Esas
KARAR NO:2022/488

DAVA:Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:15/09/2014
KARAR TARİHİ:25/04/2022

Mahkememizde görülen Alacak davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket … ile davalı … arasında 22.11.2011 tarihinde “… Şehiriçi … Optik Kablolu Erişim Şebekeleri Tesisi Altyüklenici Sözleşmesi” imzalandığını, …’un işveren ve …’ın da yüklenici olduğu işbu Sözleşme’nin 5. Maddesine göre taraflar … ili içerisinde yaklaşık yaklaşık 195 km. güzergâhta … optik şebekesinin tesisi (kazı.boru, menhol yerleştirme, asfalt, kablo çekimi, vs. işini) birim metre fiyatı 28,70 TL * KDV üzerinden, 8 aylık sürede yapılması işini üstlendiğini, Sözleşmenin 5. maddesi “inşaat-imalat işleri” başlıklı 2. bendine göre; “kazı güzergâhının tamamının projesinin iş bu sözleşmenin imzasını takip eden en fazla 15 gün içinde … tarafından Yükleniciye verilecektir” hükmünün yer aldığını, davalının projesini en fazla 15 gün içinde müvekkiline teslim etmesi gerektiğini, sözleşmenin 7. maddesine göre; “…, iş taslak kazı güzergâhı ile eş zamanlı olarak YÜKLENİCİ’ye iş konusu güzergâh ile ilgili olarak işin yapılabilmesi için yeterli ve gerekli bilgileri verecektir” hükmünün yer aldığını, davalıca bu edimlerin yerine getirilmediğini, davalının yer tesliminden kaçındığını, söz konusu projenin ve kazı ruhsatının belediyeden alınmasının müvekkiline 5 Aralık 2011’den 17 Aralık 2012 tarihine kadar yaklaşık 13 aylık sürede ve geç teslim edildiğini, davalının projeyi geç teslim etmesinden ötürü müvekkilinin de işi 8 aylık sürede tamamlayamadığını, Sözleşmenin 11. maddesine göre, müvekkilinin davalı tarafından verilen iş emirleri ve belediye ruhsatına göre; imalatın müvekkili tarafından tamamlanması sonrasında davalı ve üst işveren olan …’nin sorumluluğunda “…” firmasının yapılan imalatın metraj ölçüm ve kontrolünü yapmasının ardından davalı tarafından geçici kabulün yapılması ve aylık olarak hakediş ödemesi yapılması gerektiğini, sözleşmenin de kazı güzergâhının tek parça ve bir bütün olarak yapılmaya elverişli olacak şekilde imzalandığını, buna rağmen iş emirleri ve kazı ruhsatlarının müvekkiline 35 parça ve 13 ayda verildiğini ve davalı tarafından hiçbir zaman geçici kabul yapılmadığını, Aralık 2011 tarihinden Kasım 2012 tarihine kadar davalı tarafından keyfi olarak belirledikleri tutarlarda fatura kesilmesini istediğini, müvekkiline ödeme yaptığını, Sözleşmeye göre “…” firmasının kontrol işinin davalının sorumluluğunda olduğunu, müvekkilinin yapılan bu ödemeleri imalat alacağına karşılık kabul ettiğini, davalının Kasım 2012 tarihinden sonra “üst işveren (…) tarafından kendisine ödeme yapılmadığı” gerekçesiyle, davalı tarafından yapılan bu ödemeleri yapmadığını, Müvekkilinin yaklaşık 185.59 km güzergahta ediminin tamamladığını, ancak davalıca yapılan ödemelerin yaklaşık 150 km’ye tekabül ettiğini, müvekkilinin 06.02.2013 tarihinde davalıya ihtarname göndererek, ““bakiye 1.495.038,00 TL alacağının ticari faiziyle birlikte ödenmesini” talep ettiğini, davalının cevabi “ ihtarnamesinde; “Aralık 2012 döneminden önce borcun olmadığı, Aralık 2012 sonrası için ise kablo planının üst işveren tarafından hazırlanmadığı, bu nedenle davacıya verilemediğinin” bildirildiğini, sonrasında aynı uyuşmazlıkla ilgili müvekkilinin 04.02.2013. 21.02.2013. 13.03.2013, 01.07.2013 ve 14.08.2013 tarihli ihtarnameler keşide ettiğini, Sözleşmeye göre 195 km işin tamamlanması için eksik kalan 9.4 km imalatın tamamlanması için iİş emri ve ruhsatlarının davalı tarafından müvekkiline gönderilmediğini, bu nedenle işin askıya alındığını, ancak sözleşmenin feshedilmediğini, müvekkilinin 185,6 km kazı yaparak boru döşediğini, 153,25 km uzunluğunda kablo döşediğini, yaklaşık 112,20 km güzergahta üst işveren …’nin hattının işletmeye açıldığını, ancak; geçici kabul hakediş prosedürün işletmediğini, Kasım 2012’ye kadar yapılan ödemeler 6.613.716,38 TL olması gerekirken, 5.103.412,69 TL olduğunu ve bu bedelin yaklaşık 150 km kazı imalatına denk geldiğini, Davalının yapılan işin … haritasını çıkarması ve kontrolünü yapması gerekirken kesin hesabı bilinçli olarak geciktirildiğini, davalının BK 364. (TBK 479.) maddesi uyarınca kontrol işini yapmadığını, bu sebeple işi zımnen kabul etmiş sayıldığını, işin bedelinin ödemesi borcunun muaccel hale geldiğini, eksik ödenen 1,537.705.09 TL imalat bedelinin 1.495.038.00 TL’sine 06.02.2013 tarihli temerrüt ihtarındanm, bakiyesine dava tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte tahsilini talep ettiklerini, Davalının kusuru nedeniyle iş uzadığından; müvekkilinin 8 ayda tamamlamak üzere üstlendiği işin 16 aya yayıldığını, müvekkilince yapılan iş planına göre hazırlık yaptığını; işe kaynak ayırdığını, yaptığı personel ve makine yatırımının boşa gittiğini, sözleşmenin feshedilmemesi nedeniyle bazı idari işlerin 24 aya kadar uzadığını, müvekkilinin işin 8 ayda bitirmesi gerektiğinde; envanterinde 6 adet bulunan kazı makinesi sayısını 10’a çıkardığını, 4 adet kazı makinesinin atıl kaldığını, müvekkilinin tüm işgücünü bu işe yönlendirdiğini, … ofisine 8 ay fazladan kira vermek zorunda kaldığını, toplam proje zararının 540,021,47 TL fazladan 4 adet kazı makinesinin 228,291,00 TL amortisman bedelinden doğan zararının olduğunu, 624.689,43 TL idari gider zararı olmak üzere toplam 1.393.001.90 TL zararlarının tazminini talep ettiklerini, Davalının sözleşmeye göre; 195 km güzergâhta işi yaptırmayı taahhüt ettiğini, eksik kalan 9.4 km işin ise; yer teslimi, iş emri, kazı ruhsatı gibi yükümlülükler yerine getirilmediğinden; müvekkilinin 62.214,32 TL kazanç kaybı olduğunu, Davalının geçici kabul yapmaması nedeniyle, yasa gereği davalıya ödenen 418 KDV’den X3’lük kısmını devletten iade alabilecekken, alamadığını, faturalı işler bedelinden x3’lük iade hakkından dolayı 135.708.00 TL zararlarının olduğunu, Müvekkilinin 06.02.2013 tarihli ihtarname tarihi itibariyle muaccel hale gelmiş 1.495.038,00 TL alacağından dolayı dava tarihi itibariyle; 169.748,25 TL işlemiş faiz alacakları olduğunu, davalıya verilen 560.000,00 TL tutarındaki teminat mektubunun nakde çevrilmesinin önlenmesini ve artan malzemenin davalı tarafından teslim alınmasını talep ettiklerini belirterek, Davacı Topazın sözleşme kapsamında yapıp tamamlamış olduğu kazı, borulama vs. imalat bedeli karşılığı doğmuş olan 1.537.705,00 TL alacağının davalıdan alınarak davalıya verilmesine, imalat bedelinden kismen ödenmesi için çekilen 06.02.2013 tarihli ihtarname ile 1.495.038,00 TL bedel muaccel hale geldiğinden dava tarihine kadar işlemiş 169.748,25 TL faizin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Davalının kusurlu ve Sözleşme’ye aykırı eylemlerinden kaynaklı olarak işin süresinin uzaması sebebiyle davacının uğradığı ilave zarar kalemleri toplamı 1.528.711,00 TL tazminatın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davalının kusuru ile sözleşmeye aykırı şekilde davacıya yaptırılmayan işlerden yoksun kaldığı kar karşılığı zararının tazminatı olan 62.214,00 TL’nin davalıdan alınarak davalıya verilmesine, Davacının, davalıya tevdi ettiği 560.000,00 TL tutarındaki teminat mektubunun dava sonuna kadar paraya çevrilmesinin tedbiren önlenmesine, Anılan sözleşme —uyarınca davalı tarafından davacıya verilmiş olan malzemelerden imalatta kullanılmayan/artan malzemelerin davacı tarafından davalıya iade edilmesi için iade/teslim davalının yer göstermesine, Yukarıdaki zarar kalemleri toplamı olan; 3.298.377,73 TL zararın karşılığı tazminatın, dava tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacı şirketin; işveren … A.Ş.’nin de aralarında bulunduğu … … Grubu’na bağlı şirketlerden biri olduğunu, … A.