Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO: 2014/475 Esas
KARAR NO: 2019/649

DAVA : İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 24/10/2013
KARAR TARİHİ: 02/07/2019

BİRLEŞEN İSTANBUL 18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN
2013/282 ESAS, 2014/73 KARAR SAYILI DOSYASI

DAVA : İtirazın İptali (Acentalık Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 24/10/2013

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; … ile müvekkili … Sigorta A.Ş. Arasandı … Noterliğnin 31.05.2001 tarih ve …yevmiye sayılı sözleşme yapma ve prim tahsil etme yetkisine haiz acentelik sözleşmesi akdedildiğini, 19.12.2012 tarihi itibarı ile müvekkili şirkete 42.687,23 TL borcu bulunduğunu, … Noterliğinin 19.12.2012 tarihli, … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile bu hususun taraflara bildirildiğini, borcun ödenmemesi üzerine İstanbul…İcra Müdürlüğünün … Esas Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalı borçlunun takibe itiraz etmesi sebebiyle takibin durduğunu beyanla, itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili 19/11/2013 havale tarihli cevap dilekçesi ile; dava dayanağı takibin İstanbul …İcra müdürlüğünün… Esas sayılı takip dosyası ile mükerrer olduğunu aynı alacak talebinin işbu takip dosyası kapsamında da yapıldığını, aynı alacağa istinaden birden fazla takip yapılmasının usul ve yasaya aykırı olduğu bu nedenle takibin iptali ile haksız ve mesnetsiz davanın usul ve esas yönünden reddine karar verilmesini istemiştir.

CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili hakkında mükerrer icra takibi başlatıldığını, davaya konu icra takibinin İstanbul … İcra Dairesinin … Esas sayılı icra dosyası ile mükerrer olduğunu, davaya konu acentelik sözleşmesi nedeniyle müvekkilinin davacıya borcunun olmadığını, davacının taleplerinin haksız olduğunu ve davacı aleyhine kötü niyet tazminatına karar verilmesi gerektiğin belirterek davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.

