Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/697 Esas
KARAR NO:2023/727

DAVA:Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:10/06/2014
KARAR TARİHİ:12/10/2023

Yukarıda tarafları ve konusu yazılı davanın mahkememizce yapılan açık yargılaması sonrasında;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı …’ın maliki bulunduğu … ili, … ilçesi, … Mah. 7014 ada, 3 parsel numarasında kayıtlı taşınmaz üzerinde 12/06/2008 tarihinden geçerli olmak üzere 20 yıl süreyle intifa hakkı tanındığını ve bayilik faaliyetlerinin yürütmek üzere davalı …’a 2.212.500 USD ve 5.568.125 TL tutarında gayri maddi hak bedeli ödemesi yapıldığını, davalı … tarafından dava konusu akaryakıt istasyonuna yapılan yatırım bedellerinin anılan davalıya ödendiğini, daha sonra davaya konu taşınmaz üzerindeki intifa yüküyle birlikte temlik sözleşmesi dahilinde diğer davalı … Turizm tarafından satın alındığını, davalı … Turizm tarafından düzenlenen Bayilik Taahhütname belgesi imzalandığını ve diğer davalı …’ın bu belgeyi Garanti ve Taahhüt Eden sıfatıyla imzaladığını, söz konusu taahhütnameye istinaden davalıların 2.650.000 USD+KDV’yi müvekkiline ödemeyi kabul ve taahhüt ettiklerini, davalı … Turizm tarafından bayilik sözleşmesinin ve intifa hakkının 12/06/2013 tarihinde sonlandırıldığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle intifa hakkı kapsamında ödenen; gayri maddi hak bedellerinden işlememiş süreye isabet eden güncel değeri karşılığında şimdilik 5.419.637,34 TL’nin ve yatırım bedellerinin işlememiş süreye isabet eden güncel değeri karşılığında şimdilik 325.108,88 TL’nin temerrüt tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı … Turizm vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin adresi Bursa olduğunu, bu nedenle yetki itirazında bulunduklarını, dava konusu alacağın zamanaşımına uğradığını; davacının müvekkilinden herhangi hak ve alacak talebinde bulunma imkanı bulunmadığını, davacı tarafından verilen tüm malların iade edildiğini, bu sebeple herhangi bir borç alacak kalmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ile davacı arasında dava konusu taşınmaz üzerine davacı lehine 20 yıl süreli intifa hakkı tesis edildiğini, resmi senedi kapsamında intifa hakkı bedelinin 169.990 TL olduğunu, davaya konu taşınmaz tüm hak ve borçlarıyla birlikte diğer davalı şirkete satıldığını ve devredildiğini, dolayısıyla davacının müvekkilinden sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca hak talep edebilmesi mümkün olmadığını ileri sürerek dilekçesinde bildirdiği diğer nedenlerle davanın reddini savunmuştur.
Mahkememizce yapılan yargılama sonrasında 19/12/2019 tarihli … Esas 2019/1040 Karar sayılı kararla davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; verilen karar davacı vekili ile davalı … San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istinaf edilmiştir.
İstanbul BAM 13. Hukuk Dairesi’nin 29/09/2022 tarih ve 2020/1234 Esas, 2022/1291 Karar sayılı kararıyla; “Dava, bayilik sözleşmesinin süresinden önce sonlandırılması nedeniyle intifa hakkı kapsamında ödendiği ileri sürülen gayri maddi hak ve kalıcı yatırım bedellerinin işlememiş süreye isabet eden kısmının denkleştirici adalet ilkesi gereğince güncel değerlerinin davalılardan tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, karara karşı davacı vekili ve davalı … San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Davacı vekili UYAP sistemi üzerinden 19/04/2022 günü dairemize sunmuş olduğu dilekçesi ile; davalılardan … hakkında dava kapsamındaki tüm talep ve haklarının saklı olduğunu ve istinaf taleplerinin devam ettiğini; mühhasıran davalılardan … hakkındaki davadan feragat ettiklerini, feragat nedeniyle davanın … Turizm yönünden reddine karar verilmesini talep ettiklerini beyan etmiştir.
Davalı … vekili Uyap sistemi üzerinden sunduğu 27/08/2020 tarihli dilekçesi ile; dava dosyası her ne kadar taraflarınca istinaf edilmiş olsa da, taraflar arasında uzlaşma sağlanmış olduğundan istinaftan feragat ettiklerini, iş bu dosya nedeni ile davacıdan herhangi bir yargılama gideri ve vekalet ücreti taleplerinin bulunmadığını, feragat beyanları dikkate alınarak dosyanın kesinleştirilmesine karar verilmesini talep edilmiştir.