Ş. ile müvekkili arasındaki sözleşmenin, 2000 km yi kapsayan … kabilolu erişim şebekelerinin yapımı işini kapsadığını, sözleşmenin müvekkili tarafından haklı nedenle feshedilerek … 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. Sayılı dosyasıyla toplamda 24.996.959,73 TL zararın tazmini talebiyle dava açtıklarını, … A.Ş.nin ise; … 32. Asliye Ticaret Mahkemesinin … E. sayılı dosyası ile işin ayıplı ve kusurlu olduğu iddiasıyla açılan tazminat davasının İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin …E. sayılı dosyası ile birleştirildiğini, … A.Ş. ile müvekkili arasındaki sözleşmeden sonra … A.Ş.tarafından seçilen firmalara alt taşeron olarak işin yapımına yönelik 14 adet sözleşme imzalandığını, davacı şirketin de asıl işveren tarafından seçildiğini, ancak … A.Ş.’nin 17.11.2011 tarihli sözleşmenin gereklerini yerine getirmediğini, kendilerine kablo planı vermediğini, Kasım 2012 tarihinden sonra kendilerine herhangi bir ödeme yapılmadığını, … 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin dosyasıyla birleşen davada, … A.Ş.’nin ayıplı ve eksik imalatlar nedeniyle tazminat, cezai şart, malzeme bedeli, vs. taleplerinden dolayı toplamda 9.324.102,11 TL alacak talebinde bulunduğunu, ilgili davada verilecek karar ile davacının imalatının eksik/ayıplı olup olmadığı anlaşılacağından bahse konu davanın bekletici mesele yapılmasını talep ettiklerini, Davacı şirket ile … A.Ş.’nin grup şirketleri olduklarını, davacının iş bu davasında; huzurdaki davayı açarak işin kusursuz ve sözleşmeye uygun olarak yapıldığını iddia ettiğini, … A.Ş.’nin ise; işin ayıplı/eksik yapıldığı iddiasıyla tazminat talep ettiğini, Davacı yanca dava dilekçesinde; yer teslimi ve kazı güzergah planının müvekkili tarafından verilmediği iddiasının yersiz olduğunu, ruhsat verme işinin … Büyükşehir Belediyesi’nin (ABB) görevi olduğunu, tam tersine sözleşmenin 9.2 maddesine göre, yer tesliminden itibaren davacının 7 işgünü içerisinde uygulama projesi düzenleyerek müvekkiline vermesi gerektiğini, bu maddede kastedilenin kazı güzergahi olduğunu, müvekkilinin ABB’den alınan tüm ruhsatları davacıya zamanında teslim ettiğini, … A.Ş. ile müvekkili arasındaki sözleşme uyarınca, hak edişlerin aylık yahut her 5 km’lik kazıdan sonra yapılacağının kararlaştırıldığını ancak bu edimin yerine getirilmediğini, sözleşmenin 11.1 maddesine göre; “… firmasının sorumluluğunun işveren … şirketine ait olduğunu” bu nedenle kaynaklanan gecikmelerden müvekkilinin sorumluluğu olmadığını, müvekkiline keşide edilen ihtarnameye verdikleri … 13. Noterliği 03.04.2013 cevabi, ihtarnamede; “…. işlemlerinin yapılmaması, kablo planının verilmemesi gibi konularda üst işverenin sorumluluğunun olduğunun” bildirildiğini, Davacının dava dilekçesinde; imalatı henüz yapılmayan 9.4 km.’lik alanın tamamlanması için davacı tarafından bugüne kadar kendilerine herhangi bir bildirim yapılmadığını, söz konusu alana yönelik üst işveren … tarafından kendilerine iş emri ve ruhsatların gönderilmediğini, bu nedenle müvekkiline atfedilecek bir kusur bulunmadığını, davacının sözleşmeye, fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapmadığını, hiçbir zaman taahhüt edilen sürede işi bitirmediğini, Müvekkili tarafından kontrol işinin yerine getirilmediği iddiasının gerçeği yansıtmadığını, sözleşmede işin muayene ve kontrolünün üst işverenle birlikte yapılacağının hükme bağlandığını, işin uzaması nedeniyle davacı tarafından ileri sürülen zarar kalemlerini kabul etmediklerini, zira işin zamanında bitirilememesine davacının kusuru olduğunu, davacının işin planlanması, kaynak ve makine alınması konularında basiretli bir iş adamı gibi davranmadığını, örneğin Yenimahalle’de 40 km. imalat yapılabilecekken davacının 2 km. imalat yaptığını, 1 ekip kurması yeterli iken davacının 4 ekip kurduğunu, davacının işi fen ve sanat ilkelerine uygun olarak yapmaması nedeniyle müvekkilinin 3 ayrı firma ile anlaşma yapmak zorunda kaldığını, kar kaybına ilişkin zararların neye istinaden hesaplandığının belli olmadığını, Kusur söz konusu ise; davacı ile aynı gruba mensup … tarafından ödemelerin zamanında yapılmamasından kaynaklandığını, teminat mektubunun nakde çevrilmesinin engellenmesi amacıyla ihtiyati tedbir talebinde bulunulmasını kabul etmediklerini, davacıya gerekli ihbarların yapıldığını, riskin devam ettiğini beyanla; öncelikle tedbir talebinin reddine, Usuli itirazlarının kabulü ile davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Dava Alacak davasıdır.
Davacının tedbir talebinin 27/06/2014 tarihinde reddine karar verilmiştir.
Dosyanın ….Asliye Ticaret Mahkemesinden mahkememize aktarıldığı ve yargılamaya devam olunduğu görüldü.
… Asliye Ticaret mahkemesinin … Esas sayılı dosyası, tüm delil ve dayanaklar dosyaya celp edilmiştir.
Mahkememizce … Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazılarak, Tarafların iddia ve itirazları doğrultusunda, sözleşme hükümleri, hakediş, kayıt ve dosyaları, yapılan edimler, dava talep kalemleri, taraflar arasındaki 10.12.2014 tarihli malzeme teslim ve kesin ibra tutanağı içeriği de denetlenerek, mahallinde keşfen daha önceki D.İş dosyası mahiyeti incelenerek tazmine konu var ise alacakların belirlenmesi, temerrüt ve faizde denetlenerek inşaat-elektrik ve hakediş konularında uzman bilirkişilerden rapor alınmasına karar verilmiştir.
16/05/2016 tarihli talimat raporunda özetle;
1)Huzurdaki davanın eser sözleşmesine dayalı alacak davası niteliğinde olduğu, dava değerinin 3.298.377,73-TL. olduğu,
2)Davacının, gerçekleşen imalat bedeli olarak (taleple bağlı kalınarak) 1.043.849,00 TL. ve taraf defterlerinin doğrulaması halinde 121.433,14-TL. ödenmemiş faturalardan dolayı alacağı bulunduğu, toplam alacağının 1.165.282,14- TL. olduğu, söz konusu alacağa temerrüt tarihi olan 07.02.2013 tarihinden dava tarihine kadar işlemiş faizin 134.598,07-TL. tutarında olacağı,
3)Davalı tarafça verilen cevap dilekçesinde nefaset indirimi yapılması talep edilmemiş olmakla birlikte, 1.165.282,14 – 3.760,50 = 1.161.521,64- TL. olacağı, bu halde işlemiş faizin 134.163,71-TL. olacağı.
4)Davacının, ilave işler bedeli olarak bedelini talep ettiği faturalardan “depo kira bedeli”ne ilişkin talebinin, sözleşmenin 8.7 maddesi uyarınca haklı olmadığı, iddia edilen ilave işlerin nelerden ibaret olduğu yahut davacı tarafından tamamlanarak teslime hazır hale getirildiğine dair dosyada bir kayıt bulunmadığından, talep edilemeyeceği,
Yine. üçüncü kişiler tarafından meydana getirilen zararın, davacının tam ve eksiksiz olarak tesliminden sonra, davacı tarafından giderildiğine dair dosyada bir kayıt olmamasına göre, bu bedelin talep edilemeyeceği,
5)İşin uzaması nedeniyle davacı tarafından uğranılan zarara ilişkin olarak; davacının ticari defter ve kayıtları incelenmeksizin değerlendirme yapılabilmesinin mümkün olmadığı.
6)Kâr kaybına ilişkin olarak; Kurulumuzca sözleşmenin feshinde tarafların eşit kusurlu olduğu kanaatine ulaşıldığı ancak. Sn. Mahkemenizce aksi kanaatte olunması halinde davacı yanın talep edebileceği müspet zararın 45.935,80-TL. tutarında olacağı,
7)Davacının stopaj iadesinden kaynaklanan zararının, ancak davacının ticari defterlerinin incelenmesiyle tespit edilebileceği.
8)Kullanılmayan malzemenin iadesine ilişkin davacı talebinin ise, dava tarihinden sonra düzenlenen 10.12.2014 tarihli Malzeme Teslim ve Kesin İbra Tutanağı” ile konusuz kaldığının Sn. Mahkemenizin takdirinde olduğu” şeklinde görüş ve kanaatlerini bildirmişlerdir.
Taraflarca talimat raporuna karşı beyan ve itirazlarını sunmuşlardır.
Dosyada tarafların sundukları delil ve dayanaklar, iddia ve itirazlar, davacı ve davalıya ait ticari defter ve kayıtlar incelenerek sözleşme hükümleri, hakedişler, tutanaklar, talimat raporuda dikkate alınarak davacının tazmine konu var ise alacağının belirlenmesi yönünde mahkememiz duruşma salonunda bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiştir.