BİRLEŞEN İSTANBUL 18. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN 2013/282 ESAS, 2014/73 KARAR SAYILI DOSYASI
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalılardan … ile müvekkili … A.Ş. Arasandı … Noterliğnin 31.05.2001 tarih ve… yevmiye sayılı sözleşme yapma ve prim tahsil etme yetkisine haiz acentelik sözleşmesi akdedildiğini, diğer davalı …’in ise söz konusu acentelik sözleşmesinin teminatı olarak kendi adına kayıtlı bulunan … mah. 171 ada, 69 parsel 1. Kat 4 numaralı bağımsız bölüm üzerinde müvekkili şirket lehine 1. Derecede 20.000,00 TL bedelle ipotek tesis edildiğini, davalı …’in sözleşme gereği edimlerini ifa etmediğini. 19.12.2012 tarihi itibarı ile müvekkili şirkete 42.687,23 TL borcu bulunduğunu, … Noterliğinin 19.12.2012 tarihli, … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile bu hususun taraflara bildirildiğini, borcun ödenmemesi halinde ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takibe geçileceğinin ihtar edildiğini, borcun ödenmemesi üzerine İstanbul …İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, davalı borçlunun takibe itiraz etmesi sebebiyle takibin durduğunu beyanla, itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dayanağı takibin İstanbul …İcra müdürlüğünün… Esas sayılı takip dosyası ile mükerrer olduğunu aynı alacak talebinin işbu takip dosyası kapsamında da yapıldığını, aynı alacağa istinaden birden fazla takip yapılmasının usul ve yasaya aykırı olduğu bu nedenle takibin iptali ile haksız ve mesnetsiz davanın usul ve esas yönünden reddine karar verilmesini istemiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve sair tüm evraklar hep birlikte incelenmiştir.
Mahkememizde açılan asıl dava; acentelik sözleşmesi kapsamında alacağın tahsili için başlatılan takibe itirazın iptali istemine ilişkin olup, birleşen dava ise acentelik sözleşmesi kapsamında sözleşmenin teminatı olarak tesis edilen ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla başlatılan takibe takibe itirazın iptali istemine ilişkindir.
Dosyamıza getirtilen İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalı aleyhine toplam 42.687,23-TL üzerinden icra takibi yapıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durduğu, itirazın süresinde ve usulüne uygun yapıldığı, buna göre davanın, İİK.67.maddesinde yazılı 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
Birleşen davaya konu olarak getirtilen İstanbul … İcra Müdürlüğünün… Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; davacı tarafından davalılar aleyhine toplam 43.165,56-TL üzerinden ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi yapıldığı, davalının itirazı üzerine takibin durduğu, itirazın süresinde ve usulüne uygun yapıldığı, buna göre davanın, İİK.67.maddesinde yazılı 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.
İddia, savunma, toplanan deliller ve tarafların ilişki dönemlerine ait davacı taraf ticari defter ve kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, bilirkişi heyeti sunmuş olduğu 20/11/2015 tarihli kök raporunda özetle; davacının icra takip tarihi itibariyle alacaklı olduğu tutarın talebi olan 42.687,23 TL olduğu, alacağa takip tarihinden itibaren temerrüt faizinin hesaplanacağı, birleşen davanın davalısı …’in ipotek sorumlusu olmasından ötürü talebin 20.000,00 TL’den 23/12/2012 tarihinden itibaren hesaplanacak temerrüt faiziyle birlikte sorumlu olacağı belirtilmiş, davalı tarafın rapora itirazı üzerine alınan 25/05/2016 tarihli ek raporda ise davalının otobüs şirketlerine ait düzenlediği poliçelere istinaden davacıdan %20 indirimli çoklu araç prim indirimi aldığı, bu konuda poliçesi düzenlenen … şirketinin bir aracının trafik kazası yapmasından sonra poliçelerin iptal edildiği ve bu konuda … adına indirim tanınan primler için zeyilname düzenlendiği, zeyilnamede gösterilen primlerin toplam tutarının 36.236,88 TL olduğu, bu primlerin davacı kayıtlarında tahsil edilmediği gözüktüğünden davalının sorumluluğunda olduğu, davalının zeyilnamede gösterilen primlerin ödendiğini kanıtlanması halinde olması gereken borcunun 6.450,35 TL olacağı, aksi halde kök rapordaki hesaplamaların geçerli olduğu