Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
12. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2014/124 Esas
KARAR NO:2023/406

DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ:10/04/2014
KARAR TARİHİ:22/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
DAVA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: davacı firmanın davalı imalatçı firma … Makina San.A.Ş.nin ürettiği … … traktörlerinin … bayisi olduğunu,2008 yılında davalı firmaya traktör siparişi ve traktör siparişinden dolayı 528.402 YTL değerinde çek verdiklerini,ancak davalı …. tarafından siparişe konu traktörlerin gönderilmediğinden bahisle;davalının alamadığı traktörlere karşılık verdiği çeklerden dolayı borçlu olmadığının tüm davalılara karşı tespitini ve davacı tarafça 313.000 YTL si ödenmiş olup davalı tarafça gönderilmeyen traktörlerin davalı taraftan alınarak davacıya verilmesini veya bedelin faiziyle birlikte davalı …. den istirdatını, davalı …. nin mal ve alacaklarına ihtiyati haciz konulmasını ve … Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.İş dosyasında verilen tedbir kararının teminatsız devamına karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
CEVAP :Davalı … Faktoring vekili cevap dilekçesinde özetle: … Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkisiz mahkeme olup,İstanbul Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkili olduğunu,dava konusu çekleri davalı firmanın … Makina A.Ş. den usulüne uygun surette ciro yoluyla devir aldığını,davalı …. ye karşı ileri sürülebilecek kişisel defilerin kendilerine ileri sürülemeyeceğini,davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Makine vekili cevap dilekçesinde özetle: … Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkisiz olup,İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğunu,öncelikle mahkememizce yetkisizlik kararı verilmesini, mahkememiz aksi kanaatte ise davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … Faktoring vekili cevap dilekçesinde özetle: … Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkisiz olduğunu, Beyoğlu Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkili mahkeme olduğunu,dava konusu edilen çekleri davalının ciro yoluyla devir aldığını,… Asliye Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı dosya ile verilen tedbir kararının usulüne uygun olmadığını,davacının davasının reddini talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE :
Dosyanın … 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … esas, … karar ve 19.10.2012 tarihli kararı ile görevsizlik kararı verilmiş olmakla mahkememize tevzi edilmiş olduğu, dava dilekçesinde davalılardan olan … Faktoring yönünden … 1 AHM’nin … esas sayılı dosyasında 3 nolu celsede feragat edildiği, bu davalı yönünden tefrik kararı verildiği, diğer davalılar … Hizm. AŞ, … Hizm AŞ, … Faktoring Hizm AŞ, … Hizm. A.Ş ve … AŞ yönünden yetkisizlik kararı verildiği ve davanın bu davalılar yönünden devam ettiği görüldü.
Mahkememizin 18/12/2015 tarihli yazısı ile davacı şirkete ihtarlı tebligat yapılarak dava konusu tüm ticari belge ve kayıtlarını ibraz ederek; tarafların iddia ve itirazları, sözleşme hükümleri, ticari ilişki, karşılıklı edimlerin bu sözleşme gereği yerine gelip gelmediği, ödemelere ilişkin davalı … San.A.Ş. tarafından mal tesliminin olup olmadığı, davacının bu ilişki nedeniyle gerek asıl sözleşme ve gerekse diğer davalılar ile olan var ise ticari ilişki, tahsilatların kayıtlarıda kontrol edilerek var ise alacağın belirlenmesi ve borçlu olup olmadığının tespiti için yeminli mali müşavir vasıtasıyla inceleme yaptırılarak rapor alınması için talimat yazıldığı, … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11/05/2016 tarihli celsesinde davacı vekilinin davacı şirkete ait ticari defterlerin …. Asliye Ticaret Mahkemesinde bulunduğu, ticari defterlerin istenilmesini talep ettiği, …. Asliye Ticaret Mahkemesine müzekkere yazılarak ticari defterlerin bulunup bulunmadığı hakkında bilgi istenildiği, …. Asliye Ticaret Mahkemesi … Esas 11/05/2016 tarihli müzekkeresinde … İnş. San Tic. Ltd. Şti.’ye ait 2008 yılı Envanter, 2008 yılı Defteri Kebir ve Muavin Defterlerinin mevcut olduğu belirtildiğini, davacı şirkete ait ticari defterlerin …. Asliye Ticaret Mahkemesinde bulunması nedeniyle talimatımızın bila ikmal iade edildiği görüldü.