Bilirkişi heyeti mahkememizce sunduklar 11/04/2018 tarihli raporda özetle;
Davalı ile davacı arasındaki sözleşmenin 22.11.2011 tarihli “… Şehiriçi … Kablolu Erişim Şebekeleri Tesisi Altyüklenici Sözleşmesi olduğu ve “İşin Tanımı” başlıklı m. 2.1 ve m. 4 hükümleri incelendiğinde bir eser sözleşmesi niteliği taşıdığı, Davalı ile davacı arasındaki söz/eşmenin konusunun iş sahibi … ile asıl yüklenici davalı arasındaki asıl eser sözleşmesine dayandığı,
Dosya kapsamında, …’IN davalı muhatap … A Ş.’ye ve bilgi olarak … A.Ş.’ye … 10. Noterliği, 04.02.2013 tarih, … yev. no.lu ihtarnamesi öncesi ruhsatların alınmasındaki gecikmelere, işe başlama tarihindeki kaymaya, geçici kabulün yapılmamasına, ödeme şeklinin ve hak ediş hesaplamasının sözleşmeden ayrılarak yapılmasına ve aynı şekilde davalının da geçici kabulü yapmama konusunda bir itirazına rastlanılmadığı,
Bu noktada Sayın Mahkeme, taraflar arasındaki ilk ihtarname tarihine kadarki uygulama ve gecikmeler ve sözleşmede kararlaştırılandan farklı iş düzeninin varlığı karşısında, sözleşme hükümlerinin her iki tarafça örtülü (işe sözleşmede kararlaştırılandan farklı şekilde devam edilerek) irade beyanıyla değiştirildiği (örtülü irade beyanı ile kurulmuş değişiklik ve işin süresinde tamamlanması ve yan edim yükümlülüklerinin vadesi bakımından tecdit [erteleme] sözleşmesi kurulduğunun kabul edilmesi halinde somut olayda ruhsatların alınma tarihleri, hak edişlerin hesaplanma yöntemi ve bu yükümlülüklerin yazılı sözleşmeye göre hangi tarafın yükümlülüğü olduğunun belirlenmesi gerekmeyeceği, ‘bunun sonucu olarak da ruhsatların geç veya hiç temin edilmemesinden doğan gecikmeye dayalı zararın karşılanmasının söz konusu olmayacağı,
Sayın Mahkemenin aksi. kanaatte olması halinde, yazılı sözleşme metni üzerinden yaptığımız incelemede, ruhsat alma ve kazı taslak güzergah bilgisinin paylaşılmasının davalı …’ın yükümlülüğünde olduğundan bundan kaynaklanan gecikmelerin …’ın kusurlu olması varsayımında (TBK m. 112) kapsamında tazmin edilmesi gerektiği, Dosya kapsamındaki ve içinde teknik bilirkişilerin bulunduğu 16.5.2016 tarihli bilirkişi heyeti raporunda konuya ilişkin olarak “davalı iş sahibinin güzergah bildirme ve ruhsat alma yükümlülüklerini zamanında yerine getirmeyerek işin uzamasına sebebiyet verdiği, davacının da … … Hukuk Mahkemesinin … D. İş Sayılı dosyasıyla tespit edilen kimi yerlerdeki ayıplı imalattan dolayı eşit kusurlu oldukları” sonucuna varıldığı, Hemen belirtmek gerekir ki anılan raporda, sözleşmenin feshedildiğinden bahsedilmiş olsa da kanımızca taraflar arasındaki ihtarnameler incelendiğinde, sözleşmenin feshedildiği sonucuna ulaşılamadığı,
İşin geçici kabule hazır hale gelip gelmediği hususu, işin yapılan kısmının hesabını gerektirdiğinden bu hususta genel bir değerlendirme yapılamamakla birlikte Dosya kapsamındaki içinde teknik bilirkişilerin bulunduğu 16.5.2016 tarihli bilirkişi heyeti raporunda konuya ilişkin olarak “6.2.2013 tarihi itibariyle % 95 seviyesine, gelen işin geçici kabule hazır hale geldiği, OTDR ölçüm listesini davacıya vermeyen davalının kusuru nedeniyle geçici kabulün yapılamadığı” sonucuna varıldığı,
Tamamlanan işler bedelinin talep edilebilirliğine, taraflar arasındaki sözleşmenin haklı/haksız feshi veya aynı anlama gelmek üzere fiilen hangi tarafça sona erdirildiğinin etkisinin bulunmadığı, heyetimiz malı bilirkişisinin buna ilişkin değerlendirmeleri aşağıda yaptığı,
Davacının 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin tutmakla yükümlü olduğu ticari defterlerinin TTK hükümlerine uygun tutuldukları anlaşılmakla, delil kabiliyetleri Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
Davalının 2011-2012-2013-2014 ve 2015 yıllarına ait yukarıda, listelenen ticari defterlerin TTK hükümlerine uygun tutuldukları anlaşılmakla, delil kabiliyetlerinin sayın mahkemenin takdirinde olduğu,
Sayıp Mahkeme tarafından davacının alacaklı olduğunun kabulü halinde;
>Açık Hesap Alacağı Yönünden:
Davacının davalı ile olan ticari ilişkisinden kaynaklı yukarıda açıklandığı, üzere; davalıdan 127.942,38 TL alacaklı olduğu, Ayrıca davacının açık hesaptan kaynaklı davalıdan 16,855,92 TL islemiş alacağı olduğunun hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu, TCMB verilerinden 08.02.2013 temerrüt tarihi itibariyle avans faizi oranı gibi %13,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 127.942,38 TL asıl alacağına temerrüt tarihinden itibaren %13,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebileceği,
>… Optik Döşeme İşinden Bakiye Alacağı Yönünden;
Dosya kapsamında yapılan inceleme ile davacının bakiye kalan 31.825,09 mt … optik döşeme işinden kaynaklı 1.046.626,60 TL alacaklı olduğu,
Ayrıca davacının … optik döşeme işinden bakiye alacağından kaynaklı davalıdan 137.996,99 TL işlemiş alacağı olduğu hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
TCMB verilerinden 08.02.2013 temerrüt tarihi itibariyle avans faizi oranı gibi %13,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 1.046.626,60 TL asıl alacağına temerrüt tarihinden itibaren %13,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebileceği,
>%3 Stopaj Alacağı Yönünden;
Davalı tarafından geçici kabullerin yapılmamasından sebep davacının 132.387,28 TL iade alacağını Maliye’den talep edemediği hususu göz önünde bulundurulduğunda davacının davalıdan 132.387,28 TL alacaklı olduğunun mütalaa edildiği,
Davacının davalıdan talep ettiği bu alacak talebine ilişkin Maliye’den stopaj iadesi yapamadığının ispatı gerektiği, ancak bundan sonra bu alacak tutarına hak kazanmasının mümkün olabileceği sonuç ve kanaatine varıldığı,
Davacının Diğer Talepleri Yönünden;
Nihai Karar Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere; davacının dava dilekçesinde yukarıdaki tablodaki hesaplamaya göre 540.021,47 TL zarara, uğradığını beyanla: davalıdan alacaklı olduğunu beyan ettiği, davacının davalıdan bu alacak talebine ilişkin hususları münhasıran davalıya ilişkin olarak yaptığının ispatı gerektiği, ancak bundan sonra bu alacak tutarına hak kazanmasının mümkün olabileceği sonuç ve kanaatine varıldığı,
Nihai Karar Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere; davacı tarafından dava dilekçesi ek-12 olarak yukarıdaki davacı tarafından hazırlanan listedeki 4 sırada bulunan (muhtemelen kazı makineleri) makinelerden kaynaklı yıllık % 20 ve iki yılda.% 40 oranda ve 228.292,00 TL zarar talep edildiği, ancak; sözleşmenin m. 7 hükmünde, yüklenicinin, isin yapılması için aksi belirtilmedikçe ve …’un da gerekli gördüğü her turlu malzeme, makine (ekskavatör, JCB vb) ve gereçlerinin sahanın uygun yerlerinde bedelleri tümüyle kendisinin yükümlülüğünde hazır bulundurulacaktır şeklinde olduğu, bahsi geçen yıpranma payının talebinin ileri sürülebilmesi hususunda sözleşmede bir hüküm bulunmadığı,
Nihai Karar Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere; davacının dava dilekçesinde yukarıdaki tablodaki hesaplamaya göre; 624.689,43 TL zarara uğradığını beyanla; davalıdan alacaklı olduğunu beyan edildiği davacının bu alacak talebinin varlığını ispatlaması gerektiği,
Nihai Karar Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere; davacının dava dilekçesi ekinde kendisinin yaptığı hesaplamaya göre 62.214,32 TL zarara uğradığını beyanla; davalıdan alacaklı olduğunu beyan ettiği,
Davacının davalıdan bu alacak talebine ilişkin hususları münhasıran davalıya ilişkin olarak yaptığının ispatı gerektiği, ancak bundan sonra bu alacak tutarına hak kazanmasının mümkün olabileceği sonuç ve kanaatine varıldığı,
Faizin infaz asamasında hesaplanması gerektiği, şeklinde görüş ve kanaatlerini sunmuşlardır.
Taraflarca Rapora karşı beyan ve itirazlar sunulmuştur.
