Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO:2022/18 Esas
KARAR NO:2023/425

DAVA:İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ:21/09/2021
KARAR TARİHİ:30/05/2023

Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA DİLEKÇESİ:
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkil şirketin müşterilerinden almış olduğu … Ticari Şube ait 28.02.2021 Tarihli 186.925,00 TL bedelli … Seri Numaralı çek, … Bankası A.Ş. … Şubesine ait 30.03.2021 Tarihli 71.000,00 TL bedelli … Seri Numaralı çek, … Bankası A.Ş. … Şubesine ait 17.04.2021 Tarihli 71.000,00 TL bedelli, C1 … Seri Numaralı çek, … Şubesine ait 20.04.2021 Tarihli 125.000,00 TL bedelli, … Seri Numaralı çek, … … Şubesine ait 30.04.2021 Tarihli 60.000,00 TL bedelli, … Seri Numaralı çek, … Ticari Şube ait 30.05.2021 Tarihli 116.426,68 TL bedelli, … Seri Numaralı çek ve … Ticari Şube ait 31.05.2021 Tarih, 129.800,00 TL bedelli, … Seri Numaralı çekler müvekkil şirketten çalınmış olduğunu, söz konusu çeklerin iptali için … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açtığını, daha sonra… Bankası ilgili dosyaya 21.04.2021 tarihli yazısı ile… Bankası … … Şubesine ait keşidecisinin … Yapı İnş. San. Ve Tic Ltd. Şirketi olan (… iban hesap numarasına ait) 17/04/2021 keşide tarihli, 71.000,00 TL bedelli, C1 … nolu çekin davalı tarafından 19.04.2021 tarihinde …. A.Ş Şubesi vasıtasıyla takas odası kapsamında ibraz edildiğini bildirmiş olduğunu, bunun üzerine … 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafımıza… Bankası … … Şubesine ait keşidecisinin … Yapı İnş. San. Ve Tic Ltd. Şirketi olan (… iban hesap numarasına ait) 17/04/2021 keşide tarihli, 71.000,00 TL bedelli, C1 … nolu çek bakımından ibraz edene karşı çek istirdatı davası açması için süre verildiğini, işbu süre içerisinde davayı açtığını, … Bankası … … Şubesine ait keşidecisinin … Yapı İnş. San. Ve Tic Ltd. Şirketi olan (… iban hesap numarasına ait) 17/04/2021 keşide tarihli, 71.000,00 TL bedelli, C1 … nolu çek (EK-1: … Bankası … … Şubesine ait keşidecisinin … Yapı İnş. San. Ve Tic Ltd. Şirketi olan (… iban hesap numarasına ait) 17/04/2021 keşide tarihli, 71.000,00 TL bedelli, C1 … nolu çek fotokopisi) müvekkil şirketin zilyedinde iken müvekkil şirketten çalınmış olduğunu, bu konu ile alakalı şikayetin müvekkil şirket yetkilisince yapıldığını, söz konusu şikayet üzerine T.C. … Cumhuriyet Başsavcılığınca 2021/… Sor. Numarası ile yürütülen soruşturma devam etmekte olduğunu, dava konusu ettikleri… Bankası … … Şubesine ait keşidecisinin … Yapı İnş. San. Ve Tic Ltd. Şirketi olan (… iban hesap numarasına ait) 17/04/2021 keşide tarihli, 71.000,00 TL bedelli, C1 … nolu çeki davalı kötü niyetle iktisap ettiğini, davalı tarafından bahse konu çek 19.04.2021 tarihinde …. A.Ş Şubesi vasıtasıyla takas odası kapsamında ibraz edilmiş olduğunu, yukarıda da belirtildiği gibi davalı kanunların yüklediği yükümlülüklerine aykırı hareket ederek söz konusu çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu, ispat yükünün davalıda olduğunu, dava konusu çekin istirdadı ile müvekkiline iadesinin sağlanması için iş bu davanın açılması zorunluluğu hasıl olduğunu, açıklanan tüm bu nedenlerle davalarının kabulüne, … Bankası … … Şubesine ait keşidecisinin … Yapı İnş. San.ve Tic. Ltd. Şti.olan 17/04/2021 keşide tarihli 71.000,00 TL bedelli, C1 … nolu çekin istirdadına ve müvekkili şirkete iadesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP DİLEKÇESİ:
Davalı vekili cevap dilekçesinde; usule ve esasa ilişkin itirazlarının bulunduğunu, müvekkil şirketin faaliyet merkezi/yerleşim yeri İstanbul İli, … İlçesi sınırları dahilinde bulunmakta olup, yetkili mahkeme, İstanbul (Çağlayan) Asliye Ticaret Mahkemeleridir olduğunu, … Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkisiz olduğunu, mahkemenin yetkisine açıkça itiraz ettiklerini, işbu sebeple, mahkeme tarafından yetkisizlik kararı verilmesini talep ettiklerini, müvekkil şirket faktoring işlemini yaparken sadece alacağın faturaya dayalı olup olmadığını, devir ve temlik aldığı çekin ciro silsilesinin muntazam olarak birbirini takip edip etmediğini incelemekle yükümlü olduğunu ve bu yükümlülüğünü büyük bir titizlikle yerine getirdiğini, işbu davaya konu … Bankası A.Ş. … Şubesine ait olan, keşide yeri …, keşide tarihi 17.04.2021 olan 71.000,00-TL bedelli ve … numaralı çek, faktoring müşterisi … Hafr. Nak. Elek. Mob. San. Ve Tic. A.Ş. ile 28.05.2020 tarihinde imzaladığı Faktoring Sözleşmesi,28.12.2020 tarihli Alacak Bildirim Formu Ödeme Araçları Tevdii Bordrosu ve … numaralı faturaya dayanılarak müvekkil şirket tarafından devir ve temlik aldığını, müvekkil şirket davaya konu çeki uyması gereken tüm yasal mevzuata uygun olarak devir ve temlik almış olup çekin meşru hamili olduğunu, müvekkil şirket böyle bir yükümlülüğü olmamasına rağmen fatura borçlusu … Madencilik İnşaat Nakl. San. Tic. Ltd. Şti. İrtibat numarası olan … numarasını 28.12.2020 tarihinde teyit amaçlı olarak aramış ve Saadet Han tarafından ” Çeki biz verdik. Firmadan malzeme alıyoruz. Malzeme ve fatura teslim alınmıştır.” denilerek fatura ve çek teyit edildiğini, müvekkil şirket tarafından üzerine düşen tüm yasal yükümlülükler fazlası ile yerine getirildiğini, davaya konu çeke bankaya müvekkil şirket tarafından ibraz edildiği 17.04.2021 tarihinde … Cumhuriyet Başsavcılığı 2021/… CBS soruşturma dosyasından yazılan yazı gereği banka tarafından el konulduğunu, davaya konu taleplerin 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/2 maddesi ile 04.02.2015 tarih ve … Sayılı Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5/1. Maddesine uygun şekilde fatura konusu alacağın temlikine bağlı olarak dava konusu çeki kendisinden önceki son hamilden teslim alan müvekkil şirkete yöneltilemeyeceğinin açık olduğunu, açıklanan tüm bu nedenlerle öncelikle davanın yetkisiz mahkemede açılması nedeniyle usulden reddine, aksi halde, 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu’nun 9/2 maddesine uygun hareket eden ve Yargıtay kararları ile TK 792 ve 687’nin açık metni gereğince müvekkil şirketin tamamen iyi niyetli olarak dava konusu çeke sahip olması ve çekin yasal hamili olması sebebiyle davanın esastan reddine, tüm yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacıya yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava, TTK’nın 792. maddesi gereğince çek istirdatı talebine ilişkindir.
Davacı, … Bankası AŞ … Şubesine ait 17/04/2021 tarihli 71.000,00 TL bedelli zilyetliğinde iken çalındığı ve davalı tarafından kötü niyetli olarak iktisap edildiğini iddia ederek eldeki çek istidadı davasını açmıştır.
Dava konusu çek incelendiğinde, … Yapı İnşaat Sanayi ve Ticaret LTD.ŞTİ tarafından, …. Mim. İnş. San.Tİc.Ltd.Şti adına keşide edildiği, lehtar tarafından … Aş’ye onun tarafından … Madencilik İnş. Nak. San. Tic. Ltd. Şti ‘ye onun tarafından … Nak. Elek. Mob. San. Ve Tic Ltd Şti’ye onun tarafından ise davalı … Faktoring Aş’ye ciro edildiği, çekin bankaya ibrazı neticesinde bankaca ” İşbu çek hakkında TC … Cumhuriyet Başsavcılığı Hazırlık Bürosu’nun 2021/… sor. ve 19/04/2021 tarihli yazası gereği herhangi bir işlem yapılmayarak çek aslı muhafaza altına alınmıştır.” işlem yapıldığı anlaşılmıştır.