Mahkememizin 02/10/2017 tarihli celse ara kararı uyarınca tarafların iddia ve itirazları sunulan deliller ve dosyadaki defterler doğrultusunda davacının borçlu olduğu yada olmadığı miktarlarının belirlenmesi için taraflar ile olan ticari ilişkisi ve tahsilat kayıtları da değerlendirilerek inceleme yapılmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi raporunda özetle;
Davacı yan vekili tarafından incelemeye sunulan 2008 yılına ait ticari defterlerinin 6102 sayılı TTK ilgili hükümleri yönünden usulüne uygun tutulmamış olduğu,
Davalı yanlardan … A.Ş.’ne gerek mail yolu ile gerekse telefon ile aranarak ticari defterlerin incelenmesi gerektiği yönünde bilgilendirmeler yapılmış olmasına rağmen davalı yan tarafından bu zamana (05.09.2018 tarihine kadar) kadar ticari defterlerin hazır olduğu ile ilgili tarafımıza bilgi verilmediğinden davalı yana dit ticari defterler üzerinde inceleme yapılamadığı,
Dosya incelemelerimizde davacı yan ile davalı … Makine A.Ş. arasında Traktör siparişi Üzerine 30.07.2008 tarihli Protokol akdedilmiş olduğu, akdedilen protokole göre davacı yan tarafından … Makine A.Ş.’ne 2 adet traktör siparişine istinaden toplamda 8 adet 216.402,00 TL tutarlı çek verildiği, verilen bu çeklerin davacı ticari defterlerinde kayıtlı olduğu,
Davacı yanın incelenen ticari defterlerinde davalı … Makine A.Ş.’ne 2008 yılında toplamda 570.627,00 TL tutarlı çek vermiş olduğu, verilen bu çeklerin 159 nolu verilen sipariş avansları hesabına aktarıldığı, 31.12.2008 tarihi itibariyle davacı yanın davalı yandan 159 nolu verilen sipariş avansları hesabında 570.627,00 TL alacaklı olduğu,
Neticeten, davacı yanın davalı … Makine A.Ş.’den alamadığı traktörlere karşılık verdiği 570.627,00 TL tutarlı çeklerden dolayı davalı yanlara borçlu olmadığı, tespitleri yapılmıştır.
Mahkememizin 24/12/2018 tarihli celse ara kararı uyarınca önceki bilirkişiye Faktöring konusunda uzman … de katılmak suretiyle davalı müflis Uzelin defter ve eki belgeleri de temlik eden faktoring şirketlerinin ve diğer faktöring şirketinin defter ve eki belgeleri incelenmek suretiyle; Davacının sipariş avansı olarak verdiği çeklerden dolayı davacı ile davalı müflis arasında yapılan protokol de dikkate alınarak müflis defter ve ekinin siparişin verildiği tarihteki kayıt ve belgeleri incelenerek ve davacı defterleri ile karşılaştırılarak, müflis … tarafından kesilen faturalar da dikkate alınarak fatura karşılığı traktör teslimlerinin davacıya yapılıp yapılmadığı, dosyadan tespit edilemiyor ise ayrıca ilgili trafik müdürlüğünden elden takipli müzekkere yazılmak suretiyle ve gerekmesi halinde bilirkişiye yetki verilmek suretiyle sipariş çeklerin karşılığı traktörün davacıya teslim edilip edilmediğine ilişkin detaylı, gerekçeli, denetime elverişli rapor sunulmasına karar verilmiştir.
Bilirkişi heyeti raporunda özetle;
Davacı yan vekili tarafından incelemeye sunulan 2008 yılına ait ticari defterlerinin 6102 sayılı TTK ilgili hükümleri yönünden usulüne uygun tutulmamış olduğu kanaatine varıldığı,
Davalı … Faktoring AŞ. Sayın Mahkemenin tayin ettiği 11.10.2019 tarihli incelemeye katılmamış ve ticari defter belge ibraz etmediği,
Davalı …. Sayın Mahkemenin tayin ettiği 11.10.2019 tarihli incelemeye katılmamış ve ticari defter belge ibraz etmediği,
Davacı yanın incelenen ticari defterlerinde davalı … Makine A.Ş.’ne 2008 yılında toplamda 570.627,00 TL tutarlı çek vermiş olduğu, verilen bu çeklerin 159 nolu verilen sipariş avansları hesabına aktarıldığı, 31.12.2008 tarihi itibariyle davacı yanın davalı yandan 159 nolu verilen sipariş avansları hesabında 570.627,00 TL alacaklı olduğu tespit edildiği,
Sayın Mahkemeniz 24.12.2018 tarihli ara karar doğrultusunda inceleme yapılabilmesi için HMK 219/1,2. maddesi gereğince davalıların raporumuzun 2.3 maddesinde belirtilen evrakların onaylı suretlerinin dosyaya ibraz edilmesi gerektiği, belirlenmiştir.