Bu kez dava dosyası aynı bilirkişi heyetine tevdii ile ve bilirkişi heyetine İnşaat Mühendisi bilirkişi de eklenerek; Davacı ile davalı arasındaki sözleşme, taraflar arasındaki yazışmalar, daha önce …’dan alınan teknik bilirkişi raporu ve bu rapora yapılan itirazlar ile mahkememizce alınan rapor ve bu rapora yapılan itirazlar da dikkate alınarak;
Davacının davalıdan daha önce faturası kesilip, davalı defterlerine kaydedilmiş olan faturalar dikkate alınarak davacının davalıdan varsa ödenmeyen kısma ilişkin net alacak miktarının tespit edilmesine, Davacının, davalıya sözleşmeye dayalı olarak yapıp henüz faturasını kesmediği varsa yapılan imalatlarının ve karşılığı davacının davalıdan talep edebileceği alacağı varsa tespitinin yapılmasına, Davacının dilekçesinde dile getirdiği işin uzamasından dolayı uğradığını iddia ettiği zarar kalemlerini içinde gösteren iş verilmeyen dönemler için oluşan masraflar kalemi adı altında kendi oluşturduğu çizelgeye göre(dava dilekçesi 9. Sayfa) 624.689,43 TL lik toplam alacak kalemi yönünden bu alacak kaleminin her bir alt kalemi kendi içinde taraflar arasındaki sözleşme hükümleri dikkate alınarak tek tek değerlendirilerek ve davacı taraf defterleri de incelenerek dayanakları ile birlikte varsa davacının bu kalem altında davalıdan talep edebileceği alacağın miktarının, dayanaklı, gerekçeli, denetime açık olacak şekilde tespit edilmesine, Taraflar arasındaki sözleşmede yaklaşık 195 Km ibaresi bulunduğu dikkate alınarak yapılan iş miktarı da göz önünde bulundurularak ve sözleşemenin eki sayılan asıl işveren … … ile dosyamız davalısının yapmış olduğu sözleşmeler de dikkate alınarak imalatı yapılan kısım dışında kalan bakiye yapılmamış olan kısım için davacı nezdinde kar mahrumiyetine sebep verilip verilmediği, varsa talep edilebilecek kar mahrumiyeti miktarının detaylı, gerekçeli, dayanaklı olarak ve sözleşme maddeleri ile ilgisi kurularak, tai miktarının detaylı, gerekçeli, dayanaklı olarak ve sözleşme maddeleri ile ilgisi kurularak, taraflar arasındaki sözleşmenin feshedilmediği, ancak dosyamız davalısı …. A.Ş ile asıl işveren … … arasındaki 17.11.2011 tarihli sözleşmenin dosyamız davalısı tarafından feshedilmiş olması hususu da dikkate alınarak detaylı, gerekçeli, dayanaklı olarak bu hususta da rapor sunulmasına, Davacının talep ettiği kalemler arasında yer alan fazladan tedarik edilmesi nedeniyle 4 adet iş makinası için amortisman bedeli zararı olarak talep edilen 228.291,00 TL’lik zarar kısmı yönünden davacının davalıdan talepte bulunup bulunamayacağı, taraflar arasındaki sözleşme ve tüm dosya kapsamınca detaylı, gerekçeli, değerlendirme ile tespit edilmesinin istenilmesine, Davacının geçici kabul yapılmaması nedeniyle talep ettiği %3 stopaj bedeli 135.708,00 TL’nin dosyanın bilirkişilere tevdinden önce davacının vergi dairesine yazılmış olan müzekkere ve cevabına göre gelen müzekkere cevabı da incelenerek ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 44. Maddesi dikkate alınarak ve yine ana işveren … … ile dosyamız davalısı arasındaki sözleşmenin feshedilmiş olduğu, işin fiilen terkedilmiş olduğu hususları da göz önünde bulundurularak davacının, davalıdan belirtilen kalem alacağının olup olmadığı, varsa miktarının tespiti ile gerekçeli olarak rapora bağlanılmasına, Davacının ödenmeyen fatura alacakları ile faturası düzenlenmeyip, hakedişi yapılmayan imalat bedellerinden kaynaklı her bir alacak kısmının tespiti ile, tespit edilecek olan bu kısım üzerinden davacının talep edebileceği varsa işlemiş faiz alacağının miktarının detaylı, gerekçeli, dayanaklı olarak tespit edilmesine, Dair, detaylı, gerekçeli rapor sunulması istenilmiştir.
Bilirkişiler 28/01/2020 tarihli ek raporda özetle;
Teknik Heyet Üyesi Görüşü
1.Eser sözleşmesine dayalı alacak davasında davacının gerçekleşen imalat bedeli olarak (taleple bağlılık gereği): 1 043 849.-TL.alacağı bulunduğu,
2.Davacının toplam alacağından 3 760.50 TL.nefaset indirimi yapılması gerektiği,
3.Sözleşmenin fiilen feshinde tarafların eşit kusurlu olduğu.Mahkemece aksi kanaatte olunması halinde davacının talep edebileceği kar kaybı(müspet zarar)’nın 47.569.50 TL.olacağı,
Mali Heyet Üyesi Görüşü:
Davacının 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin tutmakla yükümlü olduğu ticari defterlerinin TTK hükümlerine uygun tutuldukları anlaşılmakla, delil kabiliyetleri Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
Davalının 2011-2012-2013-2014 ve 2015 yıllarına ait yukarıda listelenen ticari defterlerin TTK hükümlerine uygun tutuldukları anlaşılmakla, delil kabiliyetlerinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
11.04.2018 tarihli kök rapordaki mali tespitlere atıfta bulunarak;
Açık Hesap Alacağı Yönünden;
Yukarıda ayrıntılı belirtildiği üzere; Davacının davalı ile olan ticari ilişkisinden kaynaklı; davalıdan 96.693,38 TL alacaklı olduğu hesaplanmakla; Taraflar arasındaki açık hesap farkları kök raporda ayrıntılı açıklanmış olup;
Temerrüt Başlangıç Tarihi Bitiş/Dava Tarihi Gün Sayısı Faiz Oranı (Yıl) Ana Para Faiz Tutarı
08.02.2013 31.12.2013 326 13,75% 96.693,38 11.874,74
01.01.2014 23.01.2014 22 11,75% 96.693,38 684,80
TOPLAM 348 96.693,38 12.559,54

Ayrıca davacının açık hesaptan kaynaklı davalıdan 08.02.2013 temerrüt tarihinden 23.01.2014 dava tarihine 12.559,54 TL işlemiş faiz alacağı olduğunun hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nin takdirinde olduğu,
Buna göre; TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı gibi %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 96.693,38 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebilecektir,
ii. … Optik Döşeme İşinden Bakiye Alacağı Yönünden;
Dosya kapsamında teknik heyet üyesince yapılan inceleme ile;
“…31 630.- mt. X 28.70 TL/mt. X (1.18 kdv- 0.03 stopaj) = 1 043 948.-TL.
Gerçekleştirilen İmalat Bedelinden Kaynaklanan Alacak olarak belirlenmiştir.” denilerek ve;
Tespit Bilirkişi raporuyla tespit edilen ayıplardan dolayı menhol maliyetinin %10’u oranında nefaset indirimi takdir edilmiş, bir adet menhol maliyeti de 327.-TL/adet olarak kabul edilerek;
Nefaset İndirimi:327.-TL. x 115 adet x%10 = 3.760,50 TL olarak hesaplanmıştır.” tespitte bulunulduğundan;
Davacının bakiye kalan 31.630 mt … optik döşeme işinden kaynaklı 1.043.948,00 TL alacağından – 3.760,50 TL mahsup edildiğinde; Davacının alacağının (=1.043.948,00 TL – 3.760,50 TL) 1.040.187,50 TL olduğu hesaplanmakla;
Temerrüt Tarihi Dava Tarihi Gün Sayısı Faiz Ana Para Faiz Tutarı
08.02.2013 31.12.2013 326 13,75% 1.040.187,50 127.743,57
01.01.2014 23.01.2014 22 11,75% 1.040.187,50 7.366,81
TOPLAM 350 1.040.187,50 135.110,38

Ayrıca davacının … optik döşeme işinden bakiye alacağından kaynaklı davalıdan 135.110,38 TL işlemiş faiz alacağı olduğu hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nin takdirinde olduğu,
08.02.2013 temerrüt tarihinden 23.01.2014 dava tarihine kadar; davacının 1.040.187,50 TL asıl alacağına 135.110,38 TL işlemiş faiz hesaplanmakla, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nize ait olduğu,
Buna göre; TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 1.040.187,50 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebilecektir.