Davalı … vekili Uyap sistemi üzerinden sunduğu 13/04/2022 tarihli dilekçesi ile; istinaf dosyasının İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin … esasında kayıtlı olup, söz konusu davaya ilişkin ödemelerin tamamı yapılmış ve dosyadaki tarafların tamamının istinaftan feragat beyanlarını göndererek dosyanın kesinleşmesini talep ettiklerini, bu sebeple dosyanın kapatılarak yerel mahkemesine iadesine ve dosyanın kesinleştirelerek yatırılmış olan harçların müvekkiline iadesine karar verilmesini talep edilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın 297 ve devamı maddelerinde hükmün nasıl tesis edileceği ve sonrasında kararın nasıl yazılacağı etraflıca düzenlenmiştir. Anılan Yasa’nın 297 ve 298. maddeleri uyarınca mahkeme kararları, asgari olarak iki tarafın iddia ve savunmalarının özetlerini, incelenen maddi ve hukuki olayın özünü, mahkemeyi sonuca götüren gerekçelerin neler olduğu hususlarını ihtiva etmelidir. Anayasa’nın 141. maddesinin 3. fıkrası hükmü de mahkeme kararlarının gerekçeli olması gerektiğini düzenlemektedir. Dolayısıyla gerekçe, bir hükmün olmazsa olmaz unsurudur. Taraflar, ancak kararlara konulması gereken gerekçeler sayesinde hükmün hangi maddi ve hukuki nedene dayandırıldığını anlayabilirler.(Yargıtay 11. HD 2019/3137 Esas 2020/3699 Karar) Ayrıca, karar aleyhine yasa yollarına başvurulduğunda da kanun yolu incelemesi sırasında gerekçe sayesinde kararın usul ve yasaya uygun olup olmadığı denetlenebilir.
Yukarıda belirtildiği üzere davacı tarafça, bayilik sözleşmesinin süresinden önce sonlandırılması nedeniyle intifa hakkı kapsamında ödendiği ileri sürülen gayri maddi hak ve kalıcı yatırım bedellerinin işlememiş süreye isabet eden kısmının davalılardan tahsili talep edilmiş olup; davacının intifa hakkının işlememiş süreye isabet eden kısmının değerinin davalılardan tahsiline yönelik bir talebi bulunmamasına rağmen, mahkemece işlememiş süre yönünden intifa hakkı bedelinin tahsiline karar verilmiş, davacının ikinci talebi olan kalıcı yatırım bedelinin tahsili yönünden ise gerekçesi de açıklanarak bir hüküm kurulmamıştır. Hükümde fazlaya ilişkin istemin reddine karar verildiği belirtilmiş ise de, davacının kalıcı yatırım bedeli talebinin red edildiği açık olarak anlaşılamadığı gibi, neden red edildiğine dair de herhangi bir gerekçe bulunmamaktadır.
Mahkemece, davacının kalıcı yatırım bedelinin işlememiş süreye isabet eden tutarının tahsili talebi hakkında dosyada mübrez deliller değerlendirilerek yeterli ve denetime elverişli gerekçelerle sonuca varılması gerekirken, gerekçesi açıklanmadan karar verilmesi- olumlu/ olumsuz açık bir hüküm kurulmaması, ayrıca davacının denkleştirici adalet ilkesi uyarınca güncelleme yapılması talebi hakkında herhangi bir değerlendirme yapılmaması mahkeme kararlarının gerekçeli olması gereğine ilişkin Anayasal ve yasal düzenlemelere, HMK’ nın 353/1-a.4 madde düzenlemesine aykırılık oluşturmaktadır. Yine, talep bulunmamasına rağmen intifa hakkının işlememiş süreye isabet eden kısmına yönelik hüküm kurulması da HMK’nın 26. maddesine aykırılık teşkil etmektedir.
Davalı … San.ve Tic.Ltd.Şti vekili Uyap sistemi üzerinden sunduğu 13/04/2022 tarihli dilekçesi ile, söz konusu davaya ilişkin ödemelerin tamamının yapıldığını ve dosyadaki tarafların tamamının istinaftan feragat beyanlarını göndererek dosyanın kesinleşmesini talep ettiklerini beyan ettiği anlaşılmakla, uyuşmazlığa ilişkin yapılan ödeme bulunup bulunmadığı, davacı tarafça talep edilen alacağın devam edip etmediği hususlarında taraf vekillerinin beyanları da alınarak varılacak sonuca göre ve davacı vekilinin feragat beyanı da gözetilerek bir karar verilmesi gerekmektedir. ” neden ve gerekçesiyle mahkememiz kararı HMK’nın 26, 297, 298 ve 353/1-a6 maddeleri gereğince kesin olarak kaldırılmıştır.