yönünde görüş kanaat sunulmuştur. Raporun karar vermeye elverişli olmaması sebebiyle yeni bir heyetten rapor alınmasına karar verilmiş olup, 27/12/2017 tarihli bilirkişi heyet raporunda; acentenin, zararlı portföy yapısı nedeniyle acentelik sözleşmesinin şirket tarafından feshedilmesinin sözleşme şartlarına uygund olduğu, fesih nedeninin, sözleşmenin 43.nci maddesi (A-G) paragraflarındaki (şirket talimatlarına uygun çalışmama, zararlı portföy) hükümleriyle gerekçelendirildiği, davacı … şirketinin acenteden alacağının kanıtı olarak resmi defter ve kayıtlarını sunduğu, borca itiraz eden davalı acentenin ise itirazını, ödeme yapılmasıyla değil, bazı kasko poliçelerinde uygulanan araç çokluğu indiriminin düşürülmesi sonucu tahakkuk ettirilen fark zeyilnameleri ile ilişkilendirdiği, bu nedenle herhangi bir ödeme dekontu/makbuz/belge sunmadığı ancak acentelik sözleşmesinin 6. Maddesinde; “Acente, Şirketin vereceği yazılı ve sözlü talimat ile genelgelere uygun hareket etmeye mecburdur” denildiğinden, acentenin şirketin indirim uygulamalarını da bu kapsamda kabul etmiş olduğu, yapılan hesaplamalar sonucu, acentenin, sigorta şirketine prim borcu olarak, 30.856,93 TL’nin esas alınması ve sigorta şirketine ödenmesi gerektiği belirtilmiştir. Raporlar arasında çelişki olduğundan çelişkinin giderilmesi için alınan 16/11/2018 tarihli bilirkişi heyet raporunda ise; davacı şirket kayıtlarına göre toplam 42.867,23 TL alacaklı olduğu, fesihten önceki taksitlerin 33.703,36 TL olduğu, bu taksitler içerisinde yer alan 3713521 numaralı poliçe borcunun, …Şti’nin 19970943 numaralı poliçesinin hasar ödemesinden mahsup edilmesiyle 33.703,36 TL – 2.846,43 TL = 30.856,93 TL olduğu, fesihten sonraki taksitlerin ise 11.615,54 TL olduğu, fesihten önce ve sonraki taksitlerin toplamının 42.867,23 TL olduğu, fesih tarihinden sonra devam eden poliçe borçlarına (taksitlerine) ilişkin şirket kayıtlarında herhangi bir tahsilat görülmediği, fesih tarihinden sonra devam eden poliçe borçlarının (taksitlerinin) acenteye borç kaydedilebilmesi için acentenin, poliçelerin gelecek taksitlerini önceden sigortalılardan tahsil etmiş olması ve bu tahsilat miktarlarını de şirkete intikal ettirmeyerek uhdesinde tutmuş olması gerektiği, böyle bir durumun söz konusu olmadığı, sigorta şirketinin de acentenin fesih tarihinden sonraki prim taksitlerini acenteden talep edebilmesi için, acentenin bu tutarları uhdesinde tuttuğunu kanıtlaması gerektiği, davacı şirketin böyle bir kanıt gösteremediği, dolayısıyla davalı acentenin fesihten sonraki taksitler tutarı olan 11.615,54 TL den sorumlu tutulamayacağı yönünde görüş ve kanaat sunulmuş olmakla Mahkememizce alınan 27/12/2017 tarihli bilirkişi heyet raporu ile 16/11/2018 tarihli bilirkişi heyet raporunun hüküm kurmaya elverişli ve denetime açık olduğu kanaatine varıldığından hükme esas alınmıştır.
Davacı …Ş. ile davalı acente … arasında, …Noterliğinin 31/05/2001 tarih ve … yevmiye numaralı Acentelik Sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşme kapsamında Acentenin, kendisine verilen vekaletname doğrultusunda, belirlenen sigorta dallarında, sözleşme yapma ve şirket adına prim tahsil etme yetkileri olan, (A) tipi sigorta acentesi konumuna sahip olduğu, …’in sigorta acenteliği yapabilmesi, acentelik faaliyetinde bulunabilmesi için 14/04/2008 tarih ve 26847 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sigorta Acenteleri Yönetmeliği’nin 9 /1 maddesi gereğince … adına kayıtlı taşınmaz üzerinde 20.000,00 TL bedelle ipotek tesis edildiği, acentelik sözleşmesinin; … Noterliğinden 23/08/2006 tarihli ve … yevmiye numaralı fesihname ile davacı şirket tarafından sözleşmenin 48.nci maddesi (A-G) gerekçe gösterilerek feshedildiği, 48.nci maddesinin; “Şirket aşağıda yazılı hallerden birini tespit ettiği takdirde sözleşmenin süresinin bitmesini beklemeden derhal bir ihtarname keşide etmek veya iadeli taahhütlü bir yazı ile diğer tarafa bildirmek suretiyle Acentelik Sözleşmesini feshetmek ve yetkilerini acenteden tamamen geri almak yetkisine sahiptir. A) Acente, ilgili Kanunlara ve Yönetmeliklere, Sözleşme hükümlerine ve ilgili Bakanlık Genelgelerine