iii. %3 Stopaj Alacağı Yönünden;
Davalı tarafından geçici kabullerin yapılmamasından sebep davacının 132.387,28 TL iade alacağını Maliye’den talep edemediği hususu göz önünde bulundurulduğunda davacının davalıdan 132.387,28 TL alacaklı olduğunun mütalaa edildiği,
Ancak davalı tarafından davacıdan kesilen 132.387,28 TL %3 stopaj (vergi kesintisinin) davalı tarafından Maliyeye Muhtasar Vergisi Beyannamesi ile beyan edilip ödenmesinin davalının sorumluluğunda olduğu,
Dava dosyası kapsamına göre; Sayın Mahkeme tarafından davacının bağlı bulunduğu … Vergi Dairesi’ne gönderilen 27.05.2019 tarih … E. sayılı9 müzekkereye cevaben vergi dairesi tarafından;
02.07.2019 tarihli 80165120-250.02.01-E. 532510 giden evrak sayılı yazı ile verilen cevapta;
… vergi no.lu … Telekominikasyonun tarh dosya ve bilgisayar kayıtlarının tetkikinde stopaj iade başvurusu ve herhangi bir iade işleminin söz konusu olmadığı bildirildiğinden; Davacının iş bu hususta alacaklı olamayacağının mütalaa edildiği, Mahkeme’nin davacının alacaklı olduğunu takdir etmesi halinde ise;
Temerrüt Tarihi Dava Tarihi Gün Sayısı Faiz Ana Para Faiz Tutarı
08.02.2013 31.12.2013 326 13,75% 132.387,28 16.258,25
01.01.2014 23.01.2014 22 11,75% 132.387,28 937,59
TOPLAM 350 132.387,28 17.195,84
Ayrıca davacının davalıdan 132.387,28 TL işlemiş faiz alacağı olduğu hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nin takdirinde olduğu,
08.02.2013 temerrüt tarihinden 23.01.2014 dava tarihine kadar; davacının 132.387,28 TL asıl alacağına 17.195,84 TL işlemiş faiz hesaplanmakla, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nize ait olduğu,
Buna göre; TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 132.387,28 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebileceği,
iv. Kar Mahrumiyeti Talebi Yönünden;
Dosya kapsamında teknik heyet üyesince yapılan inceleme ile;
“1 metre için: 28.70 TL/mt. X 0.15 x (1.18 – 0.03) = 4.95 TL/mt.olup,9.61km.için : 9 610.-mt. X 4.95 TL/mt. = 47 569.50 TL.olarak hesaplanmıştır.” denilerek ve; tespitte bulunulduğundan;
Davacının 47.569,50 TL hesaplanan kar mahrumiyeti alacağına;
Temerrüt Tarihi Dava Tarihi Gün Sayısı Faiz Ana Para Faiz Tutarı
08.02.2013 31.12.2013 326 13,75% 47.569,50 5.841,93
01.01.2014 23.01.2014 22 11,75% 47.569,50 336,90
TOPLAM 350 47.569,50 6.178,82
Ayrıca davacının kar mahrumiyeti alacağından kaynaklı davalıdan 6.178,82 TL işlemiş faiz alacağı olduğu hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nin takdirinde olduğu,
08.02.2013 temerrüt tarihinden 23.01.2014 dava tarihine kadar; davacının 47.569,50 TL asıl alacağına 6.178,82 TL işlemiş faiz hesaplanmakla, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nize ait olduğu,
Buna göre; TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 47.569,50 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi
vi. Davacının Diğer Talepleri Yönünden:
540.021,47 TL Alacak İddiası Yönünden;
(Farklı Lokasyonlarda ve Geç Ruhsat Alınan İşlere Ait Aylık Yetersiz Metrajlardan Dolayı Oluşan 540.021,47 TL Zarar Talebi)
Nihai Karar Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere; davacının dava dilekçesinde belirttiği excel hesaplama tablosuna göre, 540.021,47 TL zarara uğradığını beyan edildiği;
Kök raporda “Davacının davalıdan bu alacak talebine ilişkin hususları münhasıran davalıya ilişkin olarak yaptığının ispatı gerektiği (tevsik edici belgeler ile ve tablodaki kalemler tek tek açıklanarak), ancak bundan sonra bu alacak tutarına hak kazanmasının mümkün olabileceği sonuç ve kanaatine varılmaktadır.” şeklinde Sayın Mahkeme’nize görüş bildirilmişti;
“Davacı vekili tarafından rapora itiraz dilekçesinde; “…bu kalem tazminat talebinin bilirkişilere bırakılmadan Mahkemece resen takdir edilmesini arz ve talep ederiz” şeklinde beyanda bulunulduğu,
Bu halde Sayın Mahkeme’nin takdirinde olmak üzere; 540.021,47 TL olarak beyan edilen zarar kalemlerinin kabul edilip/edilmemesi hususu münhasıran Sayın Mahkeme’nize ait olmak üzere ve Sayın Mahkeme tarafından kabulü halinde;
TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının 540.021,47 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebileceği,
624.689,43 TL Alacak İddiası Yönünden; (Maliyetlerden Dolayı Uğradığı Zarar Talebi)
Nihai Karar Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere; davacının dava dilekçesinde belirttiği excel hesaplama tablosuna göre, 624.689,43 TL zarara uğradığını beyan ettiği,
Kök raporda “Davacının davalıdan bu alacak talebine ilişkin hususları münhasıran davalıya ilişkin olarak yaptığının ispatı gerektiği (tevsik edici belgeler ile ve tablodaki kalemler tek tek açıklanarak), ancak bundan sonra bu alacak tutarına hak kazanmasının mümkün olabileceği sonuç ve kanaatine varılmaktadır.” şeklinde Sayın Mahkeme’nize görüş bildirildiği,
“Davacı vekili tarafından rapora itiraz dilekçesinde; “…bu kalem tazminat talebinin bilirkişilere bırakılmadan Mahkemece resen takdir edilmesini arz ve talep ederiz” şeklinde beyanda bulunulduğu görülmektedir.
Bu halde Sayın Mahkeme’nin takdirinde olmak üzere; 624.689,43 TL olarak beyan edilen zarar kalemlerinin kabul edilip/edilmemesi hususu münhasıran Sayın Mahkeme’nize ait olmak üzere ve Sayın Mahkeme tarafından kabulü halinde;
TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının 624.689,43 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebileceği,
Hukuki Açıdan
Raporda açıkladığımız üzere somut olayda iş sahibinin yüklenicinin edimini ifa edebilmesi için yerine getirmesi gereken iş birliği edimlerini geç ifa ettiği, iş sahibinin bu borca aykırılığının temel sonucunun, yüklenicinin borçlu temerrüdüne düşmekten haklı nedene dayalı olarak kurtulması olduğu, ikinci olarak eserin hasarına ilişkin riskin iş sahibine geçtiği, bu halde yüklenicinin, iş sahibinin gecikmesinden doğan olumlu zararın tazminini talep edebileceği (TBK m. 112). Somut olayda da davacının taleplerinin bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiği,
Davacının tamamlanmış ancak bedeli ödenmemiş işlere ilişkin talebi ve ilave iş olarak nitelendirdiği işlerin bedelinin talebinin, olumlu zarar kapsamında olmadığı, teknik incelemede, bedeli ödenmeyen işlerin miktarı hesaplanmış ancak sözleşme dışı ilave işlere ait herhangi bir metraj, keşif özeti, v.s.ye rastlanılmadığı, ilave işlerden ne kastedildiğinin anlaşılamadığı, ilave işlerin neler olduğu, tamamlanıp tamamlanamadığının tespit edilemediği gerekçesi ile ilave işler açısından hesaplama yapılmadığı,
Davacı tarafından talep edilen diğer bedellerin (gecikme süresi içindeki kira bedelleri gibi), fiili zarar olarak birer olumlu zarar kalemini oluşturduğu ancak davacı tarafından talep edilen bu bedellerin, somut olaydaki uyuşmazlığın kaynaklandığı sözleşmeden doğan edimlerinin ifası için ödendiği ve gecikme süresinde de bu amaçla bu masrafların yapıldığının ispatının gerektiği,
Davacının somut olayda dava dilekçesindeki kar kaybı talebinin olumlu zarar kapsamında olduğu, hesaplamanın da teknik uzman tarafından yapıldığı,
Teknik incelemede, İşin 06.02.2013 tarihi itibariyle %95.07 seviyesinde olduğu, 06.02.2013 tarihi itibariyle geçici kabule hazır hale geldiği OTDR ölçüm listesinin davalı tarafından davacıya verilmemesine dayalı olarak geçici kabul işlemlerinin yapılamadığı sonucuna varıldığı, işin geçici kabulü yapılarak eksiklerinin tespit edilmediği, eksik ve hatalı işlere ait geçici kabul tutanağı düzenlenmediği, davalının asıl işvereni … ile arasındaki yüklenici sözleşmesi ve protokole göre 335 994.-metre (335,994 km.) imalat için mutabık kaldıkları anlaşıldığından … tarafından davalıdan kesinti yapılan eksik, hatalı ve ayıplı imalatlar ile para cezalarının dava konusu 195km.lik işe ait olup olmadığının tespitinin mümkün olmadığı sonucuna varıldığı,.
Sayın Mahkeme ara kararda, fazladan tedarik edilmesi nedeniyle 4 adet iş makinesi için amortisman bedeli zararı olarak talep edilen 228 291.00 TL.lık zarar kısmı yönünden davacının davalıdan talepte bulunup bulunamayacağının tespit edilmesini istediği, Taraflar arasındaki sözleşmenin m. 7 hükmünde, yüklenicinin, işin yapılması için aksi belirtilmedikçe ve …’un da gerekli gördüğü her türlü malzeme, makine (ekskavatör, JCB vb) ve gereçlerinin sahanın uygun yerlerinde bedelleri tümüyle kendisinin yükümlülüğünde hazır bulundurulacaktır şeklinde olduğu, bununla birlikte gecikme süresi boyunca makinelerin atıl kaldığı için amortisman bedellerinin giderilmesinin talep edildiği, somut olaydaki varlığı iddia edilen zarar kalemlerinin talep edilebilmesi için davalının borca aykırı davranışı ile uygun illiyet bağının bulunması gerektiği, anılan amortisman giderleri ile gecikme arasında uygun illiyet bağı bulunup bulunmadığı hususunda nihai takdir Sayın Mahkemede olmakla birlikte amortisman ile ifade edilenin yıpranma payı olduğu düşünüldüğünde yıpranmanın iş sahibinin borca aykırı davranışının varlığından bağımsız zamanın etkisiyle gerçekleşeceği,
Mütalaa edilmekle birlikte; Deliller ve hukuki değerlendirmelere göre varılacak sonuç tamamen Mahkemenin takdirinde olmak üzere tarafımızdan düzenlenmiş raporumuz saygılarımızla arz olunur.şeklinde ek görüş ve kanaatlerini sunmuşlardır.