Davalı … San. ve Tic. Ltd. Şti.yönünden;
Davacı vekili 19/04/2022 tarihli dilekçesi ile, davalı … Turizm … Ltd. Şti. hakkında açılan davadan feragat ettiklerini bildirmiş; anılan davalı vekili ise 27/08/2020 tarihli dilekçesi ile; taraflar arasında uzlaşma sağlandığını, davacının feragati nedeniyle herhangi bir yargılama gideri ve vekalet ücreti taleplerinin bulunmadığını bildirmiştir.
Davadan feragat HMK’nun 307 ve 309. maddelerin hükümleri gereğince uyuşmazlığı ve dolayısıyla davayı sona erdiren, davalı tarafın kabulünü gerektirmeyen ve kesin mahkeme hükmünün hukuksal sonuçlarını doğuran bir taraf işlemidir.
HMK’nın 307.maddesi hükmüne uygun olarak davacının davadan feragatinin mahkemece saptanması halinde feragat sebebiyle davanın reddine karar verilmesi gerekir. Davacı vekilinin vekaletnamesindeki yetki durumu incelendiğinde davadan feragate yetkili olduğu anlaşılmaktadır. Feragat bildirimi de HMK.nun 307. maddesi hükmüne uygun olarak mahkemece tespit olunmuştur. Bu yasal nedenlerle bu davalıya yönelik açılan davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmiş; talep olmadığından anılan davalı yararına vekalet ücreti ve yargılama gideri takdirine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
Davalı …..Ltd. Şti. yönünden;
İstanbul BAM kararı öncesinde alınan bilirkişi kurulu raporu ile, davacının davalılardan 2.464.916,11 TL teşfik primi (gayrimaddi hak bedeli) ve 223.724,76 TL sabit yatırım olmak üzere toplam 2.688.640,87 TL talep edebileceğinin hesaplandığı; davacı tarafça sunulan 23/03/2023 tarihli dilekçe eki belgelerden diğer davalı … Turizm … Ltd. Şti. tarafından bu miktarın üzerinde toplam 3.110.000 TL ödeme yapıldığı; zaten davacının davalı … Turizm … Ltd. Şti.’ne yönelik talebinden de bu nedenle feragat ettiği, eldeki davada davacı tarafın talebinin karşılandığı, dolayısıyla anılan davalıya yönelik açılan davanın sözkonusu ödeme nedeniyle konusuz kaldığı anlaşıldığından, davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
Açıklanan nedenlerle aşağıdaki hüküm verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda gerekçesi açıklandığı üzere;
1-Davalı ….. Ltd. Şti’ye yönelik Açılan Davanın Reddine,
2-Davalı …..Ltd. Şti’ye yönelik Açılan ve Konusuz Kalan Davanın Esası Hakkında Karar Verilmesine Yer Olmadığına,
3-Talep olmadığından davalı ….. Ltd. Şti. yararına vekalet ücreti ve yargılama gideri takdirine yer olmadığına,
4-Alınması gerekli 269,85 TL karar ve ilam harcının başlangıçta alınan 98.105,95-TL peşin harçtan mahsubu ile geriye kalan 97.836,1‬0 TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
5-Davacı tarafça başlangıçta yatırılan peşin harçtan karar ve ilam harcı için mahsup edilen 269,85 TL’nin davalılardan (davalı ….. Ltd. Şti.’nin bu miktarın 179,90 TL’sinden sorumlu olması kaydıyla) alınıp davacıya verilmesine,
6-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince davalı …..Ltd. Şti. yönünden konusuz kalan miktar (2.688.640 TL) üzerinden hesap ve takdir olunan 272.432,04 TL vekalet ücretinin davalı …..Ltd. Şti.’den alınıp davacıya verilmesine,
7-Davalı …..Ltd. Şti kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince davada talep edilip (5.744.746,22 TL), konusuz kalan (2.688.640 TL) miktarı aşan (3.056.105,35 TL) miktar üzerinden hesap ve takdir olunan 290.805,27 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp bu davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafından yatırılan 25,20 TL başvuru harcı, 3,80 TL vekalet harcı, 729,40 TL keşif harcı, 10.070,40 TL bilirkişi ücreti ve talimat gideri, 585,70 TL tebligat gideri olmak üzere toplam 11.414,50 TL’nin kabul ve red oranına göre 5.342,18 TL’sinin davalı …..Ltd. Şti.’den alınıp davacıya verilmesine,
9-Taraflarca yatırılan gider avansından arta kalan kısmın karar kesinleştiğinde taraflara iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzünde, davalı tarafın yokluğunda, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkca okunup, usulen anlatıldı. 12/10/2023

Başkan …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Üye …
e-imzalı
Katip …
e-imzalı