Davacı şirket yetkilisinin, dava konusu çekin başkaca çek ve nakit paralar ile birlikte çalındığından bahisle, muhasebecisi Bilal Duman hakkında suç duyurusunda bulunduğu, şüphelinin çekleri factoring şirketine kırdırdığını beyan ettiği, olaya ilişkin … 5. Asliye Ceza Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyası ile yargılama yapıldığı anlaşılmıştır.
TTK’nın 790. maddesinde; “Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.
“düzenlemesine,
792. maddesinde “Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790’ıncı maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötüniyetle iktisap ettiği veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.” hükümlerine yer verilmiştir.
İspat yükü, çekin yetkili hamili olduğunu ve çekin rızası hilafına elinden çıktığını ileri süren davacıya ait olup, davacı yetkili hamil olduğunu, çekin rızası dışında elinden çıktığını ve davalının çeki kötüniyetle iktisap ettiğini veya iktisapta ağır kusurlu bulunduğunu kanıtlaması gerekmektedir.
Mahkememizce davacı yana, dava konusu çekte herhangi bir sıfatla yer almaması nedeni ile hamil olduğunu gösterir belgeleri ibraz etmek ve çeki kimden aldığı konusunda beyanda bulunmak üzere süre verilmiş, davacı vekili 24/04/2023 tarihli dilekçesi ile, davacı müvekkilinin çeki … Madencilik firmasından aldığını beyanla anılan firmaya düzenlenen bir kısım faturaları ibraz etmiştir.
6361 sayılı Finansal Kiralama Faktoring ve Finansman Şirketler Kanunu’nun 9/2. maddesinde ; “Faktoring şirketi kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde kambiyo senetlerine dayalı olsa bile, bir mal veya hizmet satışından doğmuş fatura ile tevsik edilemeyen alacaklar ile kurulaca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde tevsik edilemeyen mal veya hizmet satışına bağlı doğacak alacakları devir alamaz ve tahsilini üstlenemez.” hükmüne yer verilmiştir.
Davalının, dava konusu çeki kanuna uygun olarak iktisap edip etmediğinin tespiti için bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişi tarafından ibraz edilen 19/10/2022 tarihli rapor ile ; dava konusu çekin dava dışı … Tic. Ltd. Şti tarafından faktoring işlemine tabi tutulduğu, davalı tarafından factoring sözleşmesi kapsamında 64.121,97 TL’lik ödeme yapıldığı, … tarafından, çekte kendisinden önceki ciranta konumunda olan … Madencilik Ltd. Şti ‘ye düzenlenen 22.12.2020 tarihli 76.700,00 TL faturanın sunulduğu, davalının faturaya ilişkin sekiz günlük itiraz süresi geçmeksizin ve davalının fatura konusu malın teslim edilip edilmediğini sorgulamadan faktoring işlemine tabi tuttuğu, sadece Merkezi Fatura Kayıt Sisteminden sorguluma yapıldığı bildirilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar ve tüm dosya kapsamı dikkate alınarak somut olaya gelindiğinde; davacının sunduğu faturalar ve … 5. Asliye Ceza Mahkemesi’nin … esas sayılı dosyasında yer alan ve birbirini teyit eden şikayetçi ve şüpheli ifadeleri birlikte değerlendirildiğinde, davacının çekte yetkili hamil olduğu ve çekin rızası hilafına elinden çıktığı ancak davalı şirketin dava konusu çeki factoring sözleşmesi ile temlik alırken 6361 sayılı Kanun’un 9/2 maddesi gereği fatura ile tevsik ettiği bu hali ile çeki iktisapta kötü niyetli ve ağır kusurlu olduğundan bahsedilemeyeceği ve davacı tarafından bu hususta başkaca delil sunulmadığı anlaşıldığından davacının çek istirdadı isteminin reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda yazılı kararda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gereken 179,90 TL harcın, peşin yatan 59,30 TL peşin harç ile sonradan yatırılan 1.153,20 TL tamamlama harcından düşümü ile kalan 1.032,60 TL harcın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT gereği hesap olunan 11.360,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
5-Gider avansının harcanmayan kısmının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yokluğunda, davalı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süre içerisinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.30/05/2023

Katip …
e-imzalıdır

Hakim …
e-imzalıdır