ve Şirket tarafından Acenteye gönderilen Genelge, Talimat ve Riziko Kabul Yönetmeliği hükümlerine uygun çalışmazsa, B) Acente, bu sözleşme hükümlerine göre Şirkete ödemesi gereken prim borçlarından nakden tahsil edilenleri 23.maddede belirtilen sürelerde ödemezce, c) Acente taksitli işler için sigortalıdan kendi adına alacağı ödeme araçlarını 23.madde hükmü gereğince Şirkete teslim etmezse, D) Acente Şirketin bilgisi ve izni dışında başka bir sigorta şirketinin acenteliğini yaparsa, E) Acente, sözleşmenin 40.maddesine göre istenilen ek teminatı vermezse, F) Şirketçe verilen satış hedeflerine ulaşamaz ise, G) Zararlı portföy oluşumu nedeniyle”, Acentelik Sözleşmesinin 23.maddesinin; “Acente bir hafta süresince tahsil ettiği primleri komisyon ve ilgili vergiler düşüldükten sonra kalan kısmını, en geç ertesi haftanın son iş gününün bitimine kadar Şirkete peşin poliçelerde tamamının posta çeki, posta havalesi veya Şirket adına açılmış bir banka hesabına yatırmak suretiyle poliçelerde 22. Maddeye göre aldığı peşinat ve diğer ödeme araçlarını Şirkete tevdii ederek öder…” 24.maddesinin; “…Her ayın ilk on günü içinde bir önceki ayın üretim, tahsilat ve ödemeleri için taraftar arasında mutabakat yapılır ve buna ilişkin belgelerin birer örneği ayrı ayrı saklanır.”, 27.maddesinin; “Acentelik komisyonunun hesap ve tespiti Acentenin portföyüne giren poliçelere ait net prim üzerinden 26. Maddede belirtilen oranlara göre yapılır. Şirket herhangi bir sigorta ücretini ne sebeple olursa olsun tamamen veya kısmen sigortalıya iade ettiği takdirde Acente, iade edilen bu ücrete isabet eden komisyonu Şirkete iadeye mecburdur. Komisyon dışında acenteye ücret ödenmez. Acentenin her türlü harcama ve vergileri kendisine aittir.”, 37.maddesinin; “Şirket’in tanzim ederek Acente’ye göndereceği haftalık üretim cetvelleri ile Acente her ayın ilk on günü içinde mutabakatını veya varsa itirazını yazılı ve ayrıntılı olarak bildirecektir. Bu süre içinde itiraz yapılmadığı takdirde Acente, Şirket’in göndermiş olduğu cetvellerin muhteviyatını aynen kabul etmiş sayılır. Bir ihtilaf halinde Şirket’in defter ve kayıtlarının ispat belgesi olacağı konusuna taraflar mutabıktırlar. Acente, itiraz edilmeyerek veya taraflarca mutabakat yoluyla kesinleşen Şirket kayıtları ve hesap cetvellerinin İİK’ nun 68. maddesi ve ilgili hükümlerine uygun olarak kesin borç miktarına havi belgelerden olduğunu, Şirket’in bu belgelere dayanarak hiçbir ihtar ve merasime hacet kalmaksızın ihtiyati haciz dahil her türlü kanuni işleme başvurabileceğini peşinen kabul eder.” şeklinde düzenlendiği anlaşılmıştır. Yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde, her ne kadar davacının usulüne uygun tutulmuş olan defterleri kapsamında davalıdan 42.867,23 TL alacaklı olduğu belirlenmiş ise de; sözleşmenin feshinden önceki taksitlerin 33.703,36 TL olduğu, bu taksitler arasında yer alan… numaralı poliçe borcunun, …Şti’nin 19970943 numaralı poliçesinin hasar ödemesinden mahsup edilmesiyle sonucu fesihten önceki taksitlerin 33.703,36 TL – 2.846,43 TL = 30.856,93 TL olduğunun tespit edildiği, fesihten sonraki taksitlerin ise 11.615,54 TL olduğu, fesih tarihinden sonra devam eden poliçe borçlarının acenteye borç kaydedilebilmesi için acentenin, poliçelerin gelecek taksitlerini önceden sigortalılardan tahsil etmiş olması ve bu tahsilat miktarlarını da şirkete intikal ettirmeyerek uhdesinde tutmuş olması gerektiği, böyle bir durumun ise söz konusu olmadığı ve sigorta şirketi tarafından acentenin fesih tarihinden sonraki prim taksitlerini uhdesinde tuttuğunun ispatına dair bir delil sunulmadığı, davalı acentenin fesihten sonraki taksitler tutarı olan 11.615,54 TL’den sorumlu tutulamayacağından, davalının borcunun 30.856,93 TL olduğu kanaatine varıldığından asıl dosya yönünden davanın kısmen kabulü ile takibin bu bedel üzerinden devamına, ipoteğin paraya çevrilmesi yönünden başlatılan takip nedeniyle açılan birleşen itirazın iptali davası kapsamında ise ipotek bedeli 20.000,00 TL ve dava değeri de 20.000,00 TL olmakla davanın kabulüne ve inkar tazminatı isteminin kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