Taraflarca ek rapora karşı beyan itirazlar sunulmuştur.
Dosyanın bilirkişilere yeniden tevdii ile, davacı vekilinin rapora beyanları ve davalı vekilinin rapora itirazları, ek rapor sonrası dosyaya giren belgeler de değerlendirilerek, davalı tarafın ilk ek rapora itiraz dilekçesinin eki olarak sunulan takas ve mahsup define dayanak klasörde sunulan bilgi ve belgelerin incelenerek davalı tarafın itirazları kapsamında takas mahsup talepleri hakkında ikinci ek rapor düzenlenmesi istenilmiştir.
Bilirkişiler mahkememize sundukları 17/01/2022 tarihli ikinci ek raporda özetle;
Teknik Heyet Üyesi Görüşü:
İş bu ek rapor aşamasında kök rapordaki görüş ve değerlendirmelerimde herhangi bir değişiklik bulunmamakla birlikte kök rapordaki teknik inceleme ve değerlendirmelerime atıfta bulunarak;
1.Eser sözleşmesine dayalı alacak davasında davacının gerçekleşen imalat bedeli olarak (taleple bağlılık gereği): 1.043 849.-TL. alacağı bulunduğu,
2.Davacının toplam alacağından 3.760.50 TL. nefaset indirimi yapılması gerektiği,
3.Sözleşmenin fiilen feshinde tarafların eşit kusurlu olduğu, Mahkemece aksi kanaatte olunması halinde davacının talep edebileceği kar kaybı (müspet zarar)’nın 47 569.50 TL. olacağı,
Mali Heyet Üyesi Görüşü:
Dava dosyası içeriğinde davalıya dava dışı … tarafından kesilen yansıtma faturalarından kaynaklı davacının direkt sorumlu olduğuna ilişkin herhangi bir tespit bulunmadığından ve sadece mali inceleme ile davalının taleplerinin kadri maruf olup olmayacağı hususunda herhangi bir görüş bildirilmesi mümkün olmayacağından 1. Ek rapordaki görüşler aynen muhafazası gerekmiş olup;
Davacının 2012 ve 2013 yıllarına ilişkin tutmakla yükümlü olduğu ticari defterlerinin TTK hükümlerine uygun tutuldukları anlaşılmakla, delil kabiliyetleri Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
Davalının 2011-2012-2013-2014 ve 2015 yıllarına ait yukarıda listelenen ticari defterlerin TTK hükümlerine uygun tutuldukları anlaşılmakla, delil kabiliyetlerinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu,
11.04.2018 tarihli kök rapordaki mali tespitlere atıfta bulunarak;
i. Açık Hesap Alacağı Yönünden;
Yukarıda ayrıntılı belirtildiği üzere; Davacının davalı ile olan ticari ilişkisinden kaynaklı; davalıdan 96.693,38 TL alacaklı olduğu hesaplanmakla; Taraflar arasındaki açık hesap farkları kök raporda ayrıntılı açıklanmış olup;
Temerrüt /Başlangıç Tarihi Bitiş/Dava Tarihi Gün Sayısı Faiz Oranı (Yıl ) ana Para (net Kira) Faiz Tutarı
08.02.2013 31.12.2013 326 13,75% 96.693,38 11.874,74
01.01.2014 23.01.2014 22 11,75% 96.693,38 684,80
TOPLAM 348 96.693,38 12.559,54
Ayrıca davacının açık hesaptan kaynaklı davalıdan 08.02.2013 temerrüt tarihinden 23.01.2014 dava tarihine 12.559,54 TL işlemiş faiz alacağı olduğunun hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nin takdirinde olduğu,
Buna göre; TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı gibi %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 96.693,38 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebilecektir,
ii. … Optik Döşeme İşinden Bakiye Alacağı Yönünden;
Dosya kapsamında teknik heyet üyesince yapılan inceleme ile;
“…31 630.- mt. X 28.70 TL/mt. X (1.18 kdv – 0.03 stopaj) = 1 043 948.-TL. Gerçekleştirilen İmalat Bedelinden Kaynaklanan Alacak olarak belirlenmiştir.” denilerek ve;
Tespit Bilirkişi raporuyla tespit edilen ayıplardan dolayı menhol maliyetinin %10’u oranında nefaset indirimi takdir edilmiş,bir adet menhol maliyeti de 327.-TL/adet olarak kabul edilerek;
Nefaset İndirimi:327.-TL. x 115 adet x %10 = 3.760,50 TL olarak hesaplanmıştır.” tespitte bulunulduğundan;
Davacının bakiye kalan 31.630 mt … optik döşeme işinden kaynaklı 1.043.948,00 TL alacağından – 3.760,50 TL mahsup edildiğinde; Davacının alacağının (=1.043.948,00 TL – 3.760,50 TL) 1.040.187,50 TL olduğu hesaplanmakla;
Temerrüt Tarihi Dava Tarihi Gün Sayısı Faiz Ana Para Faiz Tutarı
08.02.2013 31.12.2013 326 13,75% 1.040.187,50 127.743,57
01.01.2014 23.01.2014 22 11,75% 1.040.187,50 7.366,81
TOPLAM 350 1.040.187,50 135.110,38
Ayrıca davacının … optik döşeme işinden bakiye alacağından kaynaklı davalıdan 135.110,38 TL işlemiş faiz alacağı olduğu hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nin takdirinde olduğu,
08.02.2013 temerrüt tarihinden 23.01.2014 dava tarihine kadar; davacının 1.040.187,50 TL asıl alacağına 135.110,38 TL işlemiş faiz hesaplanmakla, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nize ait olduğu,
Buna göre; TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 1.040.187,50 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebilecektir.
iii. %3 Stopaj Alacağı Yönünden;
Davalı tarafından geçici kabullerin yapılmamasından sebep davacının 132.387,28 TL iade alacağını Maliye’den talep edemediği hususu göz önünde bulundurulduğunda davacının davalıdan 132.387,28 TL alacaklı oldksunun mütalaa edildiği,
Ancak davalı tarafından davacıdan kesilen 132.387,28 TL %3 stopaj (vergi kesintisinin) davalı tarafından Maliyeye Muhtasar Vergisi Beyannamesi ile beyan edilip ödenmesinin davalının sorumluluğunda olduğu,
Dava dosyası kapsamına göre; Sayın Mahkeme tarafından davacının bağlı bulunduğu … Vergi Dairesine gönderilen 27.05.2019 tarih … E. sayılı9 müzekkereye cevaben vergi dairesi tarafından;
02.07.2019 tarihli …-…-E. … giden evrak sayılı yazı ile verilen cevapta;
… vergi no.lu … … tarh dosya ve bilgisayar kayıtlarının tetkikinde stopaj iade başvurusu ve herhangi bir iade işleminin söz konusu olmadığı bildirildiğinden; Davacının iş bu hususta alacaklı olamayacağının mütalaa edildiği,
Mahkeme’nin davacının alacaklı olduğunu takdir etmesi halinde ise;
Temerrüt Tarihi Dava Tarihi Gün Sayısı Faiz Ana Para Faiz Tutarı
08.02.2013 31.12.2013 326 13,75% 132.387,28 16.258,25
01.01.2014 23.01.2014 22 11,75% 132.387,28 937,59
TOPLAM 350 132.387,28 17.195,84
Ayrıca davacının davalıdan 132.387,28 TL işlemiş faiz alacağı olduğu hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nin takdirinde olduğu,
08.02.2013 temerrüt tarihinden 23.01.2014 dava tarihine kadar; davacının 132.387,28 TL asıl alacağına 17.195,84 TL işlemiş faiz hesaplanmakla, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nize ait olduğu,
Buna göre; TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 132.387,28 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebileceği,
iv. Kar Mahrumiyeti Talebi Yönünden;
Dosya kapsamında teknik heyet üyesince yapılan inceleme ile;
“1 metre için: 28.70 TL/mt. X 0.15 x (1.18 – 0.03) = 4.95 TL/mt.olup,9.61km.için : 9 610.-mt. X 4.95 TL/mt. = 47 569.50 TL.olarak hesaplanmıştır.” denilerek tespitte bulunulduğundan;
Davacının 47.569,50 TL hesaplanan kar mahrumiyeti alacağına;
Ayrıca davacının kar mahrumiyeti alacağından kaynaklı davalıdan 6.178,82 TL işlemiş faiz alacağı olduğu hesaplandığı, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nin takdirinde olduğu,
08.02.2013 temerrüt tarihinden 23.01.2014 dava tarihine kadar; davacının 47.569,50 TL asıl alacağına 6.178,82 TL işlemiş faiz hesaplanmakla, davacının işlemiş faiz talebinin Sayın Mahkeme’nize ait olduğu,
Buna göre; TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının belirlenen 47.569,50 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebilecektir.