Mahkememizin 31/05/2021 tarihli celse ara kararı uyarınca Dosyanın bilirkişiler …’ye yeniden tevdi ile, 20/12/2019 tarihli rapor çerçevesinde davalı … vekili tarafından 26/12/2019 tarihli dilekçe ekinde sunulan belgeler ve davalı müflis … Makina iflas idare memuru Av. … tarafından sunulan 29/04/2021 tarihli dilekçe doğrultusunda bu davalının (müflis … Makina) ticari defterlerinin bulunduğu yerde iflas idare memurları ile görüşülerek yerinde inceleme yapılıp, 20/12/2019 tarihli raporda istenilen evraklar ve gerekli görülen diğer evraklar denetlenip, tarafların 20/12/2019 tarihli rapora karşı beyan ve itirazları da gözetilerek ek rapor düzenlenmesinin istenilmesine karar verilmiştir.
Bilirkişi heyeti raporunda özetle;
Davacı yanın incelenen ticari defterlerinde davalı … Makine A.Ş.’ne 2008 yılında 11 adette toplam 570.627,00 TL tutarlı çeki Sipariş Avansı olarak vermiş olduğu, verilen bu çeklerin 159 nolu verilen sipariş avansları hesabına aktarıldığı, 31.12.2008 tarihi itibariyle davacı yanın davalı yandan 159 nolu verilen sipariş avansları hesabında 570.627,00 TL alacaklı olduğu,
Onbir adette toplam değeri 570.627,00 TL’lik çeklerin; davacı ……Ltd. Şti. tarafından davalı … Makine San. A.Ş’ye (üretilerek teslim edileceği taahhüt edilen traktörlerle ilgili olmak üzere) Sipariş Avansı olarak verildiğinin kabulü halinde;
(1)Traktörlerin teslimi gerçekleşmemiş ve gerçekleşme imkanı da bulunmamakla çeklerin tamamının karşılıksız kaldığının söylenebileceği,
(2)Karşılıksız kalan çeklerden 313.000,00 TL’lik kısmı … Makine San. A.Ş tarafından tahsil edilmiş ve,
(3)Kalan (570.627,00 TL – 313.000,00 TL =) 257.627,00 TL’lik kısmı yine … Makine San. A.Ş tarafından (davalı) Faktoring Şirketlerine devir ve temlik edilmiş olup;
(4)Tamamı karşılıksız kalan bu çeklerden dolayı davacının davalı … Makine San. A.Ş’ye bir borcunun bulunmadığı, ….
(5) … Makine San. A.Ş’nin tahsil etmiş olduğu 313.000,00 TL’lik çek bedelini davacıya avans faizi ile birlikte iadesinin gerektiği,
Çekler bedelsiz kalmakla;
Davalılar arasındaki ilişki temlik ilişkisi olduğundan borçlu davacı; temlik edene karşı haiz olduğu bütün defi ve itirazları temellük edene karşı ileri sürme imkanına sahip olmakla;
Davacı tarafından …’e karşı ileri sürülebilecek tüm defilerin alacağı temlik alan Faktoring Şirketlerine karşı da ileri sürülebileceği, bu durumda hamilin iyi niyetinden söz edilemeyeceği, …. Ki bu durumda da; davacının (bedelsiz kalan ve Faktoring Şirketlerine devir ve temlik edilen ) çeklerden dolayıda; davacının davalı … Şirketlerine borçlu olmadığının söylenebileceği, davacının (davaya konu temlik edilen) işbu çeklerin iadesini (davalı) Faktoring Şirketlerinden istirdadını talep edebileceği,
Belge ibrazı yetersiz olup; kesin, Denetlenebilir bir sonuca varılabilmesi için HMK md 219/1,2. kapsamında davacı ve davalıların yukarıda belirtilmiş olan (14 yıl evveline 2008 yılına ait olan ve yerinde inceleme ile ulaşılamayacak olan) belge ve bilgileri dosya ya eksiksiz olarak ibrazı gerektiği, görüşlerine yer verilmiştir.