H Ü K Ü M :
1-Asıl davanın KISMEN KABULÜ ile davalının İstanbul … İcra Dairesinin … Esas sayılı icra dosyasına yapmış olduğu İTİRAZIN KISMEN İPTALİNE, takibin İstanbul … İcra Dairesinin… Esas sayılı icra dosyasındaki tashilatlarda tekerrür olmamak kaydıyla 30.856,93-TL üzerinden devamına, takip tarihinden itibaren avans faizi uygulanmasına, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE,
2-Birleşen İstanbul 18. Asliye Ticaret mahkemesinin 2013/282 Esas sayılı dosyası ile açılan davanın KABULÜ ile davalıların İstanbul … İcra Dairesinin… Esas sayılı icra dosyasına yapmış oldukları İTİRAZIN İPTALİNE, İstanbul …İcra Dairesinin … Esas sayılı icra dosyasındaki tahsilatlarda tekerrür olmamak kaydıyla takibin 20.000,00-TL üzerinden devamına,
3-Alacak tutarı olan 30.856,93-TL’nin %20’si oranında hesap edilen 6.171,38-TL inkar tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, (Davalı …’in bu miktarın 4.000,00-TL’si ile sorumlu olması kaydıyla)
A) ASIL DAVADA
4-Alınması gerekli 2.107,83-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 515,60-TL harcın mahsubu ile geriye kalan 1.592,23-TL eksik harcın davalı …’den tahsili ile hazineye irad kaydına,
5-Davacı tarafça başlangıçta yapılan 28,05-TL gider ile yargılama aşamasında yapılan 6.164,00-TL olmak üzere toplam 6.118,00-TL yargılama giderinden davanın kabul ve ret oranına göre hesaplanan 4.466,14-TL yargılama giderinin asıl ve birleşen dosya davalılarından müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, geriye kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına, peşin yatan harç gideri 515,60-TL’nin yalnızca davalı …’in tahsil edilerek davacıya verilmesine,
6-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 3.702,83-TL vekalet ücretinin davalı …’den alınıp davacıya verilmesine,
7-Davalı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 2.725,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine,
B) BİRLEŞEN DAVADA
8-Alınması gerekli 1.366,20-TL karar ve ilam harcından peşin alınan 241,55-TL harcın mahsubu ile geriye kalan 1.124,65-TL eksik harcın davalılardan tahsili ile hazineye irad kaydına,
9-Davacı tarafça başlangıçta yapılan 269,60-TL yargılama gideri ile yargılama aşamasında yapılan 46,00-TL masraf olmak üzere toplam 315,60-TL yargılama giderinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
10-Gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili tarafa iadesine,
11-Davacı taraf vekille temsil olunduğundan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 2.725,00-TL vekalet ücretinin davalılardan alınıp davacıya verilmesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda, kararın tebliğinden itibaren iki haftalık kesin süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.

Katip …
(e-imza)

Hakim …
(e-imza)

BU EVRAK 5070 SAYILI KANUN GEREĞİ ELEKTRONİK İMZA İLE İMZALANMIŞTIR