i. Davacının Diğer Talepleri Yönünden:
✓ 540.021,47 TL Alacak İddiası Yönünden;
(Farklı Lokasyonlarda ve Geç Ruhsat Alınan İşlere Ait Aylık Yetersiz Metrajlardan Dolayı Oluşan 540.021,47 TL Zarar Talebi)
Nihai Karar Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere; davacının dava dilekçesinde belirttiği excel hesaplama tablosuna göre, 540.021,47 TL zarara uğradığını beyan edildiği;
Kök raporda “Davacının davalıdan bu alacak talebine ilişkin hususları münhasıran davalıya ilişkin olarak yaptığının ispatı gerektiği (tevsik edici belgeler ile ve tablodaki kalemler tek tek açıklanarak), ancak bundan sonra bu alacak tutarına hak kazanmasının mümkün olabileceği sonuç ve kanaatine varılmaktadır.” şeklinde Sayın Mahkeme’nize görüş bildirilmişti;
“Davacı vekili tarafından rapora itiraz dilekçesinde; “…bu kalem tazminat talebinin bilirkişilere bırakılmadan Mahkemece resen takdir edilmesini arz ve talep ederiz” şeklinde beyanda bulunulduğu,
Bu halde Sayın Mahkeme’nin takdirinde olmak üzere; 540.021,47 TL olarak beyan edilen zarar kalemlerinin kabul edilip/edilmemesi hususu münhasıran Sayın Mahkeme’nize ait olmak üzere ve Sayın Mahkeme tarafından kabulü halinde;
TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının 540.021,47 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebileceği,
624.689,43 TL Alacak İddiası Yönünden; (Maliyetlerden Dolayı Uğradığı Zarar Talebi)
Nihai Karar Sayın Mahkeme’ye ait olmak üzere; davacının dava dilekçesinde belirttiği excel hesaplama tablosuna göre, 624.689,43 TL zarara uğradığını beyan ettiği,
Kök raporda “Davacının davalıdan bu alacak talebine ilişkin hususları münhasıran davalıya ilişkin olarak yaptığının ispatı gerektiği (tevsik edici belgeler ile ve tablodaki kalemler tek tek açıklanarak), ancak bundan sonra bu alacak tutarına hak kazanmasının mümkün olabileceği sonuç ve kanaatine varılmaktadır.” şeklinde görüş bildirildiği,
“Davacı vekili tarafından rapora itiraz dilekçesinde; “…bu kalem tazminat talebinin bilirkişilere bırakılmadan Mahkemece resen takdir edilmesini arz ve talep ederiz” şeklinde beyanda bulunulduğu görülmektedir.
Bu halde Sayın Mahkeme’nin takdirinde olmak üzere; 624.689,43 TL olarak beyan edilen zarar kalemlerinin kabul edilip/edilmemesi hususu Mahkeme tarafından kabulü halinde;
TCMB verilerinden 23.01.2014 dava tarihi itibariyle avans faizi oranı %11,75 olduğu görüldüğünden, yukarıdaki davacının 624.689,43 TL asıl alacağına dava tarihinden itibaren %11,75 ve değişen oranlarda kademeli olarak avans faizi yürütülebileceği,
Faizin infaz aşamasında hesaplanması gerektiği, hususlarının mütalaa edildiği, şeklinde ikinci ek görüş ve kanaatlerini sunmuşlardır.
Taraflarca ikinci ek rapora karşı beyan ve itirazların sunulduğu, Davalı vekilinin yeni bir heyetten rapor alınmasına ilişkin talebinin mevcut dosya kapsamı itibariyle yerinde görülmeyip reddine karar verilmiştir.
Netice olarak mahkememizce yapılan değerlendirmeye göre; taraflar arasındaki sözleşme, 22.11.2011 tarihli “… Şehiriçi … Kablolu Erişim Şebekeleri Tesisi Altyüklenici Sözleşmesi’dir. Anılan sözleşmenin “İşin Tanımı” başlıklı m. 21 ve m. 4 hükümleri incelendiğinde bir eser sözleşmesi niteliği taşıdığı anlaşılmış olup, taraflar arasında sözleşmenin varlığı ve geçerliliği konusunda ihtilaf bulunmamaktadır.
Davacı tarafın iddiası, davalının sözleşmede belirtilen sürede yer teslimi gerçekleştirmediği, kendisinin işe başladığı, gönderilen iş emirleri ve Belediye kazı ruhsatları uyarınca toplam 185,59 km güzergahta kazı, boru döşenmesi, vs, şebeke tesis imalatı borcu altında olduğu asli işi tamamladığı, eksik kalan bazı yerlerde kablo çekilmesi işleri, kablo planının kendilerine verilmemesi ve 9,4 km güzergahın kazı ve şebeke imalat işleri de işveren davalı tarafından kazı ruhsatı ve iş emrinin kendilerine gönderilmemesi sebebiyle yapılamadığı, bitirilen kısımlara yönelik hakedişlerin eksik yapıldığı ve ödemelerin eksik olduğuna yönelik olup, bu kapsamda parasal miktar olarak sözleşme kapsamında yapıp tamamlamış oldukları kazı, borulama vs. İmalat bedeli karşılığı doğmuş olan 1.537.705,00 TL, imalat bedelinden kısmen ödenmesi için çekilen 06.02.2013 tarihli ihtarname ile 1.495.038,00 TL bedel muaccel hale geldiğinden dava tarihine kadar işlemiş 169.748,25 TL faiz, davalı’nın kusurlu ve Sözleşme’ye aykırı eylemlerinden kaynaklı olarak işin süresinin uzaması sebebiyle Davacının uğradığı ilave zarar kalemleri toplamı 1.528.711,00 TL tazminat, davalı’nın kusuru ile Sözleşme’ye aykırı şekilde Davacı’ya yaptırılmayan işlerden yoksun kaldığı kar karşılığı zararının tazminatı olan 62.214,00 TL ve anılan sözleşme uyarınca davalı tarafından davacıya verilmiş olan malzemelerden imalatta kullanılmayan/artan malzemelerin davacı tarafından davalıya iade edilmesi için davalı’nın yer göstermesine karar verilmesini talep ettiği görülmüştür.
Davacının dava dilekçesindeki iddiaları doğrultusunda, kazı taslak güzergah bilgisinin ve Belediyeden alınacak kazı ruhsatlarının hangi tarafça temin edileceği (hangi tarafın yan edim yükümlülüğü olduğu hususunun, vadesinin hangi tarih olduğunun belirlenmesi gerekmektedir.
Mahkememizce alınan bilirkişi raporunda da belirlendiği üzere sözleşme konusu 195 km.lik … optik kablo döşenmesi işi’nin yaklaşık 185.59 km-lik |kısmının tamamlandığı, işin sözleşmede öngörülen 8 aylık süre içinde tamamlanamadığı, işin geçici kabul işlemlerinin yapılmadığı, davacı’ya Aralık 2012 ayından itibaren hak ediş ödemesi yapılmadığı, taraflar arasında sözleşmenin feshedildiğine dair tarafların herhangi bir beyanı olmadığı, bu bağlamda sözleşmenin hukuken geçerliliğini sürdürdüğü, ancak fiilen davacı yüklenici tarafından işe devam edilmediği tespit edilmşitir.
Sözleşmenin 22.11.2011 tarihinde imzalanmış olmasına rağmen ABB tarafından düzenlenmiş kazı ruhsatlarının 27.03.2012 tarihinden itibaren alınmaya başladığı, kazı ruhsatlarının alınmasında davalının 4 aydan fazla bir gecikmeye sebebiyet verdiği anlaşılmıştır. 22.11.2011 tarihli sözleşmenin 5.maddesinde işin süresinin ABB ruhsatlarının yükleniciye teslim tarihinden itibaren 8 ay olacağı, …’un güzergahları ve ruhsatları yükleniciye vermemesi gibi …’tan kaynaklanan gecikmelerin sözleşme süresine ekleneceği belirtilmekte, olup, davalı … A.Ş. ile … A.Ş. arasında akdedilmiş 17.11.2011 tarihli sözleşmenin 5.maddesinde; …’in güzergahları yükleniciye vermemesi gibi …’dan kaynaklanan gecikmelerin sözleşme süresine ekleneceği belirtilmekte, bu hükümle …’nin güzergahları …’a bildirme yükümlülüğü bulunduğu, 22.11.2011 tarihli sözleşme gereği ruhsat alma yükümlülüğünün … tarafından üstlenildiği görülmüştür. Buna göre davalının kazı ruhsatlarını zamanında almamış oluşu, iş programının sıkıştırlmasına sebebiyet verecek şekilde planlanması, güzergahları bildirmekle yükümlü …’nin işlerde değişiklik yapması nedeniyle işin Uzamasına sebebiyet verdikleri anlaşılmış olup, 22.11.2011 tarihli sözleşmenin 5.madde hükmü doğrultusunda ABB tarafından düzenlenmiş kazı ruhsatlarının ilkinin 27.03.2012 tarihinde alındığı, son ruhsatın ise 29.05.2012 tarihinde alındığı göz önüne alınarak işin bitiş süresinin: 29.05.2012 tarihi * 8 ay -29.01.2013 tarihi olacağı hesaplanmıştır.