Ticari defterlerin ispat fonksiyonu HMK 222. maddesinde düzenlenmiş olup maddede “(1) Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir. (2) Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır.(3) İkinci fıkrada belirtilen şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması veya ilgili hususta hiç bir kayıt içermemesi yahut defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerekir. Bu şartlara uygun olarak tutulan defterlerdeki sahibi lehine ve aleyhine olan kayıtlar birbirinden ayrılamaz. (4) Açılış veya kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defter kayıtları, sahibi aleyhine delil olur. (5) Taraflardan biri tacir olmasa dahi, tacir olan diğer tarafın ticari defterlerindeki kayıtları kabul edeceğini belirtir; ancak, karşı taraf defterlerini ibrazdan kaçınırsa, ibrazı talep eden taraf iddiasını ispat etmiş sayılır.” şeklindeki düzenleme göz önüne alındığında defterlerin tasdiksiz olma durumunda sahibi aleyhine delil olur. (Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2018/705 E. 2018/13046 K.06/12/2018 t.)
İflas idare memurları ile iletişime geçilmiş, iflas idare memuru … tarafından sunulan 22/03/2023 tarihli dilekçede, iflas müdürlüğünce iflas tarihinden geriye dönük 3 yıllık defterlerin ibraz edilmesi halinde saklanma yükümlülüğü olduğu, daha eski defterlere ilişkin iflas idaresi olarak herhangi bir bilgilerinin bulunmadığı, buna ilişkin müflis şirket eski yetkililerinden talepte bulunulabileceğine dair beyanda bulunulmuştur.
İflas idaresine -… iflas sayılı dosyada müflis … AŞ yönünden, 2007-2008 yıllarına ait ticari defter ve kayıtların, nereden ve kimden (şirket yetkilisi/temsilcisi vs) sorularak temin edilebileceği, böyle bir kurum veya kişi var ise isim ve adres bilgilerinin bildirilmesi, Fabrika binasının yıkılıp yıkılmadığı, yıkılmış ise yıkım esnasında veya sonrasında bahsi geçen ticari defter ve kayıtların iflas idaresine teslim edilip edilmediği, hususlarının araştırılarak bilgi verilmesi” hususunda müzekkere yazılmıştır.
İflas idaresi tarafından gönderilen cevapta “yapılan sorguda müflis şirket yetkilisi … şirketin bilanço esasına göre defter tuttuğu ve defterlerin …. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülmekte olan iflas ertelemesi davası nedeni ile Ticaret Mahkemesinde bulunduğu tarafımıza bildirilmiştir. Müflis şirkete ait fabrika binası yıkılmış, yıkılma esnasında herhangi bir ticari defterlere rastlanılmadığı gibi müdürlüğümüze de şirket yetkilileri tarafından defter teslimi yapılmamıştır” şeklinde bilgi verilmiştir.
Netice olarak, dava konusu işlem tarihlerine ilişkin davalı müflis defterlerinin temini için yapılan bütün araştırmalar ve bütün yazışmalara rağmen bir sonuç alınamadığı, davalı müflis defterlerinin temin edilemediği, bu sebeple inceleme imkanının bulunmadığı, bu bağlamda bozma ilamında yerine getirilmesi istenilen davalı müflis defterlerinin incelenmesi hususunun yerine getirilemediği, bu haliyle mevcut dosya kapsamına göre yargılamaya devam olunmaktan başka yapılacak bir işlem olmadığı, davacı defterlerinin de sunulmuş olmasına rağmen usulüne uygun tutulmamış olduğu, dolayısıyla da usulüne uygun tutulmadığından sahibi lehine delil teşkil etmeyen davacı ticari defterlerine göre düzenlenmiş bilirkişi raporu esas alınarak karar verilmesinin de hukuka uygun olmayacağı, davacının davasını ispatlayamadığı kanaati ile, davanın reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçede açıklandığı üzere,
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 4.225,50 TL harçtan mahsubu ile fazla alınmış olan 4.075,60 TL harcın karar kesinleştikten sonra istek halinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı … tarafından karşılanmış olan 130,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
5-Davalı … Faktoring tarafından karşılanmış olan 130,00 TL yargılama giderinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
6-Davalı taraf vekille temsil olunduğundan karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca hesap ve taktir olunan 46.820,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalılara verilmesine,
7-Karar kesinleşene kadar yapılacak yargılama giderlerinin davacı gider avansından karşılanmasına, karar kesinleştikten sonra bakiye gider avansının istek halinde davacıya iadesine,
Dair, dava dosyasının daha önce Yargıtay denetiminden geçmiş olmasından dolayı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde Yargıtay Temyiz yolu açık olmak üzere davacı vekili, davalı Para Finans, davalı … ve davalı … vekillerinin yüzlerine karşı, diğer davalıların yokluklarında oybirliğiyle verilen karar açıkça okunup anlatıldı. 22/05/2023

Başkan …
e-imza
Üye …
e-imza
Üye …
e-imza
Katip …
e-imza