Davacı tarafın sözleşme kapsamında yapıp tamamlamış oldukları kazı, borulama vs. İmalat bedeli karşılığı doğmuş olan 1.537.705,00 TL alacak talebi yönünden; raporda sözleşmeyle belirlenen 195 km.lik iş’in 06.02.2013 tarihi itibariyle; 153 759.91 mt. * 31630.00mt.— 185 390.00 mt.(185,39 kmı.)lik kısmının yapılmış olduğu kanaati belirtilmiş olmakla, Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 42/2.maddesi gereği geçici kabule hazır hale geldiği belirlenmiş ve sözleşme konusu işte davacı tarafından yapılmış 31.63km.lik kısmının bedelinin ödenmediği konusunda taraflar arasırıda uyuşmazlık olmadığı göz önüne alınarak; sözleşme gereği bedeli ödenmeyen 31.63 km.uzunluğundaki alan için hesaplanan alacak miktarı; 31 630.- mt. X 28.70 TLimt. X (1.18 kdv – 0.03 stopaj) = 1.043 948.-TL gerçekleştirilen imalat bedelinden kaynaklanan alacak olarak belirlenmiş olup, davacı tarafından yapılan toplam işin 185.59km.uzunluğunda bir alanı kapsadığı, işin tamamının yerinde incelenmesinin imkansızlığı nedeniyle … Batı Sulh Hukuk Mahkemesi’nin … Değişik İş dosyasında yapılan tespitler yerinde görülerek buna göre nefaset indirimi hesaplanmış, söz konusu tespite ilişkin bilirkişi raporunda; … ile … çiftliğinde toplam 91 adet menhol kapağının yol platformu veya kaldırım altında kaldığının tespit edildiği, bu hatanın hat döşendikten sonra ilgili belediyesince asfalt dökülmesinden kaynaklandığı anlaşıldığından bu eksiklikler için nefaset kesintisine gerek duyulmamış, tespit raporunda … ile … Çiftliğinde toplam 155 adet menholün zemine uygun olarak yapılmadığı, kimisinin yüksek kotta, kimisinin düşük kotta bırakıldığı tespit edildiğinden bu hatanın giderilmesi için gerekli tadilat nedeniyle nefaset indirimi hesaplanmış ve yapılan hesaba göre menhol maliyetinin % 10’u oranında nefaset indirimi takdir edilmiş,bir adet menhol maliyeti de 327.00 TL/adet olarak kabul edilerek; Nefaset İndirimi:327.-TL. x 115 adet x 410 — 3 760.50 TL olarak hasaplanmış vebu miktarın ilk hesaplanan 1.043.948,00 TL den mahsubu ile, (1.043.948,00 – 3.760,50) davacının imalat bedeli olarak talep edebileceği miktarın 1.040.187,50 TL olduğu kanaati ile, bu alacak kalemi yönünden bu miktar üzerinden karar verilmiştir.
İmalat bedelinden kısmen ödenmesi için çekilen 06.02.2013 tarihli ihtarname ile 1.495.038,00 TL bedel muaccel hale geldiğinden dava tarihine kadar işlemiş 169.748,25 TL faiz talebi yönünden, dosya kapsamında teknik heyet üyesince yapılan inceleme ve mahkememizce de yerinde görülen imalat bedeli hesabına göre davacının bakiye kalan 31.630 mt … optik döşeme işinden kaynaklı 1.040.187,50 TL olduğu hesaplanmakla; raporda mali bilirkişi tarafından 08/02/2013 tarihinden dava tarihine kadar 135.110,38 TL işlemiş alacağı olduğu hesaplanmış olup, davacı tarafın bu talebi dava dilekçesinde harç yatırılarak alacak olarak talep edildiğinden yerinde görülmüş ve bilirkişi tarafından belirlenen 135.110,38 TL olarak kabul edilmiştir.
Davalı’nın kusuru ile Sözleşme’ye aykırı şekilde Davacı’ya yaptırılmayan işlerden yoksun kaldığı kar karşılığı zararının tazminatı olan 62.214,00 TL’lik talep yönünden, kar kaybıi(müspet zarar);sözleşmesi haksız olarak feshedilen kusursuz tarafın fesih nedeniyle ifası engellenen imalattan,gerçekleşmesini umduğu kar kaybı olup, hesaplanmasında yüklenicinin yapmaktan kurtulduğu giderler ile başka bir iş yaparak elde ettiği kazanç, kalan imalat bedelinden indirilir şeklindeki genel uygulama gereği Kar Kaybı Hesabı :Emanet İşlere Ait Uygulama Yönetmeliğine göre birim fiyat; genel masraflara %15 kar (işçilik kar oranı) ilave edilerek bulunacağından, buna göre dava konusu işte :195km.-185.39 = 9.61 km.uzunluğundaki kısım için kazanıç kaybı hesabı 47.569.50 TL olarak hesaplanmış ve yapılan bu hesaba mahkememizce de iştirak edilerek, bu alacak kalemi yönünden bu miktar üzerinden karar verilmiştir.
Davalı’nın kusurlu ve Sözleşme’ye aykırı eylemlerinden kaynaklı olarak işin süresinin uzaması sebebiyle Davacının uğradığı ilave zarar kalemleri toplamı 1.528.711,00 TL tazminat talebi yönünden, dosyada yapılan incelemede ve bilirkişi tespitlerine göre sözleşme dışı ilave işlere ait herhangi bir metraj, keşif özeti,v.s.ye rastlanılmadığı, ilave işlerin neler olduğu, tamamlanıp tamamlanamadığının tespit edilemediği, sözleşmede belediye, diğer taşeronlar, üçüncü şahısların verdikleri zararın davalı tarafından karşılanacağına dair bir ibare bulunmadığı, davacının tamamlayarak davalıya teslim ettiği imalatların teslimden sonra üçüncü kişilerce tahrip edilmesi sonrasında davacı tarafından yenidan tadilat yapıldığı ve zararın giderildiğine ve bedeline dair bir belge bulunulmadığından zarar bedelini davalıdan talep edemeyeceği, sözleşmenin 8.7.maddesindeki; yüklenici işbu sözleşme çerçevesinde kendi kampının kurulması,mobilizasyonu,yer kiralarıması,işletmesi,işçilerine ait yemek,yol masraflarının tüm giderleri yükleniciye aittir hükmü gereğince davacı yüklenici tarafından karşılanan ve fatura dökümünde belirtilen depo kira bedellerini davalıdan talep edemeyeceği görüşüne varılmış olup, mahkememizce de aynı kanaate ulaşılmıştır. Yine … tarafından davalıdan kesinti yapılan eksik,hatalı ve ayıplı imalatlar ile para cezalarının dava konusu 195km.lik işe ait olup olmadığının tespitinin mümkün olmadığı belirlenmiştir. Bu alacak kalemi içerisinde yer alan (Farklı Lokasyonlarda ve Geç Ruhsat Alınan İşlere Ait Aylık Yetersiz Metrajlardan Dolayı Oluşan 540.021,47 TL Zarar Talebi) ve (624.689,43 TL Maliyetlerden Dolayı Uğradığı Zarar Talebi) açısından davacının davalıdan bu alacak talebine ilişkin hususları münhasıran davalıya ilişkin olarak yaptığını ispat edemediği ve stopaj alacağı ile ilgili olarak, davalı tarafından davacıdan kesilen 132.387,28 TL % 3 stopaj (vergi kesintisinin) davalı tarafından Maliyeye Muhtasar Vergisi Beyannamesi ile beyan edilip ödenmesinin davalının sorumluluğunda olduğu, … Vergi Dairesi’ne gönderilen 27.05.2019 tarihli yazıya gör … vergi no.lu davalı … Telekominikasyonun tarh dosya ve bilgisayar kayıtlarının tetkikinde stopaj iade başvurusu ve herhangi bir iade işleminin söz konusu olmadığı bildirildiğinden; davacının bu kalem için alacaklı olamayacağı, davacı tarafından işin tamamlanması için sözleşme sonrasında alınan 4 adet kazı makinesinin amortisman bedellerinden dolayı uğradığını iddia ettiği zararın, bu iş makinalarının yıpranmasının zamanı bağlı oluşu ve bu işe özgü olarak alınıp alınmadıklarının belli olmaması gözetilerek talep edilemeyeceği anlaşılmıştır.
Nihai olarak, yukarıda belirtilen talep kalemleri hakkında, mahkememizce kabul edilen miktarlar üzerinden davanın kısmen kabulüne fazla talebin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Açıklanan nedenlerle;
1-Davanın kısmen kabulü ile, tamamlanan imalat bedeli olarak 1.040.187,50 TL, dava öncesi işlemiş faiz talebi olarak 135.110,38 TL ve yaptırılmayan işler nedeniyle yoksun kalınan kar olarak 47.569,50 TL olmak üzere toplam 1.222.867,38 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Fazlaya dair talebin reddine,
3-Dava konusu olup, kabul edilen değer üzerinden alınması gereken 83.534,07 TL harçtan önceden davacıdan alınan peşin harç 56.328,05 TL harcın mahsubu ile kalan 27.206,02 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye aktarılmasına,
4-Davacı tarafça yapılmış olan toplam posta ve tebligat ücreti 527,90 TL, bilirkişi ücreti 9.100,00 TL, keşif harcı 195,40 TL olmak üzere toplam 9.823,30 TL yargılama giderinden davanın kabul oranına göre (% 37,07) 3.641,49 TL yargılama gideri ve 56.328,05 TL peşin harç olmak üzere toplam 59.969,54 TL nin davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
5-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğininden karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre kabul edilen dava değeri üzerinden hesaplanan 75.600,36 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davacıya ödenmesine,
6-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğininden karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre reddedilen dava değeri üzerinden hesaplanan 101.184,19 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile kendisini vekille temsil ettiren davalıya ödenmesine,
7-Karar kesinleşene kadar yapılacak yargılama giderlerinin davacı gider avansından karşılanmasına, karar kesinleştikten sonra bakiye gider avansının istek halinde davacıya iadesine,

Dair, HMK 345 maddesi uyarınca kararın taraflara tebliğ edildiği tarihten başlayarak iki hafta içinde HMK 342 maddesi gereğince düzenlenmiş dilekçe ile HMK 343 maddesi uyarınca mahkememize veya başka bir mahkemeye yapılacak başvuru ile HMK 341/1 maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olarak davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 25/04/2022

Başkan …
E-imza
Üye …
E-imza
Üye …
E-imza
Katip …